×
اقتصادی
شناسه خبر : 244045
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/06/18 ساعت 10:00
رانت یا ارز تک‌نرخی؟

پویا جبل‌عاملی:

رانت یا ارز تک‌نرخی؟

«حالا وقت تک‌نرخی شدن ارز نیست!» این جمله‌ای است که برخی می‌توانند همیشه برایش استدلال بیاورند: یک روز تحریم آمریکا، روز دیگر تحریم شورای امنیت، روزی افت درآمد نفتی، صباحی دیگر تورم بالا و… . واقعیت این است که از منظر این گروه هیچ زمانی وقت تک‌نرخی شدن ارز نیست.

نورنیوز-گروه اقتصادی:  از سوی دیگر هیچ گروه مشاوره بین‌المللی و هیچ مرجع معتبری در مورد سیاست ارزی بر حفظ نظام چندنرخی ارز و تسویه تجاری با نرخ‌های رسمی توصیه نمی‌کند، بلکه بر عکس همگی اشاره دارند که سیاستگذار بلافاصله به سوی کاهش رانت ارزی و

یکسان‌سازی گام بردارد. البته بسته به اینکه شرایط مالی و وضعیت بودجه به چه شکلی است، فرآیند رسیدن به هدف یکسان‌سازی می‌تواند متفاوت باشد. اما به هر رو اجماع به حذف رانت ارزی به‌عنوان اولویت ارزی توصیه‌ای مبتنی بر تئوری و تجربه کشورهای مختلف است. آیا

دانشمندانی که بر این اولویت تاکید دارند، درکی از اقتصاد ندارند؟ آیا ما بهتر از آنها می‌فهمیم؟ آیا اقتصاد ایران اصولی دارد که با بقیه کشورها فرق دارد؟

از سوی دیگر برای این گروه از هواداران رانت ارزی، نمی‌توان هیچ داده و مدلی را اقامه کرد. مثلا به‌راحتی از داده‌ها می‌توان نشان داد از سال۱۳۹۷ تاکنون رشد قیمت کالاهای مشمول ارز ترجیحی کم و بیش برابر همان تورم عمومی بوده است. اما تا این را بیان کنید پاسخ می‌دهند،

«ببینید اگر ارز ترجیحی نبود روند قیمتی این کالاها چه می‌شد؟» یا مثلا مگر نرخ ۴۲۰۰تومانی در سال۱۴۰۱ حذف نشد و تقریبا هفت‌برابر شد و رانت ارزی به شکل قابل‌توجهی کاهش یافت؛ پس چرا به جز یک مقطع در هنگام حذف ارز۴۲۰۰ که ناشی از «اثر سطح» بود، تورم در سال۱۴۰۱

متفاوت از تورم از سال قبل نبود؟ باز این گروه پاسخ می‌دهند «اگر ارز ۴۲۰۰تومانی حذف نشده بود، تورم سال۱۴۰۱ به‌طور محسوسی کمتر می‌شد!»

از آن‌سو می‌توان با مدل‌های مختلف نشان داد که اثر ارز ترجیحی بر کنترل تورم نه تنها مثبت نبوده بلکه با دامن زدن به کسری بودجه بیشتر، منفی نیز بوده است. اما هیچ یک از استدلالات منطقی، داده‌های اقتصادی و مدل‌ها برای توقف این روند کافی نیست. رانت ارزی فراتر از

تحریک تورم، موجب فساد، ایجاد فرآیندی استثنایی در دنیا برای تخصیص ارز، بر هم زدن سیگنال قیمتی بازار، تقاضای مازاد، هدر رفتن منابع ارزی و کاهش بهره‌وری می‌شود. اما همچنان این وضعیت ادامه یافته است.

بدون تردید بخشی از ماجرا به ذی‌نفعان رانت ارزی برمی‌گردد که در این سال‌ها دوش به دوش ذی‌نفعان تحریم از این سفره به نام ملت و قشر ضعیف بار خود را بسته‌اند و حاضر به از دست دادن این نعمت بادآورده نیستند. اما بخش دیگر به دردسرهای عملی و توجیه و پاسخ به

نهادهای نظارتی و... برمی‌گردد که باعث شده تا رانت ارزی برداشته نشود. از این رو رانت ارزی هم مانند ماجرای بنزین به موضوعی تبدیل شده است که سیاستگذاران می‌دانند اشتباه است، اما تغییری هم رخ نمی‌دهد.


دنیای اقتصاد
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
قیمت دلار امروز دوشنبه 14 مهر 1404
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران(94) « بیستون»
قیمت طلا و سکه امروز دوشنبه 13 مهر + جدول
اردوغان به جمهوری آذربایجان می‌رود
عارف: معضل پسماند سه استان شمالی کشور باید حل شود
وزیر آموزش و پرورش: هزارمین مدرسه کانکسی کشور جمع آوری شد
سرلشکر حاتمی: در حین مذاکره مورد تهاجم قرار گرفتیم
نخست‌وزیر جدید فرانسه یک ماه هم دوام نیاورد!
تمایل زوج‌های ایرانی داشتن 3 فرزند است
دستگیری اوباش خطرناک شمال پایتخت با چهار قبضه سلاح
دستور اژه‌ای برای کنترل بازار و مقابله قاطع با گرانفروشی
قهرمانان تیم ملی کشتی مهمان امام رضا(ع) شدند
فرمانده نیروی دریایی ارتش به روسیه رفت
نورنما | تظاهرات 250 هزار نفری در آمستردام علیه رژیم صهیونیستی
آغاز تحقیقات در مورد علت حادثه مرگبار آزمایشگاه دانشگاه تهران
تونل امیرکبیر امشب مسدود می‌شود
اعلام جرم برای رئیس بانک به دلیل گزارش نکردن پولشویی
دیپلماسی نوسانی ترامپ؛ بندبازی تبلیغاتی میان سه بحران جهانی
نظارت پلیس بر خانه‌هایی که روزانه و ساعتی اجاره می‌روند+فیلم
پرداخت خسارت لوازم منازل آسیب دیده از جنگ به محض تامین منابع
ورود 214 میلیارد تومان پول حقیقی به بازار سهام
کشته شدن 1152 نظامی صهیونیستی در جریان عملیات طوفان الاقصی
قیمت خودرو داخلی و خارجی امروز دوشنبه 14 مهر1404+ جدول
ثبت نام 6 میلیون نفر در هشتمین مرحله فروش اینترنتی ایران خودرو + زمان قرعه کشی
آخرین خبر از وضعیت واریز معوقات بازنشستگان تامین اجتماعی
هر قلمرویی در اختیار حمله به ایران قرار گیرد، هدف پاسخ است+فیلم
پذیرفته‌شدگان ارشد از امروز ثبت نام کنند
برخورد مرگبار پراید با کارگران در اتوبان زین‌الدین: دو کشته و شش مصدوم
تاریخ آخرین مهلت تکمیل تعهدنامه مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی اعلام شد+ شرط پرداخت مستمری
بدرفتاری با اعضای ناوگان الصمود در زندان‌های رژیم صهیونیستی
فرماندار کالیفرنیا: از ترامپ شکایت می‌کنم
بارورسازی ابرها از نیمه آبان آغاز می‌شود
چه زمانی صفرها دوباره برمی‌گردند؟
اولتیماتوم به درویش و وحید هاشمیان
اسرائیل همچنان از ورود کمک‌های غذایی به شمال غزه جلوگیری می‌کند
افشای طرح تجزیه ایران با نقاب هسته‌ای
افزایش قربانیان حادثه مرگبار اتوبوس دانشجویان سمنان
از ویترین تا وب؛ تحولات تجارت جهانی
تیراندازی گسترده در سیدنی 20 زخمی برجای گذاشت
آغاز اخراج های گسترده در صورت تداوم تعطیلی دولت آمریکا
پیام وزیر امور خارجه به مناسبت هفته نیروی انتظامی
ادعای ترامپ: مذاکرات با حماس بسیار موفقیت‌آمیز بود
توقف اجرای حکم قاتل دانشجوی نخبه دانشگاه تهران
وقوع 131 حمله علیه غزه از زمان اعلام موافقت حماس با طرح ترامپ
سقف وام بازنشستگان تأمین اجتماعی افزایش یافت+جزییات
نگهبانی از نرخ‌های کلیدی
دوفوریتی | نیشخند لبوبو به کم‌کاری فرهنگی ما!
بازسازی سیاسی و نظامی‌گری فراخوان ژنرال‌های آمریکایی
حماسه حماس ادامه دارد
همایون شجریان در سوگ مادر نشست
X
آگهی تبلیغاتی