×
اقتصادی
شناسه خبر : 244045
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/06/18 ساعت 10:00
رانت یا ارز تک‌نرخی؟

پویا جبل‌عاملی:

رانت یا ارز تک‌نرخی؟

«حالا وقت تک‌نرخی شدن ارز نیست!» این جمله‌ای است که برخی می‌توانند همیشه برایش استدلال بیاورند: یک روز تحریم آمریکا، روز دیگر تحریم شورای امنیت، روزی افت درآمد نفتی، صباحی دیگر تورم بالا و… . واقعیت این است که از منظر این گروه هیچ زمانی وقت تک‌نرخی شدن ارز نیست.

نورنیوز-گروه اقتصادی:  از سوی دیگر هیچ گروه مشاوره بین‌المللی و هیچ مرجع معتبری در مورد سیاست ارزی بر حفظ نظام چندنرخی ارز و تسویه تجاری با نرخ‌های رسمی توصیه نمی‌کند، بلکه بر عکس همگی اشاره دارند که سیاستگذار بلافاصله به سوی کاهش رانت ارزی و

یکسان‌سازی گام بردارد. البته بسته به اینکه شرایط مالی و وضعیت بودجه به چه شکلی است، فرآیند رسیدن به هدف یکسان‌سازی می‌تواند متفاوت باشد. اما به هر رو اجماع به حذف رانت ارزی به‌عنوان اولویت ارزی توصیه‌ای مبتنی بر تئوری و تجربه کشورهای مختلف است. آیا

دانشمندانی که بر این اولویت تاکید دارند، درکی از اقتصاد ندارند؟ آیا ما بهتر از آنها می‌فهمیم؟ آیا اقتصاد ایران اصولی دارد که با بقیه کشورها فرق دارد؟

از سوی دیگر برای این گروه از هواداران رانت ارزی، نمی‌توان هیچ داده و مدلی را اقامه کرد. مثلا به‌راحتی از داده‌ها می‌توان نشان داد از سال۱۳۹۷ تاکنون رشد قیمت کالاهای مشمول ارز ترجیحی کم و بیش برابر همان تورم عمومی بوده است. اما تا این را بیان کنید پاسخ می‌دهند،

«ببینید اگر ارز ترجیحی نبود روند قیمتی این کالاها چه می‌شد؟» یا مثلا مگر نرخ ۴۲۰۰تومانی در سال۱۴۰۱ حذف نشد و تقریبا هفت‌برابر شد و رانت ارزی به شکل قابل‌توجهی کاهش یافت؛ پس چرا به جز یک مقطع در هنگام حذف ارز۴۲۰۰ که ناشی از «اثر سطح» بود، تورم در سال۱۴۰۱

متفاوت از تورم از سال قبل نبود؟ باز این گروه پاسخ می‌دهند «اگر ارز ۴۲۰۰تومانی حذف نشده بود، تورم سال۱۴۰۱ به‌طور محسوسی کمتر می‌شد!»

از آن‌سو می‌توان با مدل‌های مختلف نشان داد که اثر ارز ترجیحی بر کنترل تورم نه تنها مثبت نبوده بلکه با دامن زدن به کسری بودجه بیشتر، منفی نیز بوده است. اما هیچ یک از استدلالات منطقی، داده‌های اقتصادی و مدل‌ها برای توقف این روند کافی نیست. رانت ارزی فراتر از

تحریک تورم، موجب فساد، ایجاد فرآیندی استثنایی در دنیا برای تخصیص ارز، بر هم زدن سیگنال قیمتی بازار، تقاضای مازاد، هدر رفتن منابع ارزی و کاهش بهره‌وری می‌شود. اما همچنان این وضعیت ادامه یافته است.

بدون تردید بخشی از ماجرا به ذی‌نفعان رانت ارزی برمی‌گردد که در این سال‌ها دوش به دوش ذی‌نفعان تحریم از این سفره به نام ملت و قشر ضعیف بار خود را بسته‌اند و حاضر به از دست دادن این نعمت بادآورده نیستند. اما بخش دیگر به دردسرهای عملی و توجیه و پاسخ به

نهادهای نظارتی و... برمی‌گردد که باعث شده تا رانت ارزی برداشته نشود. از این رو رانت ارزی هم مانند ماجرای بنزین به موضوعی تبدیل شده است که سیاستگذاران می‌دانند اشتباه است، اما تغییری هم رخ نمی‌دهد.


دنیای اقتصاد
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
ساخت دستگاه ضربان‌ساز قلب در ابعاد نانویی
چهار راهکار ساده برای جلوگیری از ریزش مو
آزادی مشروط دو تبعه فرانسوی
مقاومت جسد یک اسیر صهیونیست را تحویل داد
پایان مرخصی تاج‌زاده و انتقال او به زندان
انتخابات انجمن منتقدان و نویسندگان آثار سینمایی برگزار شد
مدارس و دانشگاه‌های کدام یک از شهرستان خوزستان فردا غیرحضوری شد؟
نورنما | حادثه‌ای که با یک معجزه ختم به‌خیر شد!
بایرن 2-1 پاری‌سن‌ژرمن | دیاز اخراج شد اما باواریایی‌ها پیروز شدند
لیورپول 1-0 رئال مادرید؛ شب درخشش مک‌آلیستر و شکست تلخ آلونسو
احیای سپاهان در واپسین ثانیه؛ محرم در آسیا ماند
برگزاری کمیسیون مشترک کنسولی ایران و لهستان
امیرآبادی: در قرعه‌کشی تقلب نشد؛ استقلال متخصص قهرمانی در جام‌حذفی است
اختلاف جدید وزیر جنگ رژیم صهیونیستی و رئیس ستاد کل ارتش
ارتباط هواداران آشوب گر تیم فوتبال اسرائیلی با ارتش رژیم صهیونیستی فاش شد
توقف فعالیت فرودگاه واشنگتن به دلایل امنیتی
آمریکا تحریم‌هایی جدید علیه کره شمالی وضع کرد
نخست‌وزیر آلبانی: روسیه به هیچ کشور اروپایی دیگری حمله نخواهد کرد
اعلام نتایج آزمون دفتریاری دفتر اسناد رسمی 1404
اهانت ترامپ به یهودیان طرفدار «ممدانی» در انتخابات نیویورک
تهدید بمب‌گذاری در حوزه‌های انتخاباتی نیوجرسی آمریکا
ورود جهان به عصر جدیدی از تسلیحات اتمی
عارف: اقتدار غذایی پیش‌نیاز اقتدار ملی است
پزشکیان: مساجد بهترین کانون برای ساماندهی امور اجتماعی هستند
«پوتین» دستور توسعه مراکز لجستیک در مرز با چین و کره شمالی را صادر کرد
تایید گزارش خالی فروشی 22 هزار میلیاردی توسط رییس قوه قضاییه+فیلم
تمدید مهلت ثبت‌نام آزمون انتخاب حسابدار رسمی سال 1404
حکم حبس رئیس جمهور سابق موریتانی تأیید شد
واکنش وزیر امور خارجه به تمجید برنده نوبل صلح از جنایاتکاران صهیونیستی
سپاهان (2)- آخال (2) | تساوی شاگردان نوید کیا مقابل رقیب ترکمنستانی + خلاصه بازی
هشدار رسانه عبری نسبت به اتحاد نظامی قاهره و ریاض
بکهام، شوالیه شد
ابعاد جدید از جنایت در سودان
دستور عارف برای توزیع شیر رایگان در مدارس ابتدایی دولتی
سید عبدالملک الحوثی: آمریکا و اسرائیل سرمنشا شر هستند
رئیس جمهور لبنان: مذاکره گزینه من برای پایان اشغالگری است
دستگیری کلاهبردار 5000 میلیاردی در یزد
اعلام زمان برگزاری دیدارهای مرحله یک شانزدهم نهایی جام حذفی/پرسپولیس-تراکتور 30 آبان
آب سد لتیان به زیر 10درصد رسید
ترامپ در حال تکرار اشتباه بایدن است!
خط قرمزی که به زندگی رسید
لهستان به دنبال احداث دیوار پهپادی مستقل از اروپا
هوای تهران سه درجه گرم می‌شود
عراقچی: ایران آماده کمک‌رسانی فوری به زلزله‌زدگان افغانستان است
کشف جسد یکی دیگر از نظامیان اشغالگر
اعلام اسامی محرومان هفته دهم لیگ برتر فوتبال
هشدار دادستان تهران به ارسال‌کنندگان پیامک جعلی ثبت شکایت
حمله پهپادی رژیم صهیونیستی به خودرویی در نبطیه لبنان
زلزله 4.5 ریشتری تنب بزرگ را لرزاند
واکنش ستادکل نیروهای مسلح به ادعای همکاری نظامی با دیگر کشورها
X
آگهی تبلیغاتی