×
اقتصادی
شناسه خبر : 244045
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/06/18 ساعت 10:00
رانت یا ارز تک‌نرخی؟

پویا جبل‌عاملی:

رانت یا ارز تک‌نرخی؟

«حالا وقت تک‌نرخی شدن ارز نیست!» این جمله‌ای است که برخی می‌توانند همیشه برایش استدلال بیاورند: یک روز تحریم آمریکا، روز دیگر تحریم شورای امنیت، روزی افت درآمد نفتی، صباحی دیگر تورم بالا و… . واقعیت این است که از منظر این گروه هیچ زمانی وقت تک‌نرخی شدن ارز نیست.

نورنیوز-گروه اقتصادی:  از سوی دیگر هیچ گروه مشاوره بین‌المللی و هیچ مرجع معتبری در مورد سیاست ارزی بر حفظ نظام چندنرخی ارز و تسویه تجاری با نرخ‌های رسمی توصیه نمی‌کند، بلکه بر عکس همگی اشاره دارند که سیاستگذار بلافاصله به سوی کاهش رانت ارزی و

یکسان‌سازی گام بردارد. البته بسته به اینکه شرایط مالی و وضعیت بودجه به چه شکلی است، فرآیند رسیدن به هدف یکسان‌سازی می‌تواند متفاوت باشد. اما به هر رو اجماع به حذف رانت ارزی به‌عنوان اولویت ارزی توصیه‌ای مبتنی بر تئوری و تجربه کشورهای مختلف است. آیا

دانشمندانی که بر این اولویت تاکید دارند، درکی از اقتصاد ندارند؟ آیا ما بهتر از آنها می‌فهمیم؟ آیا اقتصاد ایران اصولی دارد که با بقیه کشورها فرق دارد؟

از سوی دیگر برای این گروه از هواداران رانت ارزی، نمی‌توان هیچ داده و مدلی را اقامه کرد. مثلا به‌راحتی از داده‌ها می‌توان نشان داد از سال۱۳۹۷ تاکنون رشد قیمت کالاهای مشمول ارز ترجیحی کم و بیش برابر همان تورم عمومی بوده است. اما تا این را بیان کنید پاسخ می‌دهند،

«ببینید اگر ارز ترجیحی نبود روند قیمتی این کالاها چه می‌شد؟» یا مثلا مگر نرخ ۴۲۰۰تومانی در سال۱۴۰۱ حذف نشد و تقریبا هفت‌برابر شد و رانت ارزی به شکل قابل‌توجهی کاهش یافت؛ پس چرا به جز یک مقطع در هنگام حذف ارز۴۲۰۰ که ناشی از «اثر سطح» بود، تورم در سال۱۴۰۱

متفاوت از تورم از سال قبل نبود؟ باز این گروه پاسخ می‌دهند «اگر ارز ۴۲۰۰تومانی حذف نشده بود، تورم سال۱۴۰۱ به‌طور محسوسی کمتر می‌شد!»

از آن‌سو می‌توان با مدل‌های مختلف نشان داد که اثر ارز ترجیحی بر کنترل تورم نه تنها مثبت نبوده بلکه با دامن زدن به کسری بودجه بیشتر، منفی نیز بوده است. اما هیچ یک از استدلالات منطقی، داده‌های اقتصادی و مدل‌ها برای توقف این روند کافی نیست. رانت ارزی فراتر از

تحریک تورم، موجب فساد، ایجاد فرآیندی استثنایی در دنیا برای تخصیص ارز، بر هم زدن سیگنال قیمتی بازار، تقاضای مازاد، هدر رفتن منابع ارزی و کاهش بهره‌وری می‌شود. اما همچنان این وضعیت ادامه یافته است.

بدون تردید بخشی از ماجرا به ذی‌نفعان رانت ارزی برمی‌گردد که در این سال‌ها دوش به دوش ذی‌نفعان تحریم از این سفره به نام ملت و قشر ضعیف بار خود را بسته‌اند و حاضر به از دست دادن این نعمت بادآورده نیستند. اما بخش دیگر به دردسرهای عملی و توجیه و پاسخ به

نهادهای نظارتی و... برمی‌گردد که باعث شده تا رانت ارزی برداشته نشود. از این رو رانت ارزی هم مانند ماجرای بنزین به موضوعی تبدیل شده است که سیاستگذاران می‌دانند اشتباه است، اما تغییری هم رخ نمی‌دهد.


دنیای اقتصاد
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
چه زمانی صفرها دوباره برمی‌گردند؟
اولتیماتوم به درویش و وحید هاشمیان
اسرائیل همچنان از ورود کمک‌های غذایی به شمال غزه جلوگیری می‌کند
افشای طرح تجزیه ایران با نقاب هسته‌ای
افزایش قربانیان حادثه مرگبار اتوبوس دانشجویان سمنان
از ویترین تا وب؛ تحولات تجارت جهانی
تیراندازی گسترده در سیدنی 20 زخمی برجای گذاشت
آغاز اخراج های گسترده در صورت تداوم تعطیلی دولت آمریکا
پیام وزیر امور خارجه به مناسبت هفته نیروی انتظامی
ادعای ترامپ: مذاکرات با حماس بسیار موفقیت‌آمیز بود
توقف اجرای حکم قاتل دانشجوی نخبه دانشگاه تهران
وقوع 131 حمله علیه غزه از زمان اعلام موافقت حماس با طرح ترامپ
سقف وام بازنشستگان تأمین اجتماعی افزایش یافت+جزییات
نگهبانی از نرخ‌های کلیدی
دوفوریتی | نیشخند لبوبو به کم‌کاری فرهنگی ما!
بازسازی سیاسی و نظامی‌گری فراخوان ژنرال‌های آمریکایی
حماسه حماس ادامه دارد
همایون شجریان در سوگ مادر نشست
وضعیت آب و هوا امروز دوشنبه 14 مهر 1404 + وضعیت استان‌ها
جهش پست ایران با هوشمندسازی و رشد 14 پله‌ای در رتبه جهانی
آغاز فرآیند پرداخت خسارت‌های نوسان برق از یک ماه آینده
4 توصیه برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفلوآنزا در مدارس
نورینفو | چطور از آنفولانزا دور بمانیم؟
چت GPT جدید برای حمایت عاطفی کاربران ارتقا یافت
مصرف متادون، بیشترین علت مرگ در مسمومیت‌های دارویی
آیا چین در جنگ اوکراین دخالت می‌کند؟
اختیارات جدید پلیس انگلیس برای سرکوب مردم
ممانعت قاضی فدرال آمریکا از اجرای دستور ترامپ برای اعزام نیرو به پورتلند
صنعا: از همه مواضع حماس در دفاع از مردم فلسطین حمایت می‌کنیم
بیانیه تشکل ملی سوریه: انتخابات پارلمانی فاقد مشروعیت و شفافیت است
بن‌گویر: افتخار است که با فعالان صمود به‌عنوان تروریست برخورد می‌شود
پورفرزانه: 11 فروند هواپیمای جدید به ناوگان هوایی کشور افزوده شد
بیانیه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران راجع به طرح آتش‌بس در غزه
درگذشت مربی تیم ملی فوتسال عراق هنگام فیلمبرداری از تمرینات
نخست‌وزیر جدید فرانسه وزیران خود را انتخاب کرد
وزیر جنگ اسرائیل:تشدیدحملات به غزه مبنای طرح ترامپ بود
انتخاب داوران زن ایرانی برای مسابقات لیگ قهرمانان آسیا
برنامه‌های هفته تهران اعلام شد
ثبات بازار برنج در گرو واردات
نورنما | تخریب ورزشگاه قدیمی و ساخت ورزشگاه جدید در کنار آن، کالیفرنیا
نگرانی روسیه و ونزوئلا نسبت به اقدامات آمریکا در دریای کارائیب
حماس ادعای العربیه درباره خلع سلاح خود را تکذیب کرد
البرغوثی: نتانیاهو درصدد استرداد اسرای خود و سپس ادامه جنگ است
فرمانده کل سپاه :هر اقدام دشمن در جزایر خلیج فارس با پاسخ قاطع روبرو می شود
دعوت حردانی و رضاییان به تیم ملی/تاج : بهترین نتیجه را می‌گیرید/روادید آمریکا صادر می شود
البرز پنجشنبه ها تعطیل شد
برداشت‌ اشتباه از نامه معاون اول درباره مجوز تاکسی‌های اینترنتی
سریال جدید پلیسی از شبکه سه پخش می شود
پیام امیر قلعه‌نویی برای سردار آزمون؛ دل تیم ملی با توست
بخشودگی دیرکرد جرایم رانندگی در هفته فراجا/ صدور گواهینامه موتورسیکلت برای 16 ساله‌ها
X
آگهی تبلیغاتی