نورنیوز-گروه بین الملل: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در یک نشست خبری با اشاره به اینکه گفت‌وگوهای دیدبان هسته‌ای سازمان ملل با ایران در مسیر درست قرار دارد، خواستار احیای بازرسی‌ها در ایران شد.
نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ظهر امروز کار خود را آغاز کرد. این اولین جلسه فصلی شورای حکام آژانس پس از هدف قرار گرفتن تاسیسات اتمی صلح‌آمیز ایران از سوی آمریکا در اول تیر و در طی جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی خواهد بود.
پیشتر، وبگاه آژانس در اعلامیه‌ای بیان کرد که نشست شورای حکام از امروز ۸ سپتامبر تا جمعه ۱۲ سپتامبر برگزار خواهد شد.
طبق این اعلامیه، انتظار می‌رود که موضوعات در دستور کار نشست شامل «ایمنی هسته‌ای و تشعشعات؛ گزارش امنیت هسته‌ای ۲۰۲۵؛ تقویت فعالیت‌های آژانس در ارتباط با دانش هسته‌ای، فناوری و کاربردها؛ راستی‌آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل؛ اجرای پادمان‌ها در جمهوری خلق کره؛ اجرای توافق پادمانی منع اشاعه تسلیحات اتمی(ان‌پی‌تی) در جمهوری عربی سوریه؛ توافق پادمانی ان‌پی‌تی با جمهوری اسلامی ایران؛ ایمنی هسته‌ای، امنیت و پادمان‌ها در اوکراین، انتقال مواد هسته‌ای در چارچوب توافق آکوس و تمام جنبه‌های پادمانی آن ذیل ان‌پی‌تی، اعمال پادمان‌های آژانس در غرب آسیا، سازماندهی کارکنان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و زنان در دبیرخانه» خواهد بود.
امیدوارم به ایران سفر کنم
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست خبری امروز خود، با اشاره به اینکه زمان‌بندی خاصی درباره سفر او به تهران وجود ندارد، گفت: «امیدوارم به‌عنوان بخشی از برنامه عادی‌سازی روابط، به ایران سفر کنم».
مدیر کل آژانس در ادامه گفت: «در سطوح مختلف درحال مذاکره با ایران هستیم و نشست‌های فنی با مقامات این کشور برگزار کرده‌ایم. من به صورت تلفنی با وزیر خارجه، عراقچی هم صحبت کرده‌ام. در حال حرکت به سوی جهت صحیحی هستیم.»
بازرسی‌های آژانس از ایران باید انجام شود
مدیرکل آژانس در پاسخ به سوالی درباره «خطرات ناشی از شکست احتمالی آژانس در مذاکرات با ایران در موضوع از سرگرفته شدن بازرسی‌ها» افزود: «بازرسی‌های آژانس با پذیرفته شدن پیمان عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای یا همان ان‌پی‌تی، الزامی است و ایران از لحاظ حقوقی موظف است این اقدام را انجام دهد.»
او بدون اشاره به علت تغییر نحوه همکاری ایران با آژانس و شرایط کنونی، ادعا کرد: «زمانی تغییرات مهمی برای ذخایر هسته‌ای کشوری رخ می‌دهد، این کشور باید اقدامات مشخصی را اتخاذ کند. محدوده زمانی عادی برای این اقدامات تعریف شده است. همواره گفته‌ام که در مذاکراتمان با ایران در تلاشیم از عقل سلیم پیروی کرده و آن را تبلیغ کنیم.»
مکانیزم ماشه تحت نظارت من نیست
گروسی همچنین بدون محکوم کردن حملات صورت گرفته به ایران و تأسیسات هسته‌ای این کشور، گفت: «در پی حملات صورت گرفته به ایران، خسارات فیزیکی و تغییرات سیاسی صورت گرفته است. ما نیاز داریم اقدامات لازم را انجام دهیم، زیرا موضوعات مهمی از جمله مسئله سرنوشت ذخایر اورانیوم غنی شده ایران وجود دارد. در نتیجه، ما نمی‌توانیم چندین هفته یا چندین ماه به این روند (مذاکرات) ادامه دهیم. البته، موضوعات دیگری از جمله موضوع مکانیزم ماشه نیز وجود دارد که تحت نظارت من نیست.»
مدیرکل آژانس ادعا کرد: «به نظر من، هدف از موضوعات سیاسی و غیرسیاسی دیگر از جمله مکانیزم ماشه این است که ما را در شرایط مشخصی قرار دهد.»
تصمیم‌گیری درباره مکانیزم ماشه به سه کشور اروپایی بازمی‌گردد
گروسی در پاسخ به سوالی درباره تأثیرات احتمالی از سر گرفته شدن بازرسی‌های آژانس روی روند فعال‌سازی مکانیزم ماشه گفت: «ما نیاز به از سرگیری بازرسی‌ها داریم چون این وظیفه آژانس است و علت آن نباید مکانیزم باشه یا موضوعات دیگر باشد. سیاست، حوزه من نیست و تصمیم گیری درباره مکانیزم ماشه به سه کشور اروپایی بازمی‌گردد و آن‌ها درحال انجام مذاکرات خود با ایران هستند که از آژانس جدا است.»
او افزود: «ما نیاز داریم بازرسی‌های خود را در ایران از سر بگیریم. البته این تحولات در خلأ صورت نمی‌گیرد، به باور من، اگر بتوانیم بازرسی‌ها را از سر بگیریم، می‌توانیم به منطقه، جهان، آمریکا و سه کشور اروپایی بگوییم که ما دوباره درحال انجام اقدامات خود و نظارت در ایران هستیم و می‌توانیم از تحولات داخل ایران گزارش دهیم، به باور من این تأثیر مثبتی به همراه خواهد داشت.»
محکومیت ترور دانشمندان، وظیفه مدیرکل آژانس نیست!
گروسی در پاسخ به سوالی درباره عدم محکومیت ترور شدن دانشمندان هسته‌ای ایران که به اذعان خبرنگار پرسشگر، ناقض قوانین بین‌المللی و پادمان‌های آژانس است، ادعا کرد: «من یک دیپلمات هستم. من به قوانین بین‌المللی و مذاکره برای حل مسائل باور دارم. در همین راستا، من هرگز هیچ نوع اقدام خشونت‌بار را محکوم یا تشویق نمی‌کنم. به باور من این وظیفه مدیرکل آژانس نیست.»
او مدعی شد: «در موقعیت‌های بسیاری به من فرصت محکوم کردن این اقدامات داده شده اما هدف این کار، مقصر نشان دادن دیگر کشورهاست و همواره از این اقدام جلوگیری کرده‌ام. من همیشه قانون را بیان می‌کنم اما من یک شغلی دارم که باید آن را انجام دهم. ورود به درگیری‌های سیاسی و اشاره رفتن به سوی دیگر کشورها، وظیفه من نیست.»
خبرنگار پرسشگر در پاسخ به اظهارات گروسی تصریح کرد: «در نتیجه همه دانشمندان هسته‌ای سراسر جهان که شما درحال همکاری با آن‌ها هستیم، نباید به شما اعتماد داشته باشند و همواره باید مراقب خنجر پشت سرشان باشند.»
بر وظایف مدیرکلی آژانس تمرکز کرده‌ام
گروسی در پاسخ به سوال دیگری درباره علت تصمیم خود برای نامزدی سمت مدیرکلی سازمان ملل متحد در شرایطی که «آژانس با بحران‌های متعدد روبرو است» مدعی شد: «اکنون زمان صحبت درباره این موضوع نیست و تمرکز من روی وظایفم به‌عنوان مدیرکل آژانس است.»
اطلاعات شفافی درباره موقعیت اورانیوم غنی‌شده ایران وجود ندارد
مدیرکل آژانس در پاسخ به سوالی درباره اینکه «آیا در طول مذاکرات ایران و آژانس، تهران اطلاعاتی درباره موقعیت ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود به آژانس داده است؟»، گفت: «هیچ اطلاعات شفافی وجود ندارد و این بخشی از این روندی است که نیاز است آن را انجام دهیم. طبق قوانین بین‌المللی کشورها باید این اطلاعات را در اختیار آژانس قرار دهند و آژانس با بررسی این اطلاعات، صحت آن‌ها را تأیید یا رد کند. این موضوع یکی از موضوعات مهم مطرح شده در روند دوجانبه ایران و آژانس است. امیدواریم در صورت موفقیت ما و ایران برای رسیدن به یک درک مشترک در روزها یا ساعات آتی، به اطلاعات بیشتری دست پیدا کنیم.»
آژانس هرگز اطلاعاتی را به کسی منتقل نمی‌کند
گروسی در پاسخ به سوالی درباره نگرانی ایران از احتمال جاسوسی آژانس از تأسیسات هسته‌ای ایران و انتقال این اطلاعات حساس به آمریکا و رژیم صهیونیستی مدعی شد: «مسئله محرمانه باقی ماندن اطلاعات حساس همواره مطرح شده است. ایران تحت بیشترین نظارت آژانس قرار داشت. ایران می‌داند که آژانس هرگز اطلاعاتی را به هیچکس منتقل نمی‌کند. ما درک می‌کنیم در چنین شرایطی و با توجه به حملات صورت گرفته، احساسات برانگیخته خواهد شد. افراد متخصص می‌دانند که آژانس چگونه درحال پاسداری از اطلاعات محرمانه است و امیدواریم این روایت متوقف شود.»
در صورت احیای بازرسی‌ها در ایران، تهدیدات نظامی کاهش می‌یابد
او در پاسخ به سوال دیگری درباره چگونگی متوقف شدن حملات مشابه به تأسیسات هسته‌ای در ایران و دیگر نقاط جهان با توجه به «اقدامات (انفعالی) آژانس» دربرابر حملات صورت گرفته به تأسیسات هسته‌ای ایران مدعی شد: «تصمیمات داخلی کشورها به خودشان مربوط است. من به عنوان مدیرکل آژانس فقط باید قوانین بین‌المللی را مطرح کنم. ما به دیپلماسی و اقدامات فنی باور داریم. این پیام را همواره اعلام کرده‌ام. باور دارم که در صورت موفقیت آژانس و از سر گرفته شدن بازرسی‌ها در ایران، تهدیدات نظامی کاهش پیدا خواهد کرد.»
یکی از چالش‌های اصلی، نحوه دسترسی به تأسیسات ایران است
گروسی در پاسخ به سوالی درباره «چالش کنونی» در مذاکرات جاری بین ایران و آژانس و چگونگی بازرسی آژانس از تأسیسات بمباران شده ایران، مدعی شد: «یکی چالش‌های کنونی در مذاکرات جاری با ایران، نحوه دسترسی آژانس به تأسیساتی است که شاید به‌طور کامل یا محدود نابود شده‌اند. ممکن است نحوه دسترسی فیزیکی دشوار باشد و باید درباره این مسائل با ایران صحبت کنیم».
مدیرکل آژانس افزود: «ایرانیان به ما می‌گویند که باید اقداماتی انجام شود و این موضوعات جزئیات بسیاری دارد. مشکلات بسیاری وجود دارد، اما یکی از چالش‌های اصلی، نحوه دسترسی به این تأسیسات و البته ساختار داخلی جدید ایران است که نمی‌توانم از آن خرده بگیرم، کشورها حق دارند تا زمانی که از قوانین بین‌المللی پیروی می‌کنند، روند داخلی خود را آن‌گونه که تشخیص می‌دهند تغییر دهند و اکنون شرایط داخلی ایران به گونه‌ای تغییر کرده که هر تصمیم نیازمند ورود مقامات ارشد سیاسی است.»
او گفت: «اکنون چالشی سیاسی نیز شکل گرفته است. اما به توافق نزدیک شده‌ایم و امیدوارم آن حاصل شود.»
امیدوارم ایران عضو ان‌پی‌تی باقی بماند
گروسی در پاسخ به سوالی درباره نحوه بازرسی آژانس از تأسیسات هسته‌ای ایران در صورت حاصل شدن یک توافق تازه گفت: «ایران عضو پیمان عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای است، تهران درحال پیروی از نظارت‌های فراپادمانی نیست. اما باید اذعان کنیم که تنها تعهدات کنونی ایران، پیروی از پادمان‌های ان‌پی‌تی است و بازرسی‌های آژانس بر همان اساس انجام خواهد شد.»
او در پاسخ به سوالی درباره احتمال خروج ایران از ان‌پی‌تی در پی رفتارها و اقدامات آژانس و اینکه شاید «با توجه به عدم تضمین امنیت تأسیسات هسته‌ای از سوی آژانس و ان پی تی، دیگر کشورها نیز از این پیمان خارج شوند» ادعا کرد: «کشورها باید عضو این پیمان باشند. حتی کشورهایی که عضو این پیمان نیستند، باید به آن بپیوندند، زیرا این پیمان مزایای بسیاری دارد. موضع رسمی ایران این است که این کشور در ان‌پی‌تی باقی خواهد ماند. هرچند صداهای داخلی مختلفی وجود دارد. امیدوارم ایران عضو ان‌پی‌تی باقی بماند.»
ایران پیش از حملات اسرائیل سایت غنی‌سازی جدید خود را اعلام کرد
مدیرکل آژانس در پایان این نشست خبری و در پاسخ به سوالی درباره تصمیم آژانس برای بازرسی از سایت اصفهان و همزمانی این تصمیم با حملات رژیم صهیونیستی به ایران و «اطلاعات آژانس از دیگر سایت‌های غنی‌سازی اورانیوم در ایران» ادعا کرد: «این واقعیت که نمی‌توانیم در ایران بازرسی انجام دهیم، باعث می‌شود تا نتوانم پاسخ سوال شما را بدهم. ایران دقیقا پیش از حملات اسرائیل سایت غنی‌سازی جدید خود را اعلام کرد. بازرسی‌ها قرار بود انجام شود و ایران با آن موافقت کرده بود، اما تحولات رخ داده مانع آن شد. به باور من، در صورت بازگشت شرایط به شرایط عادی، بازرسی از این تأسیسات انجام خواهد شد. ما هیچ اطلاعات موثقی درباره احتمال غنی‌سازی در سایت‌های مختلف در ایران نداریم.»
ایسنا