نورنیوز-گروه سیاسی: از بدو تولد برجام، مکانیزم ماشه از جمله موضوعاتی بود که بارها و بارها درباره آن تیم مذاکراتی توضیح دادند اما هیچ گاه توضیحات آنها نزد منتقدان قانع کننده برداشت نشد. قریب به یک ماه دیگر برجام منقضی می شود و اروپایی ها نمی خواهند اهرم اختصاصی مکانیزم ماشه برای فشار به تهران را به همین راحتی از دست بدهند بنابراین پیشنهاد تمدید آن را روی میز گذاشتند که با پاسخ منفی تهران مواجه شدند، حالا آنها صریح و آشکار می خواهند ماشه را بچکانند؛ در مقابل ایران معتقد است این تیر مشقی بوده و می توان تبعاتش را مدیریت کرد، از این رو حاضر نیست به اروپایی ها باج بدهد.
در این میان برخی تحلیلگران هشدار می دهند که فعال شدن مکانیزم ماشه می تواند بر خیلی از مناسبات ایران در عرصه جهانی تأثیر منفی بگذارد و از جمله این مناسبات عضویت ایران در پیمان شانگهای و بریکس خواهد بود.
حسن بهشتی پور در گفتگو با نامه نیوز درباره تأثیر فعال سازی مکانیزم ماشه بر عضویت ایران در پیمان شنگهای و بریکس گفت: تحریم هایی که هم اکنون علیه ایران اعمال می شوند اصلا قابل مقایسه با تحریم های سازمان ملل نیست. یعنی تحریم های فعلی خیلی بیشتر و گسترده تر و وسیعترند. تنها تأثیر فعال سازی مکانیزم ماشه این است که ایران را تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد قرار می دهد و این یعنی ایران تهدیدکننده صلح و امنیت دنیا است.
عضویت ایران در شانگهای و بریکس قطعی و تمام مراحل حقوقی آن انجام شده است، حالا اینکه اعضای پیمان شانگهای و بریکس بخواهند بعد از فعال سازی مکانیزم ماشه با ایران همکاری بکنند یا نکنند، بستگی به نوع تصمیم گیری مقامات آن کشورها در حوزه سیاست خارجی دارد. شانگهای و بریکس وقتی روسیه تحت تحریم قرار گرفت چه کار برای آن انجام دادند؟ عملا هیچ کاری نکردند، با وجودی که مسکو بنیانگذار و عضو اصلی در این دو مجموعه بود.
ما انتظاراتی را از بریکس و شانگهای مطرح کردیم که اصلا در آن مجموعه ها مطرح نیست. آنها صرفا در محکومیت تجاوز آمریکا به تأسیسات هسته ای ایران بیانیه دادند اما به طور مشخص شانگهای در عمل اقداماتی را در حوزه همکاری نظامی و دفاعی برای اعضای خود انجام نمی دهد.
البته شاید چین و روسیه در چارچوب سیاست خارجی خود اقداماتی را انجام دهند اما شانگهای مثل ناتو نیست. برخی انتظار دارند شانگهای نقش ناتوی شرق را ایفا کند اما این مجموعه نه در اساسنامه و نه در رفتاری که داشته، به هیچ وجه چنین نقشی را ایفا نکرده است. همانطور که دیدیم در مورد جنگ روسیه و اوکراین نقش بی طرف را داشت. در مجموع فعال‌سازی مکانیزم ماشه هیچ تأثیری بر عضویت ایران در شانگهای و بریکس نمی‌گذارد.
تحلیلگر مسائل سیاست خارجی