نورنیوز-گروه اقتصادی: امین ترفع رئیس مرکز امور بین‌الملل وزارت راه و شهرسازی اظهار کرد: در حال حاضر هیچ پنجره واحدی بین ایران و همسایه‌ها برای هماهنگی گمرکی وجود ندارد. طبیعی است که زیرساخت‌های مرزی در برخی کشورها ضعیف‌تر باشد، هرچند در برخی همسایه‌ها شرایط بهتر است. اما به دلیل نبود ارتباط فرآیندی و رویه یکسان، کالا و کامیون در برخی مرزها نمی‌توانند مستقیم عبور کنند و مجبورند حتماً در پایانه بارگیری مجدد انجام دهند.
وی افزود: این وضعیت در ارتباط با کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان، عراق و اقلیم کردستان مشاهده می‌شود. کامیون‌های آن‌ها می‌توانند وارد ایران شوند، اما عبور کامیون‌های ایرانی از کشورهای مقابل تابع توافق‌های جاده‌ای و شرایط تعیین شده و همواره نیازمند پرداخت هزینه است. برخی کشورها برای حفظ ناوگان خود، ورود کامیون‌های ایرانی را محدود می‌کنند تا بازار داخلی آن‌ها تحت تأثیر قرار نگیرد.
ترفع ادامه داد: به دلیل تفاوت رویه‌ها، نیاز به پروانه تردد خاص یا ترانزیت دو جانبه در برخی مسیرها وجود دارد. این عدم هماهنگی باعث پیچیدگی و طولانی شدن فرآیند عبور کالا می‌شود و جریان ترانزیت را در مرزها با چالش مواجه می‌سازد. برای مثال در مورد ازبکستان تدابیر ویژه‌ای برای کامیون‌های ایرانی اندیشیده شده تا عبور آن‌ها از مرزهای آن کشور ساماندهی شود.
رئیس مرکز امور بین‌الملل وزارت راه و شهرسازی درباره شرایط عبور کامیون‌ها از مرز ایران و ازبکستان توضیح داد: ازبکستان اعلام کرده کامیون‌های ایرانی که از بندرعباس بارگیری می‌کنند، باید پروانه تردد کشور ثالث داشته باشند. در چارچوب بین‌المللی کامیون‌ها یا ترانزیت دو جانبه دارند یا پروانه تردد ثالث، اما مسئله ازبکستان با استانداردهای معمول متفاوت است و تاکید آن‌ها بیشتر بر مبدا بارگیری است تا مبدا کالا.
ترفع بیان کرد: به عبارت دیگر برای آن‌ها مهم نیست که مبدا تولید کالا کجاست، بلکه راننده و محل بارگیری تعیین‌کننده است. این موضوع خارج از تعاریف بین‌المللی و استانداردهای رایج است، اما تدابیری برای مدیریت آن اتخاذ شده و مذاکرات و تفاهم‌هایی بین طرفین انجام شده تا امکان تردد با پروانه کشور ثالث فراهم شود.
وی یادآور شد: با وجود اختلاف نظر ازبکستان درباره پروانه تردد کشور ثالث برای بارهای بارگیری شده از بندرعباس، این موضوع در مسیر حل و فصل است و انتظار می‌رود طی یک ماه آینده به نتیجه برسد. در این مدت تدابیری اندیشیده شده، مانند استفاده از کامیون‌های ترکمن تا روند ترانزیت متوقف نشود.
وی افزود: بار ترانزیتی به این معناست که مبدا و مقصد کالا خارج از ایران بوده و ایران تنها واسطه است. در شرایط بحرانی ممکن است کشورهای مبدا و مقصد احتیاط کنند و بار خود را از مسیر ایران عبور ندهند که این موضوع می‌تواند بر شاخص‌ها و عملکرد ترانزیت ایران تاثیرگذار باشد و باعث نوسان در عملکرد شود. اما با بازگشت شرایط به حالت عادی، روند تجاری دوباره از سر گرفته می‌شود.
تسنیم