نورنیوز-گروه بین الملل: روزنامه «نیویورک‌تایمز» در گزارشی به تحلیل استراتژی مبهم رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، درباره جنگ میان روسیه و اوکراین پرداخت.
در این گزارش آمده است: «رئیس‌جمهور دونالد ترامپ در اواسط ماه مه به خبرنگاران در هواپیمای ریاست جمهوری گفت: "تا وقتی من و ولادیمیر پوتین با هم ملاقات نکنیم، هیچ اتفاقی نمی‌افتد." او باور داشت که تنها راه پایان دادن به این جنگ پیچیده، دیدار مستقیم رهبران دو ابرقدرت است تا بتوانند با توافق و فشار مشترک، راه‌حلی پیدا کنند. اما نُه روز پس از دیدار آن‌ها در پایگاه هوایی آمریکا در آنکرج آلاسکا، تمامی شواهد نشان‌دهنده توقف کامل پیشرفت است. این دیپلماسی شخصی که ترامپ به آن متکی است، به جای حل بحران، به سردرگمی استراتژیک انجامیده است.»
وعده‌های برآورده‌نشده دیدارها
ترامپ وعده داده بود که پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، به‌صورت جداگانه و سپس با حضور او دیدار کنند. با این حال، هیچ‌کدام از این برنامه‌ها هنوز تنظیم نشده است. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز یکشنبه در شبکه NBC اظهار داشت: «برنامه‌ای برای این دیدارها آماده نیست.» این تأخیر، امیدها به یک راه‌حل سریع را کمرنگ کرده است. در همین حال، ترامپ به رهبران اروپایی اطمینان داده بود که پوتین موافقت کرده نیروی حافظ صلح در اوکراین مستقر شود، اما روس‌ها طرحی متفاوت ارائه کردند که در آن خودشان در تضمین‌های امنیتی برای کشوری که در فوریه ۲۰۲۲ اشغال کرده‌اند، مشارکت دارند - وضعیتی که به «روباه نگهبان مرغداری» تشبیه شده است.
ناهماهنگی در رویکرد استراتژیک
این وضعیت نشان‌دهنده ناهماهنگی استراتژیک در ده روز اخیر است. گاهی ترامپ خود را میانجی نشان می‌دهد و می‌کوشد از پوتین امتیاز بگیرد و زلنسکی را به واگذاری زمین وادار کند. در لحظات دیگر، مثل حامی اوکراین عمل می‌کند و قول حمایت در برابر حملات آینده را می‌دهد. هفته گذشته در پستی در شبکه‌های اجتماعی نوشت که اوکراین بدون اجازه حمله به داخل روسیه «شانسی برای پیروزی ندارد» و تقصیر را به گردن جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین، انداخت که فقط اجازه دفاع داده بود. این تغییر مداوم موضع، ابهاماتی درباره نقش واقعی آمریکا ایجاد کرده است.
ترامپ ثبات را فدای جلوه‌های دیپلماسی چهره‌به‌چهره می‌کند
در آنکرج، ترامپ اعلام کرد پوتین به صلح علاقه‌مند است، اما حالا به تردیدها اعتراف می‌کند. روز پنج‌شنبه به خبرنگاران گفت: «دقیقاً می‌فهمم کدام مسیر را انتخاب می‌کنم، چون یا این‌طرف می‌روم یا آن‌طرف.» این رویکرد که ثبات را فدای جلوه‌های دیپلماسی چهره‌به‌چهره می‌کند، انتقاداتی را برانگیخته است. ایوو دالدر، سفیر پیشین آمریکا در ناتو، که به زودی به مرکز بلفر هاروارد می‌پیوندد، گفت: «ترامپ با موضع یکپارچه غربی وارد شد که خواستار آتش‌بس بود، اما در دیدار، موضعش را رها کرد و به‌جای پیشرفت، گل به خودی زد.»
شباهت به تجربه ناموفق با کره شمالی
این مذاکرات، یادآور دیپلماسی ترامپ با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، هفت سال پیش است. آن دیدارها پر از دست‌دادن، لحظات تلویزیونی و تبادلات گرم بود - پوتین حتی عکسی از دیدارشان به ترامپ فرستاد - اما به پیشرفتی منجر نشد. کره شمالی هیچ سلاح هسته‌ای تحویل نداد و زرادخانه‌اش را گسترش داد. دالدر افزود: «گفت اگر آتش‌بس نشود، تبعات سختی خواهد داشت، اما هیچ اتفاقی نیفتاد.» این تکرار تجربه ناموفق، سؤالاتی درباره کارایی رویکرد ترامپ ایجاد کرده است.
ترامپ در شبکه‌های اجتماعی نوشت هدفش «رفتن مستقیم به توافق صلح» است که جنگ را پایان دهد، چون آتش‌بس‌ها اغلب پایدار نمی‌مانند. او حالا می‌گوید دو هفته دیگر می‌فهمد پوتین جدی است - مهلتی که چند ماه پیش داده و نادیده گرفته شد. (دو هفته، واحد زمانی استاندارد ترامپ برای نتایج است که معمولاً تمدید می‌شود.) اما در مورد اوکراین، همیشه راه فراری برای خودش باز می‌گذارد و می‌گوید شاید صلحی نباشد و آمریکا عقب‌نشینی کند تا اوکراینی‌ها و روس‌ها خودشان بجنگند.
ابهام در نقش آمریکا
این موضع، ناهماهنگی عظیمی درباره نقش آمریکا ایجاد کرده است. گاهی او و معاونش، جی‌دی ونس، مثل میانجی بی‌طرف عمل می‌کنند - مشابه نقش تئودور روزولت که ۱۲۰ سال پیش با میانجی‌گری در جنگ روسیه و ژاپن، معاهده پورتسموث را امضا کرد و جایزه صلح نوبل گرفت - و گاهی گویی منافع ملی آمریکا در حفظ استقلال اوکراین است. هفته گذشته، ترامپ گفت آمریکا با اروپا تضمین‌های امنیتی برای اوکراین ایجاد می‌کند، اما تأکید کرد سرباز آمریکایی اعزام نمی‌شود. پیشنهاد داد کشورهایی مثل بریتانیا، فرانسه و آلمان نیرو بفرستند و آمریکا اطلاعات و پشتیبانی هوایی بدهد.
اما این تضمین به معنای تعهد دفاع از اوکراین در برابر حمله دوباره روسیه است، حتی بدون عضویت در ناتو - چیزی که هم ترامپ و هم بایدن مخالفش بودند. بایدن بارها تأکید کرده بود تهاجم به اوکراین غیرقانونی است و موفقیت پوتین، تهدیدی برای اعضای ناتو خواهد بود. وزارتخانه‌های دادگستری و خارجه‌اش شواهدی از جنایات جنگی جمع‌آوری کردند، اما ترامپ مسئولیت جنگ را گنگ کرده و واحدهای ردیابی جنایات را منحل کرده است.
نگرانی اوکراینی‌ها و پاسخ روسیه
اوکراینی‌ها با دیده شک می‌نگرند. در ۱۹۹۴، با معاهده بوداپست، در ازای تحویل سلاح‌های هسته‌ای، تضمین امنیتی مبهمی از آمریکا، بریتانیا و روسیه گرفتند که حالا زیر سؤال است. ترامپ در آنکرج گفت پوتین به تضمین‌های غربی برای اوکراین تن داده، اما روس‌ها شرط حضور خود در نیروی امنیتی و عدم حضور ناتو را مطرح کردند. ونس روز یکشنبه در برنامه «ملاقات با مطبوعات» از پاسخ روشن طفره رفت و گفت: «مذاکره یعنی بده‌بستان.» او ادعا کرد دولت ترامپ فشار اقتصادی بیشتری بر روسیه وارد کرده، ادعایی که دستیاران بایدن با اشاره به تحریم‌های گسترده رد می‌کنند.
دالدر معتقد است: «دولت ترامپ این درگیری را اشتباه می‌فهمد.» او افزود: «ترامپ فکر می‌کند موضوع سرزمین است، اما برای روس‌ها هویت و پیوستن اوکراین به غرب یا تسلط روسیه مطرح است.» این سردرگمی، آینده صلح را نامطمئن کرده است. ونس نتیجه‌گیری کرد: «یا موفق می‌شویم یا به دیوار می‌خوریم»، و بار دیگر واشنگتن را به‌عنوان میانجی معرفی کرد. اما این رویکرد، بدون توجه به ابعاد عمیق‌تر درگیری، ممکن است به بن‌بست بیشتری منجر شود.