نورنیوز-گروه اجتماعی : نتایج پژوهش‌های جدید علمی نشان می‌دهد که عملکرد شناختی انسان در طول شبانه‌روز یک ریتم مشخص دارد و اوج آن معمولاً حوالی ساعت ۱۱ صبح تا ۱ بعدازظهر رخ می‌دهد.
در این بازه زمانی، حافظه، تمرکز، و قدرت پردازش ذهنی به بالاترین سطح می‌رسند. مطالعه‌ای که روی بیش از صد هزار آزمون دانشگاهی در ایتالیا انجام شد، نشان داد دانشجویانی که آزمون‌هایشان در این ساعات برگزار می‌شد، به طور معناداری نمرات بالاتری کسب کردند. این موضوع تأییدی بر ارتباط مستقیم میان ساعت انجام فعالیت‌های ذهنی و کیفیت عملکرد شناختی است.
عامل اصلی این پدیده را می‌توان در چرخه‌های بیولوژیکی بدن یا ریتم شبانه‌روزی جستجو کرد. در طول صبح، بدن و مغز به تدریج از حالت خواب خارج شده و به سطح بهینه عملکرد می‌رسند، در حالی که بعدازظهر خستگی و کاهش سطح انرژی باعث افت توان ذهنی می‌شود. علاوه بر این، مسئله‌ای به نام خستگی تصمیم‌گیری (ego depletion) نیز نقش دارد؛ یعنی زمانی که افراد یا ارزیابان پس از ساعات طولانی کارکردن، توانایی تصمیم‌گیری دقیق و بی‌طرفانه را از دست می‌دهند. این اثر هم بر فردی که در حال آزمون یا ارائه است و هم بر ارزیاب یا مخاطب او تأثیر منفی می‌گذارد.
از منظر کاربردی، نتایج این تحقیقات اهمیت ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های تحصیلی و حرفه‌ای دارند. برای مثال، تعیین زمان آزمون‌های مهم، جلسات شغلی یا ارائه‌های کلیدی در بازه ۱۱ تا ۱۳ می‌تواند شانس موفقیت را افزایش دهد. حتی پژوهش‌های مشابه در حوزه حقوقی نشان داده‌اند که تصمیمات قضات یا هیئت‌های بررسی پرونده در ساعات اولیه روز منصفانه‌تر و مثبت‌تر است. بنابراین انتخاب هوشمندانه زمان، نه تنها بر عملکرد فردی بلکه بر نحوه قضاوت و ارزیابی دیگران نیز اثرگذار است.