×
بین الملل
شناسه خبر : 241184
تاریخ انتشار : یکشنبه 1404/06/02 ساعت 16:34
ماشه‌ای که گیر کرده است؛ تحریم‌های نمادین در میدان بی‌اثر

نورنیوز بررسی می‌کند،

ماشه‌ای که گیر کرده است؛ تحریم‌های نمادین در میدان بی‌اثر

مکانیسم ماشه که در دل برجام و ذیل قطعنامه 2231 شورای امنیت طراحی شد، بار دیگر در کانون توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی قرار گرفته است. اما تجربه تحریم‌های گذشته نشان می‌دهد که بازگشت احتمالی تحریم‌های سازمان ملل تفاوتی بنیادین در وضعیت اقتصادی ایران ایجاد نمی‌کند و بیش از هر چیز ابزاری سیاسی و روانی است.

نورنیوز-گروه بین‌الملل: مکانیسم ماشه (Snapback) در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تعریف شد تا در صورت ادعای نقض تعهدات ایران، تحریم‌های چندجانبه پیشین به‌طور خودکار بازگردند. این فرآیند، برخلاف قواعد متعارف بین‌المللی، نیازمند رأی‌گیری یا اجماع نیست و حتی با ادعای یک عضو دائم شورای امنیت می‌تواند فعال شود. چنین سازوکاری عملاً به ابزاری سیاسی بدل شد تا غرب بتواند بدون داوری بی‌طرفانه و در هر زمان که اراده کند، ایران را تحت فشار قرار دهد.
از همان ابتدا، کارشناسان حقوقی و سیاسی ایران نسبت به این بند هشدار دادند و آن را امتیازی نابرابر در برجام دانستند. تجربه تلاش دولت ترامپ در سال ۱۳۹۹ نیز نشان داد که هرچند این مکانیسم ظرفیت سوءاستفاده دارد، اما بدون همراهی دیگر کشورها از مشروعیت و کارآمدی کامل برخوردار نیست.
تحریم‌های شورای امنیت؛ محدود اما نمادین
تحریم‌هایی که در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه بازمی‌گردند، همان مجموعه محدودیت‌های سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ هستند: ممنوعیت خرید و فروش تسلیحات، محدودیت سفر مقامات، انسداد دارایی برخی نهادها و محدودسازی فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای. در مقایسه با تحریم‌های فراگیر و ثانویه آمریکا، این تحریم‌ها دامنه‌ای محدود و اهدافی فنی‌تر داشتند.
امروز که اقتصاد ایران سال‌هاست با شدیدترین تحریم‌های مالی، بانکی، بیمه‌ای و نفتی آمریکا مواجه است، بازگشت تحریم‌های سازمان ملل چیزی بیش از یک فشار نمادین نخواهد بود. شرکت‌ها و بانک‌های بزرگ جهانی پیشاپیش به دلیل ترس از مجازات‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا با ایران همکاری نمی‌کنند؛ بنابراین، اثر عملی تحریم‌های بازگشتی بسیار ناچیز خواهد بود.
واقعیت اقتصاد ایران؛ از تاب‌آوری تا مسیرهای جایگزین
اقتصاد ایران طی سال‌های اخیر با سیاست‌های موسوم به «اقتصاد مقاومتی» به سمت کاهش وابستگی به واردات، تنوع در مبادلات ارزی و گسترش تجارت غیررسمی حرکت کرده است. بخش عمده‌ای از صادرات نفتی و غیرنفتی ایران خارج از شبکه بانکی رسمی و از طریق کانال‌های واسطه‌ای انجام می‌شود؛ بنابراین، مکانیسم ماشه دسترسی مستقیمی برای مختل کردن این مسیرها ندارد.
از سوی دیگر، تجربه مدیریتی در مقابله با تحریم‌ها، توسعه روابط با قدرت‌های غیرغربی و اتکا به ظرفیت‌های بومی، همه سبب شده تا اثر روانی تهدیدهای غرب کمتر از گذشته باشد. اگر در دهه ۱۳۸۰ تحریم‌های سازمان ملل می‌توانستند شوک بزرگی به اقتصاد وارد کنند، امروز با تغییر نظم جهانی و گسترش تعاملات ایران با چین، روسیه و بریکس، همان ابزار عملاً بی‌اثر شده است.
ماشه؛ ابزاری روانی نه اقتصادی
تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه در شرایط کنونی بیشتر ابزاری روانی و دیپلماتیک است تا یک فشار اقتصادی واقعی. این تهدید با هدف ایجاد ناامیدی در جامعه، تردید در بازار و فشار سیاسی بر ایران مطرح می‌شود، در حالی که ساختار تحریم‌های آمریکا سال‌هاست اقتصاد ایران را در حداکثر فشار ممکن قرار داده است.
بنابراین، حتی اگر کشورهای غربی مکانیسم ماشه را دوباره فعال کنند، تغییری راهبردی در وضعیت اقتصادی ایران رخ نخواهد داد. این اقدام بیشتر یک نمایش رسانه‌ای و ژست سیاسی است تا یک ابزار کارآمد برای تغییر رفتار ایران. واقعیت این است که ماشه، بیش از آنکه گلوله‌ای واقعی باشد، صدایی توخالی است.


اخبار مرتبط
تروئیکای اروپایی فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» را امروز به شورای امنیت اطلاع می دهد
پنج‌شنبه 1404/06/06 ساعت 13:48
ادعای واشنگتن‌پست درباره «اسنپ‌بک»
تروئیکای اروپایی فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» را امروز به شورای امنیت اطلاع می دهد
واشنگتن‌پست مدعی شد که سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان قصد دارند تا به طور مشترک تصمیم خود برای آغاز روند فعال‌سازی مکانیسم «اسنپ‌بک» علیه ایران را امروز به شورای امنیت اطلاع‌رسانی کنند.
ماشه چکانده می‌شود؟
پنج‌شنبه 1404/06/06 ساعت 09:23
رحمن قهرمانپور
ماشه چکانده می‌شود؟
در دو روز گذشته، ایران و اروپا تمایلی هرچند اندک برای تمدید مکانیسم ماشه از خود نشان دادند، اما نتایج مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی در روز سه‌شنبه در ژنو رضایت‌بخش نبود و به یک توافق قطعی و نهایی درباره تمدید این مکانیسم منجر نشد.
مهلت ماشه تمدید می‌شود؟!
شنبه 1404/06/01 ساعت 13:03
صابر گل عنبری:
مهلت ماشه تمدید می‌شود؟!
نظر به نزدیک شدن مهلت پایان اوت، گفتگوی جمعه وزیر خارجه ایران با همتایان خود در تروئیکای اروپایی و مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و گفتگوهای پیش‌رو در سه شنبه آینده، جمع‌بندی نگارنده این است که احتمال تمدید قطعنامه 2231 شورای امنیت و به تبع آن تمدید مهلت مکانیسم ماشه «اندکی» افزایش یافته است.
فعال‌سازی «مکانیسم ماشه»؛ پایان راه مذاکره اروپا با ایران؟
جمعه 1404/05/31 ساعت 09:10
فعال‌سازی «مکانیسم ماشه»؛ پایان راه مذاکره اروپا با ایران؟
راهکار اساسی برای اروپا این است که به‌طور کامل از اجرای «مکانیسم ماشه» صرف‌نظر کند و با رویکردی مستقل و قابل اعتماد، خود را شریک واقعی ایران در روند مذاکرات معرفی نماید. چنین رویکردی می‌تواند اعتماد تهران را جلب کرده و فضای سیاسی لازم برای پیشبرد گفت‌وگوها فراهم آورد.
ادعای روزنامه نگار آمریکایی در مورد تحرک جدید اروپا در موضوع مکانیزم ماشه
جمعه 1404/05/31 ساعت 02:00
ادعای روزنامه نگار آمریکایی در مورد تحرک جدید اروپا در موضوع مکانیزم ماشه
هم‌زمان با سفر هیأتی از ایران برای دیدار با مقامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وین، وزرای خارجه سه کشور اروپایی به‌طور مشترک با وزیر خارجه ایران تماس خواهند گرفت.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
امید طلای ایران در تکواندو ؛ زندی به فینال رسید
پزشکیان: رقم اضافه‌کار پرستاران باید اصلاح شود
هوای مشهد در وضعیت قرمز
قیمت دلار و سایر ارزها امروز چهارشنبه 7 آبان 1404
حمله آمریکا به قایق‌ها جنایت جنگی است
بورس از 3 میلیون و 200 هزار هم عبور کرد
با حمایت هواداران، بهترین عملکرد را رقم می‌زنیم
قیمت خودرو داخلی و خارجی امروز چهارشنبه 7 آبان 1404+ جدول
پتروشیمی آبادان به زودی به چرخه تولید بازمی‌گردد
آیا تهدیدات آتی ایران نظامی است؟
تاکید بر ضرورت استفاده از ظرفیت‌های استانی مرز ایران و افغانستان
دریا برای گردشگران مازندران ممنوع شد
شهادت خبرنگاری دیگر در نوار غزه
50 اسیر آزادشده فلسطینی بار دیگر بازداشت شدند
ایست قلبی در کودکان؛ علل شایع یا خطرناک؟
تامین سوخت زیردریایی‌های هسته‌ای کره از سوی آمریکا
انهدام تیم ترورستی جیش الظلم در شرق ایران + فیلم
زمان طلایی درمان سکته مغزی چه زمانیست؟
پاییز تهران خشک‌تر از تابستان خواهد بود!
از شکست تا توهین ؛ ساعی زیر تیغ انتقادات
امروز آخرین فرصت تکمیل ظرفیت آزمون کارشناسی ارشد
صدور پروانه اپراتور هوش مصنوعی کلید خورد
تعطیلی پنجشنبه‌ها مجددا به مجلس ارجاع شد
ایران و معادله خطر؛ نتانیاهو و ترامپ در حصار انتخابات
جمع‌آوری 16 هزار سند از جنایات جنگی رژیم صهیونیستی
نتایج نهایی پذیرش رشته‌های شرایط خاص کنکور
پیشنهاد ایران برای نام‌گذاری جایزه بریکس به نام شاعران ملی
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران(113)«بَردَسکَن»
سکوت پژمان جمشیدی شکست/ «تهمت کثیف» را رد می‌کنم
نورنما | ونیز ایران
تکاپوی ریاض برای نفوذ در سوریه
واژگونی کامیون حامل میمون‌های مبتلا به ویروس+ فیلم
انتقاد تند مقام صهیونیستی به گزارشگر ویژه سازمان ملل
ترکیه: تل‌آویو به توافق آتش‌بس پایبند باشد
اوسمار وارد تهران شد
ادارات و دانشگاه‌های خوزستان تعطیل شدند
رهایی دو محکوم به قصاص در پویش ملی عفو و گذشت
خودکشی 279 نظامی صهیونیست طی 18ماه
چرا روز «کوروش» در تقویم رسمی کشور ثبت نشده است؟
ساعت کاری کارکنان دولت 44 ساعت در هفته باقی ماند
تعادل در دیپلماسی
روز کوروش
جایگاه ایران در «جاده ابریشم دیجیتال»
پاساژهای شانزلیزه و آلومینیوم پلمب شدند
یک کشته و17 زخمی در واژگونی اتوبوس زائران عتبات در محور ایلام
قانون اجازه نامزدی برای بار سوم در انتخابات را نمی‌دهد
آزمایش موشکی کره شمالی همزمان با ورود ترامپ به کره جنوبی
اقتصادنگار | دیروز و امروز ماجرای بانک آینده
ترامپ از تجاوز دوباره رژیم صهیونیستی به غزه حمایت کرد
قالیباف: درخشش دختران ایران آغاز راهی پرافتخار است
X
آگهی تبلیغاتی