×
بین الملل
شناسه خبر : 241184
تاریخ انتشار : یکشنبه 1404/06/02 ساعت 16:34
ماشه‌ای که گیر کرده است؛ تحریم‌های نمادین در میدان بی‌اثر

نورنیوز بررسی می‌کند،

ماشه‌ای که گیر کرده است؛ تحریم‌های نمادین در میدان بی‌اثر

مکانیسم ماشه که در دل برجام و ذیل قطعنامه 2231 شورای امنیت طراحی شد، بار دیگر در کانون توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی قرار گرفته است. اما تجربه تحریم‌های گذشته نشان می‌دهد که بازگشت احتمالی تحریم‌های سازمان ملل تفاوتی بنیادین در وضعیت اقتصادی ایران ایجاد نمی‌کند و بیش از هر چیز ابزاری سیاسی و روانی است.

نورنیوز-گروه بین‌الملل: مکانیسم ماشه (Snapback) در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تعریف شد تا در صورت ادعای نقض تعهدات ایران، تحریم‌های چندجانبه پیشین به‌طور خودکار بازگردند. این فرآیند، برخلاف قواعد متعارف بین‌المللی، نیازمند رأی‌گیری یا اجماع نیست و حتی با ادعای یک عضو دائم شورای امنیت می‌تواند فعال شود. چنین سازوکاری عملاً به ابزاری سیاسی بدل شد تا غرب بتواند بدون داوری بی‌طرفانه و در هر زمان که اراده کند، ایران را تحت فشار قرار دهد.
از همان ابتدا، کارشناسان حقوقی و سیاسی ایران نسبت به این بند هشدار دادند و آن را امتیازی نابرابر در برجام دانستند. تجربه تلاش دولت ترامپ در سال ۱۳۹۹ نیز نشان داد که هرچند این مکانیسم ظرفیت سوءاستفاده دارد، اما بدون همراهی دیگر کشورها از مشروعیت و کارآمدی کامل برخوردار نیست.
تحریم‌های شورای امنیت؛ محدود اما نمادین
تحریم‌هایی که در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه بازمی‌گردند، همان مجموعه محدودیت‌های سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ هستند: ممنوعیت خرید و فروش تسلیحات، محدودیت سفر مقامات، انسداد دارایی برخی نهادها و محدودسازی فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای. در مقایسه با تحریم‌های فراگیر و ثانویه آمریکا، این تحریم‌ها دامنه‌ای محدود و اهدافی فنی‌تر داشتند.
امروز که اقتصاد ایران سال‌هاست با شدیدترین تحریم‌های مالی، بانکی، بیمه‌ای و نفتی آمریکا مواجه است، بازگشت تحریم‌های سازمان ملل چیزی بیش از یک فشار نمادین نخواهد بود. شرکت‌ها و بانک‌های بزرگ جهانی پیشاپیش به دلیل ترس از مجازات‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا با ایران همکاری نمی‌کنند؛ بنابراین، اثر عملی تحریم‌های بازگشتی بسیار ناچیز خواهد بود.
واقعیت اقتصاد ایران؛ از تاب‌آوری تا مسیرهای جایگزین
اقتصاد ایران طی سال‌های اخیر با سیاست‌های موسوم به «اقتصاد مقاومتی» به سمت کاهش وابستگی به واردات، تنوع در مبادلات ارزی و گسترش تجارت غیررسمی حرکت کرده است. بخش عمده‌ای از صادرات نفتی و غیرنفتی ایران خارج از شبکه بانکی رسمی و از طریق کانال‌های واسطه‌ای انجام می‌شود؛ بنابراین، مکانیسم ماشه دسترسی مستقیمی برای مختل کردن این مسیرها ندارد.
از سوی دیگر، تجربه مدیریتی در مقابله با تحریم‌ها، توسعه روابط با قدرت‌های غیرغربی و اتکا به ظرفیت‌های بومی، همه سبب شده تا اثر روانی تهدیدهای غرب کمتر از گذشته باشد. اگر در دهه ۱۳۸۰ تحریم‌های سازمان ملل می‌توانستند شوک بزرگی به اقتصاد وارد کنند، امروز با تغییر نظم جهانی و گسترش تعاملات ایران با چین، روسیه و بریکس، همان ابزار عملاً بی‌اثر شده است.
ماشه؛ ابزاری روانی نه اقتصادی
تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه در شرایط کنونی بیشتر ابزاری روانی و دیپلماتیک است تا یک فشار اقتصادی واقعی. این تهدید با هدف ایجاد ناامیدی در جامعه، تردید در بازار و فشار سیاسی بر ایران مطرح می‌شود، در حالی که ساختار تحریم‌های آمریکا سال‌هاست اقتصاد ایران را در حداکثر فشار ممکن قرار داده است.
بنابراین، حتی اگر کشورهای غربی مکانیسم ماشه را دوباره فعال کنند، تغییری راهبردی در وضعیت اقتصادی ایران رخ نخواهد داد. این اقدام بیشتر یک نمایش رسانه‌ای و ژست سیاسی است تا یک ابزار کارآمد برای تغییر رفتار ایران. واقعیت این است که ماشه، بیش از آنکه گلوله‌ای واقعی باشد، صدایی توخالی است.


اخبار مرتبط
تروئیکای اروپایی فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» را امروز به شورای امنیت اطلاع می دهد
پنج‌شنبه 1404/06/06 ساعت 13:48
ادعای واشنگتن‌پست درباره «اسنپ‌بک»
تروئیکای اروپایی فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» را امروز به شورای امنیت اطلاع می دهد
واشنگتن‌پست مدعی شد که سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان قصد دارند تا به طور مشترک تصمیم خود برای آغاز روند فعال‌سازی مکانیسم «اسنپ‌بک» علیه ایران را امروز به شورای امنیت اطلاع‌رسانی کنند.
ماشه چکانده می‌شود؟
پنج‌شنبه 1404/06/06 ساعت 09:23
رحمن قهرمانپور
ماشه چکانده می‌شود؟
در دو روز گذشته، ایران و اروپا تمایلی هرچند اندک برای تمدید مکانیسم ماشه از خود نشان دادند، اما نتایج مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی در روز سه‌شنبه در ژنو رضایت‌بخش نبود و به یک توافق قطعی و نهایی درباره تمدید این مکانیسم منجر نشد.
مهلت ماشه تمدید می‌شود؟!
شنبه 1404/06/01 ساعت 13:03
صابر گل عنبری:
مهلت ماشه تمدید می‌شود؟!
نظر به نزدیک شدن مهلت پایان اوت، گفتگوی جمعه وزیر خارجه ایران با همتایان خود در تروئیکای اروپایی و مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و گفتگوهای پیش‌رو در سه شنبه آینده، جمع‌بندی نگارنده این است که احتمال تمدید قطعنامه 2231 شورای امنیت و به تبع آن تمدید مهلت مکانیسم ماشه «اندکی» افزایش یافته است.
فعال‌سازی «مکانیسم ماشه»؛ پایان راه مذاکره اروپا با ایران؟
جمعه 1404/05/31 ساعت 09:10
فعال‌سازی «مکانیسم ماشه»؛ پایان راه مذاکره اروپا با ایران؟
راهکار اساسی برای اروپا این است که به‌طور کامل از اجرای «مکانیسم ماشه» صرف‌نظر کند و با رویکردی مستقل و قابل اعتماد، خود را شریک واقعی ایران در روند مذاکرات معرفی نماید. چنین رویکردی می‌تواند اعتماد تهران را جلب کرده و فضای سیاسی لازم برای پیشبرد گفت‌وگوها فراهم آورد.
ادعای روزنامه نگار آمریکایی در مورد تحرک جدید اروپا در موضوع مکانیزم ماشه
جمعه 1404/05/31 ساعت 02:00
ادعای روزنامه نگار آمریکایی در مورد تحرک جدید اروپا در موضوع مکانیزم ماشه
هم‌زمان با سفر هیأتی از ایران برای دیدار با مقامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وین، وزرای خارجه سه کشور اروپایی به‌طور مشترک با وزیر خارجه ایران تماس خواهند گرفت.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
قیمت خودرو داخلی و خارجی امروز چهارشنبه 16 مهر1404+ جدول
حماس خواستار دریافت پیکرهای برادران السنوار شد
راهپیمایی «بشارت نصر» در روز جمعه
نبرد مدال‌ها از پنجشنبه آغاز می‌شود
وقتی ساعت کار بالا می‌رود، چرا پیشرفت نمی‌آید؟
نفوذ هکرهای چینی به مؤسسات حقوقی آمریکایی
نظارت بر مؤسسات اعتباری توسعه‌ای تصویب شد
تاکید حکیم و بارزانی بر همکاری برای حفاظت از امنیت عراق
حمله اسرائیل به ناوگان آزادی در مسیر غزه+فیلم
مردودی 3 تا 4 درصد دانش‌آموزان اول ابتدایی
ترامپ: 48 ساعت آتی برای غزه سرنوشت‌ساز است
سردار پاکپور: هر خطای دشمن در تنگه هرمز را قاطعانه پاسخ می‌دهیم
ترخیص خودروهای توقیفی بالای 5 میلیون تومان جریمه در هفته فراجا
یک ایرانی رقیب هادی چوپان در مسترالمپیا 2025 + زمان مسابقه هادی چوپان
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران(95) « بندرترکمن»
داوطلبان انتخابات شوراها تا 27 مهر استعفا دهند + تاریخ ثبت نام
شبکه های اجتماعی چگونه بر اوقات فراغت ایرانیان حکمرانی می کنند؟
اطلاعیه شرکت ملی نفت ایران درباره رای دادگاه انگلیس
در خواست پاپ لئو برای پایان دادن به جنگ و نفرت در سالگرد جنگ اسرائیل علیه غزه
برندگان قرعه کشی هشتمین مرحله فروش اینترنتی ایران خودرو اعلام شد+ لینک سامانه
واکنش عراقچی به اظهارات اخیر ترامپ در خصوص برنامه هسته ای ایران
دزدی دریایی جدید رژیم صهیونیستی
توافق نفتی بغداد و اربیل با فشار آمریکا انجام شد
قتل‌عام اعضای خانواده پس از شکست در بازی کامپیوتری
اصلاحات اقتصادی ممکن است؟
قالیباف: ملت ایران در دفاع از تمامیت ارضی مماشات نمی‌کند
احضار سفرا و روسای نمایندگی‌های اروپایی به وزارت خارجه
طوفان سیاسی در پاریس
عامل جنایت برج زعفرانیه پای میز محاکمه
آتش سوزی 8 هکتار زمین در دامنه قله دماوند+فیلم
رشد تولید و رکوردشکنی در صادرات نفت
طرح ملی هوش مصنوعی در دستور کار امروز نمایندگان مجلس
آغاز مذاکرات توافق صلح غزه در مصر
جهان پس از 7 اکتبر
دوباره عادل دوباره دوشنبه‌شب‌ها
اقتصادنگار | صف 6میلیون نفری پشت درِ ایران‌خودرو
مکانیسم ماشه و سه راهی سرنوشت‌ساز
ژاپن، اسرائیل را تهدید کرد
برنامه پخش رقابت‌های مهم ورزشی امروز چهارشنبه 16 مهر
حماس: اسیران اسرائیلی آزاد خواهند شد اما اقدامات متقابل لازم است
فرمان توسعه پایدار ایران در دست کودکان است
وضعیت آب و هوا امروز 16 مهر + وضعیت استانها
آغاز واریز باقیمانده پاداش بازنشستگان فرهنگی سال 1403
نخستین خودروهای هیبریدی سال آینده تولید می شود
2 کشور اسلامی؛ مقصد اولین سفر خارجی پاپ جدید
کشف یک شهر باستانی در آمازون
چین 38 میلیارد دلار ابزار تراشه از غیرآمریکایی ها خرید
بهترین زمان برای دریافت هر ویتامین چه زمانی است؟
کاکائو ناجی مبتلایان به فشار خون بالا شد
ترکی الفیصل: برای پایان دادن به جنگ غزه هنوز باید صبر کنیم
X
آگهی تبلیغاتی