×
سیاسی
شناسه خبر : 238428
تاریخ انتشار : چهارشنبه 1404/05/15 ساعت 14:37
الزامات نهادی برای رقابت‌های فناورانه

ابوالحسن فیروزآبادی:

الزامات نهادی برای رقابت‌های فناورانه

فیروزآبادی نوشت: «به طور کلی آنچه «تحولات جهانی فناوری‌های نوظهور و تأثیرات ژئوپلیتیکی» خوانده می‌شود در چند حوزه قابل ردیابی است. در حوزه «فناوری‌های دیجیتال»، این تحولات در هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، بلاکچین و نیمه‌هادی‌ها رخ داده است که موجب تحول عمیق جهانی شده و مناسبات بین‌المللی را دچار تغییرات اساسی و شکل‌گیری قطب‌بندی‌های جدید کرده‌است.»

نورنیوز ـ گروه سیاسی: ابوالحسن فیروزآبادی رئیس سابق مرکز ملی فضای مجازی، در یادداشتی نوشت: «ارتقای جایگاه ایران در فناوری‌های نوظهور دیجیتال که نیاز قطعی امروز کشور است، به نوبه خود نیازمند بازشناسی فرآیندی است که می‌توان آن را «آرایش منطقه‌ای-جهانی فناوری‌های دیجیتال» نامید. بررسی ویژگی‌های این آرایش منطقه‌ای و جهانی دیجیتال، تحلیلی دقیق از وضعیت جهانی فناوری‌های نوظهور دیجیتال، رقابت‌های ژئوپلیتیکی مرتبط با آنها و جایگاه ایران و اقدامات لازم برای کسب موفقیت در این عرصه را ارائه می‌دهد.

به طور کلی آنچه «تحولات جهانی فناوری‌های نوظهور و تأثیرات ژئوپلیتیکی» خوانده می‌شود در چند حوزه قابل ردیابی است. در حوزه «فناوری‌های دیجیتال»، این تحولات در هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، بلاکچین و نیمه‌هادی‌ها رخ داده است که موجب تحول عمیق جهانی شده و مناسبات بین‌المللی را دچار تغییرات اساسی و شکل‌گیری قطب‌بندی‌های جدید کرده‌است.

در این تحول جهانی، اکنون رقابت تکنولوژیک اصلی میان دو قطب جهانی یعنی ایالات متحده و چین متمرکز است. این رقابت نه‌تنها بر فناوری، بلکه بر هنجارها، استانداردها و چهارچوب‌های حکمرانی فناوری دیجیتال هم تأثیرگذار است. در این میان کشورهای اروپایی به دنبال الگوی سومی هستند که عمدتاً مسائلی چون حفاظت از حاکمیت اخلاقی و دیجیتال را در کنار حقوق بشر و چندجانبه‌گرایی دنبال کند.

مسأله دیگر در زمینه «آرایش منطقه‌ای-جهانی فناوری‌های دیجیتال» نقش و جایگاه قدرت‌های جهانی است. ایالات متحده دارای اکوسیستم نوآوری پویا، پیشرو در هوش مصنوعی است. انجام نیمی از آزمایش‌های هوش مصنوعی پزشکی جهان همچنین سیاست‌های سخت‌گیرانه تحریم و کنترل فناوری‌های حساس شامل تراشه‌ها از ویژگی‌های سیاست‌های ایالات متحده در این زمینه است. آمریکا پیشرفت سریع چین را با نگرانی دنبال می‌کند. این امر ناشی از این است که امروز چین یک قدرت جهانی در حوزه فناوری دیجیتال به شمار می‌رود.

ویژگی‌های چین در این حوزه شامل مواردی چون توسعه سریع فناوری، ایجاد اکوسیستم موازی و تا حدی ناسازگار با غربی‌ها، تمرکز بر توسعه داخلی فناوری‌ها، طراحی و اشاعه استانداردهای جهانی تحت نفوذ خود و درنهایت بهره‌برداری استراتژیک از دیپلماسی علمی و فناوری می‌شود. چین تلاش دارد با مشارکت در همکاری‌های بین‌المللی، از اصول و قواعد موجود به نفع خود بهره گیرد.

در چنین صحنه‌ای از رقابت‌های جهانی، اروپا تلاش دارد رهبری جهانی حاکمیت اخلاقی در حوزه هوش مصنوعی و قانونگذاری شفاف را برعهده بگیرد. کشورهای حوزه خلیج فارس هم با تلاش برای تحول دیجیتال از طریق سرمایه‌گذاری‌های کلان و همکاری با آمریکا، چین و اروپا، به دنبال توسعه فناوری‌های نوین و تنوع اقتصادی هستند. هرچند کشورهای حوزه خلیج فارس در حوزه فناوری دیجیتال عمدتاً به سمت وابستگی بیشتر به آمریکا متمایل شده‌اند.

در این میان آنچه برای ایران اهمیت دارد، چالش‌ها و فرصت‌هایی است که عرصه‌های رقابت و همکاری حوزه فناوری‌های دیجیتال در گستره‌های جهانی و منطقه‌ای برای ایران فراهم می‌کند.

در حوزه فرصت‌ها، ایران در موقعیتی استراتژیک اما محدود و نیز در شرایط پیچیده و ناپایدار ژئوپلیتیکی قرار دارد. اما تحریم‌ها و محدودیت‌های دسترسی به فناوری و بازارهای بین‌المللی چالش‌هایی است که توسعه فناوری‌های نوظهور در ایران را متأثر کرده و موجب کندی پیشرفت و درعین حال وابستگی به همکاری‌های پراکنده با چین و روسیه شده است.

واقعیت این است که ایران باید از فضای خاکستری بین قطب‌ها به صورت هوشمندانه استفاده کند. همچنین راهبرد ایران در این عرصه، باید راهبردی در میانه واردات فناوری از یک سو و تقویت نوآوری‌های بومی از سوی دیگر باشد. ارتقای زیرساخت‌های فناوری، تلاش برای رفع تحریم‌ها، سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی و شکل‌دهی یک استراتژی منسجم و پایدار برای قرارگیری در زنجیره ارزش جهانی برای ایران ضروری است. دیپلماسی‌علم و فناورانه قوی و عبور از دوگانگی‌های سنتی نظیر« وابستگی-استقلال» یا «تقلید-نوآوری» می‌تواند زمینه همکاری ساختاری با کشورهای بزرگ حوزه فناوری را فراهم کند. این همکاری ساختاری برای تحول حوزه فناوری ایران ضروری است. همکاری چندجانبه و مشارکت در گفت‌و‌گوهای بین‌المللی، راهبرد دیگری است که می‌تواند به ارتقای جایگاه ایران کمک کند.

بنابر همه این ملاحظات، امروز ایران نیازمند تدوین سند راهبردی اقتصاد فناوری‌های نوظهور، با توجه به واقعیت‌های ژئوپلیتیکی و توانمندی‌های ملی خود است. رفع تحریم‌ها و نیز توسعه زیرساخت‌های فناوری و صنعت نیمه‌هادی نیز باید در دستورکار قرار گیرد. سرمایه‌گذاری ویژه در حوزه آموزش و نیروی انسانی متخصص برای پیشروی در این حوزه‌ها امری ضروری است.

درعین حال ایجاد مشارکت‌های راهبردی پایدار و قابل اعتماد با قطب‌های فناوری جهانی از جمله چین و روسیه می‌بایست در دستورکار قرار گیرد. توسعه دیپلماسی فناوری فعال و چندجانبه با هدف حفظ حاکمیت و ارتقای خوداتکایی، به همراه استفاده از ظرفیت‌های همکاری بین‌المللی و بین‌رشته‌ای در حوزه‌های نوظهور فناوری، ابزارهای در دسترس دیگر ایران است که باید به آن توجه ویژه داشت و آنها را به اموری اجرایی و عملیاتی تبدیل کرد. درصورت تحقق چنین برنامه‌ها و اقداماتی است که می‌توان ارتقای جایگاه ایران در فناوری‌های نوظهور دیجیتال را امری در دسترس و نزدیک ارزیابی کرد.»


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
طی 6 ماهه گذشته بیش از 7 میلیون لیتر قاچاق سوخت در هرمزگان کشف شد
دیدار پزشکیان و ولیعهد کویت در نیویورک
شهباز شریف: نیروهای پاکستان «پاسخ قاطعی» به هند دادند
بیانیه گروه دوستان منشور ملل متحد در محکومیت تجاوزات امریکا و اسرائیل علیه ایران
درخواست فلسطین برای عضویت در بریکس
اسلامی: ایران اهل تعامل است، اما غرب تقابل را برگزیده
دخالت غیرمنتظره ترامپ در جام جهانی؛ تغییر محل بازی‌ها در صورت ناامنی
درخواست عراقچی از شورای امنیت سازمان ملل متحد
دلیل لغو کنسرت‌های سیروان خسروی و ایهام
طمع سازندگان بازار مسکن را متلاطم کرد
گروسی: قطع همکاری ایران با آژانس باعث افزایش تنش بین‌المللی می‌شود
فراخوان فوری پنتاگون برای نشست صدها ژنرال آمریکایی در پایگاه تفنگداران ویرجینیا
یائیر لاپید: رفتارهای دیکتاتورمآبانه نتانیاهو، مخالف اصول دموکراسی است
سخنرانی نتانیاهو در سازمان ملل؛دروغ پردازی های جنایتکار اصلی غرب آسیا درباره ایران
فلیک به رکورد طلایی 50 برد در بارسا رسید
سخنگوی کرملین: وضعیت اوکراین و موضع آن در مذاکرات هر روز در حال بدتر شدن است
رای گیری شورای امنیت دربارهٔ تعویق تحریم‌های ایران
علی‌اف: تصویب «مسیر ترامپ» یکی از نتایج کلیدی نشست واشنگتن بود
لاریجانی: مکانیسم ماشه اجرا شود، همکاری با آژانس متوقف می‌شود
کارگردان «مجنون»: جنگ 12 روزه، آغاز یک ژانر تازه در سینمای ایران است
شمس‌آذر بدون شکست، استقلال در پی بهبود وضعیت جدول +لینک پخش زنده
تهدید ترامپ به مداخله در روند برگزاری بازی‌های جام جهانی 2026
تحرکات غیرعادی آمریکا در شمال عراق
رایزنی گروسی با پوتین درباره ایران
اسرائیل یک نفر را به اتهام جاسوسی برای ایران دستگیر کرد
دستور نتانیاهو برای پخش زنده سخنرانی او درسراسر نوار غزه
کاهش 2.5 میلیون تن تولید گندم ایران نسبت به سال گذشته
اعلام برنامه‌های روز گردشگری و هفته تهران در اراضی عباس‌آباد
شرکت علی لاریجانی در سالگرد شهدای مقاومت/تایید سفر از سوی سفارت ایران در بیروت
فرانس 24: بازگشت بازرسان آژانس به ایران حقیقت ندارد
تیم فولاد به دنبال کسب دومین برد متوالی
ماجرای گوشت‌های آلوده وارداتی از مغولستان چه بود؟
حسن یزدانی به بازی‌های کشورهای اسلامی نمی رسد
تهران در آستانه وزش باد؛ هوای پایتخت آلوده‌تر می‌شود
سرمایه‌گذاری 5 میلیارد دلاری ایران در پروژه ملی فیبر نوری
لغو سومین قرارداد تسلیحاتی اسپانیا با رژیم صهیونیستی
هند واردکننده نفت ایران شد
پرداخت نکردن 6 همت سود سهام عدالت مردم از سوی 4 شرکت بزرگ
وداع با احمد پژمان در تالار وحدت
قطر اقدامات اسرائیل را خطری برای امنیت منطقه دانست
سیر صعودی قیمت‌ طلا در هفته‌ای که گذشت
جام جهانی تیراندازی جوانان؛ فینال با طعم برنز برای ایران
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با وزیر انرژی روسیه دیدار کرد
پزشکیان مقابل دوربین شبکه فاکس‌نیوز نشست
واکنش تند مقامات صهیونیستی به اظهارات ترامپ
حمله پهپادی به پالایشگاه نفت «آفیپسکی» روسیه / از سرگیری ارسال نفت پس از حمله+فیلم
مدیر سابق اف‌بی‌آی در آستانه محاکمه توسط دولت ترامپ
بلاگر وکیل‌نما بازداشت شد
امضای دستور فروش تیک‌تاک توسط ترامپ
رهبر طالبان مسئولان ارشد را برای گفت‌وگو درباره پایگاه بگرام فراخواند
X
آگهی تبلیغاتی