×
سیاسی
شناسه خبر : 237841
تاریخ انتشار : شنبه 1404/05/11 ساعت 16:20
هوشمندی حکمرانی

محمد فاضلی:

هوشمندی حکمرانی

فاضلی نوشت: در دنیای پیچیده امروز، هوشمندی نظام‌های حکمرانی به توانایی آن‌ها در واکنش به «فرآیندهای کندرو» بستگی دارد. این فرآیندها، همچون تغییر اقلیم، در بلندمدت اثرات عظیمی دارند که معمولاً در کوتاه‌مدت دیده نمی‌شوند. حکمرانی هوشمند باید با بهره‌گیری از فناوری، نیروی انسانی متخصص، و ظرفیت‌های نهادی قادر به شناسایی و پاسخ به این تغییرات تدریجی باشد.

نورنیوز - گروه اقتصادی:‌ محمد فاضلی جامعه شناس در یادداشتی نوشت: « اگر از شما بپرسند میزان هوش یا سطح هوشمندی نظام حکمرانی را چگونه اندازه می‌گیرید، چه پاسخی خواهید داد؟ پاسخ من به این سؤال خیلی روشن است: هوشمندی هر حکمرانی را باید بر اساس پاسخ آن به «فرآیندهای کندرو» شناخت و اندازه گرفت. بخش مهمی از هوشمندی یا بی‌هوشی حکمرانی در همین یک خط پاسخ  نهفته است.

«فرآیندهای کندرو» آن نوع فرآیندهایی هستند که بسیار تدریجی، با ایجاد تغییرات ناملموس در کوتاه‌مدت، اما با اثرات بزرگ در درازمدت، عمل می‌کنند. چند نمونه از فرآیندهای کندرو را مرور کنیم. 

تغییر اقلیم و گرم شدن کره زمین، فرآیندی کندرو است که در طول چند دهه، به تدریج حدود 1 تا 2 درجه سلسیوس بر میانگین دمای برخی کشورها و مناطق افزوده است. افزوده شدن 2 درجه میانگین دما در طول 30 سال به معنای اضافه شدن سالیانه 0.07 درجه سلسیوس دما است. این میزان افزایش دما اثرات آنی ندارد، اما به‌تدریج باعث تغییراتی مهیب می‌شود.

افزایش دما سبب می‌شود به‌تدریج بارش‌ها کاهش یابد و بارش‌های برف نیز به باران تبدیل شود. در ضمن، افزایش دما سبب ذوب شدن یخچال‌های طبیعی شده و ذخیره آب را کاهش می‌دهد. تغییر بارش از برف به باران، باعث تغییرات بزرگ در رژیم روان‌آب‌ها و رودخانه‌ها شده، بر ذخیره سدها اثر می‌گذارد. افزایش تدریجی دما، تبخیر از پشت سدها را بیشتر کرده، بر پوشش گیاهی هم اثر می‌گذارد. بهره‌وری محصولات کشاورزی را کم کرده و نیاز آبی آنها را هم افزایش می‌دهد. افزایش دما، در صورتی که با پاسخ مناسب در معماری ساختمان‌ها مواجه نشود، نیاز به وسایل سرمایشی را افزایش داده و نیاز به انرژی برق را بیشتر می‌کند. فهرست تغییرات ناشی از افزایش تدریجی دما را می‌توان بسیار بیشتر کرد اما برای بحث ما در همین حد کفایت می‌کند.

حکمرانی هوشمند که به ابزارهای سنجش تغییرات اندک و تدریجی مجهز است (سطح فناورانه)، به دانش و نیروی انسانی ضروری برای درک این تغییرات دسترسی دارد (سطح نیروی انسانی)، ساختار سازمانی و نظام نهادی آن برای پردازش و تحلیل چنین داده‌هایی آمادگی دارد (ظرفیت نهادی) و در سطح سیاسی میز کار تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران آن با دستورکارهای قلابی، غیرواقع‌بینانه و انحرافی پر و شلوغ نشده و مدیران و حکمرانانش وقت و تمرکز کافی برای پرداختن به خروجی‌های سطوح فناورانه، انسانی و نهادی را دارند، می‌تواند تغییرات ناشی از فرآیندهای کندرو را درک کرده و به تدریج در برابر آنها واکنش مناسب نشان دهد. 

اما وقتی این قابلیت‌ها در دسترس نباشد، تغییرات تدریجی مثل تغییر اقلیم و گرمایش زمین، بنیان‌های استواری ظرفیت زیست‌پذیری سرزمین را تضعیف می‌کند در حالی که خواجگان همه در بند نقش ایوانند.

من 12 سال پیش از مفهوم «هم‌آیندی بحران‌ها» در وصف روند حرکت ایران استفاده کردم. 

منظورم این بود که همه بحران‌هایی که در کشورهای دیگر به صورت مجزا و در مقاطع زمانی مختلف بروز کرده یا می‌کنند، در ایران امروز با هم رخ داده یا خواهند داد و به عبارتی هم‌آیند و هم‌گرا می‌شوند. 
نقطه اشتراک همه آن بحران‌هایی که به سوی ایران امروز هم‌آیند شده‌اند، کندرو بودن آنهاست. 

بحران در صندوق‌های بازنشستگی، فرونشست زمین، ناترازی انرژی، ناترازی بانکی، بحران آب، بحران در روندهای سیاست خارجی، زوال منابع مالی دولت، تضعیف سرمایه اجتماعی، نابودی آبخوان‌ها و کسری تجمعی مخازن آب زیرزمینی، تشدید آلودگی هوا و گشوده شدن رخنه‌های بزرگ، هیچ کدام فرآیندهایی یکباره نبوده‌اند. همه اینها به‌تدریج و تحت فرآیندهای کندرو رخ داده‌اند.

واقعیت این است نظام حکمرانی در این کشور برای اندازه‌گیری، پردازش، تحلیل، تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری به‌موقع و مناسب برای مواجهه با فرآیندهای کندرو سازماندهی نشده است. 

اگر نظام حکمرانی ملزومات درک چنین فرآیندهایی را خلق نکند، بنیان‌های زندگی مسالمت‌آمیز ذره ذره از بین می‌روند و بحران‌هایی شبیه بحران آب، بیشتر و بیشتر دامن‌گیر زندگی ایرانیان می‌شوند.»


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
پاسخ حماس ترامپ را به نوبل می رساند؟
سرنگونی 314 پهپاد اوکراینی توسط روسیه در 24 ساعت گذشته
چرا ترامپ پاسخ حماس را پذیرفت؟
واقعیت‌های داخلی سازی صنعت خودرو
اعلام برنامه بازی های مرحله مقدماتی فوتبال نوجوانان آسیا
تصادف، انفجار، مسمومیت دانشجویان؛ ناکامی سیاست«نگهداشت نخبگان» در ایران
عارف: جنگ 12 روزه، نبرد عِلم با عِلم بود
دبیرکل فدراسیون طیور: تخم‌مرغ داریم، ارز نداریم!
«امید ایران» شعار کاروان ایران برای بازی‌های کشورهای اسلامی
تحلیلگر اسرائیلی: طرح ترامپ «لیست آرزوهای» کابینه نتانیاهو را بر باد داد
ثبت 17 اثر تاریخی در لیست آثار واجد ارزش تاریخی‌فرهنگی مازندران
اردوغان: حماس آمادگی خود را به صلح نشان داده است
حماس: مصر میزبان کنفرانس فلسطینی درباره آینده غزه خواهد بود
معوقات کمک‌هزینه و حق پرستاری معلولان پرداخت می‌شود
اوکراین: پهپاد و عوامل نفوذی، سلاح جدید مسکو در تقابل با اروپاست
نتانیاهو بدون وزیران دارایی و امنیت داخلی جلسات مشاوره اضطراری برگزار کرد
دریافت کپی مدارک هویتی از مردم ممنوع است
نامه‌ وزیر ورزش برای تعلیق ورزش رژیم صهیونیستی
راهبرد «تفرقه بینداز و حکومت کن» در نسخه جدید اسرائیلی
واکنش محمود عباس به توقف جنگ در غزه
مذاکره با دستیار ایتالیایی مدنظر قلعه‌نویی در دبی
جزئیات مرحله جدید پیش‌فروش سکه + لینک سایت سفارش
پیام تبریک سرلشکر حاتمی به مناسبت هفته فرماندهی انتظامی
پزشکیان: ادعاهای غربی‌ها علیه فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای ایران بی‌اساس است
وزیر دفاع : در برابر جنگ شناختی باید هوشیار باشیم
برندگان جایزه نوبل از دوشنبه اعلام می‌شوند
تمدید مهلت ثبت نام در هشتمین مرحله فروش اینترنتی ایران خودرو + جدول قیمت
قیمت طلا و سکه امروز شنبه 12 مهر + جدول
قیمت دلار و سایر ارزها امروز شنبه 12 مهر 1404+جدول
قهرمان ووشو پس از مرگ نیز قهرمان ماند
نبرد داغ فولاد و تراکتور در اهواز
سهم ایران در رونق گردشگری پسا کرونا کجاست؟
آمادگی روسیه برای همکاری با ایران در ساخت ایستگاه بین المللی در ماه
پوستر بازی فولاد برای تقابل با تراکتور منتشر شد
وزیر دفاع آمریکا رئیس ستاد نیروی دریایی را برکنار کرد
«گروسی» نسبت به خطر هسته‌ای در نیروگاه «زاپوریژیا» هشدار داد
اهدای کبد و قرنیه‌های کودک مشهدی به بیماران نیازمند
اتلتیک بیلبائو در کنار مردم غزه می‌ایستد
پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن به 181 هزار مستاجر
نورنما | وقتی یک معلم آیندت رو میسازه!
ناصر کنعانی: پاسخ حماس به طرح ترامپ مسئولانه و هوشمندانه بود
آغاز اولین انتخابات پارلمانی سوریه پس از اسد
جهش شاخص کل بورس در ابتدای هفته
سراب نیلوفر خشک شد، تالاب هشیلان در خطر
قیمت خودرو داخلی و خارجی امروز شنبه 12 مهر1404+ جدول
پیشنهاد جنجالی 2500 دلاری دولت ترامپ به کودکان مهاجر برای ترک آمریکا
سرلشکر موسوی: فراجا امروز مظهر پلیس جامعه محور مردم پایه است
تلاش‌های تیم ترامپ برای کسب جایزه صلح نوبل
مکرون: آتش بس در غزه در دسترس است
توزیع شیر رایگان در مدارس آغاز شد
X
آگهی تبلیغاتی