×
سیاسی
شناسه خبر : 237841
تاریخ انتشار : شنبه 1404/05/11 ساعت 16:20
هوشمندی حکمرانی

محمد فاضلی:

هوشمندی حکمرانی

فاضلی نوشت: در دنیای پیچیده امروز، هوشمندی نظام‌های حکمرانی به توانایی آن‌ها در واکنش به «فرآیندهای کندرو» بستگی دارد. این فرآیندها، همچون تغییر اقلیم، در بلندمدت اثرات عظیمی دارند که معمولاً در کوتاه‌مدت دیده نمی‌شوند. حکمرانی هوشمند باید با بهره‌گیری از فناوری، نیروی انسانی متخصص، و ظرفیت‌های نهادی قادر به شناسایی و پاسخ به این تغییرات تدریجی باشد.

نورنیوز - گروه اقتصادی:‌ محمد فاضلی جامعه شناس در یادداشتی نوشت: « اگر از شما بپرسند میزان هوش یا سطح هوشمندی نظام حکمرانی را چگونه اندازه می‌گیرید، چه پاسخی خواهید داد؟ پاسخ من به این سؤال خیلی روشن است: هوشمندی هر حکمرانی را باید بر اساس پاسخ آن به «فرآیندهای کندرو» شناخت و اندازه گرفت. بخش مهمی از هوشمندی یا بی‌هوشی حکمرانی در همین یک خط پاسخ  نهفته است.

«فرآیندهای کندرو» آن نوع فرآیندهایی هستند که بسیار تدریجی، با ایجاد تغییرات ناملموس در کوتاه‌مدت، اما با اثرات بزرگ در درازمدت، عمل می‌کنند. چند نمونه از فرآیندهای کندرو را مرور کنیم. 

تغییر اقلیم و گرم شدن کره زمین، فرآیندی کندرو است که در طول چند دهه، به تدریج حدود 1 تا 2 درجه سلسیوس بر میانگین دمای برخی کشورها و مناطق افزوده است. افزوده شدن 2 درجه میانگین دما در طول 30 سال به معنای اضافه شدن سالیانه 0.07 درجه سلسیوس دما است. این میزان افزایش دما اثرات آنی ندارد، اما به‌تدریج باعث تغییراتی مهیب می‌شود.

افزایش دما سبب می‌شود به‌تدریج بارش‌ها کاهش یابد و بارش‌های برف نیز به باران تبدیل شود. در ضمن، افزایش دما سبب ذوب شدن یخچال‌های طبیعی شده و ذخیره آب را کاهش می‌دهد. تغییر بارش از برف به باران، باعث تغییرات بزرگ در رژیم روان‌آب‌ها و رودخانه‌ها شده، بر ذخیره سدها اثر می‌گذارد. افزایش تدریجی دما، تبخیر از پشت سدها را بیشتر کرده، بر پوشش گیاهی هم اثر می‌گذارد. بهره‌وری محصولات کشاورزی را کم کرده و نیاز آبی آنها را هم افزایش می‌دهد. افزایش دما، در صورتی که با پاسخ مناسب در معماری ساختمان‌ها مواجه نشود، نیاز به وسایل سرمایشی را افزایش داده و نیاز به انرژی برق را بیشتر می‌کند. فهرست تغییرات ناشی از افزایش تدریجی دما را می‌توان بسیار بیشتر کرد اما برای بحث ما در همین حد کفایت می‌کند.

حکمرانی هوشمند که به ابزارهای سنجش تغییرات اندک و تدریجی مجهز است (سطح فناورانه)، به دانش و نیروی انسانی ضروری برای درک این تغییرات دسترسی دارد (سطح نیروی انسانی)، ساختار سازمانی و نظام نهادی آن برای پردازش و تحلیل چنین داده‌هایی آمادگی دارد (ظرفیت نهادی) و در سطح سیاسی میز کار تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران آن با دستورکارهای قلابی، غیرواقع‌بینانه و انحرافی پر و شلوغ نشده و مدیران و حکمرانانش وقت و تمرکز کافی برای پرداختن به خروجی‌های سطوح فناورانه، انسانی و نهادی را دارند، می‌تواند تغییرات ناشی از فرآیندهای کندرو را درک کرده و به تدریج در برابر آنها واکنش مناسب نشان دهد. 

اما وقتی این قابلیت‌ها در دسترس نباشد، تغییرات تدریجی مثل تغییر اقلیم و گرمایش زمین، بنیان‌های استواری ظرفیت زیست‌پذیری سرزمین را تضعیف می‌کند در حالی که خواجگان همه در بند نقش ایوانند.

من 12 سال پیش از مفهوم «هم‌آیندی بحران‌ها» در وصف روند حرکت ایران استفاده کردم. 

منظورم این بود که همه بحران‌هایی که در کشورهای دیگر به صورت مجزا و در مقاطع زمانی مختلف بروز کرده یا می‌کنند، در ایران امروز با هم رخ داده یا خواهند داد و به عبارتی هم‌آیند و هم‌گرا می‌شوند. 
نقطه اشتراک همه آن بحران‌هایی که به سوی ایران امروز هم‌آیند شده‌اند، کندرو بودن آنهاست. 

بحران در صندوق‌های بازنشستگی، فرونشست زمین، ناترازی انرژی، ناترازی بانکی، بحران آب، بحران در روندهای سیاست خارجی، زوال منابع مالی دولت، تضعیف سرمایه اجتماعی، نابودی آبخوان‌ها و کسری تجمعی مخازن آب زیرزمینی، تشدید آلودگی هوا و گشوده شدن رخنه‌های بزرگ، هیچ کدام فرآیندهایی یکباره نبوده‌اند. همه اینها به‌تدریج و تحت فرآیندهای کندرو رخ داده‌اند.

واقعیت این است نظام حکمرانی در این کشور برای اندازه‌گیری، پردازش، تحلیل، تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری به‌موقع و مناسب برای مواجهه با فرآیندهای کندرو سازماندهی نشده است. 

اگر نظام حکمرانی ملزومات درک چنین فرآیندهایی را خلق نکند، بنیان‌های زندگی مسالمت‌آمیز ذره ذره از بین می‌روند و بحران‌هایی شبیه بحران آب، بیشتر و بیشتر دامن‌گیر زندگی ایرانیان می‌شوند.»


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
منبع آگاه: این سفر ربطی به متواری شدن ندارد
روابط ایران و پاکستان می‌تواند به سطح شراکت راهبردی ارتقا یابد
القسام تحویل جسد نظامی صهیونیست را به تعویق انداخت
کشورهای نوردیک برای مصادره اموال روسیه توافق کردند
آزادکار ایران طلا گرفت
دستور نتانیاهو برای حملات شدید و فوری به نوار غزه
درآمدهای میلیارد دلاری خانواده ترامپ از محل رمزارزها
اسب ایرانی در مسابقه جایزه بزرگ فرانسه اول شد
کشته شدن یک نظامی اسرائیلی در جنوب غزه
آخرین وضعیت انتقال بانک آینده از زبان مدیرعامل بانک ملی
تحقیق و تفحص از عملکرد شهرداری تهران رأی نیاورد
حماس اعلام کرد: اسرائیل مانع اصلی برای یافتن اجساد در غزه
عقب‌نشینی رئیس جمهور لبنان از خلع سلاح حزب‌الله
سازمان بنادر و دریانوردی تحقیق و تفحص می شود
انحصار حق پخش زنده مسابقات ورزشی در هاله ای از ابهام
روسیه و هند برای تولید سوخوسوپر جت توافق کردند
الهی به مدال نقره کشتی آزاد رسید
چرا سایت روزنامه هم‌میهن از دسترس خارج شد؟
فوتسال پسران به فینال رسید
عون بر ضرورت توقف تجاوزات رژیم صهیونیستی تاکید کرد
آمریکا به 4 شناور دیگر را در کارائیب حمله کرد
125 بار نقض آتش‌بس در غزه از سوی رژیم اسرائیل
افزایش پروازهای عتبات از امروز
رایزنی وزیر کشور پاکستان با لاریجانی درباره گسترش همکاری‌های راهبردی
ترامپ: ژاپنی‌ها دوست آمریکا هستند/ پیروز هر جنگی خواهیم‌بود
جولانی وارد عربستان شد/دیدار و گفت‌وگوی جولانی با بن فرحان در ریاض
قلعه‌نویی: می‌دانم مشکلات زیادی داریم + فیلم
نتانیاهو در محاصره واقعیت و رسوایی
جان باختن 2 غیرنظامی در حمله به اتوبوس در مسیر سویدا–دمشق
صدها نویسنده «نیویورک تایمز» را تحریم کردند
شعام: ورود به بخش مدیریتی فوتبال در حوزۀ وظایف ما نیست
ارز کالاهای اساسی و اقلام دارویی تامین شد
دختران هندبال ایران قهرمان شدند
سرلشکر موسوی: موازنه قدرت به نفع جبهه مقاومت تغییر کرده است+فیلم
خارج‌شدن تولید از صرفه اقتصادی با افزایش قیمت نهاده
عارف: کاری نکنیم مردم از انقلاب فاصله بگیرند
قدردانی پزشکیان از خانواده مرحوم امیرمحمد خالقی
قول وزیر جهاد کشاورزی پس از ورود رئیس قوه قضاییه به موضوع نهاده‌های دامی
جریمه و محرومیت جدید ای اف سی برای فوتبال ایران/محرومیت سنگین برای کوشکی
طغیان تورم مهرماه با تازیانه بازگشت تحریم‌ها
بازگشت خط وین–تهران
قالیباف: چرا باوجود واردات نهاده با ارز ترجیحی، مرغ کیلویی 170 هزار تومان است؟
تورم مهرماه اعلام شد
ده میلیون کنتور هوشمند برق در کشور ­فعال می‌شود
حمله مسلحانه به اتوبوس مسافربری در جاده دمشق
ماکرون به‌جای اعزام نیرو به اوکراین، امنیت لوور را تامین کند
محیط‌بان کرمانی آزاد شد
پنج بانک ناتراز دیگر اصلاح یا انحلال را انتخاب کنند!
کافه‌‌ها و رستوران‌ ها حق برگزاری هالووین ندارند
نخستین مدال تاریخ بوکس بانوان ایران در منامه
X
آگهی تبلیغاتی