×
سیاسی
شناسه خبر : 237146
تاریخ انتشار : دوشنبه 1404/05/06 ساعت 19:00
جنگ 12 روزه را چگونه روایت کنیم؟

نورنیوز قواعد ضروری روایت‌گری از جنگ ۱۲ روزه را بررسی می‌کند؛

جنگ 12 روزه را چگونه روایت کنیم؟

یکی از نخستین اصول روایت‌گری معقول از جنگ 12 روزه، پایبندی به انصاف در بازنمایی نقش‌ها، نیت‌ها و نتایج است. راوی آگاه، باید بداند که بزرگی نقش خود، با نفی نقش دیگران افزایش نمی‌یابد. وارونه‌سازی سهم‌ها یا نادیده‌گرفتن تلاش سایر بازیگران، نه‌تنها نشانه‌ای از ضعف اخلاقی روایت است، بلکه باعث خدشه در اعتبار خود راوی می‌شود.

نونیوز- گروه سیاسی: با پایان جنگ 12 روزه و آغاز آتش‌بس، نیاز افکار عمومی به روایت‌های روشنگر از زمینه‌ها و ریشه‌ها و رخدادها و اطلاعات پشت پرده‌ی این بحران، برخی از شخصیت‌ها را به عرصه کشاند تا روایت خود را عرضه کنند و از این طریق، ابعاد و اضلاعی از ماجرا را از نگاه و زبان خود توضیح دهند. این روندی طبیعی و بلکه ضروری است که با موجی از روایت‌های متفاوت و بعضاً متغایر مواجه شویم. اکنون در فضای سیاسی و رسانه‌ای ایران هم شاهد عرضه چنین روایت‌هایی در قالب‌های گوناگون هستیم. مصاحبه قابل تأمل و پرنکته سیدعباس عراقچی، آخرین حلقه از این زنجیره روایی تاکنون است که بازتاب‌ها و واکنش‌های مثبت و منفی فراوانی در پی داشته است. دور از انتظار نیست که در روزهای آینده،‌ شخصیت‌های دیگری از میان سیاسیون یا نظامیان هم به میدان ورود کنند و روایت خود را منتشر نمایند. شاید خالی از لطف نباشد که در این زمینه، اندکی تأمل شود و درباب آداب معقول و موجه روایت‌گری مباحثی در میان بیاید.

روایت: هم هنر و هم مسئولیت

 در روزگار بحران‌ها و آزمون‌های بزرگ ملی، روایت‌گری نه یک هنر صرف، که یک مسئولیت تاریخی و اخلاقی است. پس از جنگ ۱۲ روزه اخیر که با حملات سنگین دشمن آغاز شد و با انسجام نیروهای داخلی، افکار عمومی، و جناح‌های سیاسی به دفاعی ملی و پیروزمندانه بدل گردید، اکنون زمان بازخوانی و تحلیل آن فرا رسیده است. اما آنچه در فضای عمومی دیده می‌شود، تکثر روایت‌ها، تفاوت لحن‌ها، و گاه حتی برخوردهای تقلیل‌گرایانه یا جانب‌دارانه در روایت این رخداد ملی است؛ وضعیتی که بعضاً باعث سردرگمی افکار عمومی می‌شود، و بلکه گاه به دلخوری و تضعیف روحیه همدلی می‌انجامد. در چنین فضایی، پرسش بنیادین این است: آیا روایت هر فرد یا نهادی از یک مسئله ملی، صرفاً بازتاب تجربه شخصی اوست یا باید تابع اصولی اخلاقی، ارتباطی و عقلانی مستقلی باشد؟ به نظر می‌رسد باید تلاش کرد تا به این پرسش پاسخ داد و برخی از مبانی روایت‌گری مسئولانه در رخدادهای کلان ملی را با تکیه بر تجربه جنگ ۱۲ روزه بازخوانی نمود.

شک نیست که روایت‌گری در حوزه مسائل ملی، با داستان‌سرایی شخصی تفاوت دارد. راوی یک رخداد ملی، در حال مشارکت در ساخت حافظه جمعی یک ملت است؛ حافظه‌ای که در آینده به ابزار هویت‌سازی، الگوپردازی، و حتی سیاست‌ورزی بدل خواهد شد. از این رو، هر واژه، هر حذف، هر تأکید و هر سکوت در روایت یک مسئله ملی، بار معنایی سنگینی دارد و باید با دقت، مسئولیت و آگاهی انتخاب شود.

راویان رسمی،‌ اعم از مقامات سیاسی، فرماندهان، مسئولان دولتی یا شخصیت‌های رسانه‌ای، باید آگاه باشند که روایت‌شان نه تنها روایت «خود» آن‌ها، بلکه در بسیاری موارد مرجع افکار عمومی و منبع تاریخ‌نگاری نسل‌های آینده خواهد بود. روایت آن‌ها نه‌تنها یک گزارش، بلکه یک داوری است. و داوری بی‌انصاف، داوری خطرناک است. درست است که هیچ گاه نمی‌توان ویژگی شخصی‌بودن را از روایت حذف کرد اما راوی باید به این نکته وقوف داشته باشد که روایت شخصی‌اش در نهایت مسئولیت‌شناسی عرضه شود

روایت منصفانه دعوتی است به گفت‌وگو

یکی از نخستین اصول روایت‌گری معقول، پایبندی به انصاف در بازنمایی نقش‌ها، نیت‌ها و نتایج است. در جنگ ۱۲ روزه، همان‌گونه که فرماندهی نظامی نقش برجسته‌ای داشت، افکار عمومی، رسانه‌های ملی، اجماع جناح‌ها، دیپلماسی منطقه‌ای، و حتی سکوت یا همدلی طیف‌های منتقد نیز در شکل‌گیری پیروزی سهم داشتند. راوی آگاه، باید بداند که بزرگی نقش خود، با نفی نقش دیگران افزایش نمی‌یابد. وارونه‌سازی سهم‌ها یا نادیده‌گرفتن تلاش سایر بازیگران، نه‌تنها نشانه‌ای از ضعف اخلاقی روایت است، بلکه باعث خدشه در اعتبار خود راوی می‌شود.

از سوی دیگر، روایت معقول، باید به اصل هم‌زمانی و پرهیز از داوری شتاب‌زده نیز پایبند باشد. تحلیل یک رخداد ملی، باید پس از گذشت زمان، بررسی ابعاد مختلف و شنیدن صداهای گوناگون انجام گیرد. روایت فوری، آن‌هم از موضع قدرت، بیشتر به قضاوت می‌ماند تا روایت.

یکی از آفات روایت‌گری بد، تحقیر مخاطب و ساده‌سازی واقعیت‌ها به‌نفع ساختن یک روایت رسمی و فرمایشی است. مخاطب امروز، رسانه‌مند، تحلیل‌گر، و پرسش‌گر است. کوچک‌انگاشتن مخاطب، بازی با اعتماد عمومی است و دیر یا زود، موجب رویگردانی از روایت رسمی خواهد شد. راوی عاقل، نه‌تنها باید سخن خود را با اتکا به منابع و شواهد بیان کند، بلکه باید امکان گفت‌وگو با روایت‌های دیگر را نیز باز بگذارد. در اینجا، روایت‌گری خوب، بیش از آن‌که نهایی و مطلق باشد، دعوت‌کننده به تامل، شنیدن صداهای دیگر، و پذیرش پیچیدگی‌هاست.

در روزهای پس از جنگ ۱۲ روزه، برخی روایت‌ها، با رعایت دقت، انسجام و انصاف، ستایش‌برانگیز بودند. برخی از شخصیت‌ها، اعم از سیاسی یا نظامی،  در کنار تاکید بر آمادگی نیروهای مسلح، نقش افکار عمومی و رسانه‌ها و فعالان عرصه سیاست و دیپلماسی را نیز برجسته ساختند که نشان از روایت‌گری مسئولانه داشت. آنها از واژه‌هایی استفاده کردند که به جای جدایی، هم‌افزایی می‌آفرید، و از قهرمان‌سازی اغراق‌آمیز به دقت پرهیز کردند.

در نقطه مقابل، روایت برخی مسئولان دیگر که کوشیدند با لحن طعنه‌آمیز، سهم بازو‌های دیگر را نادیده بگیرند، نمونه‌هایی از روایت‌گری تقلیل‌گرا و تفرقه‌افکن بودند. چنین روایت‌هایی، نه‌تنها خاطره جمعی را زخمی می‌کنند، بلکه فضای وحدت ملی را نیز از بین می‌برند.

مشق فروتنی در روایت‌گری صادقانه

تاریخ از دل روایت‌ها ساخته می‌شود، و آینده از دل تاریخ‌ها شکل می‌گیرد. هر راوی، در برابر آیندگان مسئول است؛ نه‌فقط برای آنچه گفته، که برای آنچه نگفته، تحریف کرده یا به‌زور به ذهن‌ها تزریق کرده است. راوی در موقعیت قدرت، باید فروتنی را مشق کند، نه سلطه‌گری بر حافظه عمومی را. روایت اگر صادقانه، چندصدایی و واقع‌گرا باشد، زمینه‌ساز همبستگی ملی است. اما اگر آمیخته با تحقیر، حذف و اغراق باشد، تبدیل به ابزاری برای تولید شکاف‌های پنهان در جامعه می‌شود.

در روزگار پس از بحران، کشور نیازمند روایتی است که نه روایت نظامی صرف باشد، نه فقط تحلیل سیاسی یا هیجان رسانه‌ای، بلکه حاصل تلفیق حقیقت، همدلی، و منافع ملی باشد. راویان امروز، باید بدانند که اگر در بازگویی جنگ ۱۲ روزه، به‌جای فهم مشترک، تفاخر جناحی یا تخریب رقیب را جایگزین حقیقت کنند، نه‌تنها به ملت، بلکه به حافظه تاریخی خود نیز جفا کرده‌اند. باید روایت را نه میدان رقابت، بلکه سکوی وحدت بدانیم. روایت‌گری در مسائل ملی، همان‌قدر که یک حق است، یک وظیفه و امانت نیز هست. امانت را با بی‌انصافی نیالاییم.


نورنیوز
اخبار مرتبط
جنگ 12 روزه علیه ایران نتیجه عکس داد
جمعه 1404/05/10 ساعت 21:45
«اندیشکده امنیت داخلی اسرائیل» گزارش داد؛
جنگ 12 روزه علیه ایران نتیجه عکس داد
گزارش «اندیشکده امنیت داخلی اسرائیل» درباره جنگ 12 روزه بین ایران و اسرائیل به تحلیل تأثیرات این درگیری بر ثبات رژیم جمهوری اسلامی و امکان تغییر رژیم در ایران می‌پردازد.در عین حال این گزارش تصریح می‌کند که هیچ شواهدی مبنی بر موفقیت این اقدامات در تضعیف رژیم وجود ندارد و حتی برخی از آن‌ها نتیجه معکوس داشته‌اند.
گزارش CNN از کاهش ذخایر رهگیرهای تاد آمریکا پس از جنگ 12 روزه +فیلم
چهارشنبه 1404/05/08 ساعت 14:35
گزارش CNN از کاهش ذخایر رهگیرهای تاد آمریکا پس از جنگ 12 روزه +فیلم
پس از جنگ 12 روزه، ارتش آمریکا با بحران کم‌سابقه‌ای در ذخایر موشک‌های رهگیر «تاد» مواجه شده است. رسانه‌های آمریکایی هشدار داده‌اند که بازیابی این سامانه ضدبالستیک گران‌قیمت ممکن است سال‌ها زمان ببرد و شکافی خطرناک در توان دفاعی آمریکا ایجاد کند.
دفاع 12 روزه، مرصاد دوم در نبرد منطقه‌ای
سه‌شنبه 1404/05/07 ساعت 19:05
نورنیوز بررسی می کند؛
دفاع 12 روزه، مرصاد دوم در نبرد منطقه‌ای
عملیات مرصاد نه تنها پایان توطئه‌ای سنگین علیه ایران بود، بلکه به الگوی راهبردی در فهم تهدیدات، تقویت انسجام ملی، و تقابل با روایت‌سازی دشمن بدل شد؛ الگویی که در دفاع مقدس 12 روزه نیز تکرار شد و ضرورت بازخوانی آن همچنان پابرجاست.
جنگ 12 روزه در سریال‌های تلویزیونی قاب بندی می شود
سه‌شنبه 1404/05/07 ساعت 15:55
جنگ 12 روزه در سریال‌های تلویزیونی قاب بندی می شود
معاون امور استان‌های صداوسیما از تولید مجموعه‌ای از سریال‌های استانی با محوریت سیستان و بلوچستان و اختصاص چند اپیزود به جنگ 12 روزه خبر داد. کیخا همچنین جزئیات تازه‌ای از سریال‌های محیط‌زیستی، طنز و ملودرام شبکه‌های استانی ارائه کرد.
ناگفته‌های جنگ 12 روزه از زبان وزیر امور خارجه ایران
یکشنبه 1404/05/05 ساعت 16:05
ناگفته‌های جنگ 12 روزه از زبان وزیر امور خارجه ایران
عراقچی از سو تفاهم پیش آمده برای ساعت آتش‌بس گفت: «یک سوءتفاهم بین من و نیروهای مسلح پیش آمد؛ دوستان فکر کرده بودند که تا ساعت 4 به وقت گرینویچ است که تا ساعت 7.30 به وقت تهران حملات علیه رژیم را ادامه دادند. یک سوءتفاهم بعدازظهر همان روز پیش آمد که با یک تماس کنترل شد.»
پیام راهبردی جنگ 12 روزه برای کشورهای جنوبی خلیج‌فارس
یکشنبه 1404/04/29 ساعت 19:41
نورنیوز از تاثیر جنگ 12روزه ایران و اسرائیل بر تغییر باورهای امنیتی در خلیج فارس گزارش می دهد؛
پیام راهبردی جنگ 12 روزه برای کشورهای جنوبی خلیج‌فارس
جنگ دوازده‌روزه، نه‌تنها محاسبات راهبردی آمریکا و اسرائیل را در هم شکست، بلکه بنیان‌های ذهنی بازیگران منطقه‌ای درباره کارآمدی امنیت وارداتی را متزلزل ساخت. این منازعه می تواند خلیج‌فارس را به آستانه بازتعریف نظم امنیتی بر مبنای همکاری‌های بومی و فاصله گرفتن از طرح ابراهیم نزدیک کند.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
مربی پرتغالی استقلال 53 ساله شد
وزیر جهاد کشاورزی از تسویه مطالبات گندم‌کاران خبر داد
ترکیب احتمالی تیم ملی فوتبال مقابل روسیه
ثروت عظیم و فقر گسترده؛ تضاد زمانه امروز
آغاز راهپیمایی بشارت نصر از مقابل دانشگاه تهران تا میدان آزادی+فیلم
خطیب جمعه تهران: جزایر سه‌گانه ایرانی بوده و خواهد بود
هشدار رئیس بانک مرکزی فرانسه: بحران سیاسی، رشد اقتصادی فرانسه را کاهش داد
پاکستان: در حال بررسی گزارش رسانه‌ها درباره تحولات افغانستان هستیم
تاریخ‌سازی دختر ایرانی با قهرمانی جهان
برنده جایزه صلح نوبل مشخض شد
آخرین وضعیت پرونده علیرضا بیرانوند+فیلم
میدل‌ایست‌آی: صلح پایدار در غزه بدون پایان اشغالگری ممکن‌ نیست
ترامپ برای معاینات پزشکی غیرمنتظره فراخوانده شد
قیمت دلار و دیگر ارزها امروز جمعه 18 مهر
هشدار بنفش آلودگی هوا در خوزستان
نفوذ هوای سرد به کشور و هشدار برای سواحل دریای خزر + فیلم
آینده ایران از اینجا آغاز می‌شود
ونزوئلا خواستار جلسه اضطراری شورای امنیت درمورد «تهدیدات» آمریکا شد
زمان واریز و مبلغ یارانه نقدی مهرماه 1404 اعلام شد+دهک های مشمول
دستگیری 6 متخلف و رهاسازی پرنده ها توسط محیط زیست هرمزگان+فیلم
اسرائیل به اهداف راهبردی خود از جنگ نرسید
آغاز مسابقات مسترالمپیا 2025 + کری خوانی عجیب چوپان و تابانی برای حریفان+ فیلم
لندن به «پایتخت سرقت تلفن همراه» در اروپا تبدیل شده است+فیلم
روسیه به زیرساخت‌های انرژی اوکراین حمله کرد
طلا به کانال 3 هزار دلار برگشت
ترافیک سنگین در مسیر جنوب به شمال محور چالوس
33 میلیارد دلار هزینه دو سال حمایت نظامی آمریکا از "اسرائیل"
وزیر امنیت داخلی اسرائیل: کابینه را منحل خواهیم کرد، اگر حماس منحل نشود
آغاز ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه از امروز
رئیس‌جمهور پرو برکنار شد
قطع ناگهانی اینترنت در پایتخت پاکستان
تحصیل‌کردگان در تنگنای کار؛ بازآرایی سیاست اشتغال ضروری است
اعزام نیرو توسط آمریکا برای نظارت بر آتش بس به سرزمین های اشغالی
خنثی سازی طرح ترور نخست وزیر بلژیک توسط این کشور
آتش‌بس در غزه رسما اجرایی شد/ آغاز خروج اشغالگران از غزه
ترامپ به خاورمیانه می آید
واکنش علیرضا معینی به شکستن رکورد یک‌ضرب جهان
اموال سرقتی کشف‌شده در چه صورتی فورا به صاحبانشان پس‌ داده می‌شود؟+فیلم
تصمیم نهایی نامزد صلح نوبل روز دوشنبه گرفته می شود
افزایش خودروهای ضدگلوله در سیستان و بلوچستان
برندگان قرعه کشی ایران خودرو مشخص شد+ لینک سامانه
جدول فیلم‌های سینمایی امروز تلویزیون |جمعه 18 مهر
وضعیت آب و هوا امروز 18 مهر + وضعیت استانها
زمین‌لرزه‌ فیلیپین را لرزاند/شدت زلزله +فیلم
برنامه کامل مسابقات ورزشی روز جمعه 18 مهر
حراج شمش طلا کی برگزار می‌شود؟
معوقات فروردین بازنشستگان واریز می شود+زمان پرداخت
رژیم ضداضطراب؛ این 6 ماده غذایی را حذف کنید
ورود جنجالی فراری به دنیای برقی‌ها با طراحی مینیمال جانی آیو
آغاز پرداخت خسارت های برق خانگی از یک ماه آینده+ آدرس سایت
X
آگهی تبلیغاتی