×
سیاسی
شناسه خبر : 234967
تاریخ انتشار : یکشنبه 1404/05/05 ساعت 11:30
مسئله آب در ایران و گسست قدرت

کیومرث اشتریان:

مسئله آب در ایران و گسست قدرت

اشتریان نوشت: «مشکل کم‌آبی و فرونشست زمین را «احساس» می‌کنیم اما بر سر «صورت‌بندی مسئله» توافق نداریم و هر یک به دیگری حواله می‌دهد. اینجا این قدرت سیاسی است که باید فصل‌الخطاب شود، که نیست! در طبقه دوم ساختمان سیاست‌گذاری همین اختلاف وجود دارد چون هریک از ساکنان این طبقه راه‌حل‌های معطوف به منافع و نیازهای خود را ارائه می‌دهند.»

نورنیوز ـ گروه سیاسی: کیومرث اشتریان در یادداشتی نوشت: «مسئله آب در ایران را می‌توان از منظر قدرت سیاسی نگریست. دستگاه اداری هر حکومتی در نقش کارگاهی است که قدرت تولید می‌کند و فرصت «اجبار قانونی» برای سیاست‌گذاری عمومی فراهم می‌کند. اگر این کارگاه از تولید قدرت بازبماند، دولت ناکارآمد می‌شود و مردمان نیز نقش مقصود از کارگاه قدرت نمی‌گیرند و هریک در کار منفعت خویش می‌تازند. اما این ناکارآمدی دقیقا چگونه رخ می‌دهد؟ این پدیده را می‌توان این‌چنین به تمثیل درآورد: طبقات ساختمان چهارطبقه‌ای را در نظر بگیرید که اگر مهندسی و اجرای آن به‌خوبی انجام شده باشد، با یکدیگر پیوند مستحکمی دارند. مثلا طبقه اول با دوم و با طبقات بعدی از طریق ستون‌های پیوسته به هم مرتبط و مستحکم‌اند. اما فرض کنید همین طبقات بدون هیچ‌گونه اتصالی از طریق ستون‌های اصلی فقط روی هم چیده شده و حتی دقیقا روی یکدیگر نیز جفت و جور نشده باشند بلکه تنها بخش‌هایی از آنها روی هم سوار شده باشد.

خب! در چنین حالتی این ساختمان کارآمدی و استحکام لازم را برای سکونت نخواهد داشت. سیاست‌گذاری آب در ایران چنین وضعیتی دارد. در غیاب ستون اصلیِ قدرت عمومی، این مبارزه منافع ذی‌نفعان است که کار را «جلو» می‌برد.

سیاست‌گذاری عمومی در طبقاتی گوناگون شکل می‌گیرد: در طبقه اول مشکلاتی وجود دارد که بسته به ذی‌نفعان درک و تفسیر گوناگونی از آن مشکلات ارائه می‌شود که چه‌بسا با هم متضاد باشد. مشکل آب برای پسته‌کاران در چشم‌انداز آنان از تولید و صادرات و دلار تفسیر می‌شود، از همین رو است که دیدگاه آنان با کسی که دغدغه فرونشست زمین دارد، به کلی متفاوت است. برای نیروگاه‌ها، برای علاقه‌مندان به زاینده‌رود، برای کشاورزان چهارمحال‌وبختیاری، برای کویر‌نشینان یزدی و... حکایت همین‌گونه است. در طبقه اولِ «ساختمان سیاست‌گذاری آب» بر سر اینکه اساسا مسئله چیست، دعواست.

مشکل کم‌آبی و فرونشست زمین را «احساس» می‌کنیم اما بر سر «صورت‌بندی مسئله» توافق نداریم و هر یک به دیگری حواله می‌دهد. اینجا این قدرت سیاسی است که باید فصل‌الخطاب شود، که نیست! در طبقه دوم ساختمان سیاست‌گذاری همین اختلاف وجود دارد چون هریک از ساکنان این طبقه راه‌حل‌های معطوف به منافع و نیازهای خود را ارائه می‌دهند. آن‌گاه که به طبقه سوم، یعنی اجرای سیاست می‌رسیم، آنان که نتوانسته‌اند در طبقه اول و دوم به منافع خود دست یابند، در اجرای سیاست‌ها به هزار حیلت مانع ایجاد می‌کنند و کار خود و سیاست خود را پی می‌گیرند: مثلا روستایی چاه غیرمجاز حفر می‌کند، کشاورز هندوانه و سیب‌زمینی و پسته می‌کارد، نیروگاه چاه حفر می‌کند، یا شرکتی دولتی کاسبی آب می‌کند و... اما آنچه این طبقاتِ ساختمان سیاست‌گذاریِ آب را باید به هم پیوند دهد و هم‌گرایی ایجاد کند، «قدرت سیاسی» است. اگر چنین نباشد، دستگاه سیاست‌گذاری بر پوشالی از قدرت نشسته و نمی‌تواند کارگاهی عظیم از قدرتِ هنجارها و قواعد و اجرای سیاست پدید آورد.

نتیجه این می‌شود که دستگاه اداری با فشار شرکت‌های رانتیِ عمرانی کانال روباز آب احداث می‌کند و بی‌خیال تبخیر آب می‌شود، کنتور هوشمند به کفایت و کارآمدی توسعه نمی‌یابد، صنعت نیروگاهی نان برق خویش به خوناب می‌زند و... . همه اینها نشان‌دهنده پدیده مهمی است که «گسست قدرت» در حکمرانی است.

از سوی دیگر، گفتمان واحدی در نظام حکمرانی و سیاست‌گذاری وجود ندارد و این خود واگرایی‌های بخشی و دستگاهی را دامن می‌زند. واژه «گفتمان» که بسیار مورد سوء‌مصرف نیز قرار گرفته، موضوعی مهم در سیاست‌های عمومی است. بیان ساده این است که دولت، بخش صنعتی و کشاورزی، بخش محیط زیست، روستاییان و کشاورزان و بخش مدنی و خصوصی همگی از هنجارهای مشترکی درباره مسئله و راه‌حل و مهم‌تر از این دو، در امر اجرا برخوردار باشند. این هنجار مشترک که در گفتار و کردار مردم و حکومت جاری می‌شود، مهم‌ترین رکن سیاست‌گذاری عمومی است که اگر نباشد حکمرانی عاری از قدرت می‌شود و سیاست‌ها اجرا نمی‌شود. این است که بارها گفته‌ایم که گفتمان دستگاه اداری برای دولت پزشکیان ضروری است. نه‌تنها در امور سیاسی بلکه در امور اجرائی؛ چراکه در این عرصه مبارزه قدرت و منافع به صورتی عملیاتی جریان دارد. 

«قدرت گفتمانی»، اذهان مدیران در بخش‌های مختلف را «به‌خط» می‌کند و از رقابت‌های درون‌دولتی جلوگیری می‌کند. حکومت بیش از هر چیز به گفتار، مقبولیت می‌یابد و به گفتمان، قدرت‌ورزی می‌کند. گفتمان همان منظومه معنایی درباره سیاست آب است که به لحاظ ذهنی همه را ملتزم می‌کند، برنامه‌ها را یکسان و اجرای سیاست را هماهنگ می‌کند. گفتمان، محکمه‌ای پیشینی برای نظام سیاست‌گذاری است که قدرتی درونی پدید می‌آورد تا ارکان قدرت را هماهنگ کند. مسئله آب در ایران از وجدان مشترک در دستگاه سیاست‌گذاری و از «ستون قدرت» عاری است.


اخبار مرتبط
7 هزار میلیارد تومان اعتبار برای افزایش ظرفیت انتقال آب به تهران و کرج
چهارشنبه 1404/05/08 ساعت 00:00
7 هزار میلیارد تومان اعتبار برای افزایش ظرفیت انتقال آب به تهران و کرج
طرح بزرگ انتقال آب از سد طالقان به تهران و کرج با اعتبار 7 هزار میلیارد تومان، تا پایان مرداد ظرفیت انتقال آب تهران را دو برابر می‌کند و با تکمیل پروژه در مهرماه، ظرفیت انتقال به 10 متر مکعب بر ثانیه خواهد رسید. این پروژه که در مراحل نهایی لوله‌گذاری و نصب تجهیزات قرار دارد، نقش کلیدی در تأمین پایدار آب شرب کلانشهرهای تهران و کرج ایفا می‌کند.
آب استخرهای عمومی و خصوصی تهران قطع می شود
چهارشنبه 1404/05/01 ساعت 16:30
آب استخرهای عمومی و خصوصی تهران قطع می شود
در پی خشکسالی شدید و کاهش بی‌سابقه ذخایر آبی، شرکت آب و فاضلاب استان تهران اعلام کرد که از روز پنجشنبه دوم مرداد، انشعاب آب استخرهای عمومی و خصوصی پایتخت تا اطلاع ثانوی قطع خواهد شد تا منابع آبی صرف نیازهای اساسی شهروندان شود.
آب واحدهای مسکونی قطع می‌شود؟
شنبه 1404/04/28 ساعت 17:30
آب واحدهای مسکونی قطع می‌شود؟
در حالی که شرکت آبفای کشور اعلام کرده که هیچ برنامه‌ای برای قطع آب در تابستان وجود ندارد، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران خبر داد: ممکن است محدودیت‌های مقطعی به‌ویژه در ساعت‌های اوج مصرف در شبکه آب برخی واحدهای مسکونی و خانگی داشته باشیم.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
رئیس الحشدالشعبی: از تهدیدها هراسی نداریم و به دفاع از عراق پایبند هستیم
تعدیل نیرو و تعطیلی ده‌ها شعبه استارباکس در آمریکا و کانادا
اخراج تیم دوچرخه سواری رژیم اسرائیل از مسابقه تور ایتالیا
سرنوشت مرگبار دو قاتل بعد از بخشیده شدن
مسکو: اسنپ‌بک فاقد اعتبار و قطعنامه 2231 همچنان معتبر است
اعلام اسامی داوران دیدار استقلال و المحرق بحرین
توئیت عبری رهبر معظم انقلاب: نظام خبیث صهیونی منزوی‌ترین و منفورترین دولت دنیاست
ادعای وزیر خارجه آلمان علیه ایران در سازمان ملل
تکذیب شایعه دستور شورای عالی امنیت ملی برای تعیین جانشین مقامات
نورنما | 6 مهر سالروز شهادت سید حسن نصرالله
آلمان برای مقابله با تهدید پهپادها آماده می‌شود
نورنما | واقعیتی تلخ در طنز امیرحسین قیاسی...
سفیر سابق آمریکا: اسرائیل به دنبال تجزیه ایران و ترکیه است
ادامه بهانه جویی تیم هندی؛ درخواست بازی بی طرف !
سخنگوی سپاه: هدف دشمن در هر دو جنگ‌ تحمیلی تجزیه ایران بود
استقرار تیپ نظامی ناتو در مرز با روسیه
کشته و زخمی شدن 89 نفر زیر دست و پا در هند
امید به صعود تیم ملی ایران در جام جهانی 2026
عراقچی: دنبال توافق عادلانه هستیم
هشدار به صهیونیست‌ها: ایرانی‌ها پشت خط هستند
ترامپ به دنبال ارسال نیروی نظامی به پورتلند
عامل مجازی گروهک‌های تروریستی در کرمان دستگیر شد
زلنسکی: از اسرائیل سامانه پاتریوت دریافت کردیم
سید الحوثی: حسن نصرالله کابوس صهیونیست‌ها بود
رشد صددرصدی اعتبارات بخش گردشگری
هشدار مجدد عراقچی نسبت به پیامدهای فعال‌سازی مکانیزم ماشه
لاوروف: بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران و استفاده از مکانیسم پس‌گشت غیرقانونی است
ابزار خوشحالی پاشینیان از صلح ارمنستان ـ آذربایجان
المیادین آخرین تصویر از شهید سیدحسن نصرالله را منتشر کرد
کوثری: ایران برنامه‌های موشکی و هسته‌ای را کنار نمی‌گذارد
جدول لیگ برتر پس از اتمام بازی های هفته پنجم
پیکان برابر چادرملو متوقف شد
پزشکیان: سفر به نیویورک فرصتی برای تبیین مواضع ایران در سطح جهانی بود
واردات خودرو در 6 ماه اول سال برابر صفر
جمهوری اسلامی ایران همواره حامی لبنان مقتدر و عزتمند است
شرح وظایف جدید در شرایط بن‌بست دیپلماسی
حال سعید پیردوست رو به بهبود است
آژیر خطر برای ترامپ؛ رشد چشمگیر نارضایتی در پایگاه جمهوری‌خواهان
شیخ نعیم قاسم: راه و روش سید حسن نصرالله جاودان است/هرگز خلع‌سلاح مقاومت را نمی‌پذیریم
جاده چالوس یکطرفه شد
دکتر پزشکیان در بازگشت از نیویورک وارد تهران شد
رئیس جمهور لهستان: آماده گشودن فصل نوینی در مناسبات تاریخی و فرهنگی با ایران هستیم
مسدود شدن 4 میلیارد دلار کمک‌‌های خارجی آمریکا
سود سهام عدالت تا آخر هفته واریز می شود
عراقچی: تهدید علیه حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی ونزوئلا را محکوم می‌کنیم
سقف خرید و نگهداری تتر محدود شد
بهره‌برداری فاز نهایی‌ انتقال آب سد طالقان به کرج و تهران‌ تا نیمه مهرماه
لاریجانی با نخست وزیر لبنان دیدار کرد
ایران نه منزوی است و نه طالب جنگ
انزوای اسرائیل و ضرورت شکل‌گیری نظم نوین جهانی
X
آگهی تبلیغاتی