×
سیاسی
شناسه خبر : 234283
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/04/31 ساعت 11:25

رحمان قهرمانپور:

مکانیزم ماشه؛ قدرت‌نمایی اروپا یا جبران تحقیر؟

قهرمانپور نوشت: «برای فهم اهمیت دور جدید مذاکرات ایران و اروپا، کافی است به تجربه مذاکرات پیشین بازگردیم؛ زمانی که گفت‌وگوهای استانبول بی‌نتیجه ماند و اروپایی‌ها به سرعت به شورای حکام پناه بردند و خواستار انتشار زودهنگام گزارش مدیرکل آژانس شدند. همان گزارشی که به گفته مقامات ایرانی، بهانه‌ای شد برای حمله اسرائیل در 23 خرداد.»

نورنیوز ـ گروه سیاسی: رحمان قهرمانپور در یادداشتی نوشت: «براساس خبر سخنگوی وزارت خارجه کشورمان،  مذاکرات ایران با کشورهای اروپایی جمعه پیش رو در استانبول برگزار می‌شود.

برای فهم اهمیت دور جدید مذاکرات ایران و اروپا، کافی است به تجربه مذاکرات پیشین بازگردیم؛ زمانی که گفت‌وگوهای استانبول بی‌نتیجه ماند و اروپایی‌ها به سرعت به شورای حکام پناه بردند و خواستار انتشار زودهنگام گزارش مدیرکل آژانس شدند. همان گزارشی که به گفته مقامات ایرانی، بهانه‌ای شد برای حمله اسرائیل در ۲۳ خرداد. این تجربه، بار دیگر یادآوری می‌کند که اروپا، با همه نشانه‌های ضعف ساختاری‌اش، همچنان ابزارهای حقوقی و دیپلماتیکی در اختیار دارد که می‌تواند بر معادلات امنیتی ایران اثرگذار باشد. از همین رو، نادیده گرفتن وزن اروپا در نهادهای بین‌المللی، اگر نگوییم خطاست، دست‌کم یک خوش‌باوری سیاسی است.

اروپا حالا اعلام کرده که اگر تا اواخر مرداد توافقی حاصل نشود، مکانیزم ماشه را فعال خواهد کرد. این تهدید، برخلاف آنچه ممکن است تصور شود، نه ناشی از اعتمادبه‌نفس، بلکه تلاشی برای جبران تحقیر است. اروپا از دو سو تحت فشار است: از یک‌سو، آمریکایی‌ها آن را ناتوان و منفعل در برابر ایران می‌دانند و از سوی دیگر، مقامات ایرانی به‌روشنی گفته‌اند که اروپا دیگر آن قدرت سابق را ندارد. این تحقیر دوسویه، موتور محرک تصمیم‌سازی فعلی اروپا شده است.

جنگ اوکراین، برجام و پیامدهای ناگفته

اما ماجرا فقط به رابطه دوجانبه محدود نمی‌شود. جنگ اوکراین، روابط ایران و اروپا را از مدار سنتی خارج کرده است. اروپا از مواضع ایران در قبال روسیه ناراضی است و به‌دنبال آن است که از مسیرهایی نظیر فشار سیاسی یا حقوقی، پیام روشنی به تهران بدهد؛ این‌که موضع‌گیری‌ها در قبال نظم امنیتی غرب، هزینه دارد.دلیل دیگر، به نگرانی‌های حقوقی اروپا درباره پایان محدودیت‌های هسته‌ای ایران مرتبط می شود. 

اگر مکانیزم ماشه فعال نشود، محدودیت‌های مندرج در برجام یکی پس از دیگری به پایان می‌رسند و ایران، با تکیه بر همین انقضای حقوقی، می‌تواند توسعه برنامه هسته‌ای خود را مشروع جلوه دهد. از این منظر، ماشه نه یک اقدام تهاجمی، که ابزاری پیشگیرانه تلقی می‌شود.با این همه، باید اذعان کرد که رسیدن به توافق همچنان ممکن است، اگرچه مسیرش پر پیچ‌و‌خم است. میزان بی‌اعتمادی میان ایران و اروپا در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده و مواضع برخی کشورهای اروپایی-به‌ویژه فرانسه-نشان می‌دهد که اراده‌ای برای عقب‌نشینی از مطالبات حداکثری وجود ندارد.

نقش اروپا؛ از بازسازی هویت تا مدیریت تهدید

در این میان، برخی تصور می‌کنند که اگر ایران و آمریکا به توافق برسند، نقش اروپا عملاً حذف می‌شود. این یک تحلیل ساده‌انگارانه است. اروپا، به‌ویژه پس از بحران‌های داخلی‌اش، نیاز دارد در پرونده‌هایی مثل موضوع هسته‌ای ایران، همچنان دیده شود. برای اتحادیه‌ای که با ظهور راست افراطی، بحران مهاجرت و رکود اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند، نقش‌آفرینی در عرصه بین‌المللی نوعی بازسازی هویتی است.اروپا برخلاف آمریکا، یک دولت واحد نیست و تصمیم‌گیری در آن نیازمند اجماع میان چندین بازیگر است. اما همین دشواری، اگر به تصمیم واحد ختم شود، می‌تواند مشروعیت سیاسی آن را افزایش دهد. از همین روست که هم آمریکا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه به همراهی اروپا نیاز دارد و هم ایران برای جلوگیری از آن، به تعامل هوشمندانه با سه کشور اروپایی چشم دوخته است.در شرایط کنونی، اروپا بیش از همیشه به امنیت خود می‌اندیشد.حمله روسیه به اوکراین نخستین تهدید جدی علیه امنیت اروپا از زمان جنگ جهانی دوم است. این تهدید، بودجه‌های نظامی را بالا برد، تعهدات جدیدی را در ناتو ایجاد کرد و نیاز به ساختار دفاعی مستقل اروپایی را افزایش داد. وقتی آمریکا نیز دیگر انگیزه سابق برای حمایت دفاعی از اروپا را ندارد، طبیعی است که اروپایی‌ها به‌دنبال سازوکارهایی برای بازتعریف نقش خود در معادلات جهانی باشند.

راه‌حل؛ حقوقی نیست، سیاسی است

در چنین شرایطی، نگاه سخت‌گیرانه اروپا به ایران را نمی‌توان صرفاً یک تصمیم تاکتیکی دانست. بلکه این تصمیم، نشانه‌ای از تلاقی چند بحران در یک نقطه است: بحران اعتماد، بحران هویت و بحران امنیت. در نهایت، باید گفت راه‌حل نهایی، حقوقی نیست؛ سیاسی است. اگر مذاکرات ایران و آمریکا به نتایج ملموس برسد، می‌توان به توقف روند ماشه امیدوار بود. اما اگر مسیر سیاسی مسدود بماند، نه اتکا به قواعد حقوق بین‌الملل و نه امید به تعلل اروپا، کمکی به جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها نخواهد کرد.»


اخبار مرتبط
اروپا به دنبال تمدید 6 ماهه مهلت فعال‌سازی مکانیسم ماشه
پنج‌شنبه 1404/05/02 ساعت 19:28
رویترز خبر داد؛
اروپا به دنبال تمدید 6 ماهه مهلت فعال‌سازی مکانیسم ماشه
خبرگزاری انگلیسی نوشته دیپلمات‌های ارشد کشورهای اروپایی در گفت‌وگوی استانبول قصد دارند، پیشنهاد تمدید 6 ماهه مهلت فعال‌سازی این مکانیسم را به ایران ارائه کنند.
اروپا به شرط همکاری ایران آماده عقب‌نشینی از مکانیسم ماشه است
پنج‌شنبه 1404/05/02 ساعت 09:15
ادعای وال‌استریت ژورنال؛
اروپا به شرط همکاری ایران آماده عقب‌نشینی از مکانیسم ماشه است
در حالی‌که تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه تا 8 شهریور بر میز اروپاست، اما لندن، پاریس و برلین اعلام کرده‌اند که در صورت همکاری ایران با آژانس و بازگشت به مذاکره با آمریکا، تحریم‌ها را فعلاً بازنمی‌گردانند. غریب‌آبادی هشدار داده که ادامه فشارها ممکن است به خروج ایران از NPT منجر شود.
اسکای‌نیوز: مذاکرات ایران با تروئیکا هفته دیگر آینده در ژنو برگزار می‌شود
یکشنبه 1404/04/29 ساعت 15:09
اسکای‌نیوز: مذاکرات ایران با تروئیکا هفته دیگر آینده در ژنو برگزار می‌شود
اسکای نیوز: مذاکرات ایران با تروئیکای اروپایی یکشنبه آینده در ژنو برگزار خواهد شد.
سازمان ملل: در مذاکرات هسته‌ای ایران و سه کشور اروپا دخالت نداریم
جمعه 1404/04/27 ساعت 23:45
سازمان ملل: در مذاکرات هسته‌ای ایران و سه کشور اروپا دخالت نداریم
معاون سخنگوی سازمان ملل متحد اعلام کرد که این سازمان نقشی در گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایران و سه کشور اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) ندارد و روند مذاکرات صرفاً در چارچوب ارتباط مستقیم طرفین درگیر دنبال می‌شود.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
کاراته‌کاها 6 مدال در چین درو کردند
پزشکیان: با منابع موجود، چه، کجا و چگونه بکاریم، اولویت اول جهاد کشاورزی است
حکم قطعی قصاص برای قاتل خبرنگار ایرنا صادر شد
قیمت مرغ در بازار به زودی کاهش می‌یابد
رشد 19 هزار واحدی شاخص کل بورس تهران در آغاز هفته
مراکش اولین تیم آفریقایی صعودکننده به جام جهانی 2026 شد
آغاز مانور چندملیتی بریکس با مشارکت ایران و اندونزی
اژه‌ای در دیدار با عمار حکیم: ملت ایران بیش از هر زمان دیگری متحد است
دیدار لاریجانی و عمار حکیم با محوریت همکاری‌های ایران و عراق
قیمت طلا و سکه امروز شنبه 15 شهریور 1404 + جدول
سخنگوی آموزش و پرورش: در سال تحصیلی جدید کمبود معلم نداریم/آموزش مجازی فقط در شرایط اضطرار
کاهش خاموشی‌ها تا آخر شهریور ماه
قیمت دلار امروز شنبه 15 شهریور 1404
هشدار رئیس سابق موساد علیه نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی
دومین خرید لالیگایی تراکتور کیست؟
سقف وام‌های بانکی افزایش یافت
2700 نفر در تصادفات شهریور ماه جان باختند/ثبت 166 میلیون سفر تابستانی در کشور
عبور مصرف روزانه بنزین از مرز 140 میلیون لیتر
تخت‌جمشید امروز میزبان ارکستر ارمنستان است
وحدت کلید پیروزی جهان اسلام
عارف به دیدار معاون اول‌های دولت‌های قبل رفت
استقلال در آستانه جذب یک مهاجم خارجی از بین دو گزینه
نورنما | اجرای زیبای آهنگ باران می‌بارد امشب، با فلوت توسط جنگلبان
رونمایی از ربات‌های هوشمند دو طبقه پست در کشور
پوتین: روسیه پیشتاز تولید موتورهای هوایی و موشکی است
شناسایی و دستگیری قاتل مشهدی پس از 14 سال فرار
صندوق بازنشستگی فولاد و صندوق بازنشستگی کشوری تجمیع می شوند
ام‌باپه دومین گلزن تاریخ فرانسه شد
قیمت خودرو امروز پنجشنبه 13 شهریورماه 1404 + جدول
سازمان بازرسی به ناترازی انرژی ورود کرد
پوستر نوستالژیک مس رفسنجان برای دیدار دوستانه با پرسپولیس
زلنسکی: پوتین خودش به کی‌یف بیاید
کنگره باید اختیارات جنگی ترامپ را محدود کند
پزشک قلابی با 15 شاکی/ قربانیان؛ زنان مبتلا به بیماری خاص
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران(78) «بهمن»
رئیس پارلمان لبنان: طرح انحصار سلاح ارتش صلح داخلی را تضمین می‌کند
آغاز نشست شورای حکام آژانس از دوشنبه با محوریت ایران
عربستان بار دیگر سیاست‌های کوچ اجباری فلسطینی‌ها را محکوم کرد
هالیوود و روایت جنجالی علیه ایران + فیلم
بیشتر می‌کشیم؛ راهبرد تهاجمی واشنگتن
دولت ترامپ خرید دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک را محدود کرد
عمار حکیم: ایران سنگر خط مقدم جهان اسلام است
وزارت خارجه اردن: اخراج فلسطینی‌ها از غزه نقض حقوق بشر است
چرا اسرائیل در روز نخست نبرد، به استراتژیست‌ها شلیک کرد نه موشک‌ها؟
جامعه موسیقی ایران در سوگ درگذشت هوشمند عقیلی
وزیر خارجه ایران: سوء تفاهمات رفع شد/ هیچ اختلافی با قطر نداریم
آتش‌سوزی عمدی در تورنتو جان 2 عضو خانواده ایرانی را گرفت
زمان پرداخت مرحله جدید «کالابرگ» به سه دهک اول اعلام شد
از یکجانبه‌گرایی تا چندجانبه‌گرایی؛ دیپلماسی دفاعی ایران در معماری نوین نظام جهانی
هدیه ویژه حامی مالی المپیاکوس به مهدی طارمی و ستاره‌های تازه‌ وارد تیم
X
آگهی تبلیغاتی