×
سیاسی
شناسه خبر : 234283
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/04/31 ساعت 11:25
مکانیزم ماشه؛ قدرت‌نمایی اروپا یا جبران تحقیر؟

رحمان قهرمانپور:

مکانیزم ماشه؛ قدرت‌نمایی اروپا یا جبران تحقیر؟

قهرمانپور نوشت: «برای فهم اهمیت دور جدید مذاکرات ایران و اروپا، کافی است به تجربه مذاکرات پیشین بازگردیم؛ زمانی که گفت‌وگوهای استانبول بی‌نتیجه ماند و اروپایی‌ها به سرعت به شورای حکام پناه بردند و خواستار انتشار زودهنگام گزارش مدیرکل آژانس شدند. همان گزارشی که به گفته مقامات ایرانی، بهانه‌ای شد برای حمله اسرائیل در 23 خرداد.»

نورنیوز ـ گروه سیاسی: رحمان قهرمانپور در یادداشتی نوشت: «براساس خبر سخنگوی وزارت خارجه کشورمان،  مذاکرات ایران با کشورهای اروپایی جمعه پیش رو در استانبول برگزار می‌شود.

برای فهم اهمیت دور جدید مذاکرات ایران و اروپا، کافی است به تجربه مذاکرات پیشین بازگردیم؛ زمانی که گفت‌وگوهای استانبول بی‌نتیجه ماند و اروپایی‌ها به سرعت به شورای حکام پناه بردند و خواستار انتشار زودهنگام گزارش مدیرکل آژانس شدند. همان گزارشی که به گفته مقامات ایرانی، بهانه‌ای شد برای حمله اسرائیل در ۲۳ خرداد. این تجربه، بار دیگر یادآوری می‌کند که اروپا، با همه نشانه‌های ضعف ساختاری‌اش، همچنان ابزارهای حقوقی و دیپلماتیکی در اختیار دارد که می‌تواند بر معادلات امنیتی ایران اثرگذار باشد. از همین رو، نادیده گرفتن وزن اروپا در نهادهای بین‌المللی، اگر نگوییم خطاست، دست‌کم یک خوش‌باوری سیاسی است.

اروپا حالا اعلام کرده که اگر تا اواخر مرداد توافقی حاصل نشود، مکانیزم ماشه را فعال خواهد کرد. این تهدید، برخلاف آنچه ممکن است تصور شود، نه ناشی از اعتمادبه‌نفس، بلکه تلاشی برای جبران تحقیر است. اروپا از دو سو تحت فشار است: از یک‌سو، آمریکایی‌ها آن را ناتوان و منفعل در برابر ایران می‌دانند و از سوی دیگر، مقامات ایرانی به‌روشنی گفته‌اند که اروپا دیگر آن قدرت سابق را ندارد. این تحقیر دوسویه، موتور محرک تصمیم‌سازی فعلی اروپا شده است.

جنگ اوکراین، برجام و پیامدهای ناگفته

اما ماجرا فقط به رابطه دوجانبه محدود نمی‌شود. جنگ اوکراین، روابط ایران و اروپا را از مدار سنتی خارج کرده است. اروپا از مواضع ایران در قبال روسیه ناراضی است و به‌دنبال آن است که از مسیرهایی نظیر فشار سیاسی یا حقوقی، پیام روشنی به تهران بدهد؛ این‌که موضع‌گیری‌ها در قبال نظم امنیتی غرب، هزینه دارد.دلیل دیگر، به نگرانی‌های حقوقی اروپا درباره پایان محدودیت‌های هسته‌ای ایران مرتبط می شود. 

اگر مکانیزم ماشه فعال نشود، محدودیت‌های مندرج در برجام یکی پس از دیگری به پایان می‌رسند و ایران، با تکیه بر همین انقضای حقوقی، می‌تواند توسعه برنامه هسته‌ای خود را مشروع جلوه دهد. از این منظر، ماشه نه یک اقدام تهاجمی، که ابزاری پیشگیرانه تلقی می‌شود.با این همه، باید اذعان کرد که رسیدن به توافق همچنان ممکن است، اگرچه مسیرش پر پیچ‌و‌خم است. میزان بی‌اعتمادی میان ایران و اروپا در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده و مواضع برخی کشورهای اروپایی-به‌ویژه فرانسه-نشان می‌دهد که اراده‌ای برای عقب‌نشینی از مطالبات حداکثری وجود ندارد.

نقش اروپا؛ از بازسازی هویت تا مدیریت تهدید

در این میان، برخی تصور می‌کنند که اگر ایران و آمریکا به توافق برسند، نقش اروپا عملاً حذف می‌شود. این یک تحلیل ساده‌انگارانه است. اروپا، به‌ویژه پس از بحران‌های داخلی‌اش، نیاز دارد در پرونده‌هایی مثل موضوع هسته‌ای ایران، همچنان دیده شود. برای اتحادیه‌ای که با ظهور راست افراطی، بحران مهاجرت و رکود اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند، نقش‌آفرینی در عرصه بین‌المللی نوعی بازسازی هویتی است.اروپا برخلاف آمریکا، یک دولت واحد نیست و تصمیم‌گیری در آن نیازمند اجماع میان چندین بازیگر است. اما همین دشواری، اگر به تصمیم واحد ختم شود، می‌تواند مشروعیت سیاسی آن را افزایش دهد. از همین روست که هم آمریکا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه به همراهی اروپا نیاز دارد و هم ایران برای جلوگیری از آن، به تعامل هوشمندانه با سه کشور اروپایی چشم دوخته است.در شرایط کنونی، اروپا بیش از همیشه به امنیت خود می‌اندیشد.حمله روسیه به اوکراین نخستین تهدید جدی علیه امنیت اروپا از زمان جنگ جهانی دوم است. این تهدید، بودجه‌های نظامی را بالا برد، تعهدات جدیدی را در ناتو ایجاد کرد و نیاز به ساختار دفاعی مستقل اروپایی را افزایش داد. وقتی آمریکا نیز دیگر انگیزه سابق برای حمایت دفاعی از اروپا را ندارد، طبیعی است که اروپایی‌ها به‌دنبال سازوکارهایی برای بازتعریف نقش خود در معادلات جهانی باشند.

راه‌حل؛ حقوقی نیست، سیاسی است

در چنین شرایطی، نگاه سخت‌گیرانه اروپا به ایران را نمی‌توان صرفاً یک تصمیم تاکتیکی دانست. بلکه این تصمیم، نشانه‌ای از تلاقی چند بحران در یک نقطه است: بحران اعتماد، بحران هویت و بحران امنیت. در نهایت، باید گفت راه‌حل نهایی، حقوقی نیست؛ سیاسی است. اگر مذاکرات ایران و آمریکا به نتایج ملموس برسد، می‌توان به توقف روند ماشه امیدوار بود. اما اگر مسیر سیاسی مسدود بماند، نه اتکا به قواعد حقوق بین‌الملل و نه امید به تعلل اروپا، کمکی به جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها نخواهد کرد.»


اخبار مرتبط
اروپا به دنبال تمدید 6 ماهه مهلت فعال‌سازی مکانیسم ماشه
پنج‌شنبه 1404/05/02 ساعت 19:28
رویترز خبر داد؛
اروپا به دنبال تمدید 6 ماهه مهلت فعال‌سازی مکانیسم ماشه
خبرگزاری انگلیسی نوشته دیپلمات‌های ارشد کشورهای اروپایی در گفت‌وگوی استانبول قصد دارند، پیشنهاد تمدید 6 ماهه مهلت فعال‌سازی این مکانیسم را به ایران ارائه کنند.
اروپا به شرط همکاری ایران آماده عقب‌نشینی از مکانیسم ماشه است
پنج‌شنبه 1404/05/02 ساعت 09:15
ادعای وال‌استریت ژورنال؛
اروپا به شرط همکاری ایران آماده عقب‌نشینی از مکانیسم ماشه است
در حالی‌که تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه تا 8 شهریور بر میز اروپاست، اما لندن، پاریس و برلین اعلام کرده‌اند که در صورت همکاری ایران با آژانس و بازگشت به مذاکره با آمریکا، تحریم‌ها را فعلاً بازنمی‌گردانند. غریب‌آبادی هشدار داده که ادامه فشارها ممکن است به خروج ایران از NPT منجر شود.
اسکای‌نیوز: مذاکرات ایران با تروئیکا هفته دیگر آینده در ژنو برگزار می‌شود
یکشنبه 1404/04/29 ساعت 15:09
اسکای‌نیوز: مذاکرات ایران با تروئیکا هفته دیگر آینده در ژنو برگزار می‌شود
اسکای نیوز: مذاکرات ایران با تروئیکای اروپایی یکشنبه آینده در ژنو برگزار خواهد شد.
سازمان ملل: در مذاکرات هسته‌ای ایران و سه کشور اروپا دخالت نداریم
جمعه 1404/04/27 ساعت 23:45
سازمان ملل: در مذاکرات هسته‌ای ایران و سه کشور اروپا دخالت نداریم
معاون سخنگوی سازمان ملل متحد اعلام کرد که این سازمان نقشی در گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایران و سه کشور اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) ندارد و روند مذاکرات صرفاً در چارچوب ارتباط مستقیم طرفین درگیر دنبال می‌شود.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
درخواست عراقچی از شورای امنیت سازمان ملل متحد
دلیل لغو کنسرت‌های سیروان خسروی و ایهام
طمع سازندگان بازار مسکن را متلاطم کرد
گروسی: قطع همکاری ایران با آژانس باعث افزایش تنش بین‌المللی می‌شود
فراخوان فوری پنتاگون برای نشست صدها ژنرال آمریکایی در پایگاه تفنگداران ویرجینیا
یائیر لاپید: رفتارهای دیکتاتورمآبانه نتانیاهو، مخالف اصول دموکراسی است
سخنرانی نتانیاهو در سازمان ملل؛دروغ پردازی های جنایتکار اصلی غرب آسیا درباره ایران
فلیک به رکورد طلایی 50 برد در بارسا رسید
سخنگوی کرملین: وضعیت اوکراین و موضع آن در مذاکرات هر روز در حال بدتر شدن است
رای گیری شورای امنیت دربارهٔ تعویق تحریم‌های ایران
علی‌اف: تصویب «مسیر ترامپ» یکی از نتایج کلیدی نشست واشنگتن بود
لاریجانی: مکانیسم ماشه اجرا شود، همکاری با آژانس متوقف می‌شود
کارگردان «مجنون»: جنگ 12 روزه، آغاز یک ژانر تازه در سینمای ایران است
شمس‌آذر بدون شکست، استقلال در پی بهبود وضعیت جدول
تهدید ترامپ به مداخله در روند برگزاری بازی‌های جام جهانی 2026
تحرکات غیرعادی آمریکا در شمال عراق
رایزنی گروسی با پوتین درباره ایران
اسرائیل یک نفر را به اتهام جاسوسی برای ایران دستگیر کرد
دستور نتانیاهو برای پخش زنده سخنرانی او درسراسر نوار غزه
کاهش 2.5 میلیون تن تولید گندم ایران نسبت به سال گذشته
اعلام برنامه‌های روز گردشگری و هفته تهران در اراضی عباس‌آباد
شرکت علی لاریجانی در سالگرد شهدای مقاومت/تایید سفر از سوی سفارت ایران در بیروت
فرانس 24: بازگشت بازرسان آژانس به ایران حقیقت ندارد
تیم فولاد به دنبال کسب دومین برد متوالی
ماجرای گوشت‌های آلوده وارداتی از مغولستان چه بود؟
حسن یزدانی به بازی‌های کشورهای اسلامی نمی رسد
تهران در آستانه وزش باد؛ هوای پایتخت آلوده‌تر می‌شود
سرمایه‌گذاری 5 میلیارد دلاری ایران در پروژه ملی فیبر نوری
لغو سومین قرارداد تسلیحاتی اسپانیا با رژیم صهیونیستی
هند واردکننده نفت ایران شد
پرداخت نکردن 6 همت سود سهام عدالت مردم از سوی 4 شرکت بزرگ
وداع با احمد پژمان در تالار وحدت
قطر اقدامات اسرائیل را خطری برای امنیت منطقه دانست
سیر صعودی قیمت‌ طلا در هفته‌ای که گذشت
جام جهانی تیراندازی جوانان؛ فینال با طعم برنز برای ایران
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با وزیر انرژی روسیه دیدار کرد
پزشکیان مقابل دوربین شبکه فاکس‌نیوز نشست
واکنش تند مقامات صهیونیستی به اظهارات ترامپ
حمله پهپادی به پالایشگاه نفت «آفیپسکی» روسیه / از سرگیری ارسال نفت پس از حمله+فیلم
مدیر سابق اف‌بی‌آی در آستانه محاکمه توسط دولت ترامپ
بلاگر وکیل‌نما بازداشت شد
امضای دستور فروش تیک‌تاک توسط ترامپ
رهبر طالبان مسئولان ارشد را برای گفت‌وگو درباره پایگاه بگرام فراخواند
خیبر در مصاف حساس با سپاهان به دنبال تثبیت جایگاه در بالای جدول
کمالوندی: ساخت نیروگاه‌های جدید در جنوب کشور در دستور کار است/موافقت‌نامه ساخت 4 نیروگاه
عارف: تامین انرژی بخش تولید در اولویت دولت است
آغاز یورش‌های رژیم صهیونیستی به مناطق مختلف کرانه باختری
جاده چالوس از ساعت 12 امروز یکطرفه شد
مردم مغرب در کنار ناوگان صمود ایستادند
نخست وزیر پاکستان با ترامپ دیدار کرد
X
آگهی تبلیغاتی