×
سیاسی
شناسه خبر : 233915
تاریخ انتشار : یکشنبه 1404/04/29 ساعت 09:45

کیومرث اشتریان:

گزینه‌های پیش‌روی ایران در اسنپ‌بک

اشتریا نوشت: «سازوکار ماشه یا «اسنپ‌بک» تهدیدات گوناگونی برای ایران دارد و بنابراین سیاست‌های متفاوتی برای وضعیت جدید باید در پیش گرفته شود. در تحریم‌های پیش و پس از برجام هرکس که مقصر بوده باشد، راهی جز تدبیر و تأمل برای راه‌حل‌های چندوجهی نداریم. به‌جای سرزنش رقیب و بهره‌برداری از رنج مردم برای بالابردن جناح خود باید اندیشید که چه می‌توان کرد؟»

نورنیوز-گروه سیاسی: کیومرث اشتریان در یادداشتی نوشت: «سازوکار ماشه یا «اسنپ‌بک» تهدیدات گوناگونی برای ایران دارد و بنابراین سیاست‌های متفاوتی برای وضعیت جدید باید در پیش گرفته شود. در تحریم‌های پیش و پس از برجام هرکس که مقصر بوده باشد، راهی جز تدبیر و تأمل برای راه‌حل‌های چندوجهی نداریم. به‌جای سرزنش رقیب و بهره‌برداری از رنج مردم برای بالابردن جناح خود باید اندیشید که چه می‌توان کرد؟

پیش از این درباره چهار سیاست اصلی که مسئولیت آن با ارکان اصلی نظام است، سخن گفته‌ایم. اول، اقتصاد درون‌زای مقاومتی و ضرورت راهگشایی برای سرمایه‌داری ملی. دوم، بازتعریف و بازآرایی سیاسی که مهم‌ترین آنها توسعه سیاسی از طریق راهگشایی برای پنج حزب بزرگ سیاسی و انتخاب همه ارکان حکومتی و نهادهای سیاسی به صورت مستقیم توسط مردم و بدون محدودیت‌های مرسوم است. سوم، تقویت قدرت نظامی. چهارم، اتخاذ سیاست موازنه مثبت در رویارویی استراتژیک چین و آمریکا. پنجم، اقدامات رسمی و یک‌جانبه حقوقی در اعمال محدودیت‌های غنی‌سازی که در این یادداشت به این آخری می‌پردازم.

تجاوز آمریکا-اسرائیل، حمایت اروپا از آن و سوءاستفاده از سازوکار ماشه (که عملا اروپا را از میانجیگری به گردونه تقابل نظامی می‌کشاند) تهدیدات علیه ما را خطرناک‌تر کرده است. در چنین شرایطی چه می‌توان کرد؟
 

یک گزینه این است که اگر قرار باشد برای دفع جنگ محدودیت‌های غنی‌سازی اعمال شود، این تصمیم از طریق اعلامیه‌های یک‌جانبه و ثبت در مجامع بین‌المللی صورت گیرد و نه در جریان مذاکره و امتیازدادن به آمریکا و اروپا. یعنی: اعلامیه یک‌جانبه رسمی، اطلاع‌رسانی و ثبت در سازمان‌های بین‌المللی مرتبط، دبیرخانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دبیرخانه سازمان ملل متحد/ شورای امنیت یا ثبت رسمی یک پیشنهاد سیاسی/ نقشه‌ راه. این تصمیم می‌تواند مستظهر به یک قطع‌نامه شورای امنیت هم باشد چراکه ایران نشان داده است که تمایلی به جنگ ندارد و کارکرد نظامی انرژی هسته‌ای نیز از نظر ایران منتفی است. چرا چنین گزینه‌ای موجه است؟

اولا، نشان‌دهنده اراده سیاسی ایران برای اعتمادسازی در کلیت جامعه بین‌المللی است و نه به طرف‌های مناقشه که اعتمادسازی را با تسلیم گره زده‌اند. بدین‌سان ایران حلقه اروپایی-آمریکایی را در این بحران دور می‌زند و اندکی دست آنها را برای اعمال فشارهای ناشی از تعهدات چندجانبه محدود می‌کند. آیا این به معنای اجتناب از مذاکره است؟ ممکن است؛ اما نه ضرورتا. شما گستره وسیع‌تری از مخاطبان پیدا می‌کنید. راه مذاکره مستظهر به قدرت موشکی نباید بسته باشد. در چنین وضعیتی مذاکراه می‌تواند در بستر عمومی‌تری با حمایت دبیرکل سازمان ملل انجام شود.

ثانیا، با توجه به یک‌جانبه‌بودن این تصمیم، ایران می‌تواند هر زمان که بخواهد (بدون درگیرشدن با اروپا و آمریکا) از آن عدول کند. چون سابقه آنها نشان داده که نه‌تنها امکان رفع تحریم‌ها در برابر امتیازدهی ایران منتفی است، بلکه توقعات آنها در سایه سنگین اسرائیل، شامل توان موشکی هم می‌شود که ایران نمی‌تواند آن را بپذیرد. در پیمان چندجانبه، تعهداتی پذیرفته می‌شود که به سوءنیت طرف آمریکایی-اروپایی گره می‌خورد. نکته مثبت تعهدات یک‌جانبه آن است که ایران هر گاه بخواهد می‌تواند حق خود را طبق مقررات بین‌المللی بازپس گیرد.

ثالثا، چنین اقدامی می‌تواند استفاده از سازوکار ماشه را فاقد وجاهت حقوقی و اخلاقی کند و در پیامد آن استفاده از اقدام نظامی را نیز نامشروع کند. اگرچه زورگویی و فقدان حسن نیت رسم مرسوم طرف‌های ایران در برجام است و هیچ تضمینی برای بهره‌نگرفتن آنان از قوه قهریه نیست اما در هر صورت تخلیه عملیاتی دستاویز حقوقی برای اقدام نظامی علیه ایران ضروری است.

رابعا، امکان شکایت به دادگاه بین‌المللی دادگستری برای ایران درخصوص فعال‌سازی به ناحق سازوکار ماشه فراهم است. اگرچه برجام یک معاهده بین‌المللی به معنای سنتی نیست، اما ایران می‌تواند از طریق دیوان بین‌المللی دادگستری یا سایر نهادهای بین‌المللی شکایت کند. در این راستا هرچند چالش‌های عمده‌ای وجود دارد اما امکان شکایت را به‌کلی منتفی نمی‌کند.

 این چالش‌ها از این قرارند: برجام به عنوان معاهده در سازمان ملل ثبت نشده است، بند حل اختلاف حقوقی در دیوان بین‌المللی دادگستری در برجام دیده نشده و بنابراین صلاحیت آن در رسیدگی به اختلاف محل نزاع است و لذا صلاحیت رضایی هم توسط طرف‌های مقابل منتفی می‌شود. بنابراین تنها راهی که باقی می‌ماند، ارجاع از طریق نقض سایر معاهدات است مانند معاهدات دوستی، نقض اصل «حسن نیت»، معاهده عدم اشاعه هسته‌ای، معاهده مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی و... که ایران پیش از این در پرونده‌هایی علیه آمریکا (پرونده نقض معاهده مودت) از این روش استفاده کرده است. البته موفقیت این مسیر فرایندهای طولانی و پیچیدگی‌های حقوقی خاص خود را دارد اما به هر حال استفاده حداکثری از این سازوکارها موجه است. می‌دانم که این پیشنهادها کارکردهای محدودی دارند اما به هر حال بایستی از همه این ابزارها استفاده کرد.»


اخبار مرتبط
مکانیسم ماشه یا فرصت دیپلماسی؛ آینده به کدام سو می‌رود؟
جمعه 1404/04/27 ساعت 20:54
نورنیوز ابعاد گفتگوی انجام شده میان وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی را بررسی می کند؛
مکانیسم ماشه یا فرصت دیپلماسی؛ آینده به کدام سو می‌رود؟
گفتگوی شب گذشته سید عباس عراقچی با وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا، پیام روشنی داشت: ایران آماده مذاکره است، اما نه زیر سایه تهدید و مکانیسم ماشه. اروپایی‌ها که نگران بن‌بست سیاسی هستند، اکنون به‌دنبال فرصتی دوباره برای دیپلماسی‌اند؛ فرصتی که ممکن است آخرین باشد.
وزیر خارجه فرانسه: مکانیسم ماشه تا پایان اوت علیه ایران فعال می‌شود
سه‌شنبه 1404/04/24 ساعت 17:55
وزیر خارجه فرانسه: مکانیسم ماشه تا پایان اوت علیه ایران فعال می‌شود
وزیر امور خارجه فرانسه در اظهاراتی صریح اعلام کرد که اگر تا پایان ماه اوت توافقی درباره برنامه هسته‌ای ایران حاصل نشود، تروئیکای اروپا شامل فرانسه، انگلیس و آلمان «مکانیسم ماشه» را علیه تهران فعال خواهند کرد. این در حالی است که وزیر امور خارجه ایران ضمن محکوم کردن این تهدیدها، بر لزوم استقلال عمل و بی‌طرفی اروپا تأکید کرده است.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
سهم مصرف برق خانگی، صنعتی و کشاورزی در سال جاری چقدر است؟
کاهش 85 درصدی هزینه‌های درمان با اجرای طرح پزشک خانواده
برنامه کامل بازی‌های تیم نوجوانان ایران در مقدماتی جام ملت‌های زیر 17 سال آسیا 2025
افزایش 60 درصدی قیمت کتاب‌های درسی در سال آینده!
مداردیپلماسی | کریدور زنگزور؛ مسیر تازه یا دام ژئوپلیتیکی برای ایران؟
اربعین در معارف اسلامی و فرهنگ ایرانی
ونس: دیدار پوتین و زلنسکی پیش از نشست با ترامپ سازنده نیست
نزار القطری و حسین هوشیار شب اربعین در مسجد ولیعصر(عج) مرثیه‌سرایی می‌کنند +جزئیات
اسلامی: 9 کلینیک تخصصی درمان زخم با فناوری پلاسمای سرد در کشور افتتاح شد
مهلت استفاده از کالابرگ تا پایان شهریور تمدید شد
نوراینفو | نکاتی برای بالا بردن امنیت گوشی هوشمند
ممکن است نرخ جدید سرویس مدارس حدود 37 درصد زیاد شود!
رئیس اتاق تعاون ایران: سود سهام عدالت نیمه دوم شهریور پرداخت می‌شود
موج جدید تعطیلی‌ها از خوزستان کلید خورد
نتایج قرعه‌کشی خودروهای وارداتی اعلام شد +لینک سایت
ارتش بزرگ‌ترین محموله سوخت قاچاق سال را در خلیج فارس توقیف کرد
ایران‌نما | معرفی جاذبه‌های گردشگری شهرهای ایران(68)؛ «بستان آباد»
چهل روز، نه برای فراموشی، که برای تفهیم حقیقت
حذف 4 صفر از پول ملی در هیأت دولت تصویب شد
3 میلیون نفر برای زیارت اربعین حسینی از کشور خارج شدند
موضع ما در مورد غنی سازی خیلی روشن توسط مقامهای مختلف بیان شده است+فیلم
وزیر کار: یارانه 25 میلیون نفر حذف می‌شود
طبق اعلام عراقچی معاون گروسی امروز به تهران می‌آید
پیکر استاد فرشچیان فقط در اصفهان تشییع می‌شود +تصویر وصیتنامه او
یکی از 4خبرنگار شهید در غزه: اگر این کلمات را می‌خوانید پس اسرائیل صدای مرا خاموش کرده است
علی لاریجانی برای امضای توافقنامه امنیتی میان دو کشور به عراق سفر کرد
اعتبار خرید 10 میلیونی برای بازنشستگان کشوری
فیلم جاسوسی شهروند اسرائیلی از کارخانه‌ی تولید قطعات گنبد آهنین
وضعیت آب و هوا امروز دوشنبه 20 مرداد 1404 + وضعیت استان‌ها
دستگیری مقام ارشد وزارت خارجه چین پس از بازگشت از سفر خارجی
هوش مصنوعی ایلان ماسک به صورت رایگان در دسترس قرار گرفت
قیمت گوشت قرمز در مرداد 1404 میلیونی شد
بدهی ملی آمریکا از مرز 37 تریلیون دلار گذشت
شوخی خنده دار خبرنگار با پزشکیان؛ ویدئویی که پربازدید شد + فیلم
صفری در کاپ جهانی دوچرخه‌سواری زمین خورد + فیلم
اتفاق نادر در رسانه‌های اسرائیل/ خبرنگار وسط برنامه زنده پیراهنش را پاره کرد! + فیلم
سلام نظامی چهره‌قانی پس از کسب طلای بوکس آسیا + فیلم
همایون اسعدیان به عنوان مدیرعامل جدید خانه سینما انتخاب شد
صالحی: معیشت خبرنگاران در شرایط ناامنی قرار دارد
6.1 ریشتر ترکیه را به لرزه درآورد
وزیر ارتباطات هم از وضعیت اینترنت ابراز نارضایتی کرد
مصوبه افزایش 30 درصدی قرارداد بازیکنان فوتبال لغو شد
وزیر بهداشت: 6 هزار تخت جدید بیمارستانی در سال جاری افتتاح می شود
احتمال همگروهی استقلال و النصر در رقابت‌های آسیایی
فناوری تلفن همراه در ایران وارد 31مین سال شد
جسد پسربچه گمشده در رشت پیدا شد
سخنگوی دولت: تعطیلی شنبه در اختیار استانداران است + فیلم
عکس های منتخب جهان،10 آگوست 2025
5 شرط اصلی نتانیاهو برای پایان جنگ غزه اعلام شد
نوری قزلجه: ذخایر کالاهای اساسی در وضعیت مناسب هستند
X
آگهی تبلیغاتی