×
سیاسی
شناسه خبر : 232140
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/04/17 ساعت 16:55
نفوذ و جنگ روایت‌ها؛ از افراسیاب شاهنامه تا افراسیاب‌های عصر ما

انسیه سادات جهان‌آرا:

نفوذ و جنگ روایت‌ها؛ از افراسیاب شاهنامه تا افراسیاب‌های عصر ما

در شاهنامه، افراسیاب با طراحی یک نقشه پیچیده، پدر و پسر را مقابل هم قرار می‌دهد و از ناآگاهی آن‌ها بهره‌برداری می‌کند. امروز نیز الگوهای مشابهی در میدان جنگ نرم و عملیات روانی جهانی علیه جوامع، خصوصاً کشورهای مستقل و مقاوم، در جریان است؛ الگویی که به آن «نفوذ و جنگ روایت‌ها» گفته می‌شود.

نورنیوز ـ گروه سیاسی: انسیه سادات جهان‌آرا در یادداشتی نوشت: «روایت سهراب و رستم، صرفاً یک داستان حماسی نیست؛ بلکه بازتابی عمیق از سناریوی مکرری است که تاریخ بشر بارها و بارها به خود دیده است. در شاهنامه، افراسیاب با طراحی یک نقشه پیچیده، پدر و پسر را مقابل هم قرار می‌دهد و از ناآگاهی آن‌ها بهره‌برداری می‌کند. امروز نیز الگوهای مشابهی در میدان جنگ نرم و عملیات روانی جهانی علیه جوامع، خصوصاً کشورهای مستقل و مقاوم، در جریان است؛ الگویی که به آن «نفوذ و جنگ روایت‌ها» گفته می‌شود.

افراسیاب امروز کیست؟

افراسیاب شاهنامه تجلی دشمنی است که مستقیم نمی‌جنگد، بلکه با ایجاد انحراف و غفلت، قربانی می‌گیرد. در عصر ما، افراسیاب‌های جدید در چهره رسانه‌های جریان‌ساز جهانی، شبکه‌های اجتماعی فراملیتی، نخبگان هم‌سو با قدرت‌های بیگانه و حتی برخی نهادهای بین‌المللی ظاهر می‌شوند.

آن‌ها با راهبردهای پیچیده رسانه‌ای تلاش می‌کنند نسل جوان را از گذشته، فرهنگ و هویت خویش جدا کنند. وعده‌های جذاب، تقطیع واقعیت‌ها، بازنمایی ناقص و وارونه از وضعیت کشورها و برجسته‌سازی نقاط ضعف، ابزارهای همیشگی این افراسیاب‌های مدرن هستند.

سهراب‌های امروز؛ نسل‌هایی در معرض خطر

در تحلیل جامعه‌شناسانه، «سهراب» نماد جوانانی است که بدون آگاهی کافی، در معرض بمباران اطلاعاتی، القائات رسانه‌ای و جریان‌های فکری مخرب قرار دارند. افراسیاب‌های امروز برای این سهراب‌ها تصویرسازی می‌کنند که مسیر سعادت، مقابله با ریشه‌های تاریخی، فرهنگی و اعتقادی آن‌هاست.

وقتی فرایند انتقال میراث فکری و فرهنگی میان نسل‌ها مختل شود و گفت‌وگوی بین نسلی جای خود را به سوء‌تفاهم و فاصله دهد، بستر برای سوءاستفاده دشمنان فراهم می‌شود. این‌گونه است که سهراب‌ها، ناآگاهانه، در مسیری گام برمی‌دارند که طراحان جنگ روایت‌ها برای آن‌ها ترسیم کرده‌اند.

سازوکار نفوذ؛ چگونه افراسیاب‌ها موفق می‌شوند؟

نفوذ در عصر جدید دیگر از جنس نفوذ فیزیکی نیست؛ بلکه نفوذ فکری و رسانه‌ای اولویت یافته است. دشمنان از طریق سه مسیر اصلی عمل می‌کنند:

خلق روایت‌های جایگزین: آن‌ها تلاش می‌کنند روایت‌های بومی را تخریب کرده و نسخه‌های جعلی از تاریخ، هویت و آینده برای جوامع ترسیم کنند.
حذف تدریجی حافظه تاریخی: نسل جوان با گذشته خود بیگانه می‌شود و در نتیجه، ارزش‌هایی که می‌توانستند حافظ هویت جمعی باشند، کم‌اهمیت جلوه می‌کنند.
ایجاد دشمنی‌های ساختگی: دشمن با برجسته‌سازی تقابل میان نسل‌ها، اقوام، مذاهب و حتی طبقات اجتماعی، بذر اختلاف داخلی می‌کارد.
این همان چیزی است که در شاهنامه افراسیاب با مهارت انجام داد: او نمی‌خواست ایران را مستقیماً شکست دهد؛ او می‌خواست ایران از درون فروبپاشد.

راهکارهای مقابله با نفوذ؛ چگونه سهراب را نجات دهیم؟

بر اساس تجربه جوامع مشابه، مقابله با نفوذ رسانه‌ای و جنگ روایت‌ها نیازمند سه محور اساسی است:

۱. بازسازی گفتمان ملی

نظام‌های هویتی باید با زبانی قابل فهم برای نسل جوان بازتعریف شوند. ارزش‌های ملی، دینی و فرهنگی باید در قالب روایت‌های جذاب و مستند بازگو شوند تا جوانان در مواجهه با روایت‌های رقیب، مصون باشند.

۲. تحکیم پیوندهای بین نسلی

ایجاد بستر گفت‌وگو میان نسل‌ها می‌تواند جلوی سوءتفاهم‌ها و شکاف‌های فکری را بگیرد. جوانان باید فرصت داشته باشند بدون واسطه، صدای ریشه‌های خود را بشنوند.

۳. مدیریت فعال فضای مجازی

فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی به میدان اصلی نبرد روایت‌ها تبدیل شده‌اند. سیاست‌گذاری هوشمند و تولید محتوای مؤثر برای پر کردن خلأهای فکری جوانان، ضرورتی فوری است.

ما در عصر افراسیاب‌های بدون شمشیر زندگی می‌کنیم؛ دشمنانی که با لبخند و رسانه، جای سپاه و شمشیر را گرفته‌اند. سهراب‌های امروز قربانی نمی‌شوند اگر جامعه آن‌ها را به وقت بشناسد، با آن‌ها گفت‌وگو کند و از حقیقت صیانت نماید.

پیروزی در این نبرد، نه با قدرت سخت، که با گفتمان‌سازی، رسانه‌پردازی هوشمند و آگاهی‌بخشی ممکن است.»


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
خلاصه بازی گل‌گهر 0-0 فولاد؛ دوئل لک و گروسیان! +فیلم
ادعای ترامپ: بهپایان جنگ غزه نزدیک شده‌ایم
استقلال(0) -شمس آذر (0)+ ترکیب تیم استقلال
عکس های منتخب حیات وحش هفته
سخنرانی عراقچی در نشست گروه دوستان مدافع منشور سازمان ملل
حذف تیم ملی چوگان ایران از جام‌جهانی
طی 6 ماهه گذشته بیش از 7 میلیون لیتر قاچاق سوخت در هرمزگان کشف شد
دیدار پزشکیان و ولیعهد کویت در نیویورک
شهباز شریف: نیروهای پاکستان «پاسخ قاطعی» به هند دادند
بیانیه گروه دوستان منشور ملل متحد در محکومیت تجاوزات امریکا و اسرائیل علیه ایران
درخواست فلسطین برای عضویت در بریکس
اسلامی: ایران اهل تعامل است، اما غرب تقابل را برگزیده
دخالت غیرمنتظره ترامپ در جام جهانی؛ تغییر محل بازی‌ها در صورت ناامنی
درخواست عراقچی از شورای امنیت سازمان ملل متحد
دلیل لغو کنسرت‌های سیروان خسروی و ایهام
طمع سازندگان بازار مسکن را متلاطم کرد
گروسی: قطع همکاری ایران با آژانس باعث افزایش تنش بین‌المللی می‌شود
فراخوان فوری پنتاگون برای نشست صدها ژنرال آمریکایی در پایگاه تفنگداران ویرجینیا
یائیر لاپید: رفتارهای دیکتاتورمآبانه نتانیاهو، مخالف اصول دموکراسی است
سخنرانی نتانیاهو در سازمان ملل؛دروغ پردازی های جنایتکار اصلی غرب آسیا درباره ایران
فلیک به رکورد طلایی 50 برد در بارسا رسید
سخنگوی کرملین: وضعیت اوکراین و موضع آن در مذاکرات هر روز در حال بدتر شدن است
رای گیری شورای امنیت دربارهٔ تعویق تحریم‌های ایران
علی‌اف: تصویب «مسیر ترامپ» یکی از نتایج کلیدی نشست واشنگتن بود
لاریجانی: مکانیسم ماشه اجرا شود، همکاری با آژانس متوقف می‌شود
کارگردان «مجنون»: جنگ 12 روزه، آغاز یک ژانر تازه در سینمای ایران است
تهدید ترامپ به مداخله در روند برگزاری بازی‌های جام جهانی 2026
تحرکات غیرعادی آمریکا در شمال عراق
رایزنی گروسی با پوتین درباره ایران
اسرائیل یک نفر را به اتهام جاسوسی برای ایران دستگیر کرد
دستور نتانیاهو برای پخش زنده سخنرانی او درسراسر نوار غزه
کاهش 2.5 میلیون تن تولید گندم ایران نسبت به سال گذشته
اعلام برنامه‌های روز گردشگری و هفته تهران در اراضی عباس‌آباد
شرکت علی لاریجانی در سالگرد شهدای مقاومت/تایید سفر از سوی سفارت ایران در بیروت
فرانس 24: بازگشت بازرسان آژانس به ایران حقیقت ندارد
تیم فولاد به دنبال کسب دومین برد متوالی
ماجرای گوشت‌های آلوده وارداتی از مغولستان چه بود؟
حسن یزدانی به بازی‌های کشورهای اسلامی نمی رسد
تهران در آستانه وزش باد؛ هوای پایتخت آلوده‌تر می‌شود
سرمایه‌گذاری 5 میلیارد دلاری ایران در پروژه ملی فیبر نوری
لغو سومین قرارداد تسلیحاتی اسپانیا با رژیم صهیونیستی
هند واردکننده نفت ایران شد
پرداخت نکردن 6 همت سود سهام عدالت مردم از سوی 4 شرکت بزرگ
وداع با احمد پژمان در تالار وحدت
قطر اقدامات اسرائیل را خطری برای امنیت منطقه دانست
سیر صعودی قیمت‌ طلا در هفته‌ای که گذشت
جام جهانی تیراندازی جوانان؛ فینال با طعم برنز برای ایران
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با وزیر انرژی روسیه دیدار کرد
پزشکیان مقابل دوربین شبکه فاکس‌نیوز نشست
واکنش تند مقامات صهیونیستی به اظهارات ترامپ
X
آگهی تبلیغاتی