×
سیاسی
شناسه خبر : 232140
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/04/17 ساعت 16:55

انسیه سادات جهان‌آرا:

نفوذ و جنگ روایت‌ها؛ از افراسیاب شاهنامه تا افراسیاب‌های عصر ما

در شاهنامه، افراسیاب با طراحی یک نقشه پیچیده، پدر و پسر را مقابل هم قرار می‌دهد و از ناآگاهی آن‌ها بهره‌برداری می‌کند. امروز نیز الگوهای مشابهی در میدان جنگ نرم و عملیات روانی جهانی علیه جوامع، خصوصاً کشورهای مستقل و مقاوم، در جریان است؛ الگویی که به آن «نفوذ و جنگ روایت‌ها» گفته می‌شود.

نورنیوز ـ گروه سیاسی: انسیه سادات جهان‌آرا در یادداشتی نوشت: «روایت سهراب و رستم، صرفاً یک داستان حماسی نیست؛ بلکه بازتابی عمیق از سناریوی مکرری است که تاریخ بشر بارها و بارها به خود دیده است. در شاهنامه، افراسیاب با طراحی یک نقشه پیچیده، پدر و پسر را مقابل هم قرار می‌دهد و از ناآگاهی آن‌ها بهره‌برداری می‌کند. امروز نیز الگوهای مشابهی در میدان جنگ نرم و عملیات روانی جهانی علیه جوامع، خصوصاً کشورهای مستقل و مقاوم، در جریان است؛ الگویی که به آن «نفوذ و جنگ روایت‌ها» گفته می‌شود.

افراسیاب امروز کیست؟

افراسیاب شاهنامه تجلی دشمنی است که مستقیم نمی‌جنگد، بلکه با ایجاد انحراف و غفلت، قربانی می‌گیرد. در عصر ما، افراسیاب‌های جدید در چهره رسانه‌های جریان‌ساز جهانی، شبکه‌های اجتماعی فراملیتی، نخبگان هم‌سو با قدرت‌های بیگانه و حتی برخی نهادهای بین‌المللی ظاهر می‌شوند.

آن‌ها با راهبردهای پیچیده رسانه‌ای تلاش می‌کنند نسل جوان را از گذشته، فرهنگ و هویت خویش جدا کنند. وعده‌های جذاب، تقطیع واقعیت‌ها، بازنمایی ناقص و وارونه از وضعیت کشورها و برجسته‌سازی نقاط ضعف، ابزارهای همیشگی این افراسیاب‌های مدرن هستند.

سهراب‌های امروز؛ نسل‌هایی در معرض خطر

در تحلیل جامعه‌شناسانه، «سهراب» نماد جوانانی است که بدون آگاهی کافی، در معرض بمباران اطلاعاتی، القائات رسانه‌ای و جریان‌های فکری مخرب قرار دارند. افراسیاب‌های امروز برای این سهراب‌ها تصویرسازی می‌کنند که مسیر سعادت، مقابله با ریشه‌های تاریخی، فرهنگی و اعتقادی آن‌هاست.

وقتی فرایند انتقال میراث فکری و فرهنگی میان نسل‌ها مختل شود و گفت‌وگوی بین نسلی جای خود را به سوء‌تفاهم و فاصله دهد، بستر برای سوءاستفاده دشمنان فراهم می‌شود. این‌گونه است که سهراب‌ها، ناآگاهانه، در مسیری گام برمی‌دارند که طراحان جنگ روایت‌ها برای آن‌ها ترسیم کرده‌اند.

سازوکار نفوذ؛ چگونه افراسیاب‌ها موفق می‌شوند؟

نفوذ در عصر جدید دیگر از جنس نفوذ فیزیکی نیست؛ بلکه نفوذ فکری و رسانه‌ای اولویت یافته است. دشمنان از طریق سه مسیر اصلی عمل می‌کنند:

خلق روایت‌های جایگزین: آن‌ها تلاش می‌کنند روایت‌های بومی را تخریب کرده و نسخه‌های جعلی از تاریخ، هویت و آینده برای جوامع ترسیم کنند.
حذف تدریجی حافظه تاریخی: نسل جوان با گذشته خود بیگانه می‌شود و در نتیجه، ارزش‌هایی که می‌توانستند حافظ هویت جمعی باشند، کم‌اهمیت جلوه می‌کنند.
ایجاد دشمنی‌های ساختگی: دشمن با برجسته‌سازی تقابل میان نسل‌ها، اقوام، مذاهب و حتی طبقات اجتماعی، بذر اختلاف داخلی می‌کارد.
این همان چیزی است که در شاهنامه افراسیاب با مهارت انجام داد: او نمی‌خواست ایران را مستقیماً شکست دهد؛ او می‌خواست ایران از درون فروبپاشد.

راهکارهای مقابله با نفوذ؛ چگونه سهراب را نجات دهیم؟

بر اساس تجربه جوامع مشابه، مقابله با نفوذ رسانه‌ای و جنگ روایت‌ها نیازمند سه محور اساسی است:

۱. بازسازی گفتمان ملی

نظام‌های هویتی باید با زبانی قابل فهم برای نسل جوان بازتعریف شوند. ارزش‌های ملی، دینی و فرهنگی باید در قالب روایت‌های جذاب و مستند بازگو شوند تا جوانان در مواجهه با روایت‌های رقیب، مصون باشند.

۲. تحکیم پیوندهای بین نسلی

ایجاد بستر گفت‌وگو میان نسل‌ها می‌تواند جلوی سوءتفاهم‌ها و شکاف‌های فکری را بگیرد. جوانان باید فرصت داشته باشند بدون واسطه، صدای ریشه‌های خود را بشنوند.

۳. مدیریت فعال فضای مجازی

فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی به میدان اصلی نبرد روایت‌ها تبدیل شده‌اند. سیاست‌گذاری هوشمند و تولید محتوای مؤثر برای پر کردن خلأهای فکری جوانان، ضرورتی فوری است.

ما در عصر افراسیاب‌های بدون شمشیر زندگی می‌کنیم؛ دشمنانی که با لبخند و رسانه، جای سپاه و شمشیر را گرفته‌اند. سهراب‌های امروز قربانی نمی‌شوند اگر جامعه آن‌ها را به وقت بشناسد، با آن‌ها گفت‌وگو کند و از حقیقت صیانت نماید.

پیروزی در این نبرد، نه با قدرت سخت، که با گفتمان‌سازی، رسانه‌پردازی هوشمند و آگاهی‌بخشی ممکن است.»


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
نوراینفو | بهترین منابع ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن
رونمایی گوگل از «خانه هوشمند جمینای»
شناسایی بیش از 1000 نوع مواد مخدر نوظهور
ابداع روش نوین بازیافت پلاستیک‌
نتایج و جدول لیگ آزادگان در پایان هفته دوم
نشست جنجالی کنگره آمریکا و وزیر بهداشت دولت ترامپ
خبر «بی‌اطلاعی وزیر از پایان خاموشی‌ها» جعلی است
قیمت برنج ایرانی و وارداتی چگونه کنترل می‌شود؟
قلعه‌نویی: داور جریان مسابقه را عوض کرد!
نماینده ولی‌فقیه در کرمانشاه: وحدت اسلامی، خار چشم دشمنان اسلام است
طارمی: تمرکز نداشتن دلیل اصلی از دست دادن بازی مقابل تاجیکستان بود +فیلم
صدراعظم آلمان: هنوز تصمیمی درباره اعزام نیرو به اوکراین نگرفته‌ایم
اتهام‌ دوباره دولت انگلیس درباره ایران
نتایج دکتری بدون آزمون دانشگاه آزاد 1404 اعلام شد + لینک مشاهده نتایج
افزایش بی‌سابقه واردات گاز از روسیه به مجارستان
کشف و انهدام شبکه بزرگ لوله‌گذاری قاچاق سوخت در میناب
ادعای شبکه 14 اسرائیل در مورد جزئیات و زمان عملیات نظامی جدید اسرائیل در غزه
رییس آنروا از کشورهای عربی خواستار پایان رنج بی رحمانه غزه شد
عذرخواهی معاون هنری وزارت ارشاد بابت لغو کنسرت همایون شجریان
مکرون: ترامپ به زودی شرح اقدامات امنیتی درباره اوکراین را ارائه می‌دهد
ادعای ارتش رژیم صهیونیستی درباره اشغال شهر غزه
عراقچی: هیچ ترسی از مذاکره و حتی جنگ نداریم
هشدار جدی پلیس فتا درباره کلاهبرداری در پلتفرم‌های جعلی رمزارز
نورنما | دعوای دو موش در متروی نیویورک
شکایت دادستان واشنگتن علیه ترامپ به دلیل استقرار غیرقانونی گارد ملی
آخرین وضعیت دریای خزر به چه صورت است؟
نگرانی اروپا از کاهش کمک‌های امنیتی آمریکا به ارتش‌ کشورهای اروپایی هم‌مرز با روسیه
پاپ خواستار آتش‌بس دائمی و راه‌حل دوکشوری در نوار غزه شد
ایران (2) - تاجیکستان (2) | شاگردان قلعه‌نویی با تساوی به مرحله حذفی رفتند + خلاصه بازی
جدول گروه B تورنمنت کافا پس از بازی امروز با صدر نشینی ایران
حمایت وزیر ورزش از ورزشکاران ناشنوا برای حضور در المپیک توکیو
زلزله شدید شرق افغانستان به لرزه درآورد
واکنش زلنسکی به دعوت پوتین برای دیدار در مسکو
سفیر ایران در مراسم بزرگداشت تاسیس ارتش نیکاراگوا حاضر شد
فرصت شرکت در حراج شمش طلا تا شنبه تمدید شد
تخریب ساختار سالم خانواده، آینده بشریت را با عواقب فاجعه‌باری تهدید می‌کند
صالحی‌امیری: تکمیل فرودگاه قم مسیر توسعه گردشگری را هموار می‌کند
سردار نائینی: مردم نگران جنگ نباشند، ایران دست برتر و قدرت پاسخ پشیمان‌کننده دارد
ارتش اسرائیل مدعی رهگیری دو پهپاد یمنی شد
هشدار اردن درباره تجاوزات رژیم صهیونیستی به سوریه
یک خودرو در حلب سوریه مورد هدف حمله پهپادی قرار گرفت
کسب نخستین مدال ایران در ووشو جهانی
اختلال فیبر نوری در برخی کشورها برطرف شد
بازداشت نظامیان صهیونیست توسط ارتش اردن
هشدار پزشکان بدون مرز درباره استفاده رژیم اسرائیل از غذا به‌عنوان سلاح جنگی
رئیس سازمان بهزیستی: ساخت 140 هزار واحد مسکونی برای معلولان آغاز شد
آخرین آمار از افزایش شمار شهدای حملات رژیم صهیونیستی در نوار غزه
انتقال پیام شفاهی رئیس‌جمهور ایران به امیر قطر توسط وزیر امور خارجه
گوشت کنیایی جایگزین گوشت تنظیم بازار در میادین تهران می‌شود
وزیر دفاع: همکاری ایران و چین قدرت دفاعی دو کشور را افزایش می‌دهد
X
آگهی تبلیغاتی