×
سیاسی
شناسه خبر : 232129
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/04/17 ساعت 15:53

کوروش احمدی

ابهام راهبردی هسته‌ای؟

بعد از تجاوزات 12روزه، برخی با این هدف که غرب و اسرائیل را وادار به اجتناب از تجاوزات بیشتر و تن‌دادن به مذاکره و دادن امتیاز به ایران کنند، از «راهبرد ابهام هسته‌ای» سخن می‌گویند. ابهام هسته‌ای به معنی اعمال عدم شفافیت درباره هدف برنامه هسته‌ای، نمایش ضمنی و تلویحی توانایی تسلیحاتی غیرمتعارف بدون آزمایش و ایجاد توازن بین اقدامات تحریک‌آمیز و خویشتن‌داری است

نورنیوز-گروه سیاسی: بعد از تجاوزات 12روزه، برخی با این هدف که غرب و اسرائیل را وادار به اجتناب از تجاوزات بیشتر و تن‌دادن به مذاکره و دادن امتیاز به ایران کنند، از «راهبرد ابهام هسته‌ای» سخن می‌گویند. ابهام هسته‌ای به معنی اعمال عدم شفافیت درباره هدف برنامه هسته‌ای، نمایش ضمنی و تلویحی توانایی تسلیحاتی غیرمتعارف بدون آزمایش و ایجاد توازن بین اقدامات تحریک‌آمیز و خویشتن‌داری است. ایجاد شک در دشمن درباره ظرفیت باقی‌مانده هسته‌ای ایران و انتشار مدیریت‌شده اطلاعات درباره خسارات وارده بر تأسیسات هسته‌ای از تاکتیک‌های پیشنهادی برای پیشبرد راهبرد ابهام است. به‌طور کلی، هدف چنین راهبردی ایجاد عدم قطعیت و بلاتکلیفی در دشمنان، تقویت بازدارندگی و خرید زمان برای توسعه برنامه تسلیحاتی غیرمتعارف در خفا بدون عبور از خط قرمز تا وقت مقتضی است. در این راهبرد، فرض بر این است که شفافیت موجب افزایش احتمال حمله به ایران خواهد شد. مقامات رسمی تاکنون صحبتی از چنین راهبردی نکرده‌اند.

با‌این‌حال، راهبرد ابهام حرفی جدید و راهبردی نو نیست و در گذشته حداقل توسط عراق، لیبی و کره شمالی استفاده شده‌ است. عراق صدامی این راهبرد را درباره سلاح‌های اتمی، شیمیایی و میکروبی به‌عنوان حربه‌ای برای بازدارندگی و نمایش قدرت در برابر مخالفان داخلی (کردها و شیعیان) و رقبای منطقه‌ای دنبال می‌کرد. عراق که بعد از جنگ کویت ناچار به نابودی بخش عمده توانایی غیرمتعارف خود شده بود، به‌ویژه بعد از 1998 با اخراج بازرسان تسلیحاتی ابهام را بیشتر کرد. صدام بعدها در بازجویی‌های خود اذعان کرد که برنامه سلاح کشتار جمعی فعال نداشته، اما با هدف ایجاد ابهام و بازدارندگی منطقه‌ای به‌طور کامل نیز با بازرسان همکاری نمی‌کرده‌ است. گزارش‌های «گروه بررسی عراق» (ISG) نیز که توسط آمریکا به منظور جست‌وجوی عراق ایجاد شد، مؤید اظهارات صدام است.

نتیجه سیاست ابهام عراق این شد که آمریکا و متحدانش فقدان همکاری کامل عراق را دلیل وجود یک برنامه مخفی و پنهان‌کاری قلمداد کردند و آن را مبنای اجماعی بین‌المللی برای حمله به عراق قرار دادند. اما گزارش دولفر، رئیس «گروه بررسی عراق»، به کنگره آمریکا نشان داد که جز مقدار اندکی سلاح شیمیایی، هیچ سلاح غیرمتعارفی در عراق وجود نداشت. لیبی نیز تا 2003 نوعی سیاست ابهام درباره برنامه‌های تسلیحاتی هسته‌ای، شیمیایی و میکروبی داشت. قذافی ضمن اینکه وجود چنین برنامه‌هایی را قویا تکذیب می‌کرد، اما مخفیانه آنها را دنبال و به نوعی مبهم درباره این برنامه‌ها صحبت می‌کرد تا هم از وجود آنها خبر دهد و هم موجب درگیری مستقیم نشود. اما او نهایتا در دسامبر 2003، هشت ماه بعد از حمله آمریکا به عراق و در پی مذاکرات فشرده با آمریکا و انگلیس، قصد خود مبنی بر برچیدن برنامه تسلیحاتی غیرمتعارف را اعلام کرد. 

کره شمالی اگرچه در 1985 به ان‌پی‌تی پیوست، اما اجازه بازرسی را تا 1992 نداد. بازرسی‌ها در این سال نشان داد بین برنامه‌های اعلام‌شده و وضعیت موجود تفاوت وجود دارد. کره در 1993 از ان‌پی‌تی خارج شد، اما همچنان مشخص نبود که مقامات کره بلوف می‌زنند یا واقعا قصد ساخت بمب را دارند. این ابهام اهرم‌هایی را برای کره شمالی فراهم کرد و دریافت امتیازاتی را در چارچوب موافقت‌نامه 1994 ممکن کرد؛ بااین‌حال، برنامه هسته‌ای تسلیحاتی همچنان فعال بود و سیاست ابهام همچنان در جریان. سیاست ابهام کره تنها در 2006 و در پی اولین آزمایش اتمی کنار گذاشته شد.

دو دلیل برای موفقیت کره می‌توان ذکر کرد: 1- اجماع وجود داشت که برنامه هسته‌ای کره شمالی هدفی جز بقای رژیم و جلوگیری از حمله نظامی را دنبال نمی‌کرد. 2- این کشور خارج از منطقه حساس خاورمیانه قرار دارد. درباره ایران نیز برخی از تحلیلگران غربی مدعی نوعی راهبرد ابهام هسته‌ای طی سال‌های اخیر شده و ازجمله به کاهش شمار بازرسان و غیرفعال‌کردن برخی دوربین‌های آژانس و قانون اقدام راهبری برای لغو تحریم‌ها اشاره می‌کنند. اما تأکیدات جاری بر راهبرد ابهام توسط برخی اصولگرایان بی‌سابقه است. از نظر اینان عدم همکاری با آژانس به همراه ایجاد سایت سوم غنی‌سازی و جایگزینی سانتریفیوژهای IR1 با IR6 که در 22 خرداد توسط رئیس و معاون سازمان انرژی اتمی در مقام واکنش به قطع‌نامه جدید شورای حکام اعلام شد، می‌تواند در تئوری ایران را وارد دوره‌ای از پنهان‌کاری کرده‌ باشد. خاصه آنکه آمریکا درباره میزان موفقیت حمله به فردو و نطنز بلاتکلیف است.

نابراین نباید به آژانس امکان شفاف‌سازی وضیعت داده شود. اما آژانس، سه کشور اروپایی و نشست وزرای خارجه گروه 7 واکنش تندی نسبت به مصوبه مجلس درباره عدم همکاری با آژانس داشته‌اند. خوشبختانه قانون مجلس تنها ضمن تعلیق همکاری با آژانس، دو شرط برای ازسرگیری همکاری به تشخیص شورای امنیت ملی تعیین کرده‌ است. مقامات ایرانی نیز همین تفسیر از مصوبه را داشته‌اند و راه را برای همکاری نبسته‌اند. باید توجه داشت که قطع دسترسی آژانس به سایت‌های ایران مقدمه ابهام راهبردی نیست، بلکه مقدمه ازسرگیری جنگ است. راهبرد ابهام در مورد خاص ایران به معنی عدم قطعیت، بی‌ثباتی، استمرار سایه برخورد نظامی، جنگ دائمی با شدت پایین در چارچوب آنچه «راهبرد چمن‌زنی» خوانده می‌شود یا ازسرگیری جنگ تمام‌عیار خواهد بود. نباید از یاد برد که با توجه به سه مشکل، «راهبرد ابهام» ممکن است درباره ایران برخلاف مورد کره شمالی کار نکند: 1- ایران در منطقه حساس خاورمیانه و در تقابل با اسرائیل قرار دارد. 2- لازمه قطعی «راهبرد ابهام» برخورداری از یک ضد اطلاعات بسیار قوی است. 3- سیاست ابهام قطعا موجب فعال‌شدن مکانیسم ماشه خواهد شد.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
سازمان ملل: ناوگان صمود نیازمند حفاظت فوری است
اروپایی‌ها ترامپ را «دشمن» می‌دانند
مادورو: آمریکا اصرار دارد تجاوز نظامی به ونزوئلا را توجیه کند
دیوان عدالت اداری مصوبه‌ای از بانک سپه را غیرقانونی دانست
آموزش زبان فارسی در ارمنستان توسعه می‌یابد
آمریکا از کارزار مبارزه با «نشر اکاذیب» خارج شد
نخست‌وزیر نپال پس از اعتراضات خونین کناره‌گیری کرد
قیمت طلا و سکه امروز سه‌شنبه ‍18 شهریور 1404
جایزه نوبل صلح و تغییر نام وزارت دفاع به وزارت جنگ
قیمت دلار امروز سه‌شنبه 18 شهریور 1404
باقری بناب مطرح کرد؛ تحقیق و تحفحص از وزارت نفت درباره پرونده بابک زنجانی
اجازه حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای برای پرداخت بخشی از خمس به مردم مظلوم غزه
بحران زیست‌محیطی خزر؛ قزاقستان خواستار اقدام جهانی شد
پیش‌نویس جدید قانون تجارت الکترونیکی وارد مرحله بررسی شد
هنر و فرهنگ ایران و ارمنستان در مسیر یک برنامه راهبردی
کدام پزشکان صلاحیت فعالیت در حوزه «زیبایی» را دارند؟
سردرگمی سیاسی فرانسه؛ ماکرون و چالش نخست‌وزیری جدید
نورنما | تظاهرات مردم سوریه در بازار معروف حمیدیه دمشق
سوءاستفاده آژانس از غروب برجام؟!
مقام سازمان ملل: بمباران برج‌های مسکونی غزه جنایتی فجیع است
صدای آژیر خطر کابوس اشغالگران
تاکید دکتر پزشکیان بر حمایت از تمامیت ارضی ملت ونزوئلا
ورود عراقچی به قاهره
نجات قاتل نوجوان از قصاص با گذشت اولیای دم
روسیه، شریک هسته‌ای عراق می‌شود؟
بلیت سینماهای کشور روز جمعه نیم‌بهاست
مخالفت دوباره شورای رقابت با ورود خودرو به بورس
راه سوم در خروج از وضعیت تعلیق
سه هفته تا ورود خودروهای خارجی به بورس + جزئیات مهم برای خریداران
بقائی: عراقچی به مصر رفت
چهار نظامی اسرائیلی در حمله حماس کشته شدند/ نتانیاهو: «از غزه بیرون بروید!»
رنگ و بوی محمدی
قیمت خودرو امروز سه‌شنبه18 شهریورماه 1404 + جدول
مجلس لایحه پهپادهای غیرنظامی را بازنویسی کرد+ جزئیات تازه اصلاحات
انتصاب دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام از سوی رهبر معظم
افسر سابق پنتاگون: ایران تل‌آویو را در 600 ثانیه نابود می‌کند
قدرت‌نمایی‌های افسارگسیخته ترامپ و تضعیف کنگره
پول حق پخش تلویزیونی کجا می‌رود؟
فاجعه در مکزیک؛ 10 کشته در برخورد قطار با اتوبوس دو طبقه+فیلم
حرکت اعتراضی هواداران ایتالیا به اسرائیل دوباره تکرار شد
برگزاری جلسه غیرعلنی مجلس با حضور رئیس جمهور/روایت نیکزاد و گودرزی از جلسه غیرعلنی
مهاجرانی: مبلغ کالابرگ چهارشنبه واریز می‌شود/دولت به متولدین سال 1400 به بعد، سهام می‌دهد
نرخ سرویس مدارس؛ مصوبه ای که روی کاغذ است
انقلابی در پزشکی؛ تزریق بدون درد با ریزربات‌ها
ذوب‌آهن اصفهان در بحران تاریخی
رانت یا ارز تک‌نرخی؟
کتاب‌های درسی به مدارس رسید/ سامانه ثبت‌سفارش همچنان باز است
قتل به‌خاطر عکس‌های عروسی
هوای تهران باز هم نارنجی شد؛ تداوم شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس
تاکید 1500 هنرمند عرضه سینما بر پایان نسل کشی در غزه
X
آگهی تبلیغاتی