×
سیاسی
شناسه خبر : 232129
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/04/17 ساعت 15:53
ابهام راهبردی هسته‌ای؟

کوروش احمدی

ابهام راهبردی هسته‌ای؟

بعد از تجاوزات 12روزه، برخی با این هدف که غرب و اسرائیل را وادار به اجتناب از تجاوزات بیشتر و تن‌دادن به مذاکره و دادن امتیاز به ایران کنند، از «راهبرد ابهام هسته‌ای» سخن می‌گویند. ابهام هسته‌ای به معنی اعمال عدم شفافیت درباره هدف برنامه هسته‌ای، نمایش ضمنی و تلویحی توانایی تسلیحاتی غیرمتعارف بدون آزمایش و ایجاد توازن بین اقدامات تحریک‌آمیز و خویشتن‌داری است

نورنیوز-گروه سیاسی: بعد از تجاوزات 12روزه، برخی با این هدف که غرب و اسرائیل را وادار به اجتناب از تجاوزات بیشتر و تن‌دادن به مذاکره و دادن امتیاز به ایران کنند، از «راهبرد ابهام هسته‌ای» سخن می‌گویند. ابهام هسته‌ای به معنی اعمال عدم شفافیت درباره هدف برنامه هسته‌ای، نمایش ضمنی و تلویحی توانایی تسلیحاتی غیرمتعارف بدون آزمایش و ایجاد توازن بین اقدامات تحریک‌آمیز و خویشتن‌داری است. ایجاد شک در دشمن درباره ظرفیت باقی‌مانده هسته‌ای ایران و انتشار مدیریت‌شده اطلاعات درباره خسارات وارده بر تأسیسات هسته‌ای از تاکتیک‌های پیشنهادی برای پیشبرد راهبرد ابهام است. به‌طور کلی، هدف چنین راهبردی ایجاد عدم قطعیت و بلاتکلیفی در دشمنان، تقویت بازدارندگی و خرید زمان برای توسعه برنامه تسلیحاتی غیرمتعارف در خفا بدون عبور از خط قرمز تا وقت مقتضی است. در این راهبرد، فرض بر این است که شفافیت موجب افزایش احتمال حمله به ایران خواهد شد. مقامات رسمی تاکنون صحبتی از چنین راهبردی نکرده‌اند.

با‌این‌حال، راهبرد ابهام حرفی جدید و راهبردی نو نیست و در گذشته حداقل توسط عراق، لیبی و کره شمالی استفاده شده‌ است. عراق صدامی این راهبرد را درباره سلاح‌های اتمی، شیمیایی و میکروبی به‌عنوان حربه‌ای برای بازدارندگی و نمایش قدرت در برابر مخالفان داخلی (کردها و شیعیان) و رقبای منطقه‌ای دنبال می‌کرد. عراق که بعد از جنگ کویت ناچار به نابودی بخش عمده توانایی غیرمتعارف خود شده بود، به‌ویژه بعد از 1998 با اخراج بازرسان تسلیحاتی ابهام را بیشتر کرد. صدام بعدها در بازجویی‌های خود اذعان کرد که برنامه سلاح کشتار جمعی فعال نداشته، اما با هدف ایجاد ابهام و بازدارندگی منطقه‌ای به‌طور کامل نیز با بازرسان همکاری نمی‌کرده‌ است. گزارش‌های «گروه بررسی عراق» (ISG) نیز که توسط آمریکا به منظور جست‌وجوی عراق ایجاد شد، مؤید اظهارات صدام است.

نتیجه سیاست ابهام عراق این شد که آمریکا و متحدانش فقدان همکاری کامل عراق را دلیل وجود یک برنامه مخفی و پنهان‌کاری قلمداد کردند و آن را مبنای اجماعی بین‌المللی برای حمله به عراق قرار دادند. اما گزارش دولفر، رئیس «گروه بررسی عراق»، به کنگره آمریکا نشان داد که جز مقدار اندکی سلاح شیمیایی، هیچ سلاح غیرمتعارفی در عراق وجود نداشت. لیبی نیز تا 2003 نوعی سیاست ابهام درباره برنامه‌های تسلیحاتی هسته‌ای، شیمیایی و میکروبی داشت. قذافی ضمن اینکه وجود چنین برنامه‌هایی را قویا تکذیب می‌کرد، اما مخفیانه آنها را دنبال و به نوعی مبهم درباره این برنامه‌ها صحبت می‌کرد تا هم از وجود آنها خبر دهد و هم موجب درگیری مستقیم نشود. اما او نهایتا در دسامبر 2003، هشت ماه بعد از حمله آمریکا به عراق و در پی مذاکرات فشرده با آمریکا و انگلیس، قصد خود مبنی بر برچیدن برنامه تسلیحاتی غیرمتعارف را اعلام کرد. 

کره شمالی اگرچه در 1985 به ان‌پی‌تی پیوست، اما اجازه بازرسی را تا 1992 نداد. بازرسی‌ها در این سال نشان داد بین برنامه‌های اعلام‌شده و وضعیت موجود تفاوت وجود دارد. کره در 1993 از ان‌پی‌تی خارج شد، اما همچنان مشخص نبود که مقامات کره بلوف می‌زنند یا واقعا قصد ساخت بمب را دارند. این ابهام اهرم‌هایی را برای کره شمالی فراهم کرد و دریافت امتیازاتی را در چارچوب موافقت‌نامه 1994 ممکن کرد؛ بااین‌حال، برنامه هسته‌ای تسلیحاتی همچنان فعال بود و سیاست ابهام همچنان در جریان. سیاست ابهام کره تنها در 2006 و در پی اولین آزمایش اتمی کنار گذاشته شد.

دو دلیل برای موفقیت کره می‌توان ذکر کرد: 1- اجماع وجود داشت که برنامه هسته‌ای کره شمالی هدفی جز بقای رژیم و جلوگیری از حمله نظامی را دنبال نمی‌کرد. 2- این کشور خارج از منطقه حساس خاورمیانه قرار دارد. درباره ایران نیز برخی از تحلیلگران غربی مدعی نوعی راهبرد ابهام هسته‌ای طی سال‌های اخیر شده و ازجمله به کاهش شمار بازرسان و غیرفعال‌کردن برخی دوربین‌های آژانس و قانون اقدام راهبری برای لغو تحریم‌ها اشاره می‌کنند. اما تأکیدات جاری بر راهبرد ابهام توسط برخی اصولگرایان بی‌سابقه است. از نظر اینان عدم همکاری با آژانس به همراه ایجاد سایت سوم غنی‌سازی و جایگزینی سانتریفیوژهای IR1 با IR6 که در 22 خرداد توسط رئیس و معاون سازمان انرژی اتمی در مقام واکنش به قطع‌نامه جدید شورای حکام اعلام شد، می‌تواند در تئوری ایران را وارد دوره‌ای از پنهان‌کاری کرده‌ باشد. خاصه آنکه آمریکا درباره میزان موفقیت حمله به فردو و نطنز بلاتکلیف است.

نابراین نباید به آژانس امکان شفاف‌سازی وضیعت داده شود. اما آژانس، سه کشور اروپایی و نشست وزرای خارجه گروه 7 واکنش تندی نسبت به مصوبه مجلس درباره عدم همکاری با آژانس داشته‌اند. خوشبختانه قانون مجلس تنها ضمن تعلیق همکاری با آژانس، دو شرط برای ازسرگیری همکاری به تشخیص شورای امنیت ملی تعیین کرده‌ است. مقامات ایرانی نیز همین تفسیر از مصوبه را داشته‌اند و راه را برای همکاری نبسته‌اند. باید توجه داشت که قطع دسترسی آژانس به سایت‌های ایران مقدمه ابهام راهبردی نیست، بلکه مقدمه ازسرگیری جنگ است. راهبرد ابهام در مورد خاص ایران به معنی عدم قطعیت، بی‌ثباتی، استمرار سایه برخورد نظامی، جنگ دائمی با شدت پایین در چارچوب آنچه «راهبرد چمن‌زنی» خوانده می‌شود یا ازسرگیری جنگ تمام‌عیار خواهد بود. نباید از یاد برد که با توجه به سه مشکل، «راهبرد ابهام» ممکن است درباره ایران برخلاف مورد کره شمالی کار نکند: 1- ایران در منطقه حساس خاورمیانه و در تقابل با اسرائیل قرار دارد. 2- لازمه قطعی «راهبرد ابهام» برخورداری از یک ضد اطلاعات بسیار قوی است. 3- سیاست ابهام قطعا موجب فعال‌شدن مکانیسم ماشه خواهد شد.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
حمله دوباره رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان
مادورو: تهدید آمریکا ما را قوی‌تر کرده است
برنامه مسابقات امروز ورزشکاران ایران در بازی‌های کشورهای اسلامی
لاوروف: اروپا آماده جنگ بزرگ علیه روسیه می‌شود
توسعه به قیمت تخریب و خشکسالی
واکنش کرملین به تنش اتمی واشنگتن
تاکید بر نظارت بر تاکسی‌های اینترنتی
طولانی‌ترین تعطیلی دولت در آمریکا پایان یافت
23 مصدوم در انحراف اتوبوس در محور نیشابور به سبزوار
ورود سامانه بارشی جدید از غرب کشور
واشنگتن و تل‌آویو باید پاسخگوی جنایات جنگی باشند
جدول فیلم‌های سینمایی امروز تلویزیون |پنجشنبه 22 آبان
برنامه کامل پخش زنده مسابقات ورزشی امروز 22 آبان+ زمان مسابقه تیم ملی فوتبال
وضعیت آب و هوا امروز پنجشنبه 22 آبان 1404 + وضعیت استان‌ها
بازداشت 13 تن از عناصر حکومت اسد توسط دولت موقت سوریه
چین و هند در حال تأمین مالی جنگ روسیه هستند
ابرهای عجیب ماموتی در ترکیه
ابرها به آسمان کشور بازمی‌گردند!
فایده آسپرین برای مبتلایان به دیابت نوع 2
کنترل تشنج با امواج صوتی و ژن درمانی
اجباری کردن ورزش برای سلامت روان دانش آموزان
چرا عرق‌کردن معیار مطمئنی برای سنجش میزان سختی ورزش نیست؟
وزیر نیرو اختیاراتش را به استاندار کرمان واگذار کرد
تکذیب احداث پایگاه نظامی آمریکا در غزه
فرود اضطراری پرواز تهران-ماهشهر در اهواز
نخست‌وزیر عراق از آغاز روند گفت‌وگوها برای تشکیل دولت کارآمد خبر داد
کاهش قابل توجه رضایت آمریکایی‌ها از عملکرد ترامپ
رئیس موساد خواستار کناره‌گیری از سمتش شد
قالیباف قانون حذف چهارصفر از پول ملی را به دولت ابلاغ کرد
آیا آب جیره‌بندی می‌شود؟+فیلم
درگیری پلیس آمریکا با حامیان فلسطین
علت توقیف لنج در آب‌های جاسک چه بود؟
جمعه اگر روی موبایل‌تان پیام هشدار گرفتید، نترسید+علت هشدار
صعود تیم ملی والیبال به فینال دربازی‌های کشورهای اسلامی
سومین طلای کاراته برای ایران
مرتضی نعمتی به مدال نقره کاراته رسید
اسماعیل سقاب اصفهانی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی شد
عکس های منتخب جهان، 12 نوامبر 2025
جاده چالوس و آزادراه تهران - شمال یکطرفه و پرترافیک
محصولات فناورانه مشمول معافیت‌های گمرکی و مالیاتی می‌شود
جدول نتایج رتبه بندی تیم ملی کاراته ایران در بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی
نوه جان اف. کندی، وارد عرصه سیاست در آمریکا شد
تاکید وزرای خارجه ایران و روسیه بر تداوم هماهنگی میان تهران، مسکو و پکن
در پی خشکسالی در عربستان پادشاه این کشور خواستار اقامه نماز باران شد
بومی‌سازی اینورترهای خورشیدی وارد فاز اجرایی شد
راههای جایگزین طالبان برای کاهش وابستگی تجاری به پاکستان
ادامه بحران در صنعت هوایی آمریکا؛ لغو 1200 پرواز دیگر
شهادت یکی از مجروحان حادثه تروریستی جاده خاش زاهدان
تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران
هند انفجار دهلی‌نو را حمله تروریستی اعلام کرد
X
آگهی تبلیغاتی