×
سیاسی
شناسه خبر : 230984
تاریخ انتشار : چهارشنبه 1404/04/11 ساعت 08:55
بازنگری در نبرد اطلاعاتی؛ نفوذ و جاسوسی در دل جنگ 12 روزه

نورنیوز از تغییر در راهبردهای نبرد اخیر رژیم صهیونیستی با ایران گزارش می‌دهد؛

بازنگری در نبرد اطلاعاتی؛ نفوذ و جاسوسی در دل جنگ 12 روزه

جنگ 12 روزه فراتر از یک نبرد نظامی ساده بود و شامل عملیات پیچیده اطلاعاتی-روانی شد. دقت حملات، نفوذ عوامل انسانی و همراهی رسانه‌ها، نشان‌دهنده ترکیبی از جاسوسی و نفوذ بود که چهره پنهان این جنگ را به‌گونه‌ای جدید بازتعریف کرد.

نورنیوز – گروه سیاسی: حملات اخیر رژیم صهیونیستی به برخی مراکز نظامی و امنیتی در خاک ایران، بار دیگر یکی از حساس‌ترین پرسش‌های راهبردی را به سطح افکار عمومی و محافل تخصصی کشاند: نحوه دسترسی اسرائیل به اطلاعات حساس و دقیق از داخل خاک ایران چگونه ممکن شده است؟ آیا با پدیده‌ای کلاسیک همچون «جاسوسی» مواجه‌ایم یا باید از مفهومی فراتر به‌نام «نفوذ» سخن گفت؟ یا شاید، آنچه در حال وقوع است، ترکیبی پیچیده از هر دو، و حتی بیش از آن باشد؟ درک تفاوت این دو مفهوم – جاسوسی و نفوذ – برای تحلیل درست تهدیدات اطلاعاتی امروز ایران ضروری است. این دو، اگرچه در گفتار عمومی گاه مترادف تلقی می‌شوند، در ساحت مفهومی، عملیاتی و راهبردی، تفاوت‌هایی بنیادین دارند.

جاسوسی چیست؟ نفوذی کیست؟

«جاسوسی»، در معنای دقیق کلمه، عبارت است از دستیابی پنهانی به اطلاعات طبقه‌بندی‌شده، از سوی فرد یا گروهی وابسته به طرف دشمن. این پدیده، اغلب بر محور دسترسی، شنود، تصویر‌برداری، یا انتقال داده‌های نظامی، امنیتی و سیاسی تعریف می‌شود. جاسوس ممکن است عضو رسمی دستگاه‌های اطلاعاتی دشمن باشد، یا فردی جذب‌شده از درون سیستم، با انگیزه‌های مالی، ایدئولوژیک یا شخصی. با توجه به گزارش‌هایی که پیشتر در مورد شیوه های جاسوسی مدرن از جمله اجرای پروژه هایی چون پگاسوس منتشر شده است می‌توان این فرضیه را به صورت جدی مدنظر قرار داد که در ماجرای جنگ اخیر نیز از پیچیده‌ترین ترفندهای جاسوسی با بهره گیری از ابزارهای ارتباطی بویژه تلفن های همراه هوشمند برای جمع آوری اطلاعات مختلف از سوژه ها استفاده شده است.

 تلفن‌های همراه هوشمند، اطلاعات متنی، صوتی، تصویری، موقعیت مکانی و حتی وضعیت سلامتی، زمان خواب، بیداری و به طور کلی برنامه‌ی روزانه‌ی افراد را به صورت ۲۴ ساعته و آنلاین جمع آوری می‌کنند و جزئی لاینفک از زندگی شده‌اند. استفاده از این ابزارها طی سال‌های متمادی می‌تواند منجر به جمع آوری«اَبَردیتا»ی قابل توجهی از همه سوژه‌های امنیتی و اطلاعاتی و خانواده هایشان شود. تجزیه و تحلیل مستمر داده های جمع آوری شده به کمک سامانه‌های هوش مصنوعی به طور قطع اطلاعاتی ذیقیمت در اختیار سرویس‌های جاسوسی قرار خواهد داد که در شرایطی مشابه تجاوز اخیر رژیم صهیونیستی به کشورمان، در طراحی عملیات‌های ترور و بالا بردن دقت آن اثر تعیین کننده‌ای خواهد داشت. جالب اینکه حتی اگر خود سوژه‌ها هم از این تلفن‌ها استفاده نکنند به کارگیری آنها توسط اعضای خانواده‌شان، همان نتیجه را درپی خواهند داشت.

به این اعتبار باید ادعا کرد که  بیشتر اطلاعاتی که در جنگ 12 روزه مورد استفاده‌ی دشمن صهیونیستی قرار گرفت با استفاده از شیوه‌های مدرن جاسوسی از طریق تکنولوژی‌های جدید ارتباطی بوده هر چند که تمام اقدامات دشمن مبتنی بر استفاده از اطلاعاتی از این دست نبوده است.

 در مقابل عامل جاسوسی، «نفوذ» فرایندی عمیق‌تر و پویاتر است. در نفوذ، هدف صرفاً اطلاع‌یابی نیست، بلکه دگرگون‌سازی ساختارها، تغییر در اراده تصمیم‌گیران، و اختلال در روندهای کلیدی یک نظام سیاسی–اجتماعی است. نفوذ می‌تواند در بستر نهادهای رسمی، حلقه‌های نخبگانی، رسانه‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد یا حتی فضاهای فرهنگی اتفاق بیفتد. بازیگر نفوذی ممکن است نه تنها از بالا، بلکه از پایین، و گاه از درون خود جامعه سربرآورد. در یک بیان ساده، جاسوسی به دانستن می‌پردازد، اما نفوذ به تغییر دادن.

قوی تر از جاسوسی، بالاتر از نفوذ

اکنون اگر بخواهیم رخدادهای اخیر را در این چارچوب مفهومی تحلیل کنیم، به وضوح درمی‌یابیم که آنچه اتفاق افتاد، جنبه هایی فراتر از جاسوسی یا نفوذ صرف هم داشت. دقت حملات، شناخت دقیق از موقعیت جغرافیایی، حضور احتمالی عوامل انسانی یا تجهیزاتی از درون، و نیز همراهی آشکار برخی رسانه‌های منطقه‌ای و حتی داخلی برای برجسته‌سازی ضعف امنیتی، همگی نشان از وجود نوعی عملیات ترکیبی اطلاعاتی–روانی دارد که هم‌زمان از مؤلفه‌های جاسوسی و نفوذ هم بهره می‌برد. از این منظر، آنچه را که اسرائیل علیه ایران در ماه‌های اخیر به‌کار گرفته، می‌توان در قالب یک جنگ چندسطحی شناختی–نفوذی توصیف کرد. جنگی که در آن:

بخشی از مأموریت‌ها معطوف به دست‌یابی به اطلاعات و مختصات (جاسوسی) است
بخشی دیگر متوجه رخنه در برخی ساختارها و افراد کلیدی (نفوذ) است
و بخشی نیز در پی تخریب تصویر کارآمدی امنیتی نظام و تقویت حس ناامنی در افکار عمومی از طریق عملیات روانی و رسانه‌ای است.

سرمایه‌گذاری آمریکا و اسراییل روی جنگ‌های نامرئی

برای تحلیل واقع‌گرایانه تهدیدات اخیر، نمی‌توان از میزان توانمندی و تجربه گسترده آمریکا و اسرائیل در طراحی و اجرای عملیات اطلاعاتی–نفوذی غافل شد. این دو بازیگر، دهه‌هاست که سرمایه‌گذاری وسیعی روی توسعه راهبردهای جنگ شناختی، عملیات پنهان، و نفوذ ساختاری در محیط‌های هدف انجام داده‌اند.

اسرائیل، با تکیه بر واحدهایی همچون واحد ۸۲۰۰ در حوزه جمع‌آوری سیگنال‌های اطلاعاتی و سایبری، و موساد در نفوذ انسانی، از پیشرفته‌ترین شبکه‌های اطلاعاتی در منطقه برخوردار است. عملیات‌هایی مانند ترور دانشمندان هسته‌ای، خرابکاری در تأسیسات صنعتی، یا حملات دقیق به مراکز حساس، بدون شبکه پیچیده‌ای از جاسوسی سایبری، عوامل میدانی و تحلیل رفتاری از داخل جامعه ایران امکان‌پذیر نیست.

در کنار آن، آمریکا از دهه‌ها پیش، راهبردی گسترده‌ را توسعه داده است که فقط بر جاسوسی متکی نیست، بلکه از ترکیب ابزارهای اطلاعاتی، رسانه‌ای، فرهنگی، دانشگاهی، دیپلماتیک و اقتصادی برای فرسایش درونی کشور هدف، بهره می‌برد. از دیدگاه نهادهای امنیت ملی آمریکا، شکست نظام‌های رقیب، لزوماً با جنگ نظامی ممکن نیست، بلکه باید در سطوح تصمیم‌گیری، مشروعیت، افکار عمومی و روایت مسلط، ترک ایجاد کرد.

بودجه‌های اختصاص‌یافته به جنگ‌های ترکیبی، طراحی مراکز و اتاق‌های فکر و اندیشکده‌ها، و شبکه‌سازی در میان نخبگان فرهنگی، سیاسی و علمی کشورها، همگی نشان می‌دهد که این کشورها جنگ ادراکی را به‌مثابه یک استراتژی پیش‌دستانه و بازدارندگی غیرمستقیم تلقی کرده‌اند. در واقع، آمریکا و اسرائیل امروز بیشتر از آنکه به دنبال جنگ روی زمین باشند، در پی شکل دادن به میدان جنگ در ذهن طرف مقابل‌اند؛ میدانی که در آن، هر افشاگری، هر شکاف رسانه‌ای، هر تردید امنیتی، و هر تحلیل غیرمسئولانه داخلی، بخشی از پیروزی دشمن محسوب می‌شود.

ضرورت تدوین سیاست‌های مکمل برای نبرد اطلاعاتی

در این چارچوب، صرف مقابله فنی با جاسوسی – همچون کنترل مبادی ورودی، بازنگری در امنیت سایبری یا تطهیر ساختارها – کافی نیست. جنگ نفوذی نیازمند نگاهی ساختاری و کل‌نگرانه است: شناسایی نهادهای آلوده‌شونده، افزایش شفافیت در فرآیندهای تصمیم‌گیری، و ارتقای سواد امنیتی نخبگان سیاسی و فرهنگی. دشمن امروز فقط دنبال نقشه‌ها و اسناد نیست، بلکه می‌خواهد در فرآیند تصمیم‌سازی، اولویت‌گذاری، و حتی روایت‌سازی‌های جمعی ما دستکاری کند.

نکته درخور تأمل آن است که عملیات اخیر، فقط از بیرون نیامد. برخی از حلقه‌های درونی جامعه – آگاهانه یا ناآگاهانه – نیز در بازتاب پیام دشمن نقش‌آفرین بودند؛ از تحلیل‌هایی که توان امنیتی کشور را به سخره گرفتند تا روایت‌هایی که خواسته یا ناخواسته، انگشت اتهام را به سمت نهادهای داخلی نشانه رفتند. این، بخش دیگری از جنگ ترکیبی است: نقش‌آفرینی عوامل داخلی در تقویت اثر روانی عملیات بیرونی.

اکنون، ایران در نقطه‌ای حساس ایستاده است. تهدیدات اطلاعاتی دیگر صرفاً با درز اسناد و شنود مکالمات تعریف نمی‌شوند؛ بلکه با تغییر در معنا، اختلال در ادراک، و شکستن پیوندهای اعتماد عمومی شکل می‌گیرند. در چنین وضعی، شناخت تفاوت جاسوسی و نفوذ، و طراحی سیاست‌های مجزا و مکمل برای مقابله با آن‌ها، ضرورتی فوری و راهبردی است.

در نهایت، تجربه اخیر نشان داد که میدان جنگ آینده، میدان پهپادها و موشک‌ها نیست، بلکه میدان تصمیم‌ها، ادراک‌ها، و روایت‌هاست. دشمن، اگر در ذهن و گفت‌وگوی داخلی ما جا باز کند، دیگر نیازی به نفوذ فیزیکی ندارد. از این رو، تقویت صیانت نرم از نظام، بازآرایی نظام ارتباطی کشور، و پالایش درونی نهادها، ضرورتی مضاعف یافته است. این نبرد، فقط با اطلاعات یا بازرسی پیروز نمی‌شود؛ با درک عمیق از ماهیت پنهان تهدید و واکنش سنجیده و ساختاری در برابر آن به پیروزی نزدیک خواهیم شد.


اخبار مرتبط
فراتر از واتساپ و جاسوسی سنتی
شنبه 1404/04/14 ساعت 09:07
نورنیوز از خطر ساده‌انگاری امنیتی در برابر ماشین اطلاعاتی اسرائیل گزارش می‌دهد؛
فراتر از واتساپ و جاسوسی سنتی
ساده‌سازی تهدید با تمرکز بر واتساپ یا پناه‌جوی افغان، اگرچه در کوتاه‌مدت تسکین‌بخش است، اما در بلندمدت به غفلت راهبردی می‌انجامد. امروز ما با دشمنی مواجه‌ایم که در اتاق‌های تاریک اطلاعاتی، نقشه‌هایی می‌کشد که ردپایشان نه‌ در موبایل و مرز، که در داده، ابر، الگوریتم و تحلیل رفتاری پنهان است.
مأمور موساد در مترو لو رفت؛ اعتراف به گزارش‌دهی پدافند ایران به اسرائیل +فیلم
یکشنبه 1404/04/08 ساعت 16:54
مأمور موساد در مترو لو رفت؛ اعتراف به گزارش‌دهی پدافند ایران به اسرائیل +فیلم
عامل وابسته به موساد در ایستگاه متروی امام خمینی(ره) توسط نیروهای امنیتی دستگیر شد. این فرد که به طراحی پهپاد و ریزپرنده در غرب تهران مشغول بوده، اعتراف کرده با هدایت سرشبکه داخلی برای رژیم صهیونیستی از سامانه‌های پدافندی ایران جاسوسی می‌کرده است.
دستگیری عامل خرابکاری در بندرانزلی
شنبه 1404/04/07 ساعت 22:30
دستگیری عامل خرابکاری در بندرانزلی
فردی 53 ساله که قصد ایجاد آتش‌سوزی عمدی در نزدیکی پادگان نیروی دریایی ارتش در حسن‌رود را داشت، با هوشیاری مأموران انتظامی بندرانزلی شناسایی و بازداشت شد. وی با جمع‌آوری تصاویر از مراکز حساس نظامی، در صدد ارسال اطلاعات به دشمنان نظام بود.
سردار رادان: 4 تروریست و یک جاسوس موساد دستگیر شدند
چهارشنبه 1404/04/04 ساعت 15:02
سردار رادان: 4 تروریست و یک جاسوس موساد دستگیر شدند
فرمانده کل انتظامی کشور از زخمی و دستگیری 4 تروریست و همچنین بازداشت یکی از جاسوسان موساد با گزارش‌های مردمی خبر داد.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
پاسخ تند حماس به محمود عباس
غریب آبادی: ادعاهای آمریکا و اروپا درباره پایبندی به دیپلماسی غیرواقعی است
تولید طلا در ایران به 25 تن در سال می‌رسد
چرا دانش‌آموزان از دوران دفاع مقدس چیزی نمی‌دانند؟
بیانیه مشترک نشست چهارجانبه وزرای خارجه چین، ایران، پاکستان و روسیه درباره افغانستان
سه ستاره نوجوان هندبال ایران در جمع برترین‌های آسیا
جزئیات تازه از برنامه توزیع شیر در مدارس
ابراز نگرانی آلمان از افزایش توانمندی‌های فضایی روسیه و چین
وزیر خارجه روسیه: ناتو و اروپا عملاً وارد جنگ با روسیه شده‌اند
امروز، شورای امنیت قطعنامه روسیه و چین پیرامون اسنپ‌بک را رای‌گیری می‌کند
برنامه مرحله نیمه‌نهایی والیبال قهرمانی جهان 2025
تجاوز هوایی رژیم صهیونیستی به صنعا/واکنش یمن با موشک بالستیک پیشرفته «فلسطین 2»
عراقچی : مداخله نظامی آمریکا در افغانستان فقط ناامنی درپی داشته است
وضعیت آب و هوا امروز جمعه 4 مهر+ وضعیت استان ها
پزشکیان دفتر یادبود سازمان ملل را امضاء کرد
واردات بنزین سوپر به تعویق افتاد؟
اجرای طرح نسیم مهربانی+فیلم
سنگ تمام مردم دزفول برای سعید اسماعیلی، قهرمان کشتی فرنگی جهان+فیلم
استقبال رئیس جمهور برزیل از سخنان همتای کلمبیایی در حمایت از فلسطین
تاکید وزیران خارجه ایران و برزیل بر تقویت همکاری‌های جنوب-جنوب
مشاور ترامپ: انحصار سلاح در لبنان باید در دست ارتش این کشور باشد
فعال شدن آژیر هشدار در تل‌آویو و قدس اشغالی
انفجار پیاپی در دمشق
‌آغاز نخستین سخنرانی بعد از ظهر روز سوم مجمع عمومی سازمان ملل
بقائی: ادعای سخیف علیه دیپلمات‌های ایران، ماهیت بی‌اخلاق بانیان آن را آشکار می‌کند
مایکروسافت دسترسی یگان 8200 ارتش اسرائیل را قطع کرد
نورنما | باز شدن گودال عظیم در پایتخت تایلند
روسیه و چین خواستار تعویق شش ماهه مکانیزم اسنپ‌بک در شورای امنیت شدند
اطلاعیه درخصوص بیمه تکمیلی فرهنگیانی که از مهر ماه 1404 بازنشسته می‌شوند
آسوشیتدپرس: ایران احتمالا یک آزمایش موشکی اعلام نشده انجام داده است
فرانسه پرونده شکایت از ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری را پس گرفت
زمان ثبت‌نام‌ حج تمتع اعلام شد+جزییات
مراسم نمادین در دریا به یاد سید مقاومت+فیلم
ترامپ در دیدار با اردوغان قول لغو تحریم های ترکیه را داد
ما برای نداشتن بهانه همه شروط اروپایی ها را پذیرفتیم+فیلم
جدول لیگ برتر در هفته پنجم لیگ برتر و صدرنشینی تراکتور
در صورت فعال شدن اسنپ‌بک، نوع تعامل ایران متناسب با وضعیت جدید تنظیم خواهد شد
موج استعفاها در دفتر نخست‌وزیر انگلیس
محدود کردن آزادی تردد رئیس‌جمهور و هیات ایرانی، نقض فاحش تعهدات بین‌المللی است
آسیا زیر پای پسران هندبال ایران
پوتین: بدون قید و شرط از توسعه انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای حمایت می‌کنیم
سرنوشت رژیم صهیونیستی جدای از دیگر اشغالگران نخواهد بود
راز قتل مرموز در اعترافات فاش شد+جزییات
اسلامی در مجمع جهانی اتم: برنامه‌ هسته‌ای ایران شفاف است
آغاز پاییز طلایی با حراج شمش طلا در مرکز مبادله ایران از ششم مهر
زمان فروش 11 محصول ایران خودرو اعلام شد + لینک سایت
سید مقاومت، شمع فروزان عقلانیت، ایثار و آزادی
رونمایی از سه محصول نوآور دانش‌بنیان در ایران فارما 1404
شهرام مکری برنده جایزه چشم‌انداز آسیا شد
لیست نهایی بهترین های قاره کهن در سال 2025 اعلام شد
X
آگهی تبلیغاتی