×
سیاسی
شناسه خبر : 230858
تاریخ انتشار : یکشنبه 1404/04/08 ساعت 15:26

نورنیوز حضور پرشمار مردم در آیین وداع با شهدای جنگ اخیر را بررسی می‌کند؛

نشانه‌شناسی یک تشییع ملی

تشییع میلیونی شهدای حمله اخیر اسرائیل، بیش از آن‌که رویدادی گذرا باشد، نمایانگر پویایی نوعی رابطه‌ پیچیده و چندلایه میان مردم، حافظه تاریخی، مفهوم امنیت و گفتمان‌های سیاسی است. این تشییع، نه صرفا نشانه ساده‌ای از همدلی، بلکه نمونه‌ای از بازسازی سرمایه اجتماعی و تولید نمادین مشروعیت در جامعه‌ای بود که می‌کوشد در میانه بحران‌ها، همچنان خود را بازیابد.

نورنیوز – گروه سیاسی: تشییع پیکر شهدای حمله اخیر اسرائیل به خاک ایران، با حضور چشمگیر مردم در تهران و سایر شهرها، از منظر جامعه‌شناختی و سیاسی، صرفاً یک مراسم آیینی یا واکنشی احساسی تلقی نمی‌شود. این حضور گسترده، نشانه‌ای چندلایه از بازسازی نوعی انسجام اجتماعی در لحظه‌ای خاص بود؛ لحظه‌ای که دولت–ملت ایران بار دیگر خود را در معرض تهدید خارجی یافت و جامعه واکنشی خودآگاهانه و نمادین به آن نشان داد. پرسش اصلی اینجاست: چرا مردم، آن هم در شرایطی پرابهام و چندلایه از نظر اقتصادی، سیاسی و رسانه‌ای، به چنین میزان در این آیین عمومی شرکت می‌کنند؟ و دلالت‌های این حضور چیست؟

سنت شهادت و بازتولید حافظه و انسجام جمعی

نخست باید این پدیده را در بستری تاریخی-فرهنگی نگریست. فرهنگ شهادت در ایران نه صرفاً برساخته رسمی یا تبلیغاتی، بلکه بخشی از حافظه‌ی تاریخی و هویت‌ساز جامعه است. از عاشورا و آیین‌های سوگواری آن گرفته تا جنگ ایران و عراق، روایت شهادت با نوعی تجربه‌ی مشترک نسلی پیوند خورده است. مردم با مشارکت در این تشییع‌ها، نه فقط به سوگ می‌نشینند، بلکه در بازآفرینی یک «روایت ملی از فداکاری و کنش‌گری جمعی» سهیم می‌شوند. این بازتولید حافظه جمعی، کارکردی دوگانه دارد: از یک‌سو خاطره مقاومت را احیا می‌کند و از سوی دیگر، نوعی تداوم در تجربه‌ی ملت‌سازی را به نمایش می‌گذارد. در این معنا، حضور در مراسم تشییع، مشارکت در روایت‌نویسی جمعی درباره تهدید، امنیت و مرزهای معنایی وطن است.

در لحظاتی که تهدیدی واقعی از بیرون مرزها متوجه یک کشور می‌شود، واکنش جمعی شهروندان می‌تواند حامل پیام‌های مهمی باشد. از منظر برخی از نظریه‌پردازان علوم اجتماعی، انسجام اجتماعی در موقعیت‌های بحران بازسازی می‌شود؛ به‌ویژه زمانی که تهاجم خارجی، نه‌فقط به خاک، بلکه به نمادهای امنیت و اقتدار ملی صورت گرفته باشد. در چنین شرایطی، تشییع شهدا به مثابه یک کنش جمعی، حامل نوعی هم‌بستگی بازتابی است: مردم می‌دانند که تهدید متوجه کلیت کشور است، نه یک جناح یا نهاد خاص، و بنابراین در شکل دادن به پاسخ اجتماعی مشارکت می‌کنند. این واکنش، در عین حال، نوعی ترمیم اعتماد عمومی نیز هست؛ به‌ویژه در فضایی که در ماه‌های گذشته، گسست‌هایی در سرمایه اجتماعی دیده می‌شد.

مناسک سیاسی و بازتعریف رابطه دولت–ملت

در علوم سیاسی، آیین‌های عمومی از جمله تشییع‌ها را می‌توان گونه‌ای از مناسک سیاسی دانست؛ مناسکی که در آن مردم به بازتعریف یا تأیید یک رابطه جمعی می‌پردازند. در اینجا، مردم با حضور در خیابان، ضمن سوگواری، نوعی «دفاع نمادین» از مرزهای سیاسی و امنیتی کشور نیز ارائه دادند. این مناسک، بیش از آنکه صرفاً بازتاب فرمان یا سازماندهی رسمی باشند، می‌توانند حامل نشانه‌هایی از آگاهی عمومی نسبت به تهدیدات ژئوپلیتیک و دفاع از بقا و حیثیت ملی باشند. در این معنا، جامعه‌ی ایران به‌رغم تمام نارضایتی‌ها یا تردیدها، در لحظاتی که مرزهای امنیتی کشور در خطر تلقی می‌شود، قادر به بازیابی انسجام و کنش‌گری جمعی است.

در سال‌های اخیر، با گسترش مفهوم جنگ ترکیبی، مرز میان جنگ فیزیکی و نبرد ادراکی کم‌رنگ شده است. حمله اسرائیل و آمریکا به تاسیسات نظامی ایران، بخشی از همین جنگ ترکیبی بود؛ حمله‌ای که هم بُعد تخریبی داشت، هم بُعد روانی و رسانه‌ای. در چنین وضعی، واکنش اجتماعی مردم به مثابه مصرف‌کنندگان امنیت، اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند. حضور پرشمار مردم در تشییع، می‌تواند به‌مثابه تولید مجدد احساس کنترل و توازن در نظم اجتماعی تلقی شود؛ تلاشی جمعی برای جلوگیری از تهی شدن حس اعتماد به توان بازدارندگی کشور. این پیام، نه فقط برای داخل، بلکه برای محیط پیرامونی و مخاطبان خارجی نیز روشن است: جامعه ایران، جامعه‌ای منفعل در برابر تهدیدات نظامی و روانی نیست. مردم به اشکال مختلف – حتی با کنش‌هایی نمادین مانند تشییع – در بازآرایی مفهوم امنیت مشارکت می‌کنند.

تنش میان بدنه اجتماعی و گفتمان‌های تحقیرآمیز

نکته درخور تأمل دیگر، واکنشی است که این حضور به برخی گفتمان‌های داخلی تحقیرآمیز نشان می‌دهد. در روزهای اخیر، تعابیری مانند «آغل» یا تقلیل مردم به توده‌هایی ناآگاه، از برخی محافل سیاسی و رسانه‌ای داخل یا خارج شنیده شد. اما حضور پرشمار و منظم مردم در صحنه، به‌ویژه در چنین موقعیتی، نشان داد که بدنه اجتماعی کشور دارای قوه تحلیل، حساسیت نسبت به تهدیدات واقعی، و آمادگی برای کنش‌گری هدفمند است. در این معنا، حضور در تشییع شهدا را می‌توان نوعی احیای عاملیت اجتماعی در مواجهه با تقلیل‌گرایی نخبگانی دانست. جامعه، با کنشی آرام اما معنادار، خود را به‌مثابه یک بازیگر مستقل بازتعریف کرد.

تشییع میلیونی شهدای حمله اخیر اسرائیل، بیش از آن‌که رویدادی گذرا باشد، نمایانگر پویایی نوعی رابطه‌ پیچیده و چندلایه میان مردم، حافظه تاریخی، مفهوم امنیت و گفتمان‌های سیاسی است. این تشییع، نه نشانه ساده‌ای از همدلی، بلکه نمونه‌ای از بازسازی سرمایه اجتماعی و تولید نمادین مشروعیت در جامعه‌ای بود که می‌کوشد در میانه بحران‌ها، همچنان خود را بازیابد. برای تحلیل‌گران، مسئولان و فعالان اجتماعی، درک دلالت‌های این حضور می‌تواند راهی برای فهم بهتر نسبت جامعه با قدرت، تهدید، و امید به آینده باشد. زیرا همان‌طور که تاریخ بارها نشان داده، رابطه مردم و امنیت، رابطه‌ای صرفاً فنی یا نظامی نیست؛ رابطه‌ای است عمیق، فرهنگی، و مبتنی بر حس تعلق.


اخبار مرتبط
حضور بقایی در مراسم تشییع پیکر شهدای جنگ آستانه‌اشرفیه+فیلم
دوشنبه 1404/04/09 ساعت 21:00
حضور بقایی در مراسم تشییع پیکر شهدای جنگ آستانه‌اشرفیه+فیلم
مراسم پرشکوه تشییع پیکرهای مطهر پنج تن از شهدای مظلوم حمله تروریستی رژیم صهیونیستی، با حضور گسترده مردم ولایتمدار و مسئولان کشوری و استانی، عصر امروز در شهرستان آستانه‌اشرفیه برگزار شد.
روایت رسانه‌های آمریکایی از جمعیت عظیم ایرانیان در تشییع پیکر شهدای حمله اسرائیل به ایران
یکشنبه 1404/04/08 ساعت 00:01
روایت رسانه‌های آمریکایی از جمعیت عظیم ایرانیان در تشییع پیکر شهدای حمله اسرائیل به ایران
رسانه‌های آمریکایی با انتشار تصاویری از مراسم تشییع شهدای حملات اخیر اسرائیل به ایران، حضور میلیونی مردم را مورد توجه قرار دادند. در گزارش‌ها به سوگواری گسترده و بیعت با رهبر انقلاب و شعارهای ضدصهیونیستی و ضدآمریکایی نیز اشاره شده است.
گزارش تصویری| تصاویر منتخب تشییع و تدفین شهدای اقتدار در تهران
شنبه 1404/04/07 ساعت 20:07
گزارش تصویری| تصاویر منتخب تشییع و تدفین شهدای اقتدار در تهران
برگزاری تشییع تاریخی شهدای «عقل و اقتدار» در تهران / شمخانی هم در مراسم حاضر شد+فیلم
شنبه 1404/04/07 ساعت 08:18
برگزاری تشییع تاریخی شهدای «عقل و اقتدار» در تهران / شمخانی هم در مراسم حاضر شد+فیلم
تهران در دومین روز ماه محرم، بار دیگر به صحنه‌ای ماندگار از همدلی، ایثار و مقاومت بدل شد. پایتخت ایران اسلامی، امروز میزبان تشییع باشکوه پیکر مطهر بیش از 60 شهید جبهه مقاومت است؛ شهیدانی از جنس فرماندهی، دانش، رسانه و حتی کودکی. دریابان شمخانی با وجود جراحات ناشی از حمله رژیم صهیونیستی در این مراسم حاضر شد.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
ریزش پل در کربلا/تعداد مصدومان
برگزیدگان هشتاد و دومین جشنواره فیلم ونیز معرفی شدند
شهربانو منصوریان برای ششمین‌بار قهرمان جهان شد
زمان پرداخت سود سهام عدالت اعلام شد+فیلم
نورنما | لحظه تشکیل یک جزیره در میان آب‌های بی‌انتهای اقیانوس
ترکیه ادعای رسانه‌ رژیم صهیونیستی درباره تلاش آنکارا برای ترور وزیر امنیت داخلی را رد کرد
مدیرکل آموزش‌وپرورش تهران: خانواده‌ها زمان ثبت‌نام وجه پرداخت نکنند+فیلم
مودی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل شرکت نمی‌کند
سبد غذایی؛ قافله عقب مانده درآمد
مدافع سابق تیم ملی ایتالیا در راه تهران؟
استقرار 10 «اف-35» آمریکا در کارائیب برای حمله محتمل به ونزوئلا
عراقچی: هر وقت آمریکا آمادگی مذاکره عادلانه و با احترام داشته باشد مذاکره را آغاز می‌کنیم
نحوه پرداخت خسارت وسایل منازل آسیب‌دیده در دفاع مقدس 12 روزه اعلام شد+فیلم
پرتغال(5) - ارمنستان (0) |پرتغال همچنان با ستاره 40 ساله خود می‌درخشد + خلاصه بازی
انگلیس(2) - آندورا(0) | شروعی آهسته و بی‌روح در رقابت‌های انتخابی جام جهانی + خلاصه بازی
استوری منیر الحدادی که با قرارداد 2 ساله به استقلال پیوست
دفتر اطلاع‌رسانی دولتی در غزه، فعالیت‌های نظامی » در برج‌های مسکونی را تکذیب کرد
مادورو: ونزوئلا آماده مبارزه مسلحانه در صورت حمله است
هتل‌های سبز ایران به‌زودی نشان ملی دریافت می‌کنند
پلیس راهور: حضور معلم در سرویس مدارس ممنوع شد+فیلم
زهرا کیانی نخستین طلای تالوی ایران در جهان را کسب کرد
خطوط 2 و 5 مترو تهران به هم متصل شد
تیم امید ایران(6) - گوام(0) پیروزی بی‌دردسر تیم ملی امید ایران برابر گوام + خلاصه بازی
اسلواکی اعزام نیرو به اوکراین را رد کرد
حماس:هدف نابودی کامل شهر غزه، جنایتی بی‌سابقه در تاریخ معاصر به‌شمار می‌رود
فرمان ترامپ، نقاب حمایت از جاسوسان
سازمان ملل قطعنامه همکاری با اکو را تصویب کرد
آخرین خبر از افتتاح مسیر رفت فاز 2 آزادراه تهران - شمال
متوسط عمر زنان و مردان در ایران چقدر است؟
واکنش فدراسیون فوتبال به تمسخر تیم‌ملی
سامانه اعلام قیمت خودرو مشخص شد
انتقاد تند وزارت صمت به وزارت نیرو
بادبان‌های انسانیت روی عرشه قایق‌های امید
دولت فرانسه، ادعای واشنگتن درخصوص به رسمیت شناختن کشور فلسطین را رد کرد
پرتکرارترین نام‌های زن در ایران چه نامهایی هستند؟
روند عادی‌سازی با کشورهای عربی را خدشه دار می کند
نیم کیلو طلا در انتظار کاربران؛ کمپین مشترک روبیکا و ملی‌گلد آغاز شد
تمدید فرصت ثبت‌نام کتب درسی تا 30 شهریور
ابلاغ دستورالعمل جدید تنظیم بازار خودرو + جزئیات
محرومیت سنگین جام اتحادیه برای لوئیس سوارز
انتقاد از طرح مسکن 15 متری/رکود بی سابقه بازار مسکن در 50 سال اخیر
سقف وام خرید خودرو جانبازان تعیین شد
ثبت‌نام نکردن در سامانه املاک مساوی است با قبض برق نجومی
نظام نوین جهانی در حال ظهور است
باشگاه استقلال همچنان درگیر مطالبات سنگین بازیکنان و مربیان پیشین
طرح صلح احتمالی واشنگتن برای پایان جنگ روسیه و اوکراین
حملات اسرائیل به غزه/ شهادت 21 نفر دیگر/تخریب کامل برج مسکونی «السوسی»
کنسرت قربانی باز هم تمدید شد
شمار قربانیان زلزله افغانستان به 3 هزار نفر افزایش یافت
سن سکته قلبی در ایران 10 سال پایین‌تر از اروپا
X
آگهی تبلیغاتی