×
اجتماعی
شناسه خبر : 229742
تاریخ انتشار : یکشنبه 1404/04/01 ساعت 14:28
همبستگی اجتماعی؛ سلاح کارآمد و سپر مقاوم ایران

نورنیوز از انسجام ملی ایرانیان در مواجهه با تجاوز آمریکا و صهیونیست‌‎ها گزارش می‌دهد؛

همبستگی اجتماعی؛ سلاح کارآمد و سپر مقاوم ایران

در جریان حمله نظامی آمریکا و صهیونیست‌ها، جامعه ایران‌ در سطح ملی، واکنشی یکدست، متعادل و غیرهیجانی از خود نشان داد. نه موج آشوب یا نافرمانی مدنی گسترده شکل گرفت، نه اعتراض به نهادهای دفاعی، و نه حتی ریزش اعتماد در سطوح اجتماعی. این نشان داد که برخلاف تحلیل‌های مبتنی بر فروپاشی اجتماعی، هنوز ظرفیت همبستگی در شرایط بحرانی فعال است.

نورنیوز- گروه اجتماعی:‌ جنگ اخیر رژیم صهیونیستی علیه ایران، که با تجاوز مستقیم آمریکایی‌ها وارد مرحله‌ای جدید شده، نه‌تنها یک واقعه ژئوپلیتیک، بلکه آزمونی جدی برای ساختارهای اجتماعی، انسجام عمومی، و سرمایه نمادین ملی است. در فضای امنیتی و روانی ناشی از این تهدید نظامی، آنچه بیش از موشک‌ها و پدافندها به چشم آمد، نقش همبستگی اجتماعی در تاب‌آوری ملی بود. لازم است بدون افتادن به دام شعارزدگی و عبارات کلیشه‌ای، نشان دهیم چرا و چگونه انسجام اجتماعی یک متغیر تعیین‌کننده در توازن بحران‌های نظامی در دنیای مدرن است.

تاب‌آوری ملی با همبستگی اجتماعی

در شرایط صلح، بسیاری از گسل‌های اجتماعی – شکاف نسلی، طبقاتی، قومی، مذهبی، یا ایدئولوژیک – در فضای عادی زیست روزمره قابل انکار یا پنهان‌سازی‌اند. اما در لحظه بحران، این شکاف‌ها یا به‌صورت گسست و اعتراضات شدید بروز می‌یابند یا به‌واسطه یک خطر مشترک، به پیوستگی موقت یا پایدار تبدیل می‌شوند. در جریان حمله نظامی صهیونیست‌ها، جامعه ایران،‌ در سطح ملی، واکنشی یکدست، متعادل و غیرهیجانی از خود نشان داد. نه موج آشوب یا نافرمانی مدنی گسترده شکل گرفت، نه اعتراض به نهادهای دفاعی، و نه حتی ریزش اعتماد فوری در سطوح اجتماعی. این امر نشان داد که برخلاف تحلیل‌های مبتنی بر فروپاشی اجتماعی، هنوز ظرفیت همبستگی در شرایط بحرانی فعال است.   

همبستگی اجتماعی مفهومی مرکب از اعتماد، احساس تعلق، و آمادگی برای کنش جمعی در موقعیت‌های خطیر است. در بحران اخیر، سه منبع عمده برای تولید همبستگی در جامعه ایران قابل شناسایی است:

تجربه تاریخی تهدیدهای بیرونی: ایران در چهار دهه اخیر، بارها با تهدیدهای نظامی، تحریم‌های فلج‌کننده، و عملیات خرابکارانه روبرو بوده است. این تجربه تاریخی، نوعی مصونیت روانی و واکسیناسیون اجتماعی در برابر تهدید ایجاد کرده که مانع از فروپاشی فوری می‌شود. به‌عبارت دیگر، جامعه ایران جنگ را نه یک فاجعه مطلق، بلکه امری آشنا می‌داند.

رسانه‌های ملی و شبکه‌های بومی اطلاع‌رسانی: در جریان بحران، عملکرد سریع و نسبتاً دقیق رسانه‌ها در شفاف‌سازی رویدادها و انتشار روایت بومی از حملات، موجب شد مردم به سمت منابع بیگانه و تحریک‌کننده کوچ نکنند. همین روایت‌سازی از بحران، به یکدستی ذهنی در برابر تهدید کمک کرد و از چندپارگی روانی جامعه جلوگیری نمود.

نهاد خانواده و پیوندهای میانی: در لحظه بحران، مردم کمتر به احزاب، سازمان‌ها یا دولت متکی‌اند. آنچه آنان را در برابر اضطراب محافظت می‌کند، نهادهای میانی نظیر خانواده، محله، مسجد، گروه‌های داوطلب، یا فضای مجازی خودمانی است. این حلقه‌های میانی در ایران، به‌ویژه در استان‌های مذهبی یا مرزنشین، هنوز فعال و زنده‌اند.

چرا همبستگی در زمان بحران حیاتی است؟

در نظریه‌های امنیت اجتماعی، تاب‌آوری جامعه برابر تهدید، تابع مستقیم از سطح همبستگی داخلی است. جامعه‌ای که از درون شکسته، چندپاره، بی‌اعتماد و پراکنده باشد، حتی با بهترین تجهیزات دفاعی، در مقابل حمله خارجی دوام نمی‌آورد. در جنگ اخیر، یکی از اهداف رسانه‌های اسرائیلی و اتاق‌های جنگ روانی غربی، بازنمایی جامعه ایران به‌عنوان جامعه‌ای متزلزل، افسرده، یا در حال فروپاشی بود. اما آنچه در عمل مشاهده شد، خلاف این تصویر بود: صف‌آرایی آرام اما گسترده مردم در فضای مجازی، پیام‌های حمایت از نیروهای مسلح، و حتی مشارکت‌های میدانی.

نمی‌توان از همبستگی ملی سخن گفت و به نقش ممتاز نخبگان فرهنگی و هنری و ورزشی و علمی در شکل دادن به پویش‌های دفاع از ایران و هویت ملی اشاره نکرد. نمونه‎های قدرتمندی از این پویش‌ها را می‌توان سراغ گرفت که ظرف روزهای اخیر با هدایت یا تشویق چهره‌های شاخص ملی به راه افتاد و تأثیری چشمگیر در تقویت روحیه و همبستگی اجتماعی و همدلی میهنی داشت. این اقدامات بار دیگر مرجعیت نخبگان ایران را در هدایت و بسیج ملی مردم به نمایش گذاشت.

البته نباید دچار خوش‌بینی مطلق شد. همبستگی اجتماعی در بحران‌ها، لزوماً پایدار نیست. اگر حکومت‌ها نتوانند از این سرمایه اجتماعی استفاده کنند، آن را توسعه دهند، یا به نهادهای اجتماعی مشروعیت بیشتری بدهند، این همبستگی بیشتر شکل واکنشی و مقطعی دارد؛ نه نهادی و ساختاری. جامعه‌ای که پس از هر بحران به حال خود رها شود، ممکن است در بحران بعدی، از همان ظرفیتی که روزی نقطه قوت بود، بهره‌ای نبرد.

اگرچه همبستگی اجتماعی در برابر حمله نظامی، عنصری تعیین‌کننده در امنیت ملی است، اما این همبستگی یک منبع تجدیدناپذیر نیست. در صورتی که پس از بحران، مطالبات جامعه برای شفافیت، عدالت، کارآمدی و انسجام حاکمیتی نادیده گرفته شود، سرمایه اعتماد عمومی فرسوده خواهد شد. در شرایطی که ایران با جنگ اطلاعاتی، حمله سایبری، ترورهای هدفمند، و تحریم‌های چندلایه مواجه است، هیچ سلاحی مؤثرتر از یک جامعه همدل، منسجم و آگاه نخواهد بود. نه موشک، نه هواپیمای بدون سرنشین، و نه سامانه پدافندی، به‌تنهایی نمی‌تواند کشوری را از بحران نجات دهد؛ آنچه کشور را نجات می‌دهد، «وحدت در دل تفاوت» است.

اکنون با ورود رسمی آمریکا به جنگ مستقیم با ایران، به نظر می‌رسد تحکیم همبستگی ملی و انسجام اجتماعی، ضرورتی مضاعف پیدا کرده است. جبهه‌ی متحد دشمن، امیدوار است به موازات جنگ نظامی، منازعات داخلی اجتماعی نیز به شکل‌گیری خاکریز جدید جنگ در درون جامعه ایران منجر شود. ایرانیان اما نشان داده‌اند که در لحظات خطیر و موقعیت‌های بغرنج، رفتاری عقلانی و منطبق با منافع ملی دارند و بدخواهان را ناکام خواهند گذاشت. شرط استمرار این پیروزی،‌ تقویت مستمر انسجام اجتماعی و همبستگی ملی است.


اخبار مرتبط
قدرت بازدارندگی پایدار
پنج‌شنبه 1404/04/12 ساعت 11:30
عباس سلیمی نمین:
قدرت بازدارندگی پایدار
سلیمی نمین نوشت: «برخی به غلط دشمن را بسیار کوچک می‌پندارند؛ لذا خود را بی‌نیاز از اتحاد و اتفاق با همه کسانی می‌بینند که به ایران سربلند می‌اندیشند. اینان متأسفانه با این ارزیابی خطا به وادی رفتار غلط گرفتار می‌آیند. به‌ویژه رسانه ملی نمی‌بایست فرصت اختلاف افکنی به مهمان مدعو، حتی به افراد و کارشناسان داخلی خود بدهد.»
اسرائیل این پدر و مادر تهرانی و دختر کوچکشان را به شهادت رسانده است +عکس
یکشنبه 1404/04/01 ساعت 15:29
اسرائیل این پدر و مادر تهرانی و دختر کوچکشان را به شهادت رسانده است +عکس
عکسی از یک خانواده 3 نفره که در پی حملات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند را ببینید.
شهادت 400 ایرانی و مجروحیت بیش از 3000 نفر در تجاوزات رژیم صهونیستی
شنبه 1404/03/31 ساعت 18:32
شهادت 400 ایرانی و مجروحیت بیش از 3000 نفر در تجاوزات رژیم صهونیستی
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در صفحه ایکس خود اعلام کرد: بیش از 400 ایرانی بی‌دفاع در تجاوز رژیم بی بنیاد به کشورمان شهید شدند.
شهادت دو نیروی امدادی در حمله پهپادی رژیم صهیونیستی
شنبه 1404/03/31 ساعت 14:00
شهادت دو نیروی امدادی در حمله پهپادی رژیم صهیونیستی
صبح امروز، محمد دالوند و محمود زینی‌وند، دو نیروی امدادرسان که با جرثقیل خود برای کمک به نیروهای سپاه رفته بودند، در حمله پهپادی رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند. این جنایت نشان از گستاخی دشمن در هدف گرفتن حتی امدادگران غیرنظامی دارد.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
شهادت 93 دانش‌آموز و 30 استاد دانشگاه در جنگ 12 روزه
اعلام زمان رای گیری شورای امنیت درباره ایران
وزیر خارجه عراق حمله به هر شهرونده عراقی را حمله به عراق دانست
جدول به روز لیگ برتر پس از بازی استقلال
تحقیر نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل
جنایت رژیم صهیونیستی توهین به کرامت انسانی است
استقلال(1) -شمس آذر (1) /توقف آبی پوشان در خانه+ فیلم
عرضه 11 محصول ایران‌خودرو بدون نیاز به حساب وکالتی
گروسی: نشانه‌ای درباره افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران وجود ندارد
تاکید نخست‌وزیر چین به افزایش اقدامات یک‌جانبه توسط برخی کشورها
ایران از مواضع تاجیکستان در جنگ 12 روزه تقدیر کرد
سایپا فردا پیش‌فروش جدید خود را کلید می‌زند
هاشمیان در نشست هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس
اعتراف گروسی به غیر منصفانه بودن عدم بازرسی آژانس اتمی از اسرائیل
انتخاب قطر به عنوان میزبان والیبال قهرمانی جهان در سال 2029
مصرف بنزین در تابستان امسال رکورد زد
خلاصه بازی گل‌گهر 0-0 فولاد؛ دوئل لک و گروسیان! +فیلم
ادعای ترامپ: به پایان جنگ غزه نزدیک شده‌ایم
عکس های منتخب حیات وحش هفته
سخنرانی عراقچی در نشست گروه دوستان مدافع منشور سازمان ملل
حذف تیم ملی چوگان ایران از جام‌جهانی
طی 6 ماهه گذشته بیش از 7 میلیون لیتر قاچاق سوخت در هرمزگان کشف شد
دیدار پزشکیان و ولیعهد کویت در نیویورک
شهباز شریف: نیروهای پاکستان «پاسخ قاطعی» به هند دادند
بیانیه گروه دوستان منشور ملل متحد در محکومیت تجاوزات امریکا و اسرائیل علیه ایران
درخواست فلسطین برای عضویت در بریکس
اسلامی: ایران اهل تعامل است، اما غرب تقابل را برگزیده
دخالت غیرمنتظره ترامپ در جام جهانی؛ تغییر محل بازی‌ها در صورت ناامنی
درخواست عراقچی از شورای امنیت سازمان ملل متحد
دلیل لغو کنسرت‌های سیروان خسروی و ایهام
طمع سازندگان بازار مسکن را متلاطم کرد
گروسی: قطع همکاری ایران با آژانس باعث افزایش تنش بین‌المللی می‌شود
فراخوان فوری پنتاگون برای نشست صدها ژنرال آمریکایی در پایگاه تفنگداران ویرجینیا
یائیر لاپید: رفتارهای دیکتاتورمآبانه نتانیاهو، مخالف اصول دموکراسی است
سخنرانی نتانیاهو در سازمان ملل؛دروغ پردازی های جنایتکار اصلی غرب آسیا درباره ایران
فلیک به رکورد طلایی 50 برد در بارسا رسید
سخنگوی کرملین: وضعیت اوکراین و موضع آن در مذاکرات هر روز در حال بدتر شدن است
رای گیری شورای امنیت دربارهٔ تعویق تحریم‌های ایران
علی‌اف: تصویب «مسیر ترامپ» یکی از نتایج کلیدی نشست واشنگتن بود
لاریجانی: مکانیسم ماشه اجرا شود، همکاری با آژانس متوقف می‌شود
کارگردان «مجنون»: جنگ 12 روزه، آغاز یک ژانر تازه در سینمای ایران است
تهدید ترامپ به مداخله در روند برگزاری بازی‌های جام جهانی 2026
تحرکات غیرعادی آمریکا در شمال عراق
رایزنی گروسی با پوتین درباره ایران
اسرائیل یک نفر را به اتهام جاسوسی برای ایران دستگیر کرد
دستور نتانیاهو برای پخش زنده سخنرانی او درسراسر نوار غزه
کاهش 2.5 میلیون تن تولید گندم ایران نسبت به سال گذشته
اعلام برنامه‌های روز گردشگری و هفته تهران در اراضی عباس‌آباد
شرکت علی لاریجانی در سالگرد شهدای مقاومت/تایید سفر از سوی سفارت ایران در بیروت
فرانس 24: بازگشت بازرسان آژانس به ایران حقیقت ندارد
X
آگهی تبلیغاتی