×
اقتصادی
شناسه خبر : 227911
تاریخ انتشار : چهارشنبه 1404/03/21 ساعت 14:15

محمدرضا یوسفی شیخ‌رباط:

تسخیر دولت، تخریب اقتصاد: معضلات ساختاری و وزیر پیشنهادی

جناب مدنی‌زاده به عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی شد. تقریبا هم‌زمان با آن، مصاحبه‌ای از همتی وزیر پیشین اقتصاد و دارایی منتشر شده است. هرچند او نکات متعددی در این مصاحبه بیان کرده است.

نورنیوزـ گروه اقتصادی: محمدرضا یوسفی شیخ‌رباط در یادداشتی نوشت: «جناب مدنی‌زاده به عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی شد. تقریبا هم‌زمان با آن، مصاحبه‌ای از همتی وزیر پیشین اقتصاد و دارایی منتشر شده است. هرچند او نکات متعددی در این مصاحبه بیان کرده است. او در این مصاحبه مدعی شد که همه نمایندگان صراحتا یا پست مدیرعاملی یا عضو هیئت‌مدیره می‌خواستند!

او علت استیضاح را همین باج‌ندادن بیان کرد. مهم‌ترین دلیلی که نمایندگان برای استیضاح همتی بیان کردند، افزایش نرخ ارز و حذف بازار نیمایی و جایگزینی بازار توافقی توسط وزیر اقتصاد بود، امری که همان روز توسط رئیس‌جمهور بیان شد که این تصمیم در شورای سران اخذ شده بود و همتی مجری آن بود. جالب این است که در این میان، پای بانک مرکزی که بازیگر اصلی در این زمینه است، به میان نیامد. نکته مهم این است که چنانچه همتی تصریح می‌کند، او در اینجا نقش قربانی را بازی کرد.

امروز به دلیل شرایط کنونی، دولت‌ها در ایران دوره تسخیرشدگی را گذرانده و با محدودیت‌های متعددی مواجه هستند. به نظر می‌رسد همتی به دلیل تجربه طولانی در مدیریت‌های متعدد، شناخت خوبی از ساختار اداری، سیاسی و اقتصادی کشور و چگونگی روابط و تعاملات نهادهای رسمی و غیررسمی در نظام داشته باشد. آخرین مسئولیت رسمی او، ریاست بانک مرکزی بود. 

او با چندین مسئله در این ارتباط روبه‌رو بود. یکی از درگیری‌های او، ارزآوری شرکت‌های بزرگ عمومی غیردولتی و شبه‌دولتی به بازار نیما بود. این شرکت‌ها با اتکا به منابع ملی ارزان دارای ساختاری ناکارآمد بوده‌اند که محصولات خود را در قیمت‌های جهانی به فروش می‌رسانند و تمایل دارند این درآمدهای رانتی را در بازار آزاد عرضه کنند. همتی با همه تلاش نتوانست آنان را وادار به عرضه تمامی درآمدهای ارزی به بازار نیمایی کند. در موقعیت وزارت نیز متوجه شد که برخی از آنان در بهار 1403 خواهان افزایش نرخ ارز شدند و در نهایت تغییر بازار نیمایی به بازار ارز توافقی در پاییز همان سال در شورای سران تصویب شد. ایشان و بانک مرکزی مجری آن بودند. اما پرسش این است که آیا در این چند ماه این شرکت‌ها تمامی درآمد ارزی خود را در بازار ارز توافقی عرضه کرده‌اند؟

به نظر می‌رسد با توجه به گزارش‌های ریاست بانک مرکزی از نشست با نمایندگان برخی از این شرکت‌ها، چنین اتفاقی رخ نداده است. اما بار این افزایش بر شانه‌های ملت سنگینی می‌کند. یکی دیگر از مواجهات جناب همتی در دوره بانک مرکزی، ورشکستگی مؤسسات اعتباری غیرقابل نظارت بود. در نهایت به حکم شورای سران، بانک مرکزی حدود 35 همت از منابع پرداخت کرد، امری که از جیب ملت و به هزینه مردم رخ داد. پدیده تسخیرشدگی دولت در دولت سیزدهم توسط مقامات دولتی با افتخار بیان می‌شد و آن را نشانه ولایت‌مداری می‌دانستند.

همتی با وجود این تجربه گویا و نقدهای جدی به دولت سیزدهم و آگاهی از چنین ساختاری، مسئولیت وزارت اقتصاد را پذیرفت. در وزارت اقتصاد با این معضل ساختاری چگونه مواجه شد؟ یکی از مسائل نظام، مالیات‌ستانی است، در حالی که بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، سرانه مالیات کشور نسبت به ابتدای دهه 90 حدود 50 درصد افزایش یافته است اما این فشار به تولیدکنندگان بخش خصوصی و حقوق‌بگیران آمده و نهادهای فرادولتی که بخش مهمی از اقتصاد را در دست دارند، در حالی که دلالان، معاف از مالیات هستند. مسئله دیگر او، مبادی ورودی و خروجی تحت نظارت گمرک بوده است. او چه تغییراتی انجام داده است.

با توجه به نکات یادشده به وزیر پیشنهادی اقتصاد چند توصیه می‌شود:

اول: اصلاح نظام مالیاتی به گونه‌ای که این نظام مشوق اقتصاد مولد و بخش خصوصی باشد. با توجه به اینکه درصد بالایی از اقتصاد ایران در دست بخش عمومی غیردولتی است، معاف‌کردن آنان نه عادلانه و نه عاقلانه است.

دوم: شمول نظام گمرکی به منظور رصد ورود و خروج کالاها گسترده‌تر شود.

سوم: تصریح شود که در چارچوب ساختار تسخیرشدگی دولت چگونه می‌خواهد عمل کند که کشور از آن نفع برده و دامنه فساد کاهش یابد.

چهارم: پیوست اجتماعی سیاست‌های وزیر پیشنهادی یک امر ضروری است.»


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
عمار حکیم: ایران سنگر خط مقدم جهان اسلام است
وزارت خارجه اردن: اخراج فلسطینی‌ها از غزه نقض حقوق بشر است
چرا اسرائیل در روز نخست نبرد، به استراتژیست‌ها شلیک کرد نه موشک‌ها؟
جامعه موسیقی ایران در سوگ درگذشت هوشمند عقیلی
وزیر خارجه ایران: سوء تفاهمات رفع شد/ هیچ اختلافی با قطر نداریم
آتش‌سوزی عمدی در تورنتو جان 2 عضو خانواده ایرانی را گرفت
زمان پرداخت مرحله جدید «کالابرگ» به سه دهک اول اعلام شد
از یکجانبه‌گرایی تا چندجانبه‌گرایی؛ دیپلماسی دفاعی ایران در معماری نوین نظام جهانی
هدیه ویژه حامی مالی المپیاکوس به مهدی طارمی و ستاره‌های تازه‌ وارد تیم
انتقاد اسپانیا از سکوت اتحادیه اروپا در قبال نسل‌کشی در غزه
وزیر جنگ آمریکا: قرار است بیشتر بُکشیم
صدور ردیف استخدامی 3 هزار عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها
بیشتر لبنانی‌ها مخالف خلع سلاح حزب الله هستند
پرواز مجدد جنگنده های ونزوئلا بر فراز ناو آمریکایی
هوای تهران در شرایط «قابل قبول» قرار گرفت
یونیسف: بیش از 700 هزار کودک در غزه از تحصیل محروم شده‌اند
برنامه مسابقات ورزشی امروز شنبه 15 شهریور
سازمان سنجش: مهلت انتخاب رشته تا 17 شهریور تمدید شد
مادورو: تلاش واشنگتن برای تغییر نظام در کاراکاس اشتباه است
مقدماتی جام‌جهانی اروپا و شب پرگل
قاتل شهید رضایی در سمیرم اعدام شد+فیلم
پیکر استاد احمد پژمان به زادگاهش در لارستان باز می‌گردد
رویکرد فرهنگی دولت و موضوع برگزاری کنسرت خیابانی
تل‌آویو همچنان در انزوای هوایی؛ ادامه تعلیق پروازها از سوی ایتالیا
بلاگر هتاک به اقوام بازداشت شد
وزیر خارجه آلمان: انفجار خطوط لوله گاز نورد استریم تروریستی است
رشد 37 درصدی بهای جهانی طلا در کمتر از یک سال
ترامپ در حال بررسی گزینه‌های نظامی علیه ونزوئلا است
ضرورت‌های راهبردی عبور از تهدیدات
درسنامه وحدت در مکتب مصطفوی
افزایش تدریجی پیاده‌روی راه مقابله با کم‌تحرکی
وضعیت آب و هوا امروز جمعه 14 شهریور 1404
همکاری OpenAI و Broadcom برای ساخت تراشه اختصاصی
تحول در فناوری پوشیدنی‌ها؛ کشی که گرمای بدن را به برق تبدیل می‌کند
اسطوره شیرجه آمریکا مدال‌های المپیکش را برای تأمین هزینه‌هایش حراج کرد
مصرف پروتئین حیوانی و کاهش اندک مرگ‌ومیر ناشی از سرطان
جزئیات قیمت و حافظه آیفون 17 ایر فاش شد
آزمایش سه‌دقیقه‌ای جدید، شناسایی زودهنگام آلزایمر را ممکن می‌کند
اسفنج‌های خوراکی برای لاغری؛ نوآوری تازه دانشمندان چینی
ستاره نامدار تنیس که سرطان را شکست داد
کمپین تبلیغاتی رژیم صهیونیستی با کمک گوگل
مدودف: روسیه تهدید نمی‌کند اما باید رویکردهای نظامی مرزی را بازنگری کند
صدراعظم آلمان: اروپا همچنان به کمک آمریکا وابسته است
پایان خاموشی ها با راه اندازی نیروگاه های خورشیدی
دولت با اعطای اختیارات جدید، مسیر سرمایه‌گذاری در استان‌ها را تسهیل می‌کند
مسئول آمریکایی: نتایج جلسه کابینه لبنان تا حدی مثبت بود
هشدار وزیر آمریکایی به هند درباره همکاری با روسیه و چین
پروازهای باکو -تهران فردا از سر گرفته می‌شود
فراتحلیل و فرامتن سفر رئیس جمهور محترم ایران به چین و اجلاس شانگهای
درویش: با وجود فشارها، پرسپولیس آماده ادامه رقابت‌هاست
X
آگهی تبلیغاتی