×
سیاسی
شناسه خبر : 227585
تاریخ انتشار : دوشنبه 1404/03/19 ساعت 11:53

روح‌اله اسلامی:

«ایران» مسأله نیست، «ایران» راه‌حل است

استادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد نوشت: «در تحلیل‌های رایج سیاستگذاری، ایران عمدتا به‌مثابه مساله‌ای چندلایه و درهم‌تنیده بازنمایی می‌شود؛ از فقر، بیکاری و شکاف‌های اجتماعی تا انزوا و تنهایی استراتژیک.»

نورنیوزـ گروه سیاسی: روح‌اله اسلامی استادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد، در یادداشتی نوشت: «در چند دهه گذشته، مشروعیت سیاسی در کشور ما نه بر «جهان‌زیست ایرانی»، بلکه بر آرایش‌های فراملی و جهان‌وطنی استوار شده است. گفتمان‌های جهانی‌سازی از نوع لیبرالیسم بازار یا سوسیالیسم عدالت‌محور، جای فلسفه سیاست ایرانی را گرفتند. در حوزه سیاست خارجی رویکرد منطقه‌ای نیز گرفتار رقابت‌های قومی، ژئوپلیتیک و طائفه‌ای شد. در این میان، خود ایران - به‌مثابه یک کل سیاسی، تاریخی، فرهنگی و اقتصادی - به حاشیه رانده شد. این بی‌مهری به ایران، تمرکز سیاست‌ عمومی را از دال مرکزی سیاستگذاری بر محور ایران دور کرد: منافع ملی و مصلحت عمومی.

اقتصاد سیاسی مدرن، بر دو اصل کلیدی در سیاستگذاری عمومی تکیه می‌کند: «نفع عمومی در سیاست داخلی» و «منافع ملی در سیاست خارجی». هر سیاستی که از این دو اصل عدول کند، به‌سوی بحران مشروعیت، ناکارآمدی نهادی و شکست در حکمرانی می‌لغزد. در ایران، این دو اصل برآمده از سنت دیرپای اندیشه سیاسی از دوران ایران باستان تا حکمت شیعی و عقلانیت عرفی معاصر است. ما وارث تاریخ، جغرافیا و سنتی هستیم که با درک درستی از قدرت، شهروندی و توسعه انسانی، می‌توان بر محور آن، مدل بومی حکمرانی طراحی کرد.

ایران‌محوری به‌مثابه پارادایم سیاستگذاری

اگر ایران را به‌مثابه راه‌حل بنگریم، سیاستگذاری باید بر بازتعریف «شهروند ایرانی» مبتنی شود؛ شهروندی نه در نسبت با قوم، قبیله یا فرقه، بلکه در نسبت با سرزمین، قانون و عقلانیت سیاسی است. به‌جای اولویت ‌دادن به ائتلاف‌های فرقه‌ای، طبقاتی یا ژئوپلیتیکی، باید «دولت ملت ایرانی» را دال مرکزی ساختار نهادی بدانیم. هر سیاستی که براساس هویت قومی، فرقه‌ای یا طایفه‌ای طراحی شود، دیر یا زود به تضاد منافع، بی‌ثباتی و تعارض اجتماعی می‌انجامد.

ر سطح اقتصاد سیاسی، محوریت ایران یعنی همگرایی نفع فردی و جمعی در قالب نهادهای کارآمد. منابع طبیعی، انرژی، نیروی انسانی و موقعیت جغرافیایی ایران، بستری برای هم‌افزایی منافع فردی با منافع ملی فراهم می‌کند. از چابهار تا خلیج فارس، از تبریز تا خراسان، یک دال مرکزی وجود دارد: ایران به‌مثابه کشور مشترک‌المنافع و زبان فارسی به عنوان زبان قراردادی و مدنی مردمان ایران‌زمین. این نگاه می‌تواند جایگزین مدل‌های مرکز-پیرامون و رانت‌محور شود. توزیع ناعادلانه قدرت و منابع، اگر بر‌اساس مدل‌های فرقه‌ای، قومی یا طبقاتی انجام شود، به فروپاشی نظم اجتماعی و سیاسی منجر می‌شود. اما تمرکز بر ایران، یعنی تعریف منافع مشترک بر بستر عقلانیت نهادی، شفافیت اقتصادی، و عدالت اجتماعی.

ایران و تلفیق سنت،علم و توسعه

ایران تنها یک جغرافیا یا یک نظم سیاسی نیست؛ ایران یک منطق معرفتی و تمدنی است. قدرت ایران در تداوم سنتی از «خرد مردایی» تا «حکمت متعالیه» و «عرفان شیعی» ریشه دارد که در پیوند با علوم انسانی مدرن، می‌تواند الگوی جدیدی از روشنگری بسازد. ایران را باید با زبان فارسی، عقلانیت عرفی، تکنولوژی متناسب، اقتصاد بازار اخلاقی، و انسان‌گرایی تلفیق کرد. روشنفکری ایرانی، اگر در خدمت ایران باشد، می‌تواند هم مدرنیته بومی را سامان دهد و هم پیشران انقلاب علمی، فرهنگی و صنعتی شود. در این چارچوب، دانشگاه، سیاست، صنعت و فرهنگ، نه رقیب که مکمل یکدیگرند. برنامه‌ریزی توسعه باید از سطح سندهای کلیشه‌ای فراتر رود و به بازاندیشی بنیان‌های نظری سیاست عمومی و بازطراحی نهادهای مدرن بر پایه سنت ایرانی بپردازد. راه‌حل توسعه ایران در واردات مدل‌های جهان‌وطنی یا شبیه‌سازی فرقه و ‌طایفه نیست، بلکه در فهم عمیق از ظرفیت‌های درونی کشور است.»


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
شهربانو منصوریان برای ششمین‌بار قهرمان جهان شد
زمان پرداخت سود سهام عدالت اعلام شد+فیلم
نورنما | لحظه تشکیل یک جزیره در میان آب‌های بی‌انتهای اقیانوس
ترکیه ادعای رسانه‌ رژیم صهیونیستی درباره تلاش آنکارا برای ترور وزیر امنیت داخلی را رد کرد
مدیرکل آموزش‌وپرورش تهران: خانواده‌ها زمان ثبت‌نام وجه پرداخت نکنند+فیلم
مودی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل شرکت نمی‌کند
سبد غذایی؛ قافله عقب مانده درآمد
مدافع سابق تیم ملی ایتالیا در راه تهران؟
استقرار 10 «اف-35» آمریکا در کارائیب برای حمله محتمل به ونزوئلا
عراقچی: هر وقت آمریکا آمادگی مذاکره عادلانه و با احترام داشته باشد مذاکره را آغاز می‌کنیم
نحوه پرداخت خسارت وسایل منازل آسیب‌دیده در دفاع مقدس 12 روزه اعلام شد+فیلم
پرتغال(5) - ارمنستان (0) |پرتغال همچنان با ستاره 40 ساله خود می‌درخشد + خلاصه بازی
انگلیس(2) - آندورا(0) | شروعی آهسته و بی‌روح در رقابت‌های انتخابی جام جهانی + خلاصه بازی
استوری منیر الحدادی که با قرارداد 2 ساله به استقلال پیوست
دفتر اطلاع‌رسانی دولتی در غزه، فعالیت‌های نظامی » در برج‌های مسکونی را تکذیب کرد
مادورو: ونزوئلا آماده مبارزه مسلحانه در صورت حمله است
هتل‌های سبز ایران به‌زودی نشان ملی دریافت می‌کنند
پلیس راهور: حضور معلم در سرویس مدارس ممنوع شد+فیلم
زهرا کیانی نخستین طلای تالوی ایران در جهان را کسب کرد
خطوط 2 و 5 مترو تهران به هم متصل شد
تیم امید ایران(6) - گوام(0) پیروزی بی‌دردسر تیم ملی امید ایران برابر گوام + خلاصه بازی
اسلواکی اعزام نیرو به اوکراین را رد کرد
حماس:هدف نابودی کامل شهر غزه، جنایتی بی‌سابقه در تاریخ معاصر به‌شمار می‌رود
فرمان ترامپ، نقاب حمایت از جاسوسان
سازمان ملل قطعنامه همکاری با اکو را تصویب کرد
آخرین خبر از افتتاح مسیر رفت فاز 2 آزادراه تهران - شمال
متوسط عمر زنان و مردان در ایران چقدر است؟
واکنش فدراسیون فوتبال به تمسخر تیم‌ملی
سامانه اعلام قیمت خودرو مشخص شد
انتقاد تند وزارت صمت به وزارت نیرو
بادبان‌های انسانیت روی عرشه قایق‌های امید
دولت فرانسه، ادعای واشنگتن درخصوص به رسمیت شناختن کشور فلسطین را رد کرد
پرتکرارترین نام‌های زن در ایران چه نامهایی هستند؟
روند عادی‌سازی با کشورهای عربی را خدشه دار می کند
نیم کیلو طلا در انتظار کاربران؛ کمپین مشترک روبیکا و ملی‌گلد آغاز شد
تمدید فرصت ثبت‌نام کتب درسی تا 30 شهریور
ابلاغ دستورالعمل جدید تنظیم بازار خودرو + جزئیات
محرومیت سنگین جام اتحادیه برای لوئیس سوارز
انتقاد از طرح مسکن 15 متری/رکود بی سابقه بازار مسکن در 50 سال اخیر
سقف وام خرید خودرو جانبازان تعیین شد
ثبت‌نام نکردن در سامانه املاک مساوی است با قبض برق نجومی
نظام نوین جهانی در حال ظهور است
باشگاه استقلال همچنان درگیر مطالبات سنگین بازیکنان و مربیان پیشین
طرح صلح احتمالی واشنگتن برای پایان جنگ روسیه و اوکراین
حملات اسرائیل به غزه/ شهادت 21 نفر دیگر/تخریب کامل برج مسکونی «السوسی»
کنسرت قربانی باز هم تمدید شد
شمار قربانیان زلزله افغانستان به 3 هزار نفر افزایش یافت
سن سکته قلبی در ایران 10 سال پایین‌تر از اروپا
کاراته‌کاها 6 مدال در چین درو کردند
پزشکیان: با منابع موجود، چه، کجا و چگونه بکاریم، اولویت اول جهاد کشاورزی است
X
آگهی تبلیغاتی