×
سیاسی
شناسه خبر : 227585
تاریخ انتشار : دوشنبه 1404/03/19 ساعت 11:53

روح‌اله اسلامی:

«ایران» مسأله نیست، «ایران» راه‌حل است

استادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد نوشت: «در تحلیل‌های رایج سیاستگذاری، ایران عمدتا به‌مثابه مساله‌ای چندلایه و درهم‌تنیده بازنمایی می‌شود؛ از فقر، بیکاری و شکاف‌های اجتماعی تا انزوا و تنهایی استراتژیک.»

نورنیوزـ گروه سیاسی: روح‌اله اسلامی استادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد، در یادداشتی نوشت: «در چند دهه گذشته، مشروعیت سیاسی در کشور ما نه بر «جهان‌زیست ایرانی»، بلکه بر آرایش‌های فراملی و جهان‌وطنی استوار شده است. گفتمان‌های جهانی‌سازی از نوع لیبرالیسم بازار یا سوسیالیسم عدالت‌محور، جای فلسفه سیاست ایرانی را گرفتند. در حوزه سیاست خارجی رویکرد منطقه‌ای نیز گرفتار رقابت‌های قومی، ژئوپلیتیک و طائفه‌ای شد. در این میان، خود ایران - به‌مثابه یک کل سیاسی، تاریخی، فرهنگی و اقتصادی - به حاشیه رانده شد. این بی‌مهری به ایران، تمرکز سیاست‌ عمومی را از دال مرکزی سیاستگذاری بر محور ایران دور کرد: منافع ملی و مصلحت عمومی.

اقتصاد سیاسی مدرن، بر دو اصل کلیدی در سیاستگذاری عمومی تکیه می‌کند: «نفع عمومی در سیاست داخلی» و «منافع ملی در سیاست خارجی». هر سیاستی که از این دو اصل عدول کند، به‌سوی بحران مشروعیت، ناکارآمدی نهادی و شکست در حکمرانی می‌لغزد. در ایران، این دو اصل برآمده از سنت دیرپای اندیشه سیاسی از دوران ایران باستان تا حکمت شیعی و عقلانیت عرفی معاصر است. ما وارث تاریخ، جغرافیا و سنتی هستیم که با درک درستی از قدرت، شهروندی و توسعه انسانی، می‌توان بر محور آن، مدل بومی حکمرانی طراحی کرد.

ایران‌محوری به‌مثابه پارادایم سیاستگذاری

اگر ایران را به‌مثابه راه‌حل بنگریم، سیاستگذاری باید بر بازتعریف «شهروند ایرانی» مبتنی شود؛ شهروندی نه در نسبت با قوم، قبیله یا فرقه، بلکه در نسبت با سرزمین، قانون و عقلانیت سیاسی است. به‌جای اولویت ‌دادن به ائتلاف‌های فرقه‌ای، طبقاتی یا ژئوپلیتیکی، باید «دولت ملت ایرانی» را دال مرکزی ساختار نهادی بدانیم. هر سیاستی که براساس هویت قومی، فرقه‌ای یا طایفه‌ای طراحی شود، دیر یا زود به تضاد منافع، بی‌ثباتی و تعارض اجتماعی می‌انجامد.

ر سطح اقتصاد سیاسی، محوریت ایران یعنی همگرایی نفع فردی و جمعی در قالب نهادهای کارآمد. منابع طبیعی، انرژی، نیروی انسانی و موقعیت جغرافیایی ایران، بستری برای هم‌افزایی منافع فردی با منافع ملی فراهم می‌کند. از چابهار تا خلیج فارس، از تبریز تا خراسان، یک دال مرکزی وجود دارد: ایران به‌مثابه کشور مشترک‌المنافع و زبان فارسی به عنوان زبان قراردادی و مدنی مردمان ایران‌زمین. این نگاه می‌تواند جایگزین مدل‌های مرکز-پیرامون و رانت‌محور شود. توزیع ناعادلانه قدرت و منابع، اگر بر‌اساس مدل‌های فرقه‌ای، قومی یا طبقاتی انجام شود، به فروپاشی نظم اجتماعی و سیاسی منجر می‌شود. اما تمرکز بر ایران، یعنی تعریف منافع مشترک بر بستر عقلانیت نهادی، شفافیت اقتصادی، و عدالت اجتماعی.

ایران و تلفیق سنت،علم و توسعه

ایران تنها یک جغرافیا یا یک نظم سیاسی نیست؛ ایران یک منطق معرفتی و تمدنی است. قدرت ایران در تداوم سنتی از «خرد مردایی» تا «حکمت متعالیه» و «عرفان شیعی» ریشه دارد که در پیوند با علوم انسانی مدرن، می‌تواند الگوی جدیدی از روشنگری بسازد. ایران را باید با زبان فارسی، عقلانیت عرفی، تکنولوژی متناسب، اقتصاد بازار اخلاقی، و انسان‌گرایی تلفیق کرد. روشنفکری ایرانی، اگر در خدمت ایران باشد، می‌تواند هم مدرنیته بومی را سامان دهد و هم پیشران انقلاب علمی، فرهنگی و صنعتی شود. در این چارچوب، دانشگاه، سیاست، صنعت و فرهنگ، نه رقیب که مکمل یکدیگرند. برنامه‌ریزی توسعه باید از سطح سندهای کلیشه‌ای فراتر رود و به بازاندیشی بنیان‌های نظری سیاست عمومی و بازطراحی نهادهای مدرن بر پایه سنت ایرانی بپردازد. راه‌حل توسعه ایران در واردات مدل‌های جهان‌وطنی یا شبیه‌سازی فرقه و ‌طایفه نیست، بلکه در فهم عمیق از ظرفیت‌های درونی کشور است.»


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
قیمت مرغ در بازار به زودی کاهش می‌یابد
رشد 19 هزار واحدی شاخص کل بورس تهران در آغاز هفته
مراکش اولین تیم آفریقایی صعودکننده به جام جهانی 2026 شد
آغاز مانور چندملیتی بریکس با مشارکت ایران و اندونزی
اژه‌ای در دیدار با عمار حکیم: ملت ایران بیش از هر زمان دیگری متحد است
دیدار لاریجانی و عمار حکیم با محوریت همکاری‌های ایران و عراق
قیمت طلا و سکه امروز شنبه 15 شهریور 1404 + جدول
سخنگوی آموزش و پرورش: در سال تحصیلی جدید کمبود معلم نداریم/آموزش مجازی فقط در شرایط اضطرار
کاهش خاموشی‌ها تا آخر شهریور ماه
قیمت دلار امروز شنبه 15 شهریور 1404
هشدار رئیس سابق موساد علیه نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی
دومین خرید لالیگایی تراکتور کیست؟
سقف وام‌های بانکی افزایش یافت
2700 نفر در تصادفات شهریور ماه جان باختند/ثبت 166 میلیون سفر تابستانی در کشور
عبور مصرف روزانه بنزین از مرز 140 میلیون لیتر
تخت‌جمشید امروز میزبان ارکستر ارمنستان است
وحدت کلید پیروزی جهان اسلام
عارف به دیدار معاون اول‌های دولت‌های قبل رفت
استقلال در آستانه جذب یک مهاجم خارجی از بین دو گزینه
نورنما | اجرای زیبای آهنگ باران می‌بارد امشب، با فلوت توسط جنگلبان
رونمایی از ربات‌های هوشمند دو طبقه پست در کشور
پوتین: روسیه پیشتاز تولید موتورهای هوایی و موشکی است
شناسایی و دستگیری قاتل مشهدی پس از 14 سال فرار
صندوق بازنشستگی فولاد و صندوق بازنشستگی کشوری تجمیع می شوند
ام‌باپه دومین گلزن تاریخ فرانسه شد
قیمت خودرو امروز پنجشنبه 13 شهریورماه 1404 + جدول
سازمان بازرسی به ناترازی انرژی ورود کرد
پوستر نوستالژیک مس رفسنجان برای دیدار دوستانه با پرسپولیس
زلنسکی: پوتین خودش به کی‌یف بیاید
کنگره باید اختیارات جنگی ترامپ را محدود کند
پزشک قلابی با 15 شاکی/ قربانیان؛ زنان مبتلا به بیماری خاص
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران(78) «بهمن»
رئیس پارلمان لبنان: طرح انحصار سلاح ارتش صلح داخلی را تضمین می‌کند
آغاز نشست شورای حکام آژانس از دوشنبه با محوریت ایران
عربستان بار دیگر سیاست‌های کوچ اجباری فلسطینی‌ها را محکوم کرد
هالیوود و روایت جنجالی علیه ایران + فیلم
بیشتر می‌کشیم؛ راهبرد تهاجمی واشنگتن
دولت ترامپ خرید دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک را محدود کرد
عمار حکیم: ایران سنگر خط مقدم جهان اسلام است
وزارت خارجه اردن: اخراج فلسطینی‌ها از غزه نقض حقوق بشر است
چرا اسرائیل در روز نخست نبرد، به استراتژیست‌ها شلیک کرد نه موشک‌ها؟
جامعه موسیقی ایران در سوگ درگذشت هوشمند عقیلی
وزیر خارجه ایران: سوء تفاهمات رفع شد/ هیچ اختلافی با قطر نداریم
آتش‌سوزی عمدی در تورنتو جان 2 عضو خانواده ایرانی را گرفت
زمان پرداخت مرحله جدید «کالابرگ» به سه دهک اول اعلام شد
از یکجانبه‌گرایی تا چندجانبه‌گرایی؛ دیپلماسی دفاعی ایران در معماری نوین نظام جهانی
هدیه ویژه حامی مالی المپیاکوس به مهدی طارمی و ستاره‌های تازه‌ وارد تیم
انتقاد اسپانیا از سکوت اتحادیه اروپا در قبال نسل‌کشی در غزه
وزیر جنگ آمریکا: قرار است بیشتر بُکشیم
صدور ردیف استخدامی 3 هزار عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها
X
آگهی تبلیغاتی