×
سیاسی
شناسه خبر : 226767
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/03/13 ساعت 11:46

کوروش احمدی

مذاکرات هسته‌ای و دو تحول جدید

روزهای گذشته شاهد دو تحول مهم در روند مذاکرات ایران و آمریکا بوده‌ایم. از یک سو آمریکا چارچوب و رئوس طرح خود برای یک توافق نهایی با ایران را ارائه داده‌ است و از سوی دیگر آژانس با ارائه دو گزارش جدید و چهار کشور غربی با تهیه پیش‌نویس قطع‌نامه‌ای علیه ایران برای ارائه به شورای حکام آژانس گام‌های جدیدی در مسیر زمینه‌سازی برای فعال‌کردن مکانیسم ماشه برداشته‌اند

نورنیوز-گروه سیاسی: روزهای گذشته شاهد دو تحول مهم در روند مذاکرات ایران و آمریکا بوده‌ایم. از یک سو آمریکا چارچوب و رئوس طرح خود برای یک توافق نهایی با ایران را ارائه داده‌ است و از سوی دیگر آژانس با ارائه دو گزارش جدید و چهار کشور غربی با تهیه پیش‌نویس قطع‌نامه‌ای علیه ایران برای ارائه به شورای حکام آژانس گام‌های جدیدی در مسیر زمینه‌سازی برای فعال‌کردن مکانیسم ماشه برداشته‌اند. برخی نکات فنی، حقوقی و سیاسی این دو تحول مهم به شرح زیر قابل تلخیص است:

1- در شرایطی که ایران ظاهرا در ادوار اولیه مذاکرات طرحی حاوی اصول کلی مد‌نظر خود را که باید مبنای یک توافق جدید باشد، به طرف آمریکایی ارائه داده بود، طرف مقابل در پی تبادل نظرهای شفاهی بین دو هیئت، نهایتا طرح متقابل خود را به صورت مکتوب از طریق وزیر خارجه عمان برای ایران فرستاد. بر مبنای شواهد و قرائن می‌توان حدس زد که ایران در طرح خود به‌عنوان اولین گام از کاهش غنی‌سازی به 3.67 درصد در ازای لغو تحریم صدور نفت سخن گفته باشد و سپس به توقف دائمی غنی‌سازی بالاتر از 3.67 درصد در ازای اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و منتفی‌شدن مکانیسم ماشه و نهایتا تصویب توافق بین دو کشور از طرف کنگره آمریکا در ازای انتقال موجودی اورانیوم غنی‌شده با غنای بالا به خارج در ازای لغو همه تحریم‌های اولیه و ثانویه پرداخته باشد.

با توجه به موضع ترامپ و اعضای تیم او از چهارم می‌ به این سو که به طور یکپارچه بر توقف غنی‌سازی در ایران تأکید داشته‌اند، حدس و گمان‌های حداقلی بر آن است که در طرح ویتکاف با ایده کنسرسیوم غنی‌سازی موافقت شده و از لزوم تعلیق کامل غنی‌سازی در خاک ایران در ازای به رسمیت شناختن حق ایران برای غنی‌سازی سخن رفته است. اگر طرح هم‌زمان این دو خواسته درست باشد، معنی آن این است که از نظر آمریکا تجهیزات غنی‌سازی مربوط به کنسرسیوم نباید در خاک ایران باشد. درباره تعلیق غنی‌سازی مشخص نیست که آیا منظور از آن صرفا تعلیق تزریق گاز به سانتریفیوژها و بازایستادن آنها از چرخیدن برای مدت معینی است و در این مدت آیا تجهیزات غنی‌سازی می‌توانند در جای خود باقی بمانند یا خیر. در این زمینه نظرات ضدونقیض زیادی مطرح شده است. از سوی دیگر، حدس و گمان‌های حداکثری بر آن است که در طرح ویتکاف توقف کامل غنی‌سازی و برچیدن سانتریفیوژها، توقف حمایت از شبه‌نظامیان در منطقه و موافقت ایران با یک رژیم بازرسی تقویت‌شده ورای کار آژانس مطرح‌ شده و در ازای آن وعده لغو تحریم‌ها و ادغام ایران در بازار جهانی داده شده است.

همچنین مهم است که طرح ویتکاف خارج از زمان مذاکرات ارائه شده و با وجود گذشت چهار روز از ارائه آن خبری از پاسخ مشخص ایران به آن نیست. همچنین با وجود گذشت 10 روز از نشست پنجم هنوز زمان دور ششم مذاکرات اعلام نشده است. ممکن است نشست شورای حکام آژانس در 9 ژوئن بر تعیین تاریخ دور بعدی اثر گذاشته باشد و پاسخ ایران به طرح ویتکاف نیز برای تعیین تاریخ دور بعدی مهم باشد.

2- در چنین شرایطی ورود آژانس با گزارش جامع و گزارش فصلی به معرکه فرصت جدیدی برای سه کشور اروپایی و آمریکا فراهم کرده و کار را پیچیده‌تر کرده است. گزارش‌های خبری حاکی از تهیه پیش‌نویسی برای ارائه به شورای حکام در هفته آینده است. مطابق این گزارش‌ها ممکن است در این قطع‌نامه از عدم پایبندی ایران به تعهداتش ذیل پادمان، اظهار نگرانی از افزایش ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران، ابراز نگرانی از فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده و دعوت ایران به همکاری با آژانس سخن برود.

تصویب چنین قطع‌نامه‌ای می‌تواند موجب واکنش ایران علیه بازرسی‌های آژانس و تنش بیشتر شود. طرف غربی ممکن است متقابلا درباره افزایش تحریم‌ها و اقدام برای ارجاع مجدد ایران به شورای امنیت اقدام کند. چنین اقدامی از آن نظر که برنامه هسته‌ای ایران از 2006 به این سو در دستور کار شورای امنیت قرار دارد، موجب تحول جدیدی نخواهد شد. همچنین با توجه به وجود شش قطع‌نامه تحریمی علیه ایران که مطابق قطع‌نامه 2231 متوقف شده‌اند، ممکن است شورای امنیت در صورت دریافت پرونده هسته‌ای ایران نیاز به اقدام جدیدی نیز نداشته باشد و در نتیجه ضرورتی برای استفاده احتمالی روسیه و چین از حق وتو پیش نیاید. اما ارجاع مجدد ایران به شورای امنیت از یک نظر مهم است و آن اینکه دست سه کشور اروپایی را برای زمینه‌سازی سیاسی برای فعال‌کردن مکانیسم ماشه که از نوامبر 2023 شروع کرده بودند، تقویت خواهد کرد. بعید به نظر می‌رسد که این سه کشور و آمریکا هدف مهم‌تر دیگری از پیگیری موضوع ایران در شورای حکام آژانس داشته باشند.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
چرا اسرائیل در روز نخست نبرد، به استراتژیست‌ها شلیک کرد نه موشک‌ها؟
جامعه موسیقی ایران در سوگ درگذشت هوشمند عقیلی
وزیر خارجه ایران: سوء تفاهمات رفع شد/ هیچ اختلافی با قطر نداریم
آتش‌سوزی عمدی در تورنتو جان 2 عضو خانواده ایرانی را گرفت
زمان پرداخت مرحله جدید «کالابرگ» به سه دهک اول اعلام شد
از یکجانبه‌گرایی تا چندجانبه‌گرایی؛ دیپلماسی دفاعی ایران در معماری نوین نظام جهانی
هدیه ویژه حامی مالی المپیاکوس به مهدی طارمی و ستاره‌های تازه‌ وارد تیم
انتقاد اسپانیا از سکوت اتحادیه اروپا در قبال نسل‌کشی در غزه
وزیر جنگ آمریکا: قرار است بیشتر بُکشیم
صدور ردیف استخدامی 3 هزار عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها
بیشتر لبنانی‌ها مخالف خلع سلاح حزب الله هستند
پرواز مجدد جنگنده های ونزوئلا بر فراز ناو آمریکایی
هوای تهران در شرایط «قابل قبول» قرار گرفت
یونیسف: بیش از 700 هزار کودک در غزه از تحصیل محروم شده‌اند
برنامه مسابقات ورزشی امروز شنبه 15 شهریور
سازمان سنجش: مهلت انتخاب رشته تا 17 شهریور تمدید شد
مادورو: تلاش واشنگتن برای تغییر نظام در کاراکاس اشتباه است
مقدماتی جام‌جهانی اروپا و شب پرگل
قاتل شهید رضایی در سمیرم اعدام شد+فیلم
پیکر استاد احمد پژمان به زادگاهش در لارستان باز می‌گردد
رویکرد فرهنگی دولت و موضوع برگزاری کنسرت خیابانی
تل‌آویو همچنان در انزوای هوایی؛ ادامه تعلیق پروازها از سوی ایتالیا
بلاگر هتاک به اقوام بازداشت شد
وزیر خارجه آلمان: انفجار خطوط لوله گاز نورد استریم تروریستی است
رشد 37 درصدی بهای جهانی طلا در کمتر از یک سال
ترامپ در حال بررسی گزینه‌های نظامی علیه ونزوئلا است
ضرورت‌های راهبردی عبور از تهدیدات
درسنامه وحدت در مکتب مصطفوی
افزایش تدریجی پیاده‌روی راه مقابله با کم‌تحرکی
وضعیت آب و هوا امروز جمعه 14 شهریور 1404
همکاری OpenAI و Broadcom برای ساخت تراشه اختصاصی
تحول در فناوری پوشیدنی‌ها؛ کشی که گرمای بدن را به برق تبدیل می‌کند
اسطوره شیرجه آمریکا مدال‌های المپیکش را برای تأمین هزینه‌هایش حراج کرد
مصرف پروتئین حیوانی و کاهش اندک مرگ‌ومیر ناشی از سرطان
جزئیات قیمت و حافظه آیفون 17 ایر فاش شد
آزمایش سه‌دقیقه‌ای جدید، شناسایی زودهنگام آلزایمر را ممکن می‌کند
اسفنج‌های خوراکی برای لاغری؛ نوآوری تازه دانشمندان چینی
ستاره نامدار تنیس که سرطان را شکست داد
کمپین تبلیغاتی رژیم صهیونیستی با کمک گوگل
مدودف: روسیه تهدید نمی‌کند اما باید رویکردهای نظامی مرزی را بازنگری کند
صدراعظم آلمان: اروپا همچنان به کمک آمریکا وابسته است
پایان خاموشی ها با راه اندازی نیروگاه های خورشیدی
دولت با اعطای اختیارات جدید، مسیر سرمایه‌گذاری در استان‌ها را تسهیل می‌کند
مسئول آمریکایی: نتایج جلسه کابینه لبنان تا حدی مثبت بود
هشدار وزیر آمریکایی به هند درباره همکاری با روسیه و چین
پروازهای باکو -تهران فردا از سر گرفته می‌شود
فراتحلیل و فرامتن سفر رئیس جمهور محترم ایران به چین و اجلاس شانگهای
درویش: با وجود فشارها، پرسپولیس آماده ادامه رقابت‌هاست
عکس های منتخب جهان، 5 سپتامبر 2025
ولایتی: شانگهای در آینده نقش اول را در تعیین سرنوشت جهان دارد
X
آگهی تبلیغاتی