×
سیاسی
شناسه خبر : 225944
تاریخ انتشار : چهارشنبه 1404/03/07 ساعت 09:30

محمدرضا یوسفی

از آسمانی‌کردن قدرت تا پاسخ‌گویی اجتماعی

‌حکومت یک نهاد انسانی بوده که با هر انگیزه‌ای که شکل گرفته باشد، وظایف نظم، امنیت و تضمین حقوق مردم را برعهده داشته‌اند. اکثر دولت‌ها بر‌اساس مناسبات رانتی، نظم و امنیت در جامعه ایجاد می‌کنند.

نورنیوز-گروه سیاسی: حکومت یک نهاد انسانی بوده که با هر انگیزه‌ای که شکل گرفته باشد، وظایف نظم، امنیت و تضمین حقوق مردم را برعهده داشته‌اند. اکثر دولت‌ها بر‌اساس مناسبات رانتی، نظم و امنیت در جامعه ایجاد می‌کنند.

‌حکومت یک نهاد انسانی بوده که با هر انگیزه‌ای که شکل گرفته باشد، وظایف نظم، امنیت و تضمین حقوق مردم را برعهده داشته‌اند. اکثر دولت‌ها بر‌اساس مناسبات رانتی، نظم و امنیت در جامعه ایجاد می‌کنند.

یکی از مسائل جوامع بشری تلقی الهی‌بودن حکومت‌ها بوده است. در ایران باستان با اعتقاد به فره ایزدی، حکومت‌ها جنبه آسمانی و فرابشری پیدا کرده، رنگی از تقدس به خود می‌گرفتند. این در حالی است که حکومت امری زمینی است.

حاکمیت کلیسا در اروپای قرون وسطا نیز با تقدس‌بخشی به حکومت، به تضییع حقوق مردم پرداخته، هرگونه مخالفت به‌عنوان مخالفت با دین و خدا تلقی می‌شد. این طرز تلقی، خسارات گسترده‌ای بر جوامع بشری تحمیل کرد.

تقدس‌بخشی به حاکمان پیامدهای بسیار مخربی برای جامعه دارد. آنان را از پاسخ‌گویی به جامعه مبرا می‌کند و رابطه‌ حکومت و مردم را به سلسله‌مراتبی یک‌سویه تقلیل داده و به فرماندهی از بالا و اطاعت کورکورانه از پایین تبدیل می‌کند. مردم باید خدا را شاکر شوند که در سایه چنین حکومتی زندگی می‌کنند و اگر دچار فقر و مشکلات هستند، آن را نه به دلیل رویکرد نادرست دولتمردان، بلکه تقدیری الهی باید دانست. این در حالی است که حکومت‌ها، از یک خاستگاه اجتماعی سر بر‌آورده و در یک موقعیت خاص تاریخی ناشی از ساختار ملی و بین‌المللی قرار گرفته‌اند.

از‌این‌رو نیازمند درک موقعیت داخلی و بین‌المللی خود، فهم سازوکارهای مؤثر، بهره‌گیری از ظرفیت جامعه و در نهایت نظام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری مناسب هستند که همگی کاملا امری زمینی و بشری با درجه خطاپذیری گسترده است. براساس‌این هیچ فرد یا نهادی، از خطا مصون نیست. علاوه‌بر‌این ساختار دولت، به‌ دلیل غلبه منافع گروهی و محدودیت‌های شناختی، همواره در معرض اشتباه و فساد است. 

دولت‌های با دسترسی محدود به تعبیر نورث، بیش از دیگران در دام این آسیب‌ها گرفتار می‌شوند.

از‌این‌رو تقدس‌بخشی به نهاد دولت، موجب وقوع این آسیب‌ها شده و از سوی دیگر، نقدپذیری و پاسخ‌گویی دولت را کاهش داده؛ فرهنگ ترس و چاپلوسی را رواج داده، موارد نقض حقوق مسلم انسانی توجیه‌پذیر شده و اینها همه زمینه فروپاشی اجتماعی را ایجاد می‌کند.

در سالگرد درگذشت تأسف‌بار آقای رئیسی، موجی از تقدس‌بخشی و سخنان اغراق‌آمیز بیان شد؛‌ مانند سخنانی که محسن رضایی در مشهد درباره هم‌زمانی توفان مشهد با سقوط چرخ‌بال بیان کرد. این سخنان در حالی بیان شده است که در سیره رسول خدا آمده است که به هنگام درگذشت فرزند پیامبر، کسوف شد و مردم آن را به مرگ فرزند رسول خدا مرتبط دانستند، اما پیامبر با قاطعیت در برابر آن ایستاد و بیان کرد که نظام طبیعی بر‌اساس روال خود عمل می‌کند و هیچ ربطی به درگذشت فرزند من نداشته است.

برخی نیز به جعل آمار دست زدند که تورم بعد از بیش از نیم‌‌قرن در دوره ایشان مهار شد و این در حالی است که آمار رسمی نشان می‌دهد تورم در دوره ایشان بیش از گذشته بوده است. برخی مبالغه را چنان گفته‌اند که رئیس‌جمهور مرحوم چنان بر مسائل برق تسلط یافته بود که در این امر مجتهد شده بود.

هدف از بیان این مطالب هر‌چه باشد، در شرایط کنونی کشور، بازخورد خوبی ندارد و شاید یکی از اهداف این باشد که مانع از نقد دوران دولت سیزدهم شوند.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
مرد گمشده پس از 7 سال در پیاده روی اربعین پیدا شد
تظاهرات یک میلیون نفری شهرک‌نشینان علیه نتانیاهو
ذخایر سوخت مایع نیروگاهی 60 درصد افزایش یافت
ولایتی: مردم ایران اجازه معامله بر سر امنیت ملی‌شان را نمی‌دهند
نورنما | انفجار در یکی از کارخانه‌های استیل آمریکا
اظهارات سرلشکر رحیم صفوی درباره احتمال وقوع جنگ جدید
مدیرعامل ایرانسل درباره افزایش 70 درصدی تعرفه اینترنت چه گفت؟
طرح اشغال کامل شهر غزه به تصویب رسید
سفارت آلمان در تهران موقتا تعطیل شد
انتظار 4 ساله برای دریافت خودروی کارخانه‌ای همچنان ادامه دارد
آتش‌سوزی گسترده در سوله هزارمتری آرد در شیراز
مکرون: فکر نمی کنم پوتین دنبال صلح باشد
انهدام گسترده پهپادهای اوکراینی بر فراز مناطق روسیه
شلیک موشک مقاومت فلسطین به قلب سرزمین‌های اشغالی
بحران آب در کشور باران‌های سیل‌آسا
تیم ملی بسکتبال ایران عنوان سوم کاپ آسیا را کسب کرد/ استرالیا قهرمان شد
آخرین جزییات از آتش‌سوزی مهیب جنوب تهران/ نمایی نزدیک از آتش‌سوزی انبار روغن موتور + فیلم
شلیک 70 موشک از یمن به اراضی اشغالی در 5 ماه
طرح توسعه شهرک سازی اسرائیل را تهدیدی برای موجودیت کشور فلسطین می‌دانیم
جوزف عون: طرح آمریکا با اصلاحات لبنان به سند ملی تبدیل شد
هوای تهران از سه‌شنبه گرم‌تر می‌شود؛ افزایش تابش اشعه فرابنفش در پایتخت
منچستر یونایتد با شکست لیگ جزیره را آغاز کرد
عکس های منتخب جهان، 17 آگوست 2025
نفتالی بنت: نتانیاهو در مقابله با حماس ناکام مانده است
رئیس‌جمهور از تلاش‌های برگزارکنندگان مراسم اربعین تقدیر کرد
انفجار تروریستی در قلب شهر حلب سوریه
قلعه‌نویی: لژیونرهای تیم در تورنمنت کافا حضور ندارند
برکناری سه مقام ارشد سعودی به دستور ملک سلمان
عارف: دولت چهاردهم به دنبال تمرکززدایی و انتقال اختیارات است
کیفیت هوا در تهران به وضعیت ناسالم درآمد
مدیر ChatGPT: کاربران باید همواره دقت پاسخ‌های هوش مصنوعی را تایید کنند
نخست‌وزیر یمن خواستار پایان یافتن بی‌تفاوتی کشورهای عربی شد
توقف ناامیدکننده چلسی در گام اول لیگ برتر
جولانی به تکفیری‌ها تابعیت سوری هدیه کرد
پوتین و ترامپ؛ بازی با روان در میدان سیاست
پزشکیان در اوراسیا؛ نقطه عطف دیپلماسی و همکاری ایران
نیویورک‌تایمز: نفوذ اطلاعاتی ایران در ساختار داخلی اسرائیل فاش شد
زنگ خطر در نظام سلامت؛ 80 درصد داروخانه‌ها در معرض ورشکستگی
روبیو هشدار داد: این جنگِ ما نیست؛ باید به‌دنبال آتش‌بس باشیم
سفر هماهنگ زلنسکی و رهبران اروپایی به آمریکا برای حمایت از اوکراین
بیانیه وزارت امور خارجه در مورد محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی و کوچاندن اجباری ساکنان غزه
ایجاد «اتاق امن» در مدارس؛ گامی برای افزایش امنیت دانش‌آموزان
تهدید وزیر جنگ اسرائیل پس از حمله موشکی یمن به سرزمین‌های اشغالی
ویتکاف: پوتین آماده پذیرش تضمین‌های امنیتی برای اوکراین است
فلج شدن زندگی شهرک‌نشینان صهیونیست در پی اعتصاب گسترده
آیین وداع با پیکر شهید اسماعیل پاشایی در بهارستان برگزار شد
متهم 27 هزار میلیاردی بازداشت و به کشور بازگردانده شد
کمبود 100 هزار پرستار در کشور؛ فرمول پرداخت اضافه‌کاری‌ها تغییر کرد؟
مرگ یک آتش نشان در آتش سوزی کنگان
هشدار اقتصاددانان برنده نوبل به نخست‌وزیر اسرائیل: اقتصاد اسرائیل در مرز نابودی
X
آگهی تبلیغاتی