×
سیاسی
شناسه خبر : 225944
تاریخ انتشار : چهارشنبه 1404/03/07 ساعت 09:30
از آسمانی‌کردن قدرت تا پاسخ‌گویی اجتماعی

محمدرضا یوسفی

از آسمانی‌کردن قدرت تا پاسخ‌گویی اجتماعی

‌حکومت یک نهاد انسانی بوده که با هر انگیزه‌ای که شکل گرفته باشد، وظایف نظم، امنیت و تضمین حقوق مردم را برعهده داشته‌اند. اکثر دولت‌ها بر‌اساس مناسبات رانتی، نظم و امنیت در جامعه ایجاد می‌کنند.

نورنیوز-گروه سیاسی: حکومت یک نهاد انسانی بوده که با هر انگیزه‌ای که شکل گرفته باشد، وظایف نظم، امنیت و تضمین حقوق مردم را برعهده داشته‌اند. اکثر دولت‌ها بر‌اساس مناسبات رانتی، نظم و امنیت در جامعه ایجاد می‌کنند.

‌حکومت یک نهاد انسانی بوده که با هر انگیزه‌ای که شکل گرفته باشد، وظایف نظم، امنیت و تضمین حقوق مردم را برعهده داشته‌اند. اکثر دولت‌ها بر‌اساس مناسبات رانتی، نظم و امنیت در جامعه ایجاد می‌کنند.

یکی از مسائل جوامع بشری تلقی الهی‌بودن حکومت‌ها بوده است. در ایران باستان با اعتقاد به فره ایزدی، حکومت‌ها جنبه آسمانی و فرابشری پیدا کرده، رنگی از تقدس به خود می‌گرفتند. این در حالی است که حکومت امری زمینی است.

حاکمیت کلیسا در اروپای قرون وسطا نیز با تقدس‌بخشی به حکومت، به تضییع حقوق مردم پرداخته، هرگونه مخالفت به‌عنوان مخالفت با دین و خدا تلقی می‌شد. این طرز تلقی، خسارات گسترده‌ای بر جوامع بشری تحمیل کرد.

تقدس‌بخشی به حاکمان پیامدهای بسیار مخربی برای جامعه دارد. آنان را از پاسخ‌گویی به جامعه مبرا می‌کند و رابطه‌ حکومت و مردم را به سلسله‌مراتبی یک‌سویه تقلیل داده و به فرماندهی از بالا و اطاعت کورکورانه از پایین تبدیل می‌کند. مردم باید خدا را شاکر شوند که در سایه چنین حکومتی زندگی می‌کنند و اگر دچار فقر و مشکلات هستند، آن را نه به دلیل رویکرد نادرست دولتمردان، بلکه تقدیری الهی باید دانست. این در حالی است که حکومت‌ها، از یک خاستگاه اجتماعی سر بر‌آورده و در یک موقعیت خاص تاریخی ناشی از ساختار ملی و بین‌المللی قرار گرفته‌اند.

از‌این‌رو نیازمند درک موقعیت داخلی و بین‌المللی خود، فهم سازوکارهای مؤثر، بهره‌گیری از ظرفیت جامعه و در نهایت نظام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری مناسب هستند که همگی کاملا امری زمینی و بشری با درجه خطاپذیری گسترده است. براساس‌این هیچ فرد یا نهادی، از خطا مصون نیست. علاوه‌بر‌این ساختار دولت، به‌ دلیل غلبه منافع گروهی و محدودیت‌های شناختی، همواره در معرض اشتباه و فساد است. 

دولت‌های با دسترسی محدود به تعبیر نورث، بیش از دیگران در دام این آسیب‌ها گرفتار می‌شوند.

از‌این‌رو تقدس‌بخشی به نهاد دولت، موجب وقوع این آسیب‌ها شده و از سوی دیگر، نقدپذیری و پاسخ‌گویی دولت را کاهش داده؛ فرهنگ ترس و چاپلوسی را رواج داده، موارد نقض حقوق مسلم انسانی توجیه‌پذیر شده و اینها همه زمینه فروپاشی اجتماعی را ایجاد می‌کند.

در سالگرد درگذشت تأسف‌بار آقای رئیسی، موجی از تقدس‌بخشی و سخنان اغراق‌آمیز بیان شد؛‌ مانند سخنانی که محسن رضایی در مشهد درباره هم‌زمانی توفان مشهد با سقوط چرخ‌بال بیان کرد. این سخنان در حالی بیان شده است که در سیره رسول خدا آمده است که به هنگام درگذشت فرزند پیامبر، کسوف شد و مردم آن را به مرگ فرزند رسول خدا مرتبط دانستند، اما پیامبر با قاطعیت در برابر آن ایستاد و بیان کرد که نظام طبیعی بر‌اساس روال خود عمل می‌کند و هیچ ربطی به درگذشت فرزند من نداشته است.

برخی نیز به جعل آمار دست زدند که تورم بعد از بیش از نیم‌‌قرن در دوره ایشان مهار شد و این در حالی است که آمار رسمی نشان می‌دهد تورم در دوره ایشان بیش از گذشته بوده است. برخی مبالغه را چنان گفته‌اند که رئیس‌جمهور مرحوم چنان بر مسائل برق تسلط یافته بود که در این امر مجتهد شده بود.

هدف از بیان این مطالب هر‌چه باشد، در شرایط کنونی کشور، بازخورد خوبی ندارد و شاید یکی از اهداف این باشد که مانع از نقد دوران دولت سیزدهم شوند.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
وزیر جنگ آمریکا: وضعیت کنونی جهان مانند آغاز جنگ جهانی دوم است
ائتلاف احزاب لبنانی: دولت، مداخله وقیحانه سفارت آمریکا را محکوم کند
تیم ملی والیبال ایران مقابل ترکیه پیروز شد
نفوذ دوباره رژیم صهیونیستی به جنوب سوریه
فوجیان، غول دریایی چین وارد میدان شد+فیلم
لاوروف: دستور پوتین درباره آزمایش‌های هسته‌ای در حال انجام است
پزشکیان به گلستان سفر می‌کند
گروسی: سایت‌های فردو، نطنز و اصفهان برای بازرسان ما غیرقابل دسترسی هستند
خبر بد در اردوی پرسپولیس
جدول لیگ برتر پس از اتمام بازی تراکتور و خیبر در هفته دهم
ارتش آمریکا یک میلیون پهپاد می‌خرد
وضعیت اسفناک فلسطینیان در زندان زیرزمینی اسرائیل
خیبر (2)- تراکتور (1) | شاگردان رحمتی رویای صدرنشینی را از تبریزی ها گرفتند+ خلاصه بازی
خارج‌ کردن توده 10 کیلویی از شکم یک بیمار
مصر خواستار انتقال به مرحله دوم توافق غزه و اجرای آتش‌بس در سودان شد
تاج: آمریکا به افسر امنیتی ایران ویزا نمی‌دهد؛ ولی تمام افراد باید حاضر باشند
نورنما | اسرار‌آمیز‌ترین افعی جهان
آبفا: سرانه مصرف آب در شمال تهران،860 لیتر برای هر نفر است!
بزرگترین کشف ماریجوانا سال جاری توسط پلیس ری
دمای 7 استان به صفر می‌رسد
قالیباف: هدف ما افزایش مبادلات ایران و پاکستان از 3 به 10 میلیارد دلار است
وزیر ارشاد: قصد مچ‌گیری از مدیران را نداریم
بیانیه وزارت کشور یمن در خصوص کشف یک شبکه جاسوسی+ فیلم
کشف شی تاریخی عصر آهن در اسلامشهر
رهگیری و انهدام 8 پهپاد اوکراینی از سوی روسیه
زمین‌گیر شدن بوئینگ‌های ام‌دی 2 شرکت معروف آمریکایی
دنیامالی: پاداش قهرمانان بازنگری می‌شود
کاخ سفید: بی‌بی‌سی ماشین تبلیغاتی است!
غزه تحویل گرفتن 15 پیکر شهید از رژیم صهیونیستی را تأیید کرد
کاهش 50 درصدی سقط جنین در کشور
امشب هر دو مسیر تونل رسالت مسدود است
پیروزی و صعود فوتسال ایران مقابل تاجیکستان + گل ها
محکومیت شرکت «بادران گستران» به دو سال ممنوعیت از فعالیت در حوزه رمزارز
آغاز تولید فصل سوم «کارآگاه علوی» با حضور وحید رهبانی
افزایش فشار ترامپ بر مخالفان سیاسی
دوگانگی غرب؛ از تطهیر جولانی تا تحریم غزه
دیدار تراکتور و پرسپولیس با تماشاگر برگزار می‌شود
مذاکرات کابل-اسلام‌آباد در نشست «استانبول» بی‌نتیجه ماند
300 پرونده قتل در 6 ماه اول سال منجر به سازش شد
احضار مدیرعامل و سرپرست رسانه‌ای استقلال به کمیته اخلاق
علوی: شایعه برگزاری شهرآورد بدون تماشاگر صحت ندارد
شش کشته در آتش‌سوزی کارخانه لوازم آرایشی در ترکیه+ فیلم
افشای دخمه‌های مرگ
رشد قیمت املاک نداریم
هشدار جدی درباره بحران آب در تهران؛ محدودیت‌ها آغاز شد
قیمت طلا و سکه امروز شنبه 17 آبان 1404 + جدول
هیچ تصمیمی برای حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی و دارو اتخاذ نشده است
جنگ 12 روزه آزمایشگاه واقعی برای تست گزاره‌های معیوب علیه ایران بود
آمار تکان‌دهنده سازمان ملل از حملات ژیم صهیونیستی به کرانه باختری
نخستین قطار باری روسیه به بندر خشک آپرین رسید + فیلم
X
آگهی تبلیغاتی