×
سیاسی
شناسه خبر : 225944
تاریخ انتشار : چهارشنبه 1404/03/07 ساعت 09:30
از آسمانی‌کردن قدرت تا پاسخ‌گویی اجتماعی

محمدرضا یوسفی

از آسمانی‌کردن قدرت تا پاسخ‌گویی اجتماعی

‌حکومت یک نهاد انسانی بوده که با هر انگیزه‌ای که شکل گرفته باشد، وظایف نظم، امنیت و تضمین حقوق مردم را برعهده داشته‌اند. اکثر دولت‌ها بر‌اساس مناسبات رانتی، نظم و امنیت در جامعه ایجاد می‌کنند.

نورنیوز-گروه سیاسی: حکومت یک نهاد انسانی بوده که با هر انگیزه‌ای که شکل گرفته باشد، وظایف نظم، امنیت و تضمین حقوق مردم را برعهده داشته‌اند. اکثر دولت‌ها بر‌اساس مناسبات رانتی، نظم و امنیت در جامعه ایجاد می‌کنند.

‌حکومت یک نهاد انسانی بوده که با هر انگیزه‌ای که شکل گرفته باشد، وظایف نظم، امنیت و تضمین حقوق مردم را برعهده داشته‌اند. اکثر دولت‌ها بر‌اساس مناسبات رانتی، نظم و امنیت در جامعه ایجاد می‌کنند.

یکی از مسائل جوامع بشری تلقی الهی‌بودن حکومت‌ها بوده است. در ایران باستان با اعتقاد به فره ایزدی، حکومت‌ها جنبه آسمانی و فرابشری پیدا کرده، رنگی از تقدس به خود می‌گرفتند. این در حالی است که حکومت امری زمینی است.

حاکمیت کلیسا در اروپای قرون وسطا نیز با تقدس‌بخشی به حکومت، به تضییع حقوق مردم پرداخته، هرگونه مخالفت به‌عنوان مخالفت با دین و خدا تلقی می‌شد. این طرز تلقی، خسارات گسترده‌ای بر جوامع بشری تحمیل کرد.

تقدس‌بخشی به حاکمان پیامدهای بسیار مخربی برای جامعه دارد. آنان را از پاسخ‌گویی به جامعه مبرا می‌کند و رابطه‌ حکومت و مردم را به سلسله‌مراتبی یک‌سویه تقلیل داده و به فرماندهی از بالا و اطاعت کورکورانه از پایین تبدیل می‌کند. مردم باید خدا را شاکر شوند که در سایه چنین حکومتی زندگی می‌کنند و اگر دچار فقر و مشکلات هستند، آن را نه به دلیل رویکرد نادرست دولتمردان، بلکه تقدیری الهی باید دانست. این در حالی است که حکومت‌ها، از یک خاستگاه اجتماعی سر بر‌آورده و در یک موقعیت خاص تاریخی ناشی از ساختار ملی و بین‌المللی قرار گرفته‌اند.

از‌این‌رو نیازمند درک موقعیت داخلی و بین‌المللی خود، فهم سازوکارهای مؤثر، بهره‌گیری از ظرفیت جامعه و در نهایت نظام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری مناسب هستند که همگی کاملا امری زمینی و بشری با درجه خطاپذیری گسترده است. براساس‌این هیچ فرد یا نهادی، از خطا مصون نیست. علاوه‌بر‌این ساختار دولت، به‌ دلیل غلبه منافع گروهی و محدودیت‌های شناختی، همواره در معرض اشتباه و فساد است. 

دولت‌های با دسترسی محدود به تعبیر نورث، بیش از دیگران در دام این آسیب‌ها گرفتار می‌شوند.

از‌این‌رو تقدس‌بخشی به نهاد دولت، موجب وقوع این آسیب‌ها شده و از سوی دیگر، نقدپذیری و پاسخ‌گویی دولت را کاهش داده؛ فرهنگ ترس و چاپلوسی را رواج داده، موارد نقض حقوق مسلم انسانی توجیه‌پذیر شده و اینها همه زمینه فروپاشی اجتماعی را ایجاد می‌کند.

در سالگرد درگذشت تأسف‌بار آقای رئیسی، موجی از تقدس‌بخشی و سخنان اغراق‌آمیز بیان شد؛‌ مانند سخنانی که محسن رضایی در مشهد درباره هم‌زمانی توفان مشهد با سقوط چرخ‌بال بیان کرد. این سخنان در حالی بیان شده است که در سیره رسول خدا آمده است که به هنگام درگذشت فرزند پیامبر، کسوف شد و مردم آن را به مرگ فرزند رسول خدا مرتبط دانستند، اما پیامبر با قاطعیت در برابر آن ایستاد و بیان کرد که نظام طبیعی بر‌اساس روال خود عمل می‌کند و هیچ ربطی به درگذشت فرزند من نداشته است.

برخی نیز به جعل آمار دست زدند که تورم بعد از بیش از نیم‌‌قرن در دوره ایشان مهار شد و این در حالی است که آمار رسمی نشان می‌دهد تورم در دوره ایشان بیش از گذشته بوده است. برخی مبالغه را چنان گفته‌اند که رئیس‌جمهور مرحوم چنان بر مسائل برق تسلط یافته بود که در این امر مجتهد شده بود.

هدف از بیان این مطالب هر‌چه باشد، در شرایط کنونی کشور، بازخورد خوبی ندارد و شاید یکی از اهداف این باشد که مانع از نقد دوران دولت سیزدهم شوند.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
افزایش خطرناک آلاینده‌ها در شهرهای پرجمعیت
مردم خشمگین سوریه پرچم صهیوئیستی را آتش زدند
سه کارگر چینی قربانی یک حمله پهپادی در مرز تاجیکستان شدند
فقط 43 هزار از یک میلیون اثر تاریخی ایران ثبت شده
محرومیت در پرسپولیس به‌دلیل مصاحبه‌های جنجالی
شیخ نعیم قاسم: حق پاسخگویی به ترور شهید الطبطبائی محفوظ است
زلزله سیاسی در اوکراین / استعفای رئیس دفتر زلنسکی
جدول لیگ برتر فوتبال ایران / پرسپولیس صدرنشین
شکست حریف آمریکایی با کامبک دیدنی فرجی
اوسمار: الان وقت کری‌خوانی برای دربی است
شرط روسیه برای پذیرفتن مذاکرات صلح
اولین واگن قطار چینی در راه ایران
اطلاعیه قوه قضائیه درباره نحوه فعالیت واحدهای قضایی و اداری در شنبه
مدارس کدام استان شنبه و یکشنبه غیر حضوری می‌شود؟
آمریکا در آستانه به رسمیت شناختن کنترل روسیه بر کریمه
مقام ارشد اوکراینی: اوکراین هرگز خاکش را به روسیه واگذار نخواهد کرد
توییت عبری جدید رسانه رهبر معظم انقلاب/منفورترین سازمان رژیم صهیونی است
شاگردان احمدی صدرنشین ماندند
صالحی خبر داد: اختصاص 40 میلیون دلار برای تأمین کاغذ مطبوعات و حوزه نشر
سیل و رانش هولناک در سوماترا اندونزی / 174 قربانی و مفقودی 79 نفر
استقبال پوتین از دیدار با ترامپ در بوداپست
کشورهای اروپایی خواستار توقف خشونت شهرک‌نشین‌ها در کرانه باختری شدند
نوراینفو / چه غذاهایی برای مقابله با آلودگی هوا بخوریم؟
واکنش الشیبانی به حمله اشغالگران به جنوب سوریه
لبنان از تل‌آویو به شورای امنیت شکایت کرد
کلاهبردارهای ارزی با شگردهای تازه
تنش شدید میان دو کره سر سرقت ارز دیجیتال
بورس در گرداب نیمه‌سال؛ قایق شاخص منتظر باد آرامش
شمس آذر 1 - پرسپولیس2 + فیلم گلها/صدرنشینی سرخ پوشان پیش از دربی
رئیس‌زاده برای دوره‌ای دیگر رئیس سازمان نظام پزشکی شد
نوراینفو / کدام غذاها در روزها آلوده کمک می‌کند راحت نفس بکشیم ؟
افزایش شیوع آنفلوآنزا نسبت به سال گذشته
سریال‌های تازه تلویزیون با بازگشت مهران مدیری و سعید آقاخانی
دستگیری عامل آتش‌سوزی و تیراندازی در خرم‌آباد
دو فرمانده فلسطینی در نبرد با نیروهای اشغالگر به شهادت رسیدند
حباب سکه طی هفته اخیر روند کاهشی را تجربه کرد
زمان پرداخت، ثبت‌نام و تغییرات جدید وام 50 میلیون تومانی بازنشستگان تأمین اجتماعی اعلام شد
اخراج رونالدو و عواقبش برای فیفا
دریابان علی شمخانی: ایران هنوز از قدرت دریایی اش رونمایی نکرده است + فیلم
گروه های مقاومت فلسطین، قطر و اردن تجاوز رژیم صهیونیستی به «بیت‌جن» سوریه را محکوم کردند
نبرد داده و الگوریتم؛ ایران کجای معادله آینده است؟
آتش دوباره به جان جنگل‌های کارمزد سوادکوه افتاد
اعتراف صهیونیست‌ها به قدرت حماس در حوزه سایبری
کالاس: اروپا با «تغییرات تکان‌دهنده» روبه‌رو است
ایران حمله تروریستی پهپادی در خاک تاجیکستان را محکوم کرد
مدارس و دانشگاه‌ها فردا شنبه غیرحضوری/ ادارات با نظر مدیران دورکار شدند/بانکها کشیکند
اوکراین در آستانه یک کودتای نظامی
«مجنون» رکورددار فروش در سینمای دفاع مقدس ایران شد
وحشت صهیونیست‌ها به دنبال حمله سایبری
دستخط رهبر معظم انقلاب برای نوه شهید حاجی‌زاده+تصویر
X
آگهی تبلیغاتی