×
سیاسی
شناسه خبر : 225787
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/03/06 ساعت 09:12

کوروش احمدی

غنی‌سازی و تحلیل هزینه-فایده

اظهارات مقامات دو کشور طی سه هفته گذشته و نیز مهم‌ترین خروجی پنج دور مذاکرات اخیر بین ایران و آمریکا تاکنون تردیدی باقی نگذاشته که این بار نیز مانند بیست‌و‌چند سال گذشته غنی‌سازی در ایران مشکل اصلی در رابطه بین ایران و غرب است. انتشار خبر غنی‌سازی در تأسیسات نطنز در مرداد 81 سلسله مذاکراتی را بین ایران و سه کشور اروپایی در پی داشت.

نورنیوز-گروه سیاسی: ظهارات مقامات دو کشور طی سه هفته گذشته و نیز مهم‌ترین خروجی پنج دور مذاکرات اخیر بین ایران و آمریکا تاکنون تردیدی باقی نگذاشته که این بار نیز مانند بیست‌و‌چند سال گذشته غنی‌سازی در ایران مشکل اصلی در رابطه بین ایران و غرب است. انتشار خبر غنی‌سازی در تأسیسات نطنز در مرداد 81 سلسله مذاکراتی را بین ایران و سه کشور اروپایی در پی داشت. در بیانیه سعدآباد در آبان ۱۳۸۲ و بیانیه پاریس در آبان ۸۳ تصریح شد که ایران به‌طور داوطلبانه و با هدف اعتمادسازی با تعلیق غنی‌سازی و فعالیت‌های مربوطه موافقت می‌کند و اضافه شد که غنی‌سازی  به عنوان بخشی از صنعت صلح‌آمیز هسته‌ای حق همه کشورهاست.

بعد از اینکه غرب به تعهدات خود در حوزه همکاری‌های هسته‌ای، اقتصادی و سیاسی-امنیتی عمل نکرد، ایران در مرداد ۸۴ غنی‌سازی را از سر گرفت. در بهمن ۸۴ شورای حکام آژانس پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع داد و شورا در مرداد ۸۵ طی قطع‌نامه ۱۶۹۶ با رأی مثبت چین و روسیه خواستار تعلیق غنی‌سازی در ایران شد. در همین دوره دولت بوش تعلیق غنی‌سازی در ایران را به پیش‌شرط مذاکره با تهران تبدیل کرده بود و این پیش‌شرط تا زمان اوباما ادامه داشت.

برجام و تأیید آن توسط شورای امنیت مشکل پذیرش رسمی غنی‌سازی در ایران را حل کرد اما آن را به شدت و در حد ۳.۶۷ درصد و با سقف موجودی اورانیوم غنی‌شده در حد ۳۰۰ کیلو محدود کرد. سیر ۲۲ساله داستان غنی‌سازی در شرایط کنونی به حساس‌ترین مقطع تاریخی خود رسیده و این حساسیت به واسطه بسیاری تحولات دیگر تشدید شده است. در این دوره اگرچه ایران در حوزه غنی‌سازی پیشرفت تحسین‌برانگیزی داشت، اما پیشرفت در سایر فناوری‌ها در اثر تحریم‌ها با مشکل مواجه شد. 

استدلال غربی‌ها همچنان این است که ایران به لحاظ تولید انرژی صلح‌آمیز نیازی به غنی‌سازی ندارد و سوخت نیروگاه بوشهر توسط روسیه تأمین می‌شود. ایران در مقابل ضمن تأکید بر نداشتن قصدی برای ساخت بمب اتمی و صدور فتوای رهبری در این مورد، همیشه تأکید داشته که غنی‌سازی به عنوان یک صنعت حق ایران است و در معاهده منع اشاعه ممنوع نشده و اگرچه ایران فعلا نیاز مبرمی به آن ندارد، اما توسعه این صنعت ضروری است. با خروج ترامپ از برجام در می‌ ۲۰۱۸ و در حالی که حمایت سیاسی اروپایی‌ها، چین و روسیه از برجام ادامه یافت، ایران بر مبنای اقدامات جبرانی غنی‌سازی را به‌طور نامحدود ادامه داد و این امر دوباره به مشکل اصلی در رابطه با غرب تبدیل شد. در دولت دوم ترامپ تا قبل از ۱۴ اردیبهشت با تناقض و نوسان مواضع در تیم ترامپ مواجه بودیم، اما در این تاریخ، ترامپ در مصاحبه‌ای با NBC و صحبت از «جمع‌شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران» شرایط را تغییر داد.

از آن پس همه مقامات آمریکایی یک‌صدا از غنی‌سازی صفر در ایران سخن گفته‌اند. اکنون سؤال این است که آیا امکان تعدیل در موضع آمریکا درباره غنی‌سازی وجود دارد یا خیر. مسئله این است که دولت ترامپ با فشار اسرائیل از یک سو و فشار از ناحیه پایگاه رأی خود و طیف‌های متنوع تندرو از‌جمله مسیحیان انجیلی از سوی دیگر در مخالفت با غنی‌سازی در ایران مواجه است. از جمله اخیرا همه سناتورهای آمریکایی غیر از رند پال و ۱۷۷ عضو مجلس نمایندگان طی نامه‌ای به ترامپ خواستار مخالفت او با غنی‌سازی در ایران شدند. متقابلا در ایران نیز مخالفت‌هایی جدی با توقف غنی‌سازی وجود دارد و دست نظام چندان در این مورد باز نیست. در چنین شرایطی، خلاقیت و ابتکار ممکن است بتواند چاره کار باشد.

در این رابطه، ظاهرا ایده‌های عمان می‌تواند بستر مناسبی برای انعطاف از هر دو سو باشد. این ایده‌ها ممکن است شامل تعلیق موقت و محدود غنی‌سازی ضمن حفظ ساختارهای فنی، مسکوت‌گذاشتن بحث غنی‌سازی و تمرکز بر سایر موضوعات و اعتمادسازی از این طریق، نیل به یک توافق موقت در ارتباط با کاهش سطح غنی‌سازی و حجم اورانیوم موجود در کشور در ازای کاهش برخی تحریم‌ها و... باشد. بنابراین اگر اولویت را ادامه مذاکرات و جلوگیری از توقف آن بدانیم، هر دو طرف قاعدتا باید در ارتباط با ایده‌های عمان انعطاف لازم را نشان دهند. ترامپ به نحوی فزاینده در حال تمرکز بر اقتصاد و جلوگیری از افزایش قیمت نفت و داشتن دستاوردی در سیاست خارجی و... است و به این خاطر او به‌جد باید دنبال احتراز از جنگ و جلوگیری از ماجراجویی اسرائیل باشد. ایران نیز باید قاعدتا لازم بداند که بر طیفی از مشکلات اقتصادی-اجتماعی، از‌جمله ناترازی‌ها و نیز شرایطی کاملا جدید در منطقه متمرکز شود؛ مشکلاتی که می‌توانند در صورت ادامه تنش و تحریم‌ها تشدید شوند. در چنین شرایطی، ممکن است مقامات ما نیز بخواهند نوعی تحلیل  هزینه-فایده و تمرکز بر مشکلات واقعا موجود را در دستور کار قرار دهند. تنها در این صورت می‌توان به نجات مذاکرات و یافتن راه‌حلی امیدوار بود.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
2700 نفر در تصادفات شهریور ماه جان باختند
معاون اجرایی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی : برای تأمین بنزین نگرانی نداریم
تخت‌جمشید امروز میزبان ارکستر ارمنستان است
وحدت کلید پیروزی جهان اسلام
عارف به دیدار معاون اول‌های دولت‌های قبل رفت
استقلال در آستانه جذب یک مهاجم خارجی از بین دو گزینه
نورنما | اجرای زیبای آهنگ باران می‌بارد امشب، با فلوت توسط جنگلبان
رونمایی از ربات‌های هوشمند دو طبقه پست در کشور
پوتین: روسیه پیشتاز تولید موتورهای هوایی و موشکی است
شناسایی و دستگیری قاتل مشهدی پس از 14 سال فرار
صندوق بازنشستگی فولاد و صندوق بازنشستگی کشوری تجمیع می شوند
ام‌باپه دومین گلزن تاریخ فرانسه شد
قیمت خودرو امروز پنجشنبه 13 شهریورماه 1404 + جدول
سازمان بازرسی به ناترازی انرژی ورود کرد
پوستر نوستالژیک مس رفسنجان برای دیدار دوستانه با پرسپولیس
زلنسکی: پوتین خودش به کی‌یف بیاید
کنگره باید اختیارات جنگی ترامپ را محدود کند
پزشک قلابی با 15 شاکی/ قربانیان؛ زنان مبتلا به بیماری خاص
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران(78) «بهمن»
رئیس پارلمان لبنان: طرح انحصار سلاح ارتش صلح داخلی را تضمین می‌کند
آغاز نشست شورای حکام آژانس از دوشنبه با محوریت ایران
عربستان بار دیگر سیاست‌های کوچ اجباری فلسطینی‌ها را محکوم کرد
هالیوود و روایت جنجالی علیه ایران + فیلم
بیشتر می‌کشیم؛ راهبرد تهاجمی واشنگتن
دولت ترامپ خرید دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک را محدود کرد
عمار حکیم: ایران سنگر خط مقدم جهان اسلام است
وزارت خارجه اردن: اخراج فلسطینی‌ها از غزه نقض حقوق بشر است
چرا اسرائیل در روز نخست نبرد، به استراتژیست‌ها شلیک کرد نه موشک‌ها؟
جامعه موسیقی ایران در سوگ درگذشت هوشمند عقیلی
وزیر خارجه ایران: سوء تفاهمات رفع شد/ هیچ اختلافی با قطر نداریم
آتش‌سوزی عمدی در تورنتو جان 2 عضو خانواده ایرانی را گرفت
زمان پرداخت مرحله جدید «کالابرگ» به سه دهک اول اعلام شد
از یکجانبه‌گرایی تا چندجانبه‌گرایی؛ دیپلماسی دفاعی ایران در معماری نوین نظام جهانی
هدیه ویژه حامی مالی المپیاکوس به مهدی طارمی و ستاره‌های تازه‌ وارد تیم
انتقاد اسپانیا از سکوت اتحادیه اروپا در قبال نسل‌کشی در غزه
وزیر جنگ آمریکا: قرار است بیشتر بُکشیم
صدور ردیف استخدامی 3 هزار عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها
بیشتر لبنانی‌ها مخالف خلع سلاح حزب الله هستند
پرواز مجدد جنگنده های ونزوئلا بر فراز ناو آمریکایی
هوای تهران در شرایط «قابل قبول» قرار گرفت
یونیسف: بیش از 700 هزار کودک در غزه از تحصیل محروم شده‌اند
برنامه مسابقات ورزشی امروز شنبه 15 شهریور
سازمان سنجش: مهلت انتخاب رشته تا 17 شهریور تمدید شد
مادورو: تلاش واشنگتن برای تغییر نظام در کاراکاس اشتباه است
مقدماتی جام‌جهانی اروپا و شب پرگل
قاتل شهید رضایی در سمیرم اعدام شد+فیلم
پیکر استاد احمد پژمان به زادگاهش در لارستان باز می‌گردد
رویکرد فرهنگی دولت و موضوع برگزاری کنسرت خیابانی
تل‌آویو همچنان در انزوای هوایی؛ ادامه تعلیق پروازها از سوی ایتالیا
بلاگر هتاک به اقوام بازداشت شد
X
آگهی تبلیغاتی