×
سیاسی
شناسه خبر : 222542
تاریخ انتشار : شنبه 1404/02/13 ساعت 09:03
تعویق مذاکرات، بازی را متوقف نکرد؛ سناریوی جدید دیپلماسی در راه است؟

نورنیوز بررسی می کند؛

تعویق مذاکرات، بازی را متوقف نکرد؛ سناریوی جدید دیپلماسی در راه است؟

تعویق مذاکرات ایران و آمریکا در رم، بازتابی از پیچیدگی‌های فزاینده در روند گفت‌وگوهاست؛ تحولی که نشان می‌دهد ورود به جزئیات فنی، تضاد منافع را آشکارتر کرده و همزمان، طرفین را به بازطراحی مسیر دیپلماسی در سایه تهدید، فشار و ابتکار واداشته است.

نورنیوز-گروه سیاسی: در فضای دیپلماسی پرنوسان کنونی، تعویق دور چهارم مذاکرات ایران و ایالات متحده آمریکا که قرار بود روز شنبه ۱۳ اردیبهشت ماه در رم برگزار شود، نشانه‌ای از چالش‌های عمیق‌تری است که در لایه‌های پنهان گفت‌وگوها جریان دارد. این تعویق، که در ابتدا از سوی وزرای خارجه ایران و عمان و به‌صورت رسمی و هماهنگ اعلام شد، به‌رغم توجیهات لجستیکی به نظر می رسد واجد ابعادی فراتر از مسائل اجرایی نیز هست. به‌ویژه آن‌که جلسه مهم ایران با تروئیکای اروپایی هم که مقرر بود پیش از مذاکرات رم برگزار شود، با تعویق مواجه شده و بر پیچیدگی وضعیت افزوده است.

ابتکار تعویق یا تاکتیک فشار؟

همزمان، ایالات متحده از طریق سخنگوی وزارت خارجه خود تلاش کرده است نشان دهد که تأخیری در برنامه‌ریزی نداشته و اصولاً زمان و مکان مشخصی برای شرکت در دور چهارم اعلام نکرده است. با این حال، منابع رسانه ای نزدیک به ایران گزارش داده‌اند که ابتکار تعویق، از سوی تهران و در واکنش به مواضع متناقض واشنگتن اتخاذ شده است. این در حالی است که تنها چند روز پیش، وزارت خارجه ایران از قطعی بودن مذاکرات در روز شنبه خبر داده بود.

جایی که اختلافات به سطح می‌رسند؛

تحلیل دور سوم گفت‌وگوها – که برای نخستین بار همزمان با آغاز مذاکرات فنی صورت گرفت – نشان می‌دهد ورود به فاز جزئیات فنی، طبیعتاً سطح اختلافات را افزایش داده و مواضع طرفین را در برابر یکدیگر سخت‌تر کرده است. در این مرحله، انتظارات برای تحقق توافق‌های کلی جای خود را به مناقشات بر سر بندهای دقیق فنی داده است. پیش از آغاز اولین دور مذاکرات عنی پیش‌بینی می‌شد که پس از این دور، روند مذاکرات با پیچیدگی‌های بیشتری همراه شود.

مکانیسم ماشه در میدان هشدار؛

در همین چارچوب، بیانیه اخیر وزارت خارجه فرانسه مبنی بر اینکه در صورت شکست مذاکرات، از اقدام برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران درنگ نخواهد کرد نیز ضمن آن که باید در قواعد بازی فرانسه به عنوان پلیس بد تحلیل شود، می تواندحاوی یک پیام اروپایی نیز باشد. هرچند لحن این بیانیه از سوی ناظران به‌عنوان تهدیدی آشکار تعبیر شد، اما پاسخ شدیداللحن جمهوری اسلامی ایران، از جمله در مواضع صریح سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، بیانگر آن است که تهران هرگونه تلاش برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه را خط قرمز خود تلقی می‌کند و در برابر آن، اقدامات متقابل و متناسبی را در دستور کار دارد.

چرخش آمریکایی و پافشاری ایرانی بر حق حاکمیت؛

شواهد بویژه اظهارات عنوان شده از سوی مارک روبیو وزیر خارجه آمریکا نشان می دهد که احتمالا یکی از نقاط اختلاف اصلی، موضوع تداوم غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران و همچنین ذخایر موجود است. برخی اطلاعات ضدو نقیض منتشر شده از سوی رسانه های عمدتا غربی حکایت از آن دارد که ایالات متحده در پیام های رد و بدل شده، برخلاف مواضع اولیه، بر انتقال ذخایر غنی‌شده به خارج تأکید کرده و این چرخش موضع، با مخالفت جدی ایران مواجه شده است. تهران بر این باور است که هرگونه توافق، تنها در صورت احترام به حق حاکمیتی کشور در بهره‌برداری صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای ممکن خواهد بود.

تلاش دیپلماتیک تهران برای خنثی‌سازی فشارها

در همین راستا، گفت‌وگوی اخیر سید عباس عراقچی با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، را باید در چارچوب تلاش‌های تهران برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های چندجانبه و خنثی‌سازی فشارهای یک‌جانبه آمریکا تحلیل کرد. در این گفت‌وگو که به‌صورت تلفنی و در آستانه دور جدید مذاکرات انجام شد، عراقچی بر حق مشروع ایران در استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای تأکید و نسبت به پیامدهای بازگشت احتمالی تحریم‌های سازمان ملل هشدار داد. گوترش نیز با استقبال از تداوم مسیر گفت‌وگو، خواستار خویشتنداری همه طرف‌ها شد و حمایت خود را از تلاش‌ها برای کاهش تنش اعلام کرد.

دو لبه راهبرد دولت ترامپ در مواجهه با ایران؛

در تحلیل راهبردی این تحولات، باید توجه داشت که دولت ترامپ همچنان از الگوی فشار همزمان با چانه‌زنی بهره می‌گیرد؛ الگویی که هدف آن، واداشتن ایران به پذیرش امتیاز در شرایط تهدید است. در مقابل، جمهوری اسلامی ایران نیز ضمن حفظ مسیر دیپلماتیک، در حال تنظیم یک معادله بازدارنده برای ممانعت از تحمیل توافقی ناهم‌تراز با منافع ملی خود است.

در این میان، حفظ ارتباط فعال با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تعامل محتاطانه با اروپا، بخشی از راهبرد تهران برای ایجاد موازنه میان جبهه واشنگتن و تروئیکای اروپایی محسوب می‌شود.

نه بن‌بست، نه پیشروی کامل؛

با وجود تنش‌های فزاینده، نمی‌توان وضعیت موجود را یک بن‌بست تلقی کرد. تعویق مذاکرات، اگرچه نشانه‌ای از شکنندگی روند گفت‌وگوهاست، اما در عین حال بازتاب‌دهنده تداوم اراده سیاسی دو طرف برای حفظ مسیر دیپلماتیک نیز هست. نقش عمان در تسهیل ارتباطات و علاقه‌مندی تروئیکای اروپایی به حفظ توافق، نشان می‌دهد که فضای مانور برای توافق هنوز وجود دارد، هرچند میدان بازی به‌شدت محدود شده است.

آیا دور چهارم نقطه بازگشت یا انفجار است؟

دور سوم مذاکرات نه‌تنها نقطه ورود به مباحث فنی، بلکه نقطه عطفی در روند شکل‌گیری خطوط قرمز طرفین بود. دور چهارم، هر زمان که برگزار شود، ناگزیر باید با نگاهی به این خطوط ترسیم‌شده پیش برود. آینده مسیر، نه صرفاً به اراده سیاسی بلکه به توان دو طرف برای بازطراحی مدل تعامل در شرایط تقابل بستگی دارد؛ مدلی که اگر طراحی نشود، احتمال بازگشت به چرخه تنش‌های گذشته بیش از پیش افزایش خواهد یافت.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
رئیس الحشدالشعبی: از تهدیدها هراسی نداریم و به دفاع از عراق پایبند هستیم
تعدیل نیرو و تعطیلی ده‌ها شعبه استارباکس در آمریکا و کانادا
اخراج تیم دوچرخه سواری رژیم اسرائیل از مسابقه تور ایتالیا
سرنوشت مرگبار دو قاتل بعد از بخشیده شدن
مسکو: اسنپ‌بک فاقد اعتبار و قطعنامه 2231 همچنان معتبر است
اعلام اسامی داوران دیدار استقلال و المحرق بحرین
توئیت عبری رهبر معظم انقلاب: نظام خبیث صهیونی منزوی‌ترین و منفورترین دولت دنیاست
ادعای وزیر خارجه آلمان علیه ایران در سازمان ملل
تکذیب شایعه دستور شورای عالی امنیت ملی برای تعیین جانشین مقامات
نورنما | 6 مهر سالروز شهادت سید حسن نصرالله
آلمان برای مقابله با تهدید پهپادها آماده می‌شود
نورنما | واقعیتی تلخ در طنز امیرحسین قیاسی...
سفیر سابق آمریکا: اسرائیل به دنبال تجزیه ایران و ترکیه است
ادامه بهانه جویی تیم هندی؛ درخواست بازی بی طرف !
سخنگوی سپاه: هدف دشمن در هر دو جنگ‌ تحمیلی تجزیه ایران بود
استقرار تیپ نظامی ناتو در مرز با روسیه
کشته و زخمی شدن 89 نفر زیر دست و پا در هند
امید به صعود تیم ملی ایران در جام جهانی 2026
عراقچی: دنبال توافق عادلانه هستیم
هشدار به صهیونیست‌ها: ایرانی‌ها پشت خط هستند
ترامپ به دنبال ارسال نیروی نظامی به پورتلند
عامل مجازی گروهک‌های تروریستی در کرمان دستگیر شد
زلنسکی: از اسرائیل سامانه پاتریوت دریافت کردیم
سید الحوثی: حسن نصرالله کابوس صهیونیست‌ها بود
رشد صددرصدی اعتبارات بخش گردشگری
هشدار مجدد عراقچی نسبت به پیامدهای فعال‌سازی مکانیزم ماشه
لاوروف: بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران و استفاده از مکانیسم پس‌گشت غیرقانونی است
ابزار خوشحالی پاشینیان از صلح ارمنستان ـ آذربایجان
المیادین آخرین تصویر از شهید سیدحسن نصرالله را منتشر کرد
کوثری: ایران برنامه‌های موشکی و هسته‌ای را کنار نمی‌گذارد
جدول لیگ برتر پس از اتمام بازی های هفته پنجم
پیکان برابر چادرملو متوقف شد
پزشکیان: سفر به نیویورک فرصتی برای تبیین مواضع ایران در سطح جهانی بود
واردات خودرو در 6 ماه اول سال برابر صفر
جمهوری اسلامی ایران همواره حامی لبنان مقتدر و عزتمند است
شرح وظایف جدید در شرایط بن‌بست دیپلماسی
حال سعید پیردوست رو به بهبود است
آژیر خطر برای ترامپ؛ رشد چشمگیر نارضایتی در پایگاه جمهوری‌خواهان
شیخ نعیم قاسم: راه و روش سید حسن نصرالله جاودان است/هرگز خلع‌سلاح مقاومت را نمی‌پذیریم
جاده چالوس یکطرفه شد
دکتر پزشکیان در بازگشت از نیویورک وارد تهران شد
رئیس جمهور لهستان: آماده گشودن فصل نوینی در مناسبات تاریخی و فرهنگی با ایران هستیم
مسدود شدن 4 میلیارد دلار کمک‌‌های خارجی آمریکا
سود سهام عدالت تا آخر هفته واریز می شود
عراقچی: تهدید علیه حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی ونزوئلا را محکوم می‌کنیم
سقف خرید و نگهداری تتر محدود شد
بهره‌برداری فاز نهایی‌ انتقال آب سد طالقان به کرج و تهران‌ تا نیمه مهرماه
لاریجانی با نخست وزیر لبنان دیدار کرد
ایران نه منزوی است و نه طالب جنگ
انزوای اسرائیل و ضرورت شکل‌گیری نظم نوین جهانی
X
آگهی تبلیغاتی