نورنیوز - گروه سیاسی: رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گفت‌وگویی با نشریه آمریکایی یو‌اس‌نیوز با اذعان به رویکرد متفاوت ایران در دور جدید مذاکرات با آمریکا، تصریح کرد: «برای نخستین‌بار در چند سال اخیر، ایران با جدیت، صراحت و تمرکز بر موضوعات محوری وارد گفت‌وگو شده است.» با این حال، وی تأکید کرد که هنوز «هیچ توافق مشخصی در چشم‌انداز نیست».
گروسی در ادامه با اشاره به فضای کنونی مذاکرات، این مقطع را «بهترین فرصت موجود» دانست و گفت: «نه، هنوز به نور انتهای تونل نرسیده‌ایم.» اظهارات گروسی در شرایطی مطرح می‌شود که در مذاکرات منجر به برجام نیز ایران چه در مذاکرات و چه در اجرای تعهدات، جدی ترین طرف توافق بود اما خروج غیرقانونی آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ و بی‌عملی کشورهای اروپایی در اجرای تعهدات‌شان باعث عدم اجرای توافق شد.
او توسعه برنامه هسته‌ای ایران و انباشت اورانیوم با غنای بالا را باعث نگرانی دانست، اما اذعان کرد که موضوع ذخایر غنی‌شده «قابل حل» و حتی «قابل انتقال به خارج از کشور» است؛ موضوعی که در حال حاضر در چارچوب گفتگوهای فنی با ایران در حال پیگیری است.
این در حالی است که ایران تاکنون در بیش از ۱۵ گزارش رسمی آژانس، به عنوان کشوری معرفی شده که به تمامی تعهدات هسته‌ای خود پایبند بوده است؛ اما همچنان با مطالبه‌گری‌های سیاسی و فشارهای فرامتنی مواجه است.گروسی با وجود این سوابق، می‌گوید: «با گذشت زمان، وضعیت بدتر شده زیرا سانتریفیوژها همچنان در حال چرخش هستند و سطح ذخایر در حال افزایش است.»
وی در ادامه هشدار داد که تداوم این وضعیت می‌تواند منجر به بحران‌هایی چون «درگیری نظامی» شود که باید به هر قیمتی از آن جلوگیری کرد.
آژانس‌به‌عنوان یک نهاد فنی-حقوقی، در سال‌های اخیر بیش از پیش به بازیگری سیاسی بدل شده و در موارد متعدد، با بی‌توجهی به گزارش‌های مثبت خود درباره پایبندی ایران به تعهدات، به مطالبه‌گری‌های فراتر از چارچوب توافقات رسمی دامن زده است.
این‌گونه اظهارات، در حالی مطرح می‌شود که مسئولیت اصلی آژانس، تسهیل راستی‌آزمایی‌های فنی و جلوگیری از تنش‌آفرینی در پرونده‌های هسته‌ای است، نه ایفای نقش تحلیلگر امنیتی یا هشداردهنده سیاسی.
مدیرکل آژانس همچنین گفت که با هدف ارتقای شفافیت در برنامه غنی‌سازی ایران، در حال انجام رایزنی‌هایی است و افزود: «دستیابی به یک توافق راستی‌آزمایی‌پذیر میان ایران و آمریکا، در حال حاضر مهم‌ترین اولویت است.» او با اشاره به حضور خود در نیویورک برای گفتگو در همین زمینه، افزود: «هرگونه توافق احتمالی میان ایران و آمریکاست و آژانس، طرف امضاکننده توافق نخواهد بود.»
گروسی با تأکید بر لزوم نظارت آژانس بر اجرای توافق، تصریح کرد: «در غیاب ما، این توافق بسیار شکننده خواهد بود.» او همچنین نقش ویتکاف و عراقچی را در اطلاع‌رسانی به آژانس مثبت ارزیابی کرد، اما تأکید داشت که تضمین راستی‌آزمایی تعهدات صرفاً با حضور فعال آژانس ممکن است. وی با اشاره به کنار گذاشته شدن «برجام» توسط دولت آمریکا، گفت: «هم رئیس‌جمهور ترامپ و هم وزیر خارجه مارک روبیو اعلام کرده‌اند که دیگر موضوعیتی برای بازگشت به برجام وجود ندارد.» به گفته گروسی، توافق آینده اگر حاصل شود، «پیچیدگی‌های کمتری نسبت به برجام» خواهد داشت.
در عین حال، گروسی به نکته مهمی اشاره کرد: «اگرچه گفته‌ام که ایران ذخایر اورانیوم کافی برای تولید چند بمب اتم دارد، اما این به معنای آن نیست که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است.» وی افزود: «هیچ کشور دیگری بدون داشتن بمب، در سطح ایران اورانیوم غنی نمی‌کند»؛ سخنی که به‌روشنی ابعاد دوگانه‌نگری و استانداردهای تبعیض‌آمیز در نظارت‌های بین‌المللی را آشکار می‌سازد.
در پایان، مدیرکل آژانس هشدار داد که برخی کشورها منتظرند در صورت عدم حصول توافق تا مهر یا آبان آینده، از «مکانیسم ماشه» استفاده کنند و تحریم‌های گسترده‌تری علیه ایران اعمال نمایند. وی افزود: «اگرچه هنوز تا آن زمان فرصت باقی است، اما دستیابی به توافق پیش از پایان مهلت، اهمیتی حیاتی دارد.»
نورنیوز