زنگ آغاز بزرگ‌ترین رقابت علمی کشور به صدا در‌می‌آید

نورنیوز- گروه اجتماعی: اولین روز از نخستین نوبت کنکور سراسری سال ۱۴۰۴، فردا در سراسر کشور برگزار می‌شود. آزمون‌های گروه‌های آزمایشی ریاضی و فنی و علوم انسانی صبح فردا  و آزمون‌های گروه‌های هنر و زبان‌های خارجی عصر فردا پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ماه؛‌ و آزمون گروه علوم تجربی صبح روز جمعه ۱۲ اردیبهشت ماه برگزار می‌شود.

این آزمون که دومین تجربه اجرای نظام جدید دو نوبتی با تأثیر قطعی سوابق تحصیلی است، بار دیگر فضای رقابت آموزشی را در کشور داغ کرد؛ فضایی که در عین تکرار سنتی  و پرهیاهوی رقابت در بستر تحولات آموزشی و نگرانی‌های داوطلبان، شکل و شاید معنای تازه‌ای یافته است. شاید کنکور امسال آخرین کنکوری باشد که در دو مرحله برگزار می‌شود؛‌ چراکه طبق اعلام وزارت علوم، آزمون سراسری در سال 1405 و پس از آن، یکبار برگزار می‌شود.

برگزاری کنکور در دو نوبت (اردیبهشت‌ماه و تیرماه) و تأثیر قطعی ۶۰ درصدی سوابق تحصیلی، یکی از مهم‌ترین تغییرات اعمال‌شده در ساختار کنکور طی دو دهه گذشته محسوب می‌شود. سیاست‌گذاران آموزشی هدف از این اصلاحات را کاهش فشار روانی و تمرکز بر عدالت آموزشی عنوان کرده‌اند، اما بررسی میدانی نشان می‌دهد که این تغییرات با واکنش‌های متفاوت و در بسیاری اوقات منفی از سوی داوطلبان، خانواده‌ها و حتی مشاوران آموزشی همراه بوده است.

   آمارها چه می‌گویند؟

طبق گزارش رسمی سازمان سنجش، در این آزمون ۹۵۷ هزار و ۷۹۸ متقاضی ثبت نام کرده‌اند که از این تعداد ۶۳ درصد زن و ۳۷ درصد مرد هستند؛ ضمن اینکه تعداد ۴۷۰ هزار و ۵۲۷ نفر متقاضی شرکت در آزمون اختصاصی دانشجو-معلم شده‌اند که ۶۶ درصد آنها زن و ۳۴ درصد مرد هستند. گروه‌های ریاضی و انسانی بیشترین رشد در تعداد شرکت‌کننده را نسبت به سال گذشته تجربه کرده‌اند، در حالی که در گروه علوم تجربی، با وجود رقابت سنتی، کاهش اندکی در تعداد داوطلبان دیده شده است.

سهم تقریبی گروه‌ها به تفکیک از این قرار است: علوم تجربی  حدود ۳۵ درصد، علوم انسانی حدود ۳۲ درصد، ریاضی و فنی حدود ۲۰ درصد، هنر و زبان مجموعاً حدود ۱۳ درصد. ترکیب جنسیتی داوطلبان نیز نسبتاً پایدار بوده است:  حدود ۵۸درصد زن و ۴۲درصد مرد.

سرگردانی‌ها و نگرانی‌ها

چهل و ششمین آزمون سراسری ورود به دانشگاه ها در حالی از فردا کلید می‌خورد که طی چندماه اخیر، گردش خبرهایی درباره موضوع تأثیر سوابق تحصیلی در این آزمون، و نیز شایعه بی اساس فروش سئوالات کنکور در فضای مجازی، داوطلبان را در ابهام یا تشتت و سرگردانی قرار داده بود. کشاکش وزارت علوم با شورای عالی انقلاب فرهنگی بر سر میزان و نحوه تأثیر سوابق تحصیلی،‌ چندماهی این موضوع را در هاله‌ای از ابهام قرار داد و سرانجام به این نتیجه رسید که معدل پایه یازدهم در کنکور امسال، فقط تأثیر مثبت داشته باشد. فرمول پیچیده‌ی تأثیر سوابق تحصیلی در نتیجه‌ی نهایی آزمون سراسری، وقتی با تصمیمات متغیر و مکرر درباره میزان این تأثیر همراه شد نارضایتی هایی در بین داوطلبان و خانواده ها ایجاد کرد.

در کنار این موضوع، شایعه‌ی تقلب در آزمون و لورفتن سئوالات آن و ادعای فروش سئوالات در فضای مجازی، مثل چند سال اخیر، موج محدودی از نگرانی را باز هم در میان خانواده ها دامن زد. این موضوع که چند سالی است باعث دغدغه ذهنی داوطلبان شدهه امسال هم در مقیاسی کوچک تر مطرح شد اما هم مقامات وزارت علوم و هم مقامات انتظامی، احتمال ‌وقوع چنین اتفاقاتی را به شدت تکذیب کردند. کار تا جایی بالا گرفت که شخص وزیر علوم، صراحتا اعلام کرد که تضمین می‌کنم کنکور در امنیت کامل برگزار شود.