×
سیاسی
شناسه خبر : 221574
تاریخ انتشار : پنج‌شنبه 1404/02/04 ساعت 19:45

*دکتر حمیدرضا فرتوک زاده*

قانون آمره خلیج فارس؛ امنیت پیوسته، سرنوشت مشترک

امنیت در خلیج فارس یک مسئله‌ی تجزیه‌ناپذیر و به‌هم‌پیوسته است؛ هر تهدید علیه یک نقطه، کل منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. خطای تحلیل بخشی‌نگر، نه‌تنها ناکارآمد، بلکه گاه به پاشنه آشیل امنیت منطقه‌ای تبدیل می‌شود. راه‌حل پایدار، تنها در منطقه‌گرایی است.

نورنیوز-گروه سیاسی: یکی از خطاهای رایج در تحلیل وضعیت خلیج فارس، تصور امکان تأمین امنیت به‌صورت بخشی و مستقل از یکدیگر توسط کشورهای منطقه است؛ تحلیلی که هم تجربه تاریخی آن را رد کرده و هم واقعیت‌های جاری، نادرستی آن را به‌طور مکرر آشکار ساخته‌اند.

واقعیت آن است که امنیت در خلیج فارس از یک «قانون آمره» پیروی می‌کند؛ قانونی نافذ که هرگونه تهدید به یک واحد سیاسی یا اقتصادی را تهدیدی علیه کلیت منطقه قلمداد می‌کند. این قاعده اجتناب‌ناپذیر ژئوپلیتیک، برخاسته از پیوندهای طبیعی، جغرافیایی و تمدنیِ میان واحدهای شمال و جنوب خلیج فارس است؛ پیوندهایی که اگرچه بر بستر تفاوت‌های آشکار در ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شکل گرفته‌اند، اما در سطح تهدیدات امنیتی، همه را در موقعیت مشابهی قرار می‌دهند.به تعبیر روشن‌تر: سرشت‌های جداگانه، سرنوشت امنیتی مشترک ساخته‌اند.

در این میان، یکی از پیش‌نیازهای اساسی موفقیت ایران در هرگونه مذاکره مؤثر با ایالات متحده، بازتعریف این چارچوب تحلیلی و برطرف کردن خطاهای محاسباتی رایج درباره خلیج فارس است؛ به‌ویژه تأکید بر این واقعیت که امنیت منطقه یک کل به‌هم‌پیوسته و تجزیه‌ناپذیر است.

با این همه، روندهای اخیر از جمله برخی سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی یا طرح‌های پدافندی در شمال و جنوب خلیج فارس، همچنان از نوعی نگاه بخشی‌نگر و تک‌محور رنج می‌برند. چه در توصیف راهبرد فجیره به‌عنوان گریزگاهی مطمئن، چه در تصور نقش جایگزین برای خط لوله گوره–جاسک، خطای اصلی در نادیده‌گرفتن کلیت نظم امنیتی خلیج فارس است. اصل مغفول این است: هیچ نقطه‌ای در خلیج فارس، خارج از دامنه اثر متقابل امنیتی دیگر نقاط نیست. تجربه‌های پیاپی هم نشان داده‌اند که تقویت امنیت یک بخش، بدون پیوند با امنیت منطقه‌ای، نه تنها پایدار نیست بلکه ممکن است در موقعیتی بحرانی، به پاشنه آشیل کل معادله تبدیل شود.

نکته مهم‌تر آن‌که، هیچ چارچوب امنیتیِ مبتنی بر نیروهای بیرونی نمی‌تواند این پیوستگی بومی را جایگزین کند. راه‌حل‌های وارداتی، خواه نظامی و خواه سیاسی، تنها بر پیچیدگی وضعیت افزوده‌اند و نه‌تنها هزینه‌زا، که در بلندمدت بی‌اعتمادکننده بوده‌اند. منطقه‌گرایی در امنیت، یک انتخاب تاکتیکی نیست، بلکه ضرورتی ساختاری و راهبردی است. کشورهای خلیج فارس می‌توانند هر یک مسیر توسعه خود را برگزینند، اما در صورت بحران، هیچ‌کدام مصون از پیامد نخواهند بود. این، نه هشدار، بلکه بازخوانی قاعده‌ای است که سال‌هاست بر این منطقه حاکم است: قانون آمره خلیج فارس.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
شهادت یک خبرنگار دیگر در غزه به همراه فرزندش
کدام استان ها شنبه تعطیل هستند؟
رویارویی زلنسکی با بزرگ‌ترین چالش‌های سیاسی دوران ریاست جمهوری اش
عیسی کلانتری: دریاچه ارومیه را خشکاندند
شمخانی در مرکز ادعای هسته ای اسراییل
اعترافات عاملان درگیری مسلحانه در چالوس+فیلم
رونمایی از تصمیمات جدید در قیمت گذاری خودرو ؛ مردم میان امید و نگرانی
طرح «اسرائیل بزرگ» نتانیاهو و انفعال کشورهای عربی
سیدورف: آینده استقلال به انتخاب‌های درست و ثبات مدیریتی گره خورده است
ابراز رضایت ترامپ از جلسه با سران اروپا و زلنسکی
اعلام از سرگیری فعالیت سفارت جمهوری چک در تهران
تبادل سرزمین؛ موضوع مذاکره زلنسکی و پوتین
وضعیت آب و هوا امروز سه‌شنبه 28 مرداد 1404 + وضعیت استان‌ها
برنامه مسابقات ورزشی امروز سه‌شنبه 28 مرداد + پخش زنده
تحلیل زبان بدن زلنسکی در دیدار تازه اش با ترامپ چه بود؟
قاتل 4 عضو یک خانواده در لارستان قصاص شد
وزیر بهداشت: هوش مصنوعی از موضوعات کلیدی آینده نظام سلامت است
زلنسکی: در نشست سه‌جانبه با پوتین و ترامپ درباره اراضی گفتگو می‌کنیم
نخست‌وزیر انگلیس: هدف سفر به واشنگتن مذاکره برای صلح عادلانه است
وزیر اقتصاد: زمان تک‌نرخی شدن ارز فرا رسیده است
برنامه‌ریزی برای رشد سه میلیارد دلاری حجم تجارت ایران و ارمنستان
افزایش چشمگیر زائران مشهد در دهه آخر ماه صفر
اتحادیه اروپا خواستار حفظ منافع مشترک و گارانتی‌های امنیتی اوکراین شد + فیلم
حریق گسترده در برج 25 طبقه بدون تلفات جانی مهار شد
حمله می‌شود یا نه؟!
جزییات دیدار ترامپ و زلنسکی در کاخ سفید
شنبه اداره‌های تهران تعطیل است
جدول رده‌بندی لیگ برتر پس از پایان دیدارهای امروز
کاهش ساعت کاری ادارات کردستان طی دو روز آینده
ترامپ: در صورت پیشرفت مثبت، نشست سه‌جانبه برگزار می‌شود
چند پرسش از دوستان جبههٔ اصلاحات
تعویض‌های طلایی هاشمیان؛ پرسپولیس از شکست فرار کرد
عکس های منتخب جهان، 18 آگوست 2025
اروپا و ترامپ؛ نمایش وحدت یا سند تحقیر تاریخی
ایران برنده یک نقره و یک برنز در 4 وزن نخست کشتی آزاد جوانان شد
آغاز ساخت نخستین شهر هوشمند دریامحور ایران در قشم
حماس با طرح پیشنهادی آتش‌بس در غزه موافقت کرد
وزیر اقتصاد: اصلاحات بودجه‌ای 1404 به مجلس می رود
وداع با استاد فرشچیان؛ پیکر «استاد فرشچیان» به خاک سپرده شد
زمان واریز معوقات فروردین بازنشستگان تامین اجتماعی اعلام شد
گل به خودی حسین پورحمیدی در دقیقه 17؛ مس رفسنجان گل دوم را زد + فیلم
ترکیب اصلی تیم فجر مقابل پرسپولیس +جدول
تکلیف امتحانات روز شنبه دانشگاه‌های تهران مشخص شد
درنشست مهم رهبران اروپایی در واشنگتن؛ ترامپ خواستار پایان فوری جنگ اوکراین شد
عارف: حل مسائل از طریق مذاکره، راهبرد اصلی ماست
دوفوریتی | رواج ازدواج سفید و کوررنگی سیاست‌گذاری اجتماعی ما
350 زائر ایرانی هنوز در عراق هستند
صادق: در انتخابات نظام مهندسی امسال هیچ دخالتی نداشتیم + فیلم
بازگشت قطر ایرویز به فرودگاه شیراز/ پروازهای بین‌المللی افزایش یافت
ایستگاه متروی شهید بخارایی تعطیل شد
X
آگهی تبلیغاتی