×
سیاسی
شناسه خبر : 221574
تاریخ انتشار : پنج‌شنبه 1404/02/04 ساعت 19:45
قانون آمره خلیج فارس؛ امنیت پیوسته، سرنوشت مشترک

*دکتر حمیدرضا فرتوک زاده*

قانون آمره خلیج فارس؛ امنیت پیوسته، سرنوشت مشترک

امنیت در خلیج فارس یک مسئله‌ی تجزیه‌ناپذیر و به‌هم‌پیوسته است؛ هر تهدید علیه یک نقطه، کل منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. خطای تحلیل بخشی‌نگر، نه‌تنها ناکارآمد، بلکه گاه به پاشنه آشیل امنیت منطقه‌ای تبدیل می‌شود. راه‌حل پایدار، تنها در منطقه‌گرایی است.

نورنیوز-گروه سیاسی: یکی از خطاهای رایج در تحلیل وضعیت خلیج فارس، تصور امکان تأمین امنیت به‌صورت بخشی و مستقل از یکدیگر توسط کشورهای منطقه است؛ تحلیلی که هم تجربه تاریخی آن را رد کرده و هم واقعیت‌های جاری، نادرستی آن را به‌طور مکرر آشکار ساخته‌اند.

واقعیت آن است که امنیت در خلیج فارس از یک «قانون آمره» پیروی می‌کند؛ قانونی نافذ که هرگونه تهدید به یک واحد سیاسی یا اقتصادی را تهدیدی علیه کلیت منطقه قلمداد می‌کند. این قاعده اجتناب‌ناپذیر ژئوپلیتیک، برخاسته از پیوندهای طبیعی، جغرافیایی و تمدنیِ میان واحدهای شمال و جنوب خلیج فارس است؛ پیوندهایی که اگرچه بر بستر تفاوت‌های آشکار در ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شکل گرفته‌اند، اما در سطح تهدیدات امنیتی، همه را در موقعیت مشابهی قرار می‌دهند.به تعبیر روشن‌تر: سرشت‌های جداگانه، سرنوشت امنیتی مشترک ساخته‌اند.

در این میان، یکی از پیش‌نیازهای اساسی موفقیت ایران در هرگونه مذاکره مؤثر با ایالات متحده، بازتعریف این چارچوب تحلیلی و برطرف کردن خطاهای محاسباتی رایج درباره خلیج فارس است؛ به‌ویژه تأکید بر این واقعیت که امنیت منطقه یک کل به‌هم‌پیوسته و تجزیه‌ناپذیر است.

با این همه، روندهای اخیر از جمله برخی سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی یا طرح‌های پدافندی در شمال و جنوب خلیج فارس، همچنان از نوعی نگاه بخشی‌نگر و تک‌محور رنج می‌برند. چه در توصیف راهبرد فجیره به‌عنوان گریزگاهی مطمئن، چه در تصور نقش جایگزین برای خط لوله گوره–جاسک، خطای اصلی در نادیده‌گرفتن کلیت نظم امنیتی خلیج فارس است. اصل مغفول این است: هیچ نقطه‌ای در خلیج فارس، خارج از دامنه اثر متقابل امنیتی دیگر نقاط نیست. تجربه‌های پیاپی هم نشان داده‌اند که تقویت امنیت یک بخش، بدون پیوند با امنیت منطقه‌ای، نه تنها پایدار نیست بلکه ممکن است در موقعیتی بحرانی، به پاشنه آشیل کل معادله تبدیل شود.

نکته مهم‌تر آن‌که، هیچ چارچوب امنیتیِ مبتنی بر نیروهای بیرونی نمی‌تواند این پیوستگی بومی را جایگزین کند. راه‌حل‌های وارداتی، خواه نظامی و خواه سیاسی، تنها بر پیچیدگی وضعیت افزوده‌اند و نه‌تنها هزینه‌زا، که در بلندمدت بی‌اعتمادکننده بوده‌اند. منطقه‌گرایی در امنیت، یک انتخاب تاکتیکی نیست، بلکه ضرورتی ساختاری و راهبردی است. کشورهای خلیج فارس می‌توانند هر یک مسیر توسعه خود را برگزینند، اما در صورت بحران، هیچ‌کدام مصون از پیامد نخواهند بود. این، نه هشدار، بلکه بازخوانی قاعده‌ای است که سال‌هاست بر این منطقه حاکم است: قانون آمره خلیج فارس.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
کنار زدن موانع سنتی آموزش رشته کامپیوتر با استارتاپ CS12
کاربران اپ‌های هوش مصنوعی از یک میلیارد کاربر گذشت
8 نشانه‌ای که می‌گویند بدن‌تان بیش از حد خسته است
پیش‌بینی عفونت‌های تنفسی کودکان با هوش مصنوعی
اجساد کشته شدگان اسرائیلی بهانه‌ آزار فلسطینیان است
رقابت عشقی خونین / پسر جوان در دعوا بر سر یک دختر کشته شد
محبوبیت بالای پوتین بر اساس نظرسنجی اخیر روسیه
درخواست اعدام برای نخست‌وزیر سابق بنگلادش
حمایت قاطع شورای امنیت از دولت لبنان
نامه ایران، روسیه و چین به سازمان ملل درباره قطعنامه 2231
رسوایی‌های شاهزاده کار دستش داد
قتل عمد در تصادفات مربوط به خودروهای با چراغ زنون صحت ندارد
با وجود تمدید آتش بس صورت گرفت؛ حمله هوایی پاکستان به پکتیکا افغانستان
اعلام قوی‌ترین گذرنامه‌های جهان/ایران در رتبه چندم قرار دارند؟
طلایی‌پوشان سپاهان برنده از آبادان بیرون آمدند
ترکیه و سوریه درصدد گسترش توافق میان خود
تعطیلی مدارس تمام مقاطع مشهد فردا 26 مهر
فیلمبرداری با تلفن همراه از مسابقات لیگ برتر ممنوع شد
لحن ترامپ نرم شد/تعرفه‌های سنگین چین پایدار نخواهد بود
نتایج اولیه انتخابات نظام پزشکی اعلام شد؛ مشارکت بیش از 76 هزار نفر
بیانیه تند ایران در واکنش به ادعاهای ضدایرانی مقام انگلیس
وزیر خارجه: ایران تحت هیچ فشاری قرار نمی‌گیرد/حقوق حاکمیتی ایران قابل مذاکره نیست
آثار شکنجه بر پیکر 120 شهید فلسطینی
ترامپ به زلنسکی : تاماهاوک‌ها را نمی‌دهیم!
تمدید 4 ماهه خدمت سربازی اجباری در رژیم اسرائیل
پاداش عجیب عربستان صدای قهرمان جام جهانی را درآورد
کاهش 10 درصدی ارزش بورس تهران در نیمه نخست امسال
چین همزمان با رزمایش مشترک فیلیپین و آمریکا قدرت‌نمایی کرد
جان بولتون خود را به مقامات قضایی تسلیم کرد
ساپینتو: به باخت عادت نداریم / فکر نکنید رئال مادرید هستیم
حماس خواستار تکمیل روند آتش بس شد
واکنش تند هاشمیان به شایعات درباره جانشینش
فوت رهبر اپوزیسیون آرژانتین در پخش زنده تلویزیونی
فایننشال تایمز:عربستان در پی پیمان دفاعی با آمریکاست
هشدار حماس: خلع سلاح مقاومت، آغاز ناآرامی هاست
جدول لیگ برتر پس از بازی‌های امروز / استقلال در یک قدمی صدرنشینی!
پیشنهاد پرسپولیس به سرمربی سابق سپاهان!
سناتورهای آمریکایی قطعنامه‌ای برای جلوگیری از حمله آمریکا به ونزوئلا ارائه می‌دهند
جزییات جدید از ثبت‌نام وام 50 میلیون تومانی بازنشستگان تأمین اجتماعی
روسیه: شکست اروپایی‌ها در بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران
یارانه پردرآمدهاحذف می شود/ تعداد و دهک های مشمول
پلاک‌های جدید و متفاوت در راه سیستان و اینچه‌برون
اولین پیروزی استقلال در خانه/استقلال (1) - مس رفسنجان (0)+ فیلم گل مسابقه
اصرار اتحادیه اروپا بر مواضع غیرسازنده درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران
دستیار مورینیو در آستانه پیوستن به کادرفنی تیم ملی ایران
نقض مکرر آتش بس غزه از سوی رژیم اسرائیل/ایران محکوم کرد
رزمایش ونزوئلا در واکنش به تحرکات آمریکا
امیر دریادار سیاری: امنیت پایدار در سایه آمادگی و بازدارندگی حاصل می شود
گل گهر موقتا صدرنشین لیگ برتر شد
درگذشت کشتی گیر 18 ساله گیلانی در حین تمرین
X
آگهی تبلیغاتی