×
سیاسی
شناسه خبر : 221574
تاریخ انتشار : پنج‌شنبه 1404/02/04 ساعت 19:45

*دکتر حمیدرضا فرتوک زاده*

قانون آمره خلیج فارس؛ امنیت پیوسته، سرنوشت مشترک

امنیت در خلیج فارس یک مسئله‌ی تجزیه‌ناپذیر و به‌هم‌پیوسته است؛ هر تهدید علیه یک نقطه، کل منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. خطای تحلیل بخشی‌نگر، نه‌تنها ناکارآمد، بلکه گاه به پاشنه آشیل امنیت منطقه‌ای تبدیل می‌شود. راه‌حل پایدار، تنها در منطقه‌گرایی است.

نورنیوز-گروه سیاسی: یکی از خطاهای رایج در تحلیل وضعیت خلیج فارس، تصور امکان تأمین امنیت به‌صورت بخشی و مستقل از یکدیگر توسط کشورهای منطقه است؛ تحلیلی که هم تجربه تاریخی آن را رد کرده و هم واقعیت‌های جاری، نادرستی آن را به‌طور مکرر آشکار ساخته‌اند.

واقعیت آن است که امنیت در خلیج فارس از یک «قانون آمره» پیروی می‌کند؛ قانونی نافذ که هرگونه تهدید به یک واحد سیاسی یا اقتصادی را تهدیدی علیه کلیت منطقه قلمداد می‌کند. این قاعده اجتناب‌ناپذیر ژئوپلیتیک، برخاسته از پیوندهای طبیعی، جغرافیایی و تمدنیِ میان واحدهای شمال و جنوب خلیج فارس است؛ پیوندهایی که اگرچه بر بستر تفاوت‌های آشکار در ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شکل گرفته‌اند، اما در سطح تهدیدات امنیتی، همه را در موقعیت مشابهی قرار می‌دهند.به تعبیر روشن‌تر: سرشت‌های جداگانه، سرنوشت امنیتی مشترک ساخته‌اند.

در این میان، یکی از پیش‌نیازهای اساسی موفقیت ایران در هرگونه مذاکره مؤثر با ایالات متحده، بازتعریف این چارچوب تحلیلی و برطرف کردن خطاهای محاسباتی رایج درباره خلیج فارس است؛ به‌ویژه تأکید بر این واقعیت که امنیت منطقه یک کل به‌هم‌پیوسته و تجزیه‌ناپذیر است.

با این همه، روندهای اخیر از جمله برخی سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی یا طرح‌های پدافندی در شمال و جنوب خلیج فارس، همچنان از نوعی نگاه بخشی‌نگر و تک‌محور رنج می‌برند. چه در توصیف راهبرد فجیره به‌عنوان گریزگاهی مطمئن، چه در تصور نقش جایگزین برای خط لوله گوره–جاسک، خطای اصلی در نادیده‌گرفتن کلیت نظم امنیتی خلیج فارس است. اصل مغفول این است: هیچ نقطه‌ای در خلیج فارس، خارج از دامنه اثر متقابل امنیتی دیگر نقاط نیست. تجربه‌های پیاپی هم نشان داده‌اند که تقویت امنیت یک بخش، بدون پیوند با امنیت منطقه‌ای، نه تنها پایدار نیست بلکه ممکن است در موقعیتی بحرانی، به پاشنه آشیل کل معادله تبدیل شود.

نکته مهم‌تر آن‌که، هیچ چارچوب امنیتیِ مبتنی بر نیروهای بیرونی نمی‌تواند این پیوستگی بومی را جایگزین کند. راه‌حل‌های وارداتی، خواه نظامی و خواه سیاسی، تنها بر پیچیدگی وضعیت افزوده‌اند و نه‌تنها هزینه‌زا، که در بلندمدت بی‌اعتمادکننده بوده‌اند. منطقه‌گرایی در امنیت، یک انتخاب تاکتیکی نیست، بلکه ضرورتی ساختاری و راهبردی است. کشورهای خلیج فارس می‌توانند هر یک مسیر توسعه خود را برگزینند، اما در صورت بحران، هیچ‌کدام مصون از پیامد نخواهند بود. این، نه هشدار، بلکه بازخوانی قاعده‌ای است که سال‌هاست بر این منطقه حاکم است: قانون آمره خلیج فارس.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
چرا تشخیص زودهنگام تنبلی چشم در کودکان حیاتی است؟
محدودیت های شدید فرانسه برای شبکه‌های اجتماعی
ایلان ماسک: استارلینک می‌تواند جایگزین اپراتورهای موبایل شود
باران پاییزی منتظر پایان تابستان نمی‌ماند + نقشه
نماینده آمریکا: ایران باید همکاری فوری با آژانس اتمی را از سر بگیرد
حماس: جنایت اسرائیل در دوحه اعلام جنگ به کشورهای عربی است
حمله هوایی رژیم صهیونیستی به یک خودرو در جنوب لبنان
گوترش و عراقچی درباره موضوع هسته‌ای و وضعیت یمن گفتگو کردند
تصاویر مظنون تیراندازی به حامی ترامپ منتشر شد
جبهه اصلاحات: اسرائیل تهدیدکننده صلح و ثبات جهان است
فشار قطر به امارات برای تعطیلی سفارتش در اسرائیل
عراقچی: شروط سه کشور اروپایی برای تمدید اسنپ بک، غیر عاقلانه بود
تشییع شهدای حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به نشست حماس در دوحه
شورای امنیت سازمان ملل حملات اسرائیل به دوحه را محکوم کرد
جاسوسی تلفنی ترامپ با سلاح اسرائیلی
چین: با فعال‌سازی مکانیسم ماشه مخالفیم
پورمحمدی: قرار نیست هر ردیف بودجه تا ابد ادامه یابد
سارق؛ شاگرد مالک از آب درآمد!
واکنش خبرنگار بی بی سی به ترورهای آمریکا و اسرائیل در زمان مذاکرات!
روپوش دانش‌آموزان تا 3 سال تغییر نمی‌کند+فیلم
امارات حضور اسرائیل را در کنفرانس امنیتی دبی ممنوع کرد
عملیات موفقیت آمیز القسام علیه تجهیزات و نظامیان رژیم صهیونیستی
ترامپ خواستار تعرفه 100 درصدی اروپا علیه چین و هند شد
انفجار بزرگ در ونزوئلا + فیلم
کمبود نقدینگی، عامل تعطیلی 53 درصد از واحد‌های صنعتی
اولین حضور سه رهبر حماس مقابل دوربین‌ها پس از حمله اسرائیل
ایلان ماسک دیگر ثروتمندترین فرد جهان نیست
قطر: همکاری امنیتی با آمریکا قوی‌تر از همیشه است
ابلاغ آیین‌نامه اختصاص 3 درصد درآمدهای نفت و گاز به مناطق نفت‌خیز
پیراهن استقلال 3 برابر ارزش ستارۀ اسپانیایی درآمدزایی کرد
توسعه همکاری‌های انرژی میان ایران و ارمنستان
لاوروف: حمله به قطر نباید تکرار شود؛ مسکو از این حمله ناراضی است
7800 هکتار از شبکه آبیاری پایاب سد خداآفرین در اردبیل افتتاح شد
مادورو: ارتش ونزوئلا در جبهه های نبرد سراسر کشور مستقر می شوند
تحریم‌های جدید آمریکا علیه جنبش حوثی‌های یمن اعلام شد
وضعیت نگران‌کننده سد لار با 97 درصد مخزن خالی
نخست وزیر پاکستان خواستار اتحاد مسلمانان علیه تجاوز صهیونیستی شد
واکنش بغداد به مصوبه مجلس نمایندگان آمریکا
مدیوم‌شات | سخنان تند سینماگر پیشکسوت علیه موسیقی سنتی
روایت وزیر خارجه تونس از رایزنی با عراقچی
آخرین وضعیت سلامتی حمید هیراد
پزشکیان : سپردن مدیریت به افراد شایسته تنها راه حل مشکلات کشور است
هافبک ازبک پرسپولیس آماده بازی شد
اتحادیه اروپا: شاید جنگ اوکراین چند سال دیگر ادامه یابد
راه‌اندازی 68 دوربین ثبت تخلفات در جاده‌های گیلان
توافق ایران و آژانس مانع اجماع جهانی علیه ایران می‌شود
ناسا درهای خود را به روی چینی‌ها بست
اسرائیل به کجا می‌رود؟!
مرگ کارگر جوان در چاه
سه‌گانه‌ای که جهان نمی‌فهمد
X
آگهی تبلیغاتی