×
سیاسی
شناسه خبر : 221137
تاریخ انتشار : دوشنبه 1404/02/01 ساعت 12:05

دکتر محمدرضا فرزانگان

مذاکره؛ راهبردی عقلانی

اقتصاد ایران تحت تحریم‌‌‌ها آسیب‌‌‌های زیادی دیده است. در یکی از مطالعات اخیرم، عملکرد اقتصادی ایران را با گروهی از کشورهایی که تا پیش از تحریم‌‌‌های 2012 روند توسعه‌‌‌ای مشابهی با ایران داشتند، مقایسه کردم.برآوردها نشان می‌دهد که تحریم‌‌‌ها در دوره 2012 تا 2019، به طور متوسط سالانه باعث کاهش 3600دلار درآمد سرانه (به قیمت‌های برابری قدرت خرید) هر ایرانی شده‌

نورنیوز-گروه اقتصاد: اقتصاد ایران تحت تحریم‌‌‌ها آسیب‌‌‌های زیادی دیده است. در یکی از مطالعات اخیرم، عملکرد اقتصادی ایران را با گروهی از کشورهایی که تا پیش از تحریم‌‌‌های ۲۰۱۲ روند توسعه‌‌‌ای مشابهی با ایران داشتند، مقایسه کردم. شکاف قابل‌توجهی بین درآمد سرانه ایران و این کشورها مشاهده شده است. برآوردها نشان می‌دهد که تحریم‌‌‌ها در دوره ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۹، به طور متوسط سالانه باعث کاهش ۳۶۰۰دلار درآمد سرانه (به قیمت‌های برابری قدرت خرید) هر ایرانی شده‌‌‌ است. به بیان دیگر، هر ایرانی می‌‌‌توانست در این بازه زمانی، به‌طور متوسط سالانه ۳۶۰۰دلار ثروتمندتر باشد؛ اگر تحریم‌‌‌ها اعمال نمی‌‌‌شدند.

در این محاسبات، کیفیت حکمرانی نیز مدنظر قرار گرفته است و کشورهایی با وضعیت مشابه ایران از نظر حکمرانی پیش از تحریم‌‌‌ها انتخاب شده‌‌‌اند. بنابراین، بعید است که زیان تخمینی ناشی از مشکلات حکمرانی داخلی ایران باشد. کاهش درآمد سرانه در ایران، تغییراتی در طبقات اجتماعی نیز ایجاد کرده است. برآورد ما نشان می‌دهد که در نتیجه تحریم‌‌‌ها، اندازه طبقه متوسط (افرادی که درآمدی بین ۱۱ تا ۱۱۰دلار در روز به قیمت‌های برابری قدرت خرید دارند) طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۹ به طور معناداری کاهش یافته است.

 اثر متوسط سالانه تحریم‌‌‌ها کاهش سهم طبقه متوسط از جمعیت کل به میزان حدود ۱۱واحد‌درصد در سال در مقایسه با کشورهای مشابه بدون تحریم بوده است. این کاهش عمدتا به سمت گروه‌‌‌های درآمدی پایین‌‌‌تر منتقل شده است. به عبارت دیگر، بخشی از طبقه متوسط به گروه‌‌‌های آسیب‌‌‌پذیر درآمده و بخش دیگری مهاجرت کرده‌‌‌اند. با توجه به نقش حیاتی طبقه متوسط در مصرف، سرمایه‌گذاری، پس‌‌‌انداز و حمایت از اصلاحات، تحریم‌‌‌ها بار سنگینی بر اقتصاد ایران تحمیل کرده‌‌‌اند.

دلایل دیگری نیز برای نگرانی از تحریم‌‌‌ها وجود دارد. شکاف قابل‌توجهی میان ایران و کشورهای مشابه در شاخص‌‌‌هایی همچون تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، واردات، صادرات، ارزش‌افزوده صنعتی و اشتغال غیررسمی مشاهده می‌شود. این هزینه‌‌‌ها ضرورت رفع تحریم‌‌‌ها و بازگرداندن ایران به مسیر اقتصادی پیش از تحریم را برجسته می‌کنند تا سهم بازار ایران در اقتصاد جهانی بازیابی شود.

مذاکره با ایالات‌متحده به‌عنوان اصلی‌‌‌ترین کشور اعمال‌‌‌کننده تحریم‌‌‌ها، گزینه‌‌‌ای منطقی برای دولت ایران جهت تغییر روند اقتصادی است. این امر با توجه به حرکت نزولی گسترده طبقه متوسط و افزایش خطر ناآرامی‌‌‌های سیاسی و خشونت، اهمیت بیشتری می‌‌‌یابد؛ چرا که هزینه فرصت درگیری کاهش می‌‌‌یابد و مشکل اقدام جمعی تحت فشار اقتصادی و با توجه به ضعف‌‌‌های نهادی ایران در حال کاهش است.

از سوی دیگر، بازیگران خارجی ممکن است فرصت‌‌‌های قابل‌توجهی برای منافع تجاری خود در اقتصاد ایران بیابند. ایران هنوز دارای بازاری بزرگ با طبقه متوسطی هرچند تضعیف‌‌‌شده است. سرمایه انسانی قابل‌توجهی نیز در ایران وجود دارد که شرایط جذابی برای سرمایه‌گذاران خارجی فراهم می‌کند. فرصت‌‌‌های سرمایه‌گذاری مهمی در صنایع نفت و گاز و انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر ایران وجود دارد.

دانشگاه‌‌‌های ایران به‌ویژه پس از اعتراضات ۲۰۲۲ از تحریم‌‌‌ها و انزوای بین‌المللی آسیب دیده‌‌‌اند. رفع تحریم‌‌‌ها فرصت‌‌‌های ممتازی برای همکاری‌‌‌های علمی و پروژه‌‌‌های مشترک با نهادهای غربی فراهم خواهد کرد و می‌‌‌تواند از سرعت فرار مغزها بکاهد.

با کاهش ریسک‌‌‌های سیاسی و اقتصادی، ورود گردشگران به ایران به طور قابل‌توجهی افزایش خواهد یافت که خبری خوب برای بخش خدمات کشور خواهد بود. دسترسی به بازارهای جهانی نیز موجب افزایش تقاضا برای شفافیت و بهبود نهادها در ایران می‌شود. چنین مشوق‌‌‌هایی تحت تحریم و انزوا اساسا وجود ندارند. مذاکره و رفع تحریم‌‌‌ها می‌‌‌تواند یک بازی برد-برد برای هر دو طرف ایران و ایالات‌متحده باشد.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
تحول در فناوری پوشیدنی‌ها؛ کشی که گرمای بدن را به برق تبدیل می‌کند
اسطوره شیرجه آمریکا مدال‌های المپیکش را برای تأمین هزینه‌هایش حراج کرد
مصرف پروتئین حیوانی و کاهش اندک مرگ‌ومیر ناشی از سرطان
جزئیات قیمت و حافظه آیفون 17 ایر فاش شد
آزمایش سه‌دقیقه‌ای جدید، شناسایی زودهنگام آلزایمر را ممکن می‌کند
اسفنج‌های خوراکی برای لاغری؛ نوآوری تازه دانشمندان چینی
ستاره نامدار تنیس که سرطان را شکست داد
کمپین تبلیغاتی رژیم صهیونیستی با کمک گوگل
مدودف: روسیه تهدید نمی‌کند اما باید رویکردهای نظامی مرزی را بازنگری کند
صدراعظم آلمان: اروپا همچنان به کمک آمریکا وابسته است
پایان خاموشی ها با راه اندازی نیروگاه های خورشیدی
دولت با اعطای اختیارات جدید، مسیر سرمایه‌گذاری در استان‌ها را تسهیل می‌کند
مسئول آمریکایی: نتایج جلسه کابینه لبنان تا حدی مثبت بود
هشدار وزیر آمریکایی به هند درباره همکاری با روسیه و چین
پروازهای باکو -تهران فردا از سر گرفته می‌شود
فراتحلیل و فرامتن سفر رئیس جمهور محترم ایران به چین و اجلاس شانگهای
درویش: با وجود فشارها، پرسپولیس آماده ادامه رقابت‌هاست
عکس های منتخب جهان، 5 سپتامبر 2025
ولایتی: شانگهای در آینده نقش اول را در تعیین سرنوشت جهان دارد
قتل مشکوک پدر 77 ساله؛ بازداشت پسر به اتهام قتل
ایران و ازبکستان برای دومین بار در فینال کافا رودررو می‌شوند
واکنش روسیه به حمایت از قطعنامه پیشنهادی ایران در آژانس انرژی اتمی
اردن و قطر اظهارات نتانیاهو درباره کوچ اجباری فلسطینی‌ها را محکوم کردند
وزیر آموزش و پرورش: برگزاری المپیادهای مدرسه‌ای راهی برای کشف استعدادهای ورزشی است
برگزاری تمرین تاکتیکی تیم ملی زیر نظر قلعه‌نویی در ازبکستان
دومین بانک بزرگ روسیه در ایران افتتاح می شود
تلاش آمریکا برای جاسوسی از رهبر کره شمالی شکست خورد
اتمام تعمیرات اساسی سکوهای فاز یک پارس جنوبی
خلبان، پرواز قشم-تهران را به سلامت فرود آورد
انتقاد عراقچی از سکوت کرکننده غرب نسبت به توسعه هسته‌ای رژیم اسرائیل
تعطیلی دوباره راکتور هسته‌ای در فرانسه به دلیل هجوم عروس‌های دریایی
اروگوئه، کلمبیا و پاراگوئه بلیت جام جهانی را رزرو کردند
واکنش نتانیاهو به بیانیه وزارت خارجه مصر درباره کوچاندن مردم غزه
افت نرخ ارز، قیمت سکه را کاهشی کرد
رئیس پیشین صداوسیما: تا تغییر ساختار، رفع فیلترینگ امکان‌پذیر نیست
اتحادیه اروپا بر استمرار دیپلماسی با ایران تاکید کرد
سفارت روسیه: فروش دارایی‌های روسیه از سوی انگلیس غیرقانونی است
مصر خواستار آتش‌بس فوری و خروج نیروهای اسرائیلی از غزه شد
عدالت مالیاتی در دستور کار؛ حذف مالیات برای اقشار کم‌درآمد
اعتراف ترامپ به عقب‌نشینی آمریکا در برابر چین، روسیه و هند
استقبال زلنسکی از موضع پوتین درباره عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا
فنلاند حمایت خود را از راه‌حل دو کشوری در مسئله فلسطین اعلام کرد
هفت افتخار جهانی ایران در کمتر از 2 ماه
نشست فوق‌العاده برخط سران بریکس دوشنبه برگزار می‌شود
بیانیه حماس در واکنش به دستور وزیر جنگ رژیم صهیونیستی برای تشدید بمباران غزه
سفر هیات 5 نفره افغانستان به ایران برای حل مشکلات هویتی افغان‌ها
نظم ترامپ؛ جهان شرکت، آمریکا مدیرعامل!
وضعیت بحرانی کیفیت هوا در 11 شهر خوزستان
بازگشت به زندگی یک محکوم به قصاص در استان هرمزگان پس از 9 سال
خلع سلاح مقاومت؛ ریسک فروپاشی موازنه منطقه‌ای
X
آگهی تبلیغاتی