×
سیاسی
شناسه خبر : 220675
تاریخ انتشار : پنج‌شنبه 1404/01/28 ساعت 21:01

نور نیوز از آغاز فصل جدید در روابط تهران-ریاض گزارش می دهد؛

تهران و ریاض در خط مقدم معماری جدید منطقه

سفر رسمی شاهزاده خالد بن سلمان وزیر دفاع عربستان به تهران، نه یک دیدار تشریفاتی، بلکه نماد چرخشی مهم در دیپلماسی منطقه‌ای است؛ تحولی که می‌تواند به بازتعریف نظم امنیتی خاورمیانه و تقویت نقش مستقل بازیگران منطقه‌ای در غیاب نفوذ مستقیم آمریکا بینجامد.

نورنیوز-گروه سیاسی: در شرایطی که منطقه خاورمیانه شاهد بازآرایی موازنه‌های سنتی و ظهور بازیگران مستقل در نظام امنیتی منطقه‌ای است، سفر رسمی شاهزاده خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی به تهران را باید به‌مثابه نماد یک چرخش مهم در دیپلماسی منطقه‌ای تلقی کرد.

از پکن تا تهران: جهش در مسیر عادی‌سازی روابط

 سفر وزیر دفاع عربستان به تهران نه صرفاً در چارچوب یک ملاقات رسمی، بلکه به‌عنوان بخشی از یک راهبرد کلان برای بازتعریف نظم منطقه‌ای و بازسازی مناسبات تهران و ریاض اهمیت دارد؛ مسیری که پس از توافق دریابان شمخانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی با همتای سعودی خود در اسفند ۱۴۰۱ در پکن برای عادی سازی روابط، شتاب بیشتری به خود گرفته و اکنون با ملاقات‌هایی در سطح عالی، وارد مرحله‌ای تعیین‌کننده شده است.

اراده سیاسی برای عبور از تنش‌های تاریخی

تبادل پیام میان پادشاه عربستان و رهبر معظم انقلاب اسلامی، تأکید بر تکمیل‌کنندگی دو کشور در منطقه، و استقبال رسمی از گسترش روابط در تمامی حوزه‌ها از سوی طرفین، همگی گویای عزم راهبردی دو بازیگر مهم منطقه برای عبور از منازعات فرسایشی و تقویت بنیان‌های همکاری است. این تحولات، در امتداد یک مسیر تاریخی و نه چندان ساده از تنش‌زدایی قرار دارد که ریشه‌های آن را می‌توان در سیاست‌های دهه ۷۰ شمسی و در چارچوب پیگیری سیاست تنش زدایی با همسایگان حوزه جنوبی خلیج فارس جست‌وجو کرد.
در این چارچوب برای اولین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی امیر سلطان بن عبدالعزیز ولیعهد و وزیر دفاع وقت عربستان سعودی به دعوت دریابان شمخانی وزیر دفاع وقت ایران به تهران سفر کرد و گام مهمی در توسعه روابط همه جانبه میان دو کشور برداشته شد.

تعادل در روابط با قدرت‌ها؛ استقلال در تصمیم‌گیری

اکنون پس از دو دهه فراز و فرود، رویکرد تعاملی مجدداً در روابط میان دو کشور حاکم شده است. با وجود روابط نزدیک عربستان سعودی با ایالات متحده به‌عنوان شریک راهبردی، تحولات اخیر حاکی از آن است که حتی در چارچوب این پیوند سنتی، ریاض درصدد تعریف نقش مستقل‌تری در معادلات منطقه‌ای است. به عبارت دیگر، عربستان با علم به تحولات ژئوپلیتیکی جدید و کاهش قابل توجه نفوذ بی‌واسطه آمریکا در منطقه، تمایل دارد در تعامل با ایران، جایگاه خود را به‌عنوان یک قدرت موازنه‌گر منطقه‌ای بازیابی کند.

گفت‌وگوهای امنیتی؛ از پرونده یمن تا خلیج فارس

بر همین مبنا، ملاقات وزیر دفاع عربستان با سرلشکر باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران و علی اکبر احمدیان دبیر شورای عالی امنیت ملی و گفت‌وگوهای امنیتی میان دو طرف را باید به‌مثابه یک نقطه عطف در مسیر همگرایی امنیتی ارزیابی کرد. با توجه به اینکه همواره پرونده‌های امنیتی از جمله بحران یمن، حوادث خلیج فارس و تقابل غیرمستقیم در سایر جبهه‌های منطقه‌ای نقش بازدارنده در روابط تهران و ریاض ایفا کرده‌اند، تداوم و نهادینه‌سازی این گفت‌وگوها، می‌تواند ضریب اطمینان طرفین نسبت به آینده این همکاری‌ها را افزایش دهد.

وحدت اسلامی و نقش ریاض در نظم نوین منطقه‌ای

از سوی دیگر، سطح و لحن بیانات مقامات دو کشور در این سفر نیز شایسته توجه ویژه است. تأکید بر حمایت عربستان از مواضع ایران در خصوص غزه و لزوم مقابله با رژیم صهیونیستی، یک تغییر محسوس در رویکرد منطقه‌ای ریاض محسوب می‌شود؛ تغییری که با روندهای اخیر در حوزه فلسطین و انتقادات فزاینده از سیاست‌های اشغال‌گرانه اسرائیل هم‌راستا است. در همین راستا، نقش وحدت اسلامی به‌عنوان محور مورد تأکید رئیس‌جمهور ایران و آمادگی ایران برای انتقال تجارب پیشرفت‌های ملی به عربستان، تصویر روشنی از مسیر اعتمادسازی و همکاری در سطوح بالاتر ارائه می‌دهد.

تلاش مشترک برای سرمایه گذاری مستقل در ثبات منطقه ای

این تحولات در شرایطی رخ می‌دهد که مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا نیز در جریان است. اگرچه ظاهراً این دو مسیر مجزا از یکدیگرند، اما از منظر راهبردی دارای ارتباطاتی پنهان و گاه هم‌افزا هستند. عربستان سعودی، به‌عنوان شریک دیرینه واشنگتن، به‌خوبی از پیچیدگی‌های پرونده هسته‌ای و میزان نفوذ آمریکا در تصمیمات منطقه‌ای آگاه است. با این حال، اقدام ریاض برای پیشبرد روابط با تهران در فضایی مستقل، نشان‌دهنده تمایل این کشور به کاهش وابستگی به معادلات پرنوسان قدرت‌های بزرگ و سرمایه‌گذاری در ثبات درون‌منطقه‌ای است.

از همین منظر، تهران نیز می‌تواند با تقویت مناسبات خود با ریاض، دست خود را در مذاکرات با غرب پُرتر کرده و ابتکار عمل را در برخی پرونده‌ها به دست گیرد.

چشم روابط و الزامات پیش رو

 آنچه اکنون میان ایران و عربستان در حال شکل‌گیری است، صرفاً بازگشت به روابط دیپلماتیک پیشین نیست، بلکه تلاش برای تدوین یک معماری نوین امنیتی، اقتصادی و سیاسی در منطقه است؛ معماری‌ای که بتواند بدون مداخلات خارجی و با تکیه بر ظرفیت‌های بومی، توازن جدیدی را رقم زند. تجربه‌های پیشین تنش‌زدایی و تفاهمات منطقه‌ای در ادوار گذشته، نشان داده‌اند که راه‌حل بسیاری از بحران‌های مزمن منطقه، در درون همین منطقه نهفته است، مشروط بر آنکه اراده سیاسی لازم از سوی بازیگران اصلی وجود داشته باشد.

در این چارچوب، ایجاد کارگروه‌های مشترک سیاسی، اقتصادی و امنیتی، برنامه‌ریزی برای سفرهای متقابل در سطوح بالا، افزایش سطح مبادلات اقتصادی و به‌ویژه هماهنگی مواضع در قبال مسائل کلیدی جهان اسلام از جمله فلسطین، می‌تواند به انسجام این مسیر کمک کند. تهران و ریاض نه تنها توانایی، بلکه مسئولیت اخلاقی و تاریخی دارند که با عبور از اختلافات پیشین، پیش‌ران یک نظم جدید مبتنی بر همکاری، احترام متقابل و پیشرفت جمعی در منطقه باشند.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
عمار حکیم: ایران سنگر خط مقدم جهان اسلام است
وزارت خارجه اردن: اخراج فلسطینی‌ها از غزه نقض حقوق بشر است
چرا اسرائیل در روز نخست نبرد، به استراتژیست‌ها شلیک کرد نه موشک‌ها؟
جامعه موسیقی ایران در سوگ درگذشت هوشمند عقیلی
وزیر خارجه ایران: سوء تفاهمات رفع شد/ هیچ اختلافی با قطر نداریم
آتش‌سوزی عمدی در تورنتو جان 2 عضو خانواده ایرانی را گرفت
زمان پرداخت مرحله جدید «کالابرگ» به سه دهک اول اعلام شد
از یکجانبه‌گرایی تا چندجانبه‌گرایی؛ دیپلماسی دفاعی ایران در معماری نوین نظام جهانی
هدیه ویژه حامی مالی المپیاکوس به مهدی طارمی و ستاره‌های تازه‌ وارد تیم
انتقاد اسپانیا از سکوت اتحادیه اروپا در قبال نسل‌کشی در غزه
وزیر جنگ آمریکا: قرار است بیشتر بُکشیم
صدور ردیف استخدامی 3 هزار عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها
بیشتر لبنانی‌ها مخالف خلع سلاح حزب الله هستند
پرواز مجدد جنگنده های ونزوئلا بر فراز ناو آمریکایی
هوای تهران در شرایط «قابل قبول» قرار گرفت
یونیسف: بیش از 700 هزار کودک در غزه از تحصیل محروم شده‌اند
برنامه مسابقات ورزشی امروز شنبه 15 شهریور
سازمان سنجش: مهلت انتخاب رشته تا 17 شهریور تمدید شد
مادورو: تلاش واشنگتن برای تغییر نظام در کاراکاس اشتباه است
مقدماتی جام‌جهانی اروپا و شب پرگل
قاتل شهید رضایی در سمیرم اعدام شد+فیلم
پیکر استاد احمد پژمان به زادگاهش در لارستان باز می‌گردد
رویکرد فرهنگی دولت و موضوع برگزاری کنسرت خیابانی
تل‌آویو همچنان در انزوای هوایی؛ ادامه تعلیق پروازها از سوی ایتالیا
بلاگر هتاک به اقوام بازداشت شد
وزیر خارجه آلمان: انفجار خطوط لوله گاز نورد استریم تروریستی است
رشد 37 درصدی بهای جهانی طلا در کمتر از یک سال
ترامپ در حال بررسی گزینه‌های نظامی علیه ونزوئلا است
ضرورت‌های راهبردی عبور از تهدیدات
درسنامه وحدت در مکتب مصطفوی
افزایش تدریجی پیاده‌روی راه مقابله با کم‌تحرکی
وضعیت آب و هوا امروز جمعه 14 شهریور 1404
همکاری OpenAI و Broadcom برای ساخت تراشه اختصاصی
تحول در فناوری پوشیدنی‌ها؛ کشی که گرمای بدن را به برق تبدیل می‌کند
اسطوره شیرجه آمریکا مدال‌های المپیکش را برای تأمین هزینه‌هایش حراج کرد
مصرف پروتئین حیوانی و کاهش اندک مرگ‌ومیر ناشی از سرطان
جزئیات قیمت و حافظه آیفون 17 ایر فاش شد
آزمایش سه‌دقیقه‌ای جدید، شناسایی زودهنگام آلزایمر را ممکن می‌کند
اسفنج‌های خوراکی برای لاغری؛ نوآوری تازه دانشمندان چینی
ستاره نامدار تنیس که سرطان را شکست داد
کمپین تبلیغاتی رژیم صهیونیستی با کمک گوگل
مدودف: روسیه تهدید نمی‌کند اما باید رویکردهای نظامی مرزی را بازنگری کند
صدراعظم آلمان: اروپا همچنان به کمک آمریکا وابسته است
پایان خاموشی ها با راه اندازی نیروگاه های خورشیدی
دولت با اعطای اختیارات جدید، مسیر سرمایه‌گذاری در استان‌ها را تسهیل می‌کند
مسئول آمریکایی: نتایج جلسه کابینه لبنان تا حدی مثبت بود
هشدار وزیر آمریکایی به هند درباره همکاری با روسیه و چین
پروازهای باکو -تهران فردا از سر گرفته می‌شود
فراتحلیل و فرامتن سفر رئیس جمهور محترم ایران به چین و اجلاس شانگهای
درویش: با وجود فشارها، پرسپولیس آماده ادامه رقابت‌هاست
X
آگهی تبلیغاتی