×
سیاسی
شناسه خبر : 220223
تاریخ انتشار : یکشنبه 1404/01/24 ساعت 15:21
نه خیانت نه حماسه؛ مذاکره ای به رنگ عقلانیت سیاسی

نورنیوز از فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور در قبال دور اول مذاکرات ایران و آمریکا گزارش می‌دهد

نه خیانت نه حماسه؛ مذاکره ای به رنگ عقلانیت سیاسی

دور اول مذاکرات ایران و آمریکا را می‌توان تجربه‌ای با موفقیت مضاعف ارزیابی کرد. یک وجه موفقیت آن، به خاطر این است که طرف مقابل را به یک گفت و گوی سازنده و محترمانه ملتزم کرده و فضای درشت‌گویی و زیاده‌خواهی را از بین برده است؛ و وجه دیگر آن، ایجاد وفاق نسبی در فضای عمومی کشور و نیز در میان جناح‌ها و جریان‌های گاه متعارض سیاسی بوده است.

نورنیوز- گروه سیاسی: غیر از برخی گرایش‌های سیاسی تندرو یا کینه‌جو یا بهانه‌گیر یا بدبین، تقریبا تمامیت بضاعت سیاسی و رسانه‌ای کشور، ارزیابی مثبت و مساعدی از دور اول مذاکرات ایران-آمریکا داشته‌اند. یک روز پس از دیدار عباس عراقچی و استیو ویتکاف، روزنامه‌های چاپ تهران برخوردی گرم با این رخداد کم‌سابقه داشتند. حتی رسانه‌هایی که گرایشی همسو با دولت مستقر ندارند ترجیح دادند دست کم از تیترهای منفی و یأس‌آلود پرهیز کنند. نکته مهم در این میان آن بود که حتی رسانه‌ها و روزنامه‌های نزدیک به دولت نیز، در چینش صفحه اول و تیترهای اصلی خود، به ورطه ذوق‌زدگی‌های سطحی و ناموجه سقوط نکردند و از تعابیری واقع‌گرایانه و متعادل بهره بردند.

صحن پارلمان که در چنین اوقاتی به طور طبیعی،‌ شاهد صف‌بندی‌ها و قطبی‌شدن‌های سیاسی و جناحی است و حاشیه‌های چالش‌برانگیزی را رقم می‌زند، امروز در اولین جلسه پس از مذاکرات عمان، صرفا اعتراض مختصر یکی از نمایندگان را به نظاره نشست که البته با توضیح قاطع رئیس محترم مجلس و توضیحات و تصحیحات برخی از نمایندگان مخالف مواجه شد. محمدباقر قالیباف در پاسخ به اعتراض مهدی کوچک زاده که مدعی بود مجلس در جریان (مذاکرات) نبوده، صراحتا اعلام کرد که « مجلس حتما در جریان بوده است. هیچ کاری و هیچ اقدامی خارج از مسیر قانونی انجام نمی‌شود. » سخنگوی فراکسیون مستقلین ولایی نیز با عزتمندانه خواندن مذاکرات عمان، از ضرورت کمک به تیم مذاکره کننده کشورمان خبر داد. برخی دیگر از نمایندگان مردم هم، مستقلا یا در واکنش به اعتراض کوچک‌زاده، از آنچه در خلال دور اول مذاکرات ایران – آمریکا رخ داده دفاع کردند و آن را تصمیم مدبرانه نظام ارزیابی کردند. 

بیرون از پارلمان و در فضای مجازی نیز، چیزی که جلوه بارزی داشت سرزنش برخی از شخصیت‌ها بابت توییت‌های تندشان علیه مذاکره‌کنندگان بود. جهت‌گیری این نقدها مشخصا متوجه توئیت‌های حمید رسایی و نیز حسن رحیم‌پور ازغدی بود که با ادبیاتی ناپسند و توأم با طعنه‌، تیم مذاکراتی ایران را مورد هجوم قرار داده بودند. فعالان فضای مجازی،‌ تعابیر به کار رفته در این توئیت‌ها را متناسب با شخصیت حقوقی و حقیقی صاحبان آنها ندانستند و توصیه کردند مشاهیر در قبال موضوع حساس مذاکرات، از واژگانی مناسب شأن و خالی از نیش و نیزه استفاده کنند.

دور اول مذاکرات، بلافاصله تأثیر خود را در بازارهای مختلف مالی و اقتصادی به نمایش گذاشت. تابلوی بورس کشور که از چند روز پیش با زمزمه شروع مذاکرات سبز شده بود امروز صبح روند افزایشی خود را ادامه داد. ارزش پول ملی و کاهش قیمت دلار در بازار آزاد نیز، تداوم پیدا کرد و قیمت‌های کمتری را به خود دید. طلا و سکه نیز افت محسوسی داشت و روند نزولی چند روزه خود را ادامه داد. به این ترتیب، نهاد اقتصاد که واکنش خود به اتفاقات سیاسی و بین الملل را معمولا با تغییرات قیمتی نشان می‌دهد، مهر تأییدی بر مثبت بودن تصمیم مذاکرات کوبید و توگویی اعلام کرد که مثل سیاستمداران و فعالان حزبی و رسانه‌ای، نگرشی مثبت به این تصمیم بالادستی دارد.

به این ترتیب، موضوع مذاکره با آمریکا که طی سال‌های اخیر همواره ظرفیت چالش‌سازی و اختلاف‌انگیزی داشته، این بار به عاملی برای وفاق نسبی میان نیروهای سیاسی( از یک طرف)، نهاد قدرت و نهاد اقتصاد (از طرف دیگر) و بالاخره حاکمیت و مردم شده است. هرچند کشف دقیق نظر مردم در قبال مذاکرات، چندان ساده نیست و البته موکول به نتیجه‎دار بودن این گفت و گوها و بهبود وضعیت معیشتی است، اما مشاهدات اولیه و مشهودات عینی حکایت از آن دارد که دور اول مذاکرات ایران – آمریکا توانسته تحرک مثبتی در جلب سرمایه اجتماعی داشته باشد. نشانه‌های پررنگی از امیدواری در مردم دیده می‌شود که به گشایش یکی از اصلی‌ترین فروبستگی‌ها در سیاست ایران خوشبینی پیدا کرده‌اند. شک نیست که مردم ایران، به تضعیف غرور ملی یا مخدوش‌شدن منافع ملی رضا نمی‌دهند اما استفاده هوشمند از قالب‌ها و راهکارهای متعارف دیپلماتیک را برای رهایی از تنگناهای سیاستی، امری شدنی و البته ضروری می‌دانند. به بیان دیگر، در شرایطی که ذهن جمعی ایرانیان از فقدان "ایده‌های راهگشا" برای عبور از مخمصه‌های تحمیلی، به مرز خستگی و کلافه‌شدگی رسیده بود، اقبال حاکمیت به راهکار مذاکره، توانست اعتماد به کارآمدی دستگاه حکمرانی را احیا کند و به این ترتیب از سرمایه اجتماعی پاسداری نماید. 

به این اعتبار، دور اول مذاکرات ایران و آمریکا را می‌توان تجربه‌ای با موفقیت مضاعف ارزیابی کرد. یک وجه موفقیت آن، به خاطر این است که طرف مقابل را به یک گفت و گوی سازنده و محترمانه ملتزم کرده و فضای درشت‌گویی و زیاده‌خواهی را از بین برده است؛ و وجه دیگر آن، ایجاد وفاق نسبی در فضای عمومی کشور و نیز در میان جناح‌ها و جریان‌های گاه متعارض سیاسی بوده است. واقعیات صحنه حکایت از آن دارد که روند مذاکرات، روندی کوتاه و زودبازده نیست. چه بسا «مسیر مذاکراتی» جدید به ایستگاه‌ها و منزلگاه‌های پرتعدادی نیاز داشته باشد. اگرچه طرفین اعلام کرده‌اند که در موضوع مذاکرات، «نتیجه‌گرا» هستند و خوش دارند از دیدارهای فرسایشی و تعارف آلود دوری کنند اما ماهیت موضوع و نیز سرشت مذاکره دیپلماتیک، اقتضا می‌کند که از شتابزدگی و نزدیک‌بینی هم پرهیز شود. چیزی که برای دولت وفاق اهمیت فراوان دارد این است که ضمن دستیابی به هدف اصلی مذاکرات (رفع تحریم)، هدف ضمنی و وضعی آن نیز تأمین شود ( تقویت سرمایه اجتماعی). این دو مقصود، وقتی حاصل خواهد شد که فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور، به صداقت و کاردانی و وطن‌دوستی تیم مذاکره‌کننده اعتماد داشته باشد.  

ذکر این نکته اساسی نیز ضروری است که مهم‌ترین وظیف و کارکرد نهاد دولت، توسعه پایدار یک کشور است. این، غایت نهایی و نامشروط حکمرانی است. سیاست و دیپلماسی و اقتصاد، خادمان این خاتون به شمار می‌آیند. به این اعتبار باید گفت که رفع تحریم و نیز تقویت سرمایه اجتماعی، الزامات مقدماتی برای دستیابی به توسعه‌ی پایدار و متوازن هستند. اقبال به مذاکره، صرفا اقدامی مقطعی و تدافعی برای رفع مخاطرات کوتاه مدت نیست، بلکه یک الزام سیاستی برای توسعه پایدار ایران است. چنین چیزی به نوبه خود، مستلزم نگاهی آینده‌محور و گام‌هایی سنجیده و برنامه‌ریزی‌شده است؛ گام‌هایی که نه‌تنها به حل مسائل جاری بیانجامد، بلکه افق‌های روشن‌تری را پیش روی کشور بگشاید. در این مسیر، باید زمینه‌ای فراهم آید که همه ایرانیان، در هر نقطه‌ای از جهان، ضمن امیدواری به آینده، خود را در فرآیند توسعه‌ی ایران سهیم و مؤثر بدانند و با انگیزه‌ای مضاعف، در این حرکت ملی مشارکت کنند.

نگاهی مثبت و واقع‌گرایانه به ظرفیت‌های مذاکره، از جمله گفت‌وگوهای اخیر ایران و آمریکا در عمان، می‌تواند بخشی از این رویکرد راهبردی باشد؛ مشروط بر آن‌که این گفت‌وگوها در راستای منافع ملی، با حفظ عزت و حکمت، و با تکیه بر اراده‌ی مردم و ظرفیت‌های درونی کشور پیگیری شود.

 


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
زنگ خطر پایان سیاست دوحزبی در انگلیس/ فاراژ در آستانه نخست‌وزیری؟
سخنان سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در نشست شورای امنیت سازمان ملل
مستند ایرانی جایزه جشنواره بوسان را گرفت
فرزند شهید نصرالله: آمریکا از طرح‌های شیطانی علیه کشورهای اسلامی استفاده می‌کند
مورایس: استقلال در حال رشد است
واکنش ایران به سخنرانی «نتانیاهو» در مجمع عمومی سازمان ملل در مقابل صندلی‌های خالی
ظریف: فعالسازی اسنپ‌بک، سودی برای اروپا نخواهد داشت
پزشکیان: اقدامات رئیس‌جمهور آمریکا منطقه را به سمت آتش سوق می‌دهد
آلمان: تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران اعمال خواهند شد
کشورهای اسلامی برای مردم خود و ملت‌های مسلمان با توسعه همکاری‌ها امنیت و رفاه ایجاد کنند
تکذیب بازرسی آژانس در فردو و نطنز +فیلم
ترافیک سنگین در تمامی محور‌های ورودی تهران
چین: فعال کردن مکانیسم اسنپ‌بک به حل اختلافات کمکی نخواهد کرد.
تعقیب و گریز قاچاقچیان سوخت توسط پلیس هرمزگان
بن بست مذاکرات امنیتی بین اسرائیل و سوریه در آخرین لحظه
ایران جهان را به ایستادگی در برابر استانداردهای دوگانه و مزورانه فرامی‌خواند
شهادت 93 دانش‌آموز و 30 استاد دانشگاه در جنگ 12 روزه
اعلام زمان رای گیری شورای امنیت درباره ایران
وزیر خارجه عراق حمله به هر شهرونده عراقی را حمله به عراق دانست
جدول به روز لیگ برتر پس از بازی استقلال
تحقیر نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل
جنایت رژیم صهیونیستی توهین به کرامت انسانی است
استقلال(1) -شمس آذر (1) /توقف آبی پوشان در خانه+ فیلم
عرضه 11 محصول ایران‌خودرو بدون نیاز به حساب وکالتی
گروسی: نشانه‌ای درباره افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران وجود ندارد
تاکید نخست‌وزیر چین به افزایش اقدامات یک‌جانبه توسط برخی کشورها
ایران از مواضع تاجیکستان در جنگ 12 روزه تقدیر کرد
سایپا فردا پیش‌فروش جدید خود را کلید می‌زند
هاشمیان در نشست هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس
اعتراف گروسی به غیر منصفانه بودن عدم بازرسی آژانس اتمی از اسرائیل
انتخاب قطر به عنوان میزبان والیبال قهرمانی جهان در سال 2029
مصرف بنزین در تابستان امسال رکورد زد
خلاصه بازی گل‌گهر 0-0 فولاد؛ دوئل لک و گروسیان! +فیلم
ادعای ترامپ: به پایان جنگ غزه نزدیک شده‌ایم
عکس های منتخب حیات وحش هفته
سخنرانی عراقچی در نشست گروه دوستان مدافع منشور سازمان ملل
حذف تیم ملی چوگان ایران از جام‌جهانی
طی 6 ماهه گذشته بیش از 7 میلیون لیتر قاچاق سوخت در هرمزگان کشف شد
دیدار پزشکیان و ولیعهد کویت در نیویورک
شهباز شریف: نیروهای پاکستان «پاسخ قاطعی» به هند دادند
بیانیه گروه دوستان منشور ملل متحد در محکومیت تجاوزات امریکا و اسرائیل علیه ایران
درخواست فلسطین برای عضویت در بریکس
اسلامی: ایران اهل تعامل است، اما غرب تقابل را برگزیده
دخالت غیرمنتظره ترامپ در جام جهانی؛ تغییر محل بازی‌ها در صورت ناامنی
درخواست عراقچی از شورای امنیت سازمان ملل متحد
دلیل لغو کنسرت‌های سیروان خسروی و ایهام
طمع سازندگان بازار مسکن را متلاطم کرد
گروسی: قطع همکاری ایران با آژانس باعث افزایش تنش بین‌المللی می‌شود
فراخوان فوری پنتاگون برای نشست صدها ژنرال آمریکایی در پایگاه تفنگداران ویرجینیا
یائیر لاپید: رفتارهای دیکتاتورمآبانه نتانیاهو، مخالف اصول دموکراسی است
X
آگهی تبلیغاتی