نورنیوز-گروه سیاسی: امسال گرامیداشت ۲۰ فروردین، روز ملی فناوری هستهای در ایران در حالی برگزار شد که رییس جمهور قوی ترین قدرت هسته ای جهان چندین بار ایران را به بمباران تاسیسات اتمی تهدید کرد. به فاصله چند روز پس از ۲۰ فروردین نیز اکنون سایه مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان، بار دیگر فضای سیاسی کشور را تحت تأثیر قرار داده است.
در حالی‌که غرب تلاش دارد برنامه هستهای ایران را به موضوع اصلی فشارها و چانه‌زنی‌ها بدل کند، جمهوری اسلامی با اعلام پیشرفت‌های تازه، بار دیگر پیام روشنی به مخاطبان داخلی و خارجی ارسال کرده: مسیر توسعه علمی و فناورانه، قابل تعلیق یا توقف نیست. پیشرفت‌هایی همچون تکمیل چرخه سوخت، تولید رادیوایزوتوپ‌های پزشکی و افزایش ظرفیت غنی‌سازی، نمادهای روشنی از تداوم سیاست مقاومت فعال در برابر راهبرد مهار غرب هستند.
در بحبوحه این تحولات، اظهارات استیو ویتکاف، نماینده رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه ، عمق واقعی مواضع واشنگتن را افشا کرد. او در گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال صریحاً گفت: «به نظر من موضع ما با برچیدن برنامه هستهای ایران آغاز می‌شود. این موضع امروز ماست.» چنین موضع‌گیری صریحی، آن‌هم در آغاز مذاکرات غیرمستقیم، نشان می‌دهد که آمریکا نه به‌دنبال رفع سوءتفاهم‌ها، بلکه در پی تحمیل خواسته‌های حداکثری است. موضعی که اگرچه در لفافه دیپلماسی پیچیده شده، اما ریشه در همان سیاست فشار حداکثری ترامپ دارد.
دستاوردهای هستهای ایران در سال ۱۴۰۳، پاسخی روشن به چنین سیاست‌هایی بوده‌اند. تکمیل بومی چرخه سوخت هستهای، از استخراج اورانیوم تا تولید سوخت نیروگاهی، نه‌تنها نشانه استقلال فناورانه بلکه عاملی برای کاهش آسیب‌پذیری در برابر تحریم‌های غرب است. در کنار آن، ورود ایران به باشگاه تولیدکنندگان رادیوایزوتوپ‌های پزشکی، جایگاه کشور را در حوزه سلامت تقویت کرده و وابستگی به منابع خارجی را به‌شدت کاهش داده است. این موفقیت‌ها صرفاً در سطح فنی نیستند، بلکه معنایی راهبردی دارند: ایران به الگویی برای توسعه مستقل تبدیل شده است.
در سوی دیگر، تجربه برجام و خروج آمریکا از توافق، بی‌اعتمادی گسترده‌ای نسبت به کارآمدی مذاکرات ایجاد کرده است. ایران، پس از امضای برجام در سال ۲۰۱۵، بیشترین سطح نظارت بین‌المللی را پذیرفت و بخش مهمی از فعالیت‌های خود را داوطلبانه محدود کرد. با این حال، نه‌تنها تحریم‌ها لغو نشد، بلکه با بازگشت ترامپ به قدرت، تهدیدات علیه ایران شدت یافت و حتی گزینه حمله نظامی نیز صراحتاً مطرح شد. این تجربه تاریخی، امروز بر میز مذاکره در عمان سنگینی می‌کند.
موضع جدید دولت ترامپ و نماینده‌اش، نه‌تنها بازگشتی به رویکردهای یک‌جانبه‌گرایانه آمریکاست، بلکه گویای آن است که مسئله اصلی برای واشنگتن، نه سطح غنی‌سازی یا نوع سانتریفیوژها، بلکه اصل توانمندی علمی ایران است. فناوری هستهای، تنها یک بهانه است؛ دغدغه واقعی، ظهور یک بازیگر مستقل و قدرتمند در حاشیه نظم آمریکایی است. به همین دلیل، اصرار بر برچیدن کل برنامه هستهای، حتی در دوران مذاکره، به‌معنای تلاش برای مهار یک قدرت در حال صعود است.
روز ملی فناوری هستهای، در چنین بستری، به یک نماد راهبردی تبدیل شده است. نه‌تنها یادآور پیشرفت علمی و فناورانه، بلکه تبلور عزم ملی برای حفظ استقلال و اقتدار در برابر فشارهای چندلایه. در نهایت، آینده این مسیر نه به اراده قدرت‌های خارجی، بلکه به انسجام داخلی و استمرار سیاست مقاومت گره خورده است. ایران، در آغاز دور تازه‌ای از مذاکرات، این پیام را با صراحت به دنیا مخابره کرده است: برنامه صلح‌آمیز هستهای ما، نه امتیاز چانه‌زنی بلکه ستون راهبردی استقلال ملی است.