نورنیوز- گروه فرهنگی: هرچند در میان فعالان حوزه سینما درباره اینکه اکران نوروزی سینمای ایران،در مجموع اکران موفقی بود یا نه، کمابیش اختلاف نظر است اما تقریبا همگی امید دارند که سینما در سال 1404 رکورد جدیدی در تعداد مخاطب و نیز در آمار فروش کل به ثبت برساند. سال 1403، سینمای ایران با ثبت 34 میلیون و 300 هزار مخاطب، پررونق ترین سال پس از سال 1379 بود. در سال 1403، عایدی مالی سینمای ایران، از کانال 1900 میلیارد تومان عبور کرد و دورهای شکوفا و امیدبخش برای هنر هفتم رقم زد.
به اعتبار همین آمار چشمگیر بود که کارشناسان و فعالان صنعت سینما امیدوار و چشم انتظاربودند که اکران نوروزی 1404، در قیاس با اکران نوروزی سال قبل، پای جمعیت بیشتری را به سالنهای سینمای کشور باز کند و رقمی رؤیایی در بلیتفروشی به ثبت برساند. آنچه در واقعیت رقم خورد، فروشی بالغ بر 213 میلیارد تومان و جذب تقریبا دو و نیم میلیون نفر مخاطب در فاصله 8 اسفند 1403 تا 16 فروردین 1404 بود. این آمار اگرچه از هرجهت نسبت به آمار اکران نوروزی سال گذشته، با رشد همراه بود اما به گفته کارشناسان، افزایش قیمت بلیت، بخش قابل توجهی از این آمار را توجیه میکند. با اینهمه ترکیب فیلمهای کمدی و اجتماعی و کودک و نوجوان، در اکران نوروزی امسال، یکی از مهمترین عوامل رشد نسبی آمارهای سینما دانسته شده است. هرچند در جدول پرفروشهای امسال، فیلم اول و سوم (به ترتیب دایناسور و کوکتل مولوتف) از ژانر کمدی هستند اما فیلم دوم، چهارم و پنجم جدول (به ترتیب موسی کلیم الله، رها، و پسر دولفینی 2) از ژانرهای دیگر هستند و مضمونی تاریخی-مذهبی، اجتماعی، و کودک و نوجوان دارند.
از اینها گذشته، چیزی که برای صنعت سینمای ایران اهمیت فوق العاده دارد، فتح قلهی 40 میلیون مخاطب در سال جاری است. سینمای ایران یکبار در سال 1376 از مرز 40 میلیون مخاطب فراتر رفت اما بعد از آن، سیر نزولی گرفت و هیچ گاه آن رکورد را نه بهبود داد و نه تکرار کرد. رونق سینما در سال 1403 و ثبت رکورد 34 میلیون مخاطب در این سال، بسیاری از اهالی سینما را امیدوار کرده است که در سال 1404، رکورد 40 میلیون نفر مخاطب به همراه فروش 3 هزار میلیارد تومانی رقم بخورد. این،هدفی دست نیافتنی به شمار نمیآید اما به نظر میرسد تحقق آن به شدت موکول به انجام شجاعانه برخی تجدیدنظرها در سیاستهای سینمایی است.
چنانچه نهادهای عالی سینما در یک تصمیم جسورانه و البته منطقی، موانع اکران عمومی برخی از فیلمهای موسوم به توقیفی را بردارد و به آنها امکان نمایش بدهد بیشک شمار مخاطبان سینما به رکورد تاریخی 40 میلیون نفر نزدیک شده و چه بسا فراتر برود. برخی آثار ژانر اجتماعی همچون «بی سر و صدا»، «غریزه»، «پیر پسر»، «زن و بچه»، «قاتل و وحشی»، «رکسانا» ظرفیتی غیرقابل انکار برای ترغیب مخاطبان برای حضور در سالنهای سینما دارند. تصمیم سازمان سینمایی برای نمایش محدود برخی از این فیلمها در خلال جشنواره اخیر فیلم فجر، مؤید این است که دست کم بعضی از آنها (مثل پیر پسر) قطعا معادلات اکران را برهم خواهند زد.
البته رونق گیشه هنر هفتم و رکوردشکنی اکرانهای سینمایی، معلول عوامل عدیدهای در داخل و خارج از حوزه هنر است. در این میان، حتی زیست بوم سیاسی،اقتصادی و بین المللی هم به شدت اثرگذارند و میتوانند به کسادی یا رونق سالنهای سینما منجر شوند. ظهور رقبایی مثل شبکه نمایش خانگی یا پلتفرمهای بیم المللی نمایش فیلم و حتی شبکههای تخصصی نمایش فیلم هم نقش مهمی در این عرصه دارند. با این اوصاف، چیزی که به اذعان کارشناسان منصف و متخصص، بیشترین نقش را در رسیدن به هدف مخاطب 40 میلیونی ایفا میکند بازاندیشی در معیارهای پیشین نمایش فیلم است. این بازاندیشی و بازنگری هوشمند میتواند در چارچوب درکی روادارانهتر از منطق سینما، به شهودات هنری خانواده نجیب سینمای ایران احترام بگذارد و از این طریق، اعتماد عمومی را به سهم خود بازسازی کند.
سینمای ایران به عنوان یک هنر – صنعت شکوفا از چنان بضاعت و ظرفیتی در درون خود برخوردار است که بتواند معادلات فروش و میزان مخاطب را به ضرر سینمای موسوم به کمدیهای نازل برهم بزند. تجربهی تاریخی سینما در ایران نشان میدهد که سینمای فکور و قصهپرداز و قهرمانگرا و اخلاقمدار و مردمدار و میهندوست، بارها سینمای سوداگر و سوداندیش و سکهپرست و سطحیاندیش را مقهور خود ساخته است. شرط لازم و بلکه پیششرط چنین چیزی، اعتماد به توان حرفهای و تعلق خاطر ملّی سینماگران است. گذر از نگرشهای قیّممـآبانه و حذف رویکردهای توطئهاندیشانه و متهم ساختن هنرمندان به سیاهنمایی و اخلاقستیزی و وطنفروشی و دینگریزی، نسخهای مجرب و نقشهای مطمئن برای رسیدن به هدف مخاطب 40 میلیون نفری سینمای ایران در سال 1404 است. دولت وفاق میتواند بانی این بازنگری باشد؛ البته اگر بخواهد و بکوشد و استقامت بورزد.
نورنیوز