نورنیوز-گروه سیاسی: اظهارات اخیر علی لاریجانی، مشاور مقام معظم رهبری، در خصوص تغییر احتمالی سیاست‌های هسته‌ای ایران در واکنش به تهدیدات آمریکا و رژیم صهیونیستی، در سطح داخلی و خارجی بازتاب گسترده‌ای داشته است. لاریجانی در گفتگوی ویژه تلویزیونی بر این نکته تاکید کرد که در صورت تهدید نظامی گسترده از سوی آمریکا، ایران ممکن است تحت فشار افکار عمومی به سمت تغییر سیاست‌های هسته‌ای خود حرکت کند. این اظهارات به‌ویژه با توجه به حساسیت‌های موجود در سیاست‌های هسته‌ای ایران و فتوای مقام معظم رهبری در خصوص حرام بودن ساخت و استفاده از سلاح هسته‌ای ضمن آن که ابهاماتی را بدنبال داشته از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
تحلیل دقیق اظهارات لاریجانی و چالش‌های تفسیر نادرست
در حالی که برخی تحلیلگران و مسئولین کشور اظهارات لاریجانی را نقد کرده‌اند، ضروری است که به دقت و صحت این اظهارات توجه شود. لاریجانی در سخنان خود به صراحت بیان کرده که ایران طبق فتوا و راهبرد اصولی مقام معظم رهبری، از ساخت و استفاده از سلاح هسته‌ای خودداری می‌کند. اما او تاکید کرده است که تهدیدات خارجی، به ویژه از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی در شرایطی که موجودیت و کیان نظام اسلامی را مورد هجمه قرار دهد، ممکن است ایران را در شرایطی قرار دهد که مجبور به تغییر این سیاست‌ها شود. این تغییر نه به‌عنوان یک انتخاب ارادی از سوی ایران، بلکه به‌عنوان یک واکنش به فشارهای خارجی و تهدیدات علیه امنیت ملی مطرح است. بنابراین، هرگونه تحلیل یا تفسیر که بخواهد رویکرد لاریجانی را به‌عنوان تغییر موضع اصولی ایران در حوزه هسته‌ای توصیف کند، نادرست خواهد بود.
تأکید بر احکام ثانویه و ضرورت حفظ کیان نظام
لاریجانی به‌طور دقیق اشاره کرده است که در شرایط بحرانی و تهدید امنیت ملی، ایران می‌تواند از احکام ثانویه فقهی بهره‌برداری کند. این احکام می‌توانند حتی برخی واجبات اولیه دین را معلق کنند. این اشاره به احکام ثانویه به معنای تطبیق با شرایط اضطراری است که در آن حفظ نظام اسلامی و کیان کشور از اوجب واجبات به شمار می‌رود. جمله معروف حضرت امام (ره) که فرمودند "حفظ نظام اسلامی از اوجب واجبات است" نیز تأییدکننده این رویکرد فقهی و راهبردی است. بنابراین، در شرایط تهدیدات جدی، ایران می‌تواند به‌طور موقت از برخی اصول اولیه عبور کند تا بقای نظام اسلامی را تأمین کند.
اظهارات لاریجانی ضمن آن که از نقطه نظر فقهی مستندات غیر قابل انکار دارد از منظر راهبردی نیز کاملا قابل فهم و پذیرفته شده است.
نه تنها ایران بلکه هر نظام سیاسی در جهان در شرایطی که در معرض تهدید خارجی قرار بگیرد و موجودیت آن با مخاطره روبرو شود به عنوان اقدامی مشروع و پذیرفته شده از همه ابزارهای بالقوه و بالفعل برای دفاع از خود بهره خواهد برد
واکنش به نقدهای مطرح‌شده و اهمیت تقویت بازدارندگی
در روزهای اخیر، برخی تحلیلگران و مسئولین کشور نسبت به اظهارات لاریجانی واکنش نشان داده‌اند و آن را نقد کرده‌اند. این واکنش‌ها می‌تواند ناشی از سوءتفاهمات یا برداشت‌های نادرست از اظهارات او باشد. اما نکته حائز اهمیت این است که اظهارات لاریجانی در حقیقت به ضرورت تقویت اصل بازدارندگی در شرایط بحران اشاره دارد. این اصل بازدارندگی در واقع بیانگر توانایی ایران در مواجهه با تهدیدات خارجی است و لاریجانی به‌درستی اشاره کرده است که عدم توجه به این اصل می‌تواند ایران را در معرض خطرات جدی قرار دهد. در شرایط بحرانی، اتخاذ تدابیر بازدارنده ضروری است تا دشمنان نتوانند از تهدیدات خود بهره‌برداری کنند.
تهدیدات ترامپ و پیامدهای آن برای سیاست هسته‌ای ایران
تهدیدات اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، مبنی بر بمباران گسترده ایران، نگرانی‌های عمیقی را در سطح جهانی و به‌ویژه در داخل ایران ایجاد کرده است. ترامپ در مصاحبه‌ای با شبکه NBC، به‌طور صریح اعلام کرد که اگر ایران به سمت توسعه سلاح هسته‌ای حرکت کند، آمریکا آماده است تا حملات نظامی گسترده‌ای را علیه ایران انجام دهد. این تهدیدات در حالی مطرح می‌شود که لاریجانی به‌درستی هشدار داده است که چنین اقداماتی نه‌تنها باعث توقف برنامه هسته‌ای ایران نخواهد شد، بلکه ممکن است ایران را به سمت تسریع در دستیابی به تسلیحات هسته‌ای سوق دهد. این وضعیت نشان‌دهنده تغییرات اساسی در رویکرد ایران به‌دلیل فشارهای خارجی است و مسئولیت این تحولات به‌طور کامل بر عهده آمریکا و متحدانش خواهد بود.
نقش رژیم صهیونیستی در تشدید تنش‌ها
لاریجانی همچنین اشاره کرده است که رژیم صهیونیستی یکی از عوامل اصلی تشدید تنش‌ها در منطقه است. اسرائیل که سال‌ها به دنبال تغییر ساختار امنیتی خاورمیانه به نفع خود بوده، اکنون با بحران‌های داخلی و مشکلات اقتصادی روبه‌رو است. رژیم صهیونیستی با تحریک آمریکا به انجام اقدامات خصمانه علیه ایران، به دنبال مدیریت بحران‌های داخلی خود است. اما تجربه نشان داده است که سیاست‌های تهاجمی اسرائیل تنها به افزایش ناآرامی‌ها در منطقه و تشدید بحران‌های امنیتی منجر خواهد شد. این سیاست‌ها نه تنها به نفع رژیم صهیونیستی نیست، بلکه امنیت منطقه و جهان را در معرض خطر قرار می‌دهد.
اظهارات علی لاریجانی به‌عنوان یک هشدار راهبردی درباره تأثیرات تهدیدات خارجی بر سیاست‌های هسته‌ای ایران و ضرورت تقویت بازدارندگی در شرایط بحران مطرح شده است. ایران تحت هیچ شرایطی به‌طور ارادی به سمت تولید سلاح هسته‌ای نمی‌رود، اما تهدیدات مستمر از سوی دشمنان می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که ایران را به سمت اتخاذ تصمیماتی سوق دهد که تاکنون از آن اجتناب کرده است. از این رو، توجه به این واقعیت که تغییرات در سیاست‌های هسته‌ای ایران ناشی از فشارهای خارجی است، به‌ویژه در برابر تهدیدات نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی، اهمیت زیادی دارد. برای جلوگیری از این تحولات، تقویت اصل بازدارندگی و اتخاذ تدابیر استراتژیک در برابر تهدیدات خارجی ضروری است.