نورنیوز-گروه فرهنگی: برخی از فیلم‌های این فهرست، قربانی فیلم‌سوزی شدند. برخی دیگر نیز از نمایش در زمان نادرست، ضربه خوردند. برخی مقهور تعطیلی‌ها شدند و بعضی دیگر در این رقابت، جا ماندند و نتوانستند استفاده بهینه‌ای از فرآیند تبلیغات داشته باشند.
سال ۱۴۰۳، سال عجیبی برای سینمای ایران بود. سالی که در آن، رکورد تعداد مخاطب پس از نزدیک به ۳ دهه شکسته شد و برخی فیلم‌ها توانستند بیشتر از آن چه از آنها انتظار می‌رفت ظاهر شوند؛ البته تعطیلات ناخواسته‌ای پیش آمد که به نفع سینما نبود.
در سالی که تعداد سالن به ۸۸۸ رسید باز هم اکران ۶۸ فیلم، تعادل در اکران را بر هم زد و این امر، روند فیلم‌سوزی را تداوم بخشید. مجموعه این رفتارها، سبب شد تا برخی از فیلم‌ها در اکران ۱۴۰۳، کمتر از آن چیزی که از آنها انتظار می‌رفت ظاهر شوند که در ادامه به برخی از این آثار خواهیم پرداخت.
کمدی «زودپز» با اینکه سومین فیلم پرمخاطب و پرفروش اکران ۱۴۰۳ بود اما با ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار مخاطب و گیشه ۲۳۰ میلیارد تومانی، کمتر از انتظار ظاهر شد. اکران فیلم رامبد جوان که از ۱۷ مهر آغاز شده بود، با سرعتی خیره‌کننده ادامه داشت. سه هفته پس از اکران این فیلم، «صبحانه با زرافه‌ها» به روی پرده آمد که ترمز استقبال از «زودپز» را کشید.
با اکران «۷۰سی» از ۹ آذر، عملا بخش بزرگی از امکانات سالن «زودپز» به این فیلم اختصاص یافت و بهره‌وری فیلم به حداقل ممکن رسید. درحالی‌که اگر این فیلم در نیمه نخست امسال به نمایش درمی‌آمد، قطعا به جایگاه اول یا دوم جدول مخاطب سال ۱۴۰۳ صعود می‌کرد.
«صبحانه با زرافه‌ها» نیز ۲ میلیون نفر را به سینماها کشاند و ۱۲۱ میلیارد تومان نیز فروخت. فیلمی که به‌واسطه تعاریفی که از آن در جشنواره فجر شده بود و تیم بازیگری و البته اقبال بسیار خوب ساخته قبلی سروش صحت (مگه تموم عمر چند تا بهاره؟) انتظار یک استقبال خوب از آن می‌رفت اما متاسفانه این مهم به وقوع نپوست. هر چند که استقبال از این فیلم، آن را به رده پنجمین فیلم پرمخاطب سال ۱۴۰۳ رساند اما پتانسیل‌های فیلم، فراتر از این میزان بود.
به وقت سقوط آزاد چهره‌ها؛ از مدیری تا عطاران
کمدی «قیف» اما یک سقوط آزاد برای رضا عطاران بود. محسن امیریوسفی در تجربه‌ای جدید، «قیف» را جلوی دوربین برد که این فیلم با وجود اکران در بازه زمانی مناسب، نتوانست بیشتر از ۴۶۶ هزار مخاطب داشته باشد. فیلم، کمی بیشتر از ۲۷ میلیارد تومان فروخت تا مسیر سینمایی عطاران طی دو سال اخیر، همچنان متلاطم بماند.
«یادگار جنوب» از ۲۰ تیر به روی پرده رفت و هیچ رقیب دیگری در گونه خود نداشت. انتظار می‌رفت این فیلم به‌واسطه سوژه، بازیگران چهره و البته کارگردانان خوش‌نامش (پدرام پورامیری و حسین دوماری)، با استقبال خوبی مواجه شود اما درنهایت تنها توسط ۲۰۳ هزار مخاطب از روی پرده کنار رفت و نتوانست بیشتر از ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بفروشد.
دومین ساخته مهران مدیری نیز یک سقوط آزاد کامل را تجربه کرد. «ساعت ۶ صبح» درحالی‌که پخش‌کننده خوبی داشت و توانست سالن‌های زیادی در اختیار داشته باشد، با وجود تبلیغات بسیار نیز نتوانست بیشتر از ۱۰۷ هزار نفر را به سینما بکشاند. فیلم در نهایت با ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به نمایش خود خاتمه داد تا بسیار کمتر از آن چیزی که انتظار می‌رفت، ظاهر شود.
«پرویزخان» در اکران سال گذشته، ۵۱ هزار مخاطب داشت و ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان فروخت. فیلمی که در جشنواره فجر با استقبال خوبی مواجه شده بود و در قالب اکران نوروزی به نمایش درآمد اما متاسفانه نتوانست از این فرصت خوب، تبلیغات مناسب و سوژه مهیجی که داشت بهره ببرد تا به یکی از ناکامان اکران ۱۴۰۳ تبدیل شود.
نام‌هایی که به داد فروش فیلم‌ها نرسیدند
«روزی روزگاری آبادان»، حداقل به‌واسطه بازیگران چهره‌ای که داشت، باید از استقبالی متوسط برخوردار می‌شد. فیلم حمیدرضا آذرنگ در نهایت با ۵۰ هزار مخاطب و ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان فروش که یک عملکرد ضعیف محسوب می‌شود، با پرده خداحافظی کرد.
«نیلگون»، نخستین ساخته سینمایی حسین سهیلی‌زاده بود که ناکامی بزرگی را در گیشه رقم زد. این فیلم تنها با استقبال ۸ هزار و ۷۰۰ مخاطب مواجه شد و نتوانست بیشتر از ۵۰۲ میلیون تومان بفروشد
«خائن‌کشی» با آن‌که پیش از اکران عمومی، در قالب مینی‌سریال عرضه شده بود اما باز هم نمی‌بایست در گیشه تا این اندازه مایوس‌کننده ظاهر شود. این فیلم با آن همه چهره و البته حضور مسعود کیمیایی در قامت کارگردان، تنها ۶ هزار و ۳۰۰ نفر را به سینما کشاند و ۳۴۷ میلیون تومان فروخت.
«مصائب شیرین ۲» قطعا نکته ابهام‌آور اکران ۱۴۰۳ است. حداقل این انتظار وجود داشت که مخاطب برای تماشای آخرین فیلم مرحوم رضا داوودنژاد بر روی پرده، به سینما بیاید اما این اتفاق برعکس پیش‌بینی‌ها، رخ نداد
فیلم‌های فرزاد موتمن عموما چندان رابطه خوبی با جریان اصلی اکران ندارند اما این عامل نمی‌تواند به ناکامی کامل فیلم بینجامد. موتمن سال گذشته «شبگرد» را به روی پرده داشت که این فیلم توسط ۴ هزار و ۳۰۰ نفر دیده شد و گیشه ۲۳۷ میلیون تومانی را به همراه داشت.
«مصائب شیرین ۲» قطعا نکته ابهام‌آور اکران ۱۴۰۳ است. فیلمی پرخاطره برای سینمادوستان که کارگردان محبوبی چون علیرضا داوودنژاد را پشت دوربین خود داشت. این فیلم در نهایت تعجب، تنها ۳ هزار و ۴۰۰ مخاطب داشت و ۱۷۱ میلیون تومان فروخت! حداقل این انتظار وجود داشت که مخاطب برای تماشای آخرین فیلم مرحوم رضا داوودنژاد بر روی پرده، به سینما بیاید اما این میزان استقبال نکته مبهمی است که پاسخ درخور علمی و تجربی برای علت آن پیدا نشد.
محمدعلی سجادی کارگردان محبوب سینمادوست‌ها نیز در اکران سال گذشته، یک تجربه ناموفق را از سر گذراند. «سودابه» اکران محدودی داشت و نتوانست بیشتر از ۲۷۰۰ مخاطب داشته باشد. گیشه این فیلم نیز به ۱۵۲ میلیون تومان رسید.
برخی از فیلم‌های این فهرست، قربانی فیلم‌سوزی شدند. برخی دیگر نیز از نمایش در زمان نادرست ضربه خوردند. برخی مقهور تعطیلی‌ها شدند و بعضی دیگر در این رقابت، جا ماندند و نتوانستند استفاده بهینه‌ای از فرآیند تبلیغات داشته باشند. اگر این فیلم‌ها متناسب با ظرفیت خود استقبال می‌شدند، قطعا میزان مخاطب و گیشه سال ۱۴۰۳، به‌مراتب پررونق‌تر از آمار کنونی بود.
این فرآیند نشان می‌دهد که مقوله اکران، مهندسی دقیقی را می‌طلبد که ۴ ضلع پخش‌کننده، تهیه‌کننده، سینمادار و البته مدیریت سینمایی باید طی یک عملکرد موثر، موجبات دیده شدن بیشتر یک اثر را فراهم آورند.
ایرنا