نور نیوز-گروه فرهنگی -سریال "پایتخت" بار دیگر به تلویزیون بازگشت، اما آیا این بازگشت همان طراوت گذشته را دارد؟پخش "پایتخت ۷" در نوروز ۱۴۰۴ آغاز وتاکنون ۵ قسمت از آن روی آنتن شبکه یک سیما رفته است. این سریال از اولین روزهای آغاز پخش آن موجی از واکنشهای مختلف را به همراه داشته است.
بسیاری امیدوار بودند که این سریال بتواند بار دیگر حس نوستالژیک و لحظات شادیآور گذشته را احیا کند، اما آیا واقعاً چنین شد؟ این پرسش از آنجا اهمیت دارد که تلویزیون ایران در سالهای اخیر با بحران جدی مخاطب روبهرو بوده و بازگشت سریالهای پرطرفدار میتواند حکم یک راه نجات را داشته باشد. اما آیا "پایتخت ۷" واقعاً تلویزیون را نجات داده یا صرفاً یادآور دوران اوج آن است؟
تکرار مکررات یا نوآوری؟
یکی از اساسیترین نقدها به "پایتخت ۷"، تکرار بیش از حد شوخیها و الگوهای روایی فصول قبل است. در حالی که سریالهای موفق معمولاً از ایدههای تازه برای جذب مخاطب بهره میبرند، "پایتخت" همچنان در دایرهای بسته از شوخیهای قبلی گرفتار مانده است. این عدم نوآوری، به ویژه در شرایطی که نیاز به خلاقیت و تغییر احساس میشود، باعث شده که بسیاری از بینندگان احساس کنند چیزی جدید به آنها ارائه نشده است.
مشکلی که در این فصل به وضوح دیده میشود، عدم ارائه یک داستان منسجم و جذاب است. به نظر میرسد که سریال صرفاً برای بهرهبرداری از محبوبیت گذشته خود ساخته شده و تلاشی برای گسترش و عمقبخشی به روایت داستانی انجام نشده است. حتی برخی از لحظات طنز سریال، به دلیل استفاده بیش از حد از کلیشههای قدیمی، تأثیر خود را از دست دادهاند و دیگر خندهدار به نظر نمیرسند.
تغییرات غیرمنتظره
یکی از شوکهای سریال، تغییر چهره و حضور بازیگران جدید در نقشهای آشنا بود. "هما سعادت" که یکی از شخصیتهای کلیدی سریال است، با ظاهری متفاوت بازگشته که از همان قسمت اول واکنشهای گستردهای را به دنبال داشت. تغییر بازیگران نقش سارا و نیکا نیز از این موضوع مستثنی نیست، چرا که پیوند احساسی میان مخاطبان و این شخصیتها به تدریج شکل گرفته بود و حالا با این تغییرات، نوعی غریبه شدن با شخصیتها در سریال ایجاد شده است.
جایگزینی بازیگران و تغییر چهره شخصیتها همیشه در سریالهای طولانیمدت یک چالش بزرگ است. این تغییرات اگرچه در ظاهر کوچک به نظر میرسند، اما بهشدت بر ارتباط احساسی مخاطب با داستان تأثیر میگذارند. در "پایتخت ۷"، چنین تغییراتی باعث شده که برخی از صحنهها غیرواقعی یا حتی بیگانه به نظر برسند.
تلویزیون و یک پیروزی اقتصادی بزرگ
با وجود نقدهای فراوان، "پایتخت ۷" همچنان از نظر تجاری یک موفقیت محسوب میشود. تبلیغات گسترده در طول سریال و بهرهبرداری از شهرت آن برای جذب آگهی، تلویزیون را در جایگاهی قرار داده که از نظر مالی سود قابل توجهی کسب کند. این نشان میدهد که حتی اگر از لحاظ محتوایی سریال در حال افول باشد، از منظر اقتصادی همچنان یک برگ برنده برای رسانه ملی به حساب میآید.
براساس گزارشهای منتشرشده، هزینه ساخت این فصل از سریال تقریباً از طریق آگهیهای تبلیغاتی تأمین شده است. این روند نشان میدهد که تلویزیون همچنان به "پایتخت" بهعنوان یک محصول پرسود نگاه میکند، حتی اگر کیفیت آن افت کرده باشد.
مدیریت رسانهای؛ افتخار یا شکست؟
حضور دوباره "پایتخت" در تلویزیون از دو زاویه قابل بررسی است. برخی معتقدند که مدیران رسانه ملی با بازگرداندن تنابنده و تیمش، تلویزیون را در شرایطی جدید قرار دادهاند. در مقابل، گروهی بر این باورند که این تصمیم تنها جبران اشتباهات گذشتهای است که موجب خروج هنرمندان ارزشمند از رسانه ملی شد. تلویزیون باید به جای وابستگی به یک سریال خاص، بستری فراهم کند که استعدادهای مختلف بتوانند در آن رشد کنند و محتواهای متنوع و باکیفیت ارائه دهند.
مشکل اساسی این است که تلویزیون ایران بیش از حد بر چند برند شناختهشده متکی است و از توسعه و تولید محتوای تازه غافل شده است. این موضوع باعث شده که با افول این برندها، تلویزیون نیز با بحران مخاطب مواجه شود. در حالی که کشورهای دیگر بهطور مداوم در حال سرمایهگذاری روی استعدادهای جدید و سبکهای روایی نو هستند، تلویزیون ایران همچنان به موفقیتهای گذشته خود تکیه دارد.
مسیر آینده
بر اساس قسمتهای پخش شده "پایتخت ۷" تاکنون می تواند گفت که این سریال نه یک شکست کامل است و نه یک پیروزی بزرگ. این سریال همچنان توانسته مخاطبان خود را پای تلویزیون بنشاند، اما دیگر آن تازگی و جذابیت سابق را ندارد. این موضوع نشان میدهد که تلویزیون ایران نیازمند تغییرات اساسی است.
برای تقویت رسانه ملی، باید به جای اتکا به چند سریال خاص، فرصت بیشتری به تولیدکنندگان و فیلمنامهنویسان جدید داده شود. نوآوری در محتوا، افزایش کیفیت تولید و توجه به نیازهای مخاطب، میتواند راهی برای بازگرداندن اعتماد مخاطبان باشد. "پایتخت" شاید یک نقطه عطف در تاریخ تلویزیون ایران باشد، اما نباید تنها برگ برنده آن باقی بماند. اگر قرار است رسانه ملی جایگاه گذشته خود را باز یابد، باید از این وابستگی خارج شود و بهسوی آیندهای پویاتر و خلاقتر حرکت کند.
نورنیوز