×
اقتصادی
شناسه خبر : 216603
تاریخ انتشار : شنبه 1403/12/25 ساعت 08:22
چرا پتروشیمی ایران با وجود رشد تولید، ثروتمندتر نمی‌شود؟

نورنیوز روند تولید و درآمد صنعت پتروشیمی را بررسی می‌کند؟

چرا پتروشیمی ایران با وجود رشد تولید، ثروتمندتر نمی‌شود؟

صنعت پتروشیمی ایران با افزایش تولید به 80 میلیون تن در سال رسیده، اما درآمد آن تنها 23 میلیارد دلار است. در مقایسه با سال 1390، ارزش هر تن محصول به‌شدت کاهش یافته، نشانه‌ای از خام‌فروشی و افت ارزش افزوده در این صنعت.

نورنیوز-گروه اقتصادی: داده‌های رسمی منتشر شده نشان می دهد میزان تولید محصولات پتروشیمی ایران از ۱۲ میلیون تن در سال ۱۳۸۰ به ۸۰ میلیون تن در سال ۱۴۰۳ رسیده است. در کنار این افزایش قابل‌توجه در تناژ تولید، درآمد حاصل از فروش داخلی و صادراتی محصولات پتروشیمی نیز به ۲۳ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۳ رسیده است. مقایسه این دو شاخص نشان می‌دهد که باوجود رشد چشمگیر حجم تولید، میزان درآمد حاصل از این صنعت متناسب با افزایش تولید رشد نکرده است.

در سال ۱۳۹۰، تولید این صنعت ۴۳ میلیون تن بود و درآمد کل آن ۲۱ میلیارد دلار برآورد شد. این آمار نشان می‌دهد که در آن سال به ازای هر میلیون تن تولید، درآمدی در حدود ۴۸۸ میلیون دلار ایجاد می‌شد. اما در سال ۱۴۰۳، این شاخص به حدود ۲۸۷ میلیون دلار کاهش یافته است. به عبارت دیگر، ارزش اقتصادی هر واحد تولید کاهش‌یافته که نشان‌دهنده افت قیمت صادراتی محصولات یا افزایش سهم تولید محصولات کم‌ارزش‌تر است.

چالش‌های افت ارزش صادراتی

یکی از مهم‌ترین دلایلی که می‌تواند کاهش درآمد به ازای هر تن محصول را توضیح دهد، افزایش خام‌فروشی در صنعت پتروشیمی ایران است. با وجود افزایش قیمت جهانی نفت خام در دو سال اخیر، صنعت پتروشیمی ایران نتوانسته از این فرصت برای افزایش ارزش افزوده بهره ببرد. اگر نسبت تناژ به درآمد در سال ۱۳۹۰ حفظ می‌شد، ایران می‌توانست در سال ۱۴۰۳ درآمدی در حدود ۴۰ میلیارد دلار از این صنعت کسب کند، اما به دلیل افت ارزش افزوده، این رقم به ۲۳ میلیارد دلار محدود شده است.

این وضعیت نشان‌دهنده نیاز جدی به توسعه صنایع پایین‌دستی و حرکت به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر است. در شرایطی که بسیاری از کشورهای پیشرو در حوزه پتروشیمی به سمت تولید محصولات نهایی‌تر و با کاربردهای متنوع‌تر حرکت کرده‌اند، ایران همچنان وابستگی بالایی به فروش محصولات پایه دارد که موجب کاهش سهم آن از بازارهای جهانی شده است.

راهکارهای بهبود وضعیت صنعت پتروشیمی

گذر از خام‌فروشی و ورود به مسیر توسعه صنعتی نیازمند تغییرات بنیادی در سیاست‌های اقتصادی این بخش است. سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی کلید افزایش ارزش افزوده است. ایجاد زنجیره‌های ارزش جدید، توسعه واحدهای تولید محصولات نهایی مانند پلیمرها، مواد شیمیایی خاص و ترکیبات پیشرفته می‌تواند جایگاه ایران را در بازارهای جهانی مستحکم‌تر کند.

بهینه‌سازی مصرف منابع و افزایش بهره‌وری از دیگر ضرورت‌های این مسیر است. استفاده از فناوری‌های نوین در پالایشگاه‌ها، بهینه‌سازی فرآیندهای تولید و کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌تواند رقابت‌پذیری محصولات ایرانی را در سطح بین‌المللی افزایش دهد. همچنین، توجه به استانداردهای زیست‌محیطی و کاهش آلایندگی می‌تواند زمینه‌ساز جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این بخش باشد.

بازارهای صادراتی نیز نیازمند بازنگری است. تمرکز بیش از حد بر چند مقصد محدود، ریسک اقتصادی را افزایش می‌دهد. ورود به بازارهای جدید، امضای توافقات تجاری بلندمدت و بهره‌گیری از ظرفیت‌های دیپلماتیک برای ایجاد فرصت‌های صادراتی می‌تواند به تقویت جایگاه ایران کمک کند. علاوه بر این، توجه به فناوری‌های نوظهور، مانند پتروشیمی سبز و استفاده از مواد اولیه تجدیدپذیر، می‌تواند به مزیت رقابتی صنعت پتروشیمی ایران در جهان بیفزاید.

صنعت پتروشیمی ایران از نظر حجم تولید در مسیر رشد قرار دارد، اما چالش اصلی آن کاهش درآمد به ازای هر تن محصول تولیدی است. این مسئله نشان‌دهنده افزایش خام‌فروشی و عدم توسعه کافی در بخش صنایع پایین‌دستی است. برای رسیدن به جایگاه مطلوب در بازارهای جهانی، باید استراتژی‌های صنعت پتروشیمی ایران به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر تغییر کند.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
سقوط خریداران خارجی در بازار مسکن ترکیه
خودکشی عامل جنایت در روستا اندیکا
غرب به‌جای صلح، به‌دنبال نابودی کامل اوکراین است
لیست قیمت جدید محصولات ایران خودرو اعلام شد+جدول قیمت ها
مرگ قاتل پیش از اجرای حکم قصاص
چندصدایی «درباره اسنپ‌بک»؛ چگونه ایستادگی ایران شکاف عمیق در نظم جهانی را آشکار کرد
جهش 5500 همتی در تجارت الکترونیک ایران
مداردیپلماسی | پایان برجام و آغازی بر دیپلماسی هسته‌ای جدید ایران
130 هزار مرگ سالانه در ایران به دلایل تغذیه‌ای مرتبط است
رئیس‌جمهور فردا به دانشگاه تربیت مدرس می رود
قیمت خودرو داخلی و خارجی امروز یکشنبه 27 مهر1404+ جدول
واگذاری کامل دونتسک شرط پوتین برای پایان جنگ اوکراین
دولت چهاردهم بستر «ما می‌توانیم» را در تحول دیجیتال فراهم کرد
55 درصد پیش‌ثبت‌نامی‌های حج تمتع 1405 بانوان هستند
افزایش ذخایر طلا برای تقویت پول ملی و کاهش وابستگی ارزی
مسیر تهران-اصفهان با راه آهن سریع السیر 2 ساعته می‌شود
حماس: میانجی‌ها اسرائیل را برای بازگشایی گذرگاه رفح تحت فشار قرار دهند
نه به دعوا‌های تاریخ‌مصرف‌دار
بازی ناعادلانه FATF و پالرمو در نظام مالی جهانی
آزادی 185 زندانی در تهران با مرخصی منتهی به آزادی
روز تاریخی پایان قطعنامه 2231
تخلیه قدرت
طلب 150 همتی تأمین اجتماعی از کارفرمایان
امروز آخرین مهلت استعفای مقامات برای کاندیداتوری در شوراها
کشف 31 حلقه فیلم قاجاری در کاخ گلستان
شوخی تلخ با آرمان حکمرانی علم
اولیانوف: نظارت قطعنامه 2231 از دستورکار آژانس حذف می‌شود
افشای شکنجه گسترده اسیران فلسطینی در زندان‌های رژیم صهیونیستی
نتانیاهو نامزدی مجدد در انتخابات 2026 را اعلام کرد
مجلل در روئینگ قهرمانی آسیا مدال طلا گرفت
توافق پاکستان و طالبان بر آتش‌بس و صلح در دوحه
وضعیت آب و هوا امروز یکشنبه 27 مهر+ وضعیت استان ها
چرا نشستن طولانی برای سلامتی مفید نیست ؟
میلیون‌ها نفر حس بویایی خود را از دست داده‌اند
از دیابت بی مزه چه می دانید؟
خوردنی محبوب کاهش کلسترول را بشناسید
خطر آلودگی پلاستیکی برای قلب و عروق
انقلابی جدید در درمان پیرچشمی
جمع‌آوری 115 هزار خودروی چینی از بازار
درخواست 20 کشور اروپایی برای استرداد مهاجران غیرقانونی افغان
مرشایمر: تاماهاوک چاره مشکلات اوکراین نیست
اعتراضات در وین علیه جنگ اوکراین
مخالفت قطر با اقدامات رژیم صهیونیستی در غزه، قدس و جولان اشغالی
افت شدید ورودی آب به سدها
183 هزار میلیارد تومان خسارت خاموشی در سال گذشته
وزیر کشور: خسارت خودروهای آسیب‌دیده در جنگ 12 روزه پرداخت می‌شود
مخالفت دولت لبنان با خواسته کاخ‌سفید درباره آینده حزب الله
مدودف: زلنسکی تحت هیچ شرایطی پیروز نخواهد شد
هشدار حزب‌الله: هر گونه کانال مذاکراتی با رژیم صهیونیستی مسدود خواهد شد!
وزیر آموزش و پرورش نیز به پویش «بساز مدرسه» پیوست
X
آگهی تبلیغاتی