نورنیوز-گروه سیاسی: «الکسی ددوف» سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار فدراسیون روسیه در جمهوری اسلامی ایران است. این دیپلمات در گفتگوی اختصاصی با تلویزیون بریکس (تی‌وی بریکس) درباره همکاری روسیه و ایران در تجارت، فرهنگ و گردشگری صحبت کرد.
او در سال ۱۹۸۲ از مؤسسه دولتی روابط بین‌الملل مسکو فارغ‌التحصیل شد و از آن زمان تاکنون در خدمت دیپلماتیک بوده است. او در سمت‌های مختلفی در دستگاه مرکزی وزارت امور خارجه روسیه و خارج از کشور فعالیت داشته است.
رشد ۱۵ درصدی تجارت ایران و روسیه در سال ۲۰۲۴
این دیپلمات روس، در جریان گفت‌وگویی به این پرسش که وضعیت کنونی تجارت دوجانبه بین روسیه و ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید، پاسخ داد. از ددوف همچنین پرسیده شد که با توجه به اینکه دو کشور تقریبا به‌طور کامل به تسویه‌حساب‌های ارزی ملی روی آورده‌اند، چه چشم‌اندازهایی در سال‌های آینده وجود دارد؟
الکسی ددوف گفت: «تجارت بین روسیه و ایران به‌طور کلی روند مثبتی را نشان می‌دهد، اما هنوز زود است که درباره ظرفیت کامل آن صحبت کنیم. انتظار می‌رود حجم تجارت ایران و روسیه در سال ۲۰۲۴ حدود ۱۵ درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ (که ۴.۲ میلیارد دلار بود) افزایش یابد. ما انتظار داریم که نشست کمیسیون دائمی همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و روسیه که برای ماه‌های آینده برنامه‌ریزی شده و این بار در روسیه برگزار خواهد شد، به این روند شتاب بیشتری ببخشد. انتظار داریم که در پایان سال جاری هم حجم تجارت دوجانبه افزایش بیشتری پیدا کند.»
کارت‌های میر روسیه به‌زودی در ایران پذیرفته می‌شوند
این دیپلمات روس افزود: «ایجاد زیرساخت پرداخت مستقل مشترک و گذار به تسویه‌حساب‌های دوجانبه با ارزهای ملی در ماده ۲۰ پیمان مشارکت راهبردی جامع بین فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران (۱۷ ژانویه ۲۰۲۵) پیش‌بینی شده است. دو کشور تقریبا به‌طور کامل به تسویه‌حساب‌های متقابل با ارزهای ملی از طریق سیستم‌های مالی و بانکی خود روی آورده‌اند. روسیه شروع به پذیرش کارت‌های سیستم پرداخت شتاب ایران کرده است. انتظار می‌رود که کارت‌های میر روسیه هم در آینده نزدیک در ایران راه‌اندازی شوند. همه این اقدامات بدون شک تأثیر مثبتی بر روابط تجاری و اقتصادی دو کشور خواهد داشت، عملیات تجاری را تسهیل می‌کند و زمینه‌های همکاری‌های اقتصادی را گسترش می‌دهد.»
ایران به بازار ۱۹۰ میلیونی اتحادیه اقتصادی اوراسیا دسترسی پیدا می‌کند
سوال: در دسامبر ۲۰۲۴، ایران وضعیت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا را دریافت کرد و انتظار می‌رود که توافق تجارت آزاد به‌زودی اجرایی شود. به نظر شما این توافق چگونه می‌تواند روابط تجاری ایران با کشورهای عضو اتحادیه را تسهیل کند؟
الکسی ددوف در مصاحبه با تی‌وی بریکس تاکید کرد: «توافق تجارت آزاد بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران در ۲ مارس ۲۰۲۵ توسط شورای نگهبان ایران تأیید شد. به لطف این اتفاق، می‌توانیم درباره آغاز اجرای این توافق در آینده‌ای نزدیک صحبت کنیم. اتحادیه اقتصادی اوراسیا امروز بازاری با ۱۹۰ میلیون نفر جمعیت است که برای ایران شرایط ترجیحی در واردات کالا، رویه‌های گمرکی ساده و مقررات فنی آسان را فراهم می‌کند. همین شرایط برای بازار ایران هم برای صادرکنندگان کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا فراهم است. این یک همکاری کاملا سودمند دوجانبه است که منافع مردم را تأمین می‌کند.»
همکاری‌های فرهنگی ایران و روسیه؛ رویدادهای بزرگ در راه است
سوال: پیمان مشارکت راهبردی جامع که بین رؤسای جمهور ایران و روسیه امضا شده، چگونه می‌تواند بر همکاری‌های فرهنگی، علمی و آموزشی تأثیر بگذارد؟
دیپلمات روس اشاره کرد: «ماده ۳۴ این پیمان بر توسعه بیشتر روابط در حوزه فرهنگ و هنر تأکید دارد و شرایط مطلوبی را برای فعالیت مرکز فرهنگی روسیه در تهران، مطابق با توافق ۱۳ آوریل ۲۰۲۱ درباره تأسیس و شرایط فعالیت مراکز فرهنگی، فراهم می‌کند. دفتر "روس‌سوترودنیچستوو" (Rossotrudnichestvo) در حال تلاش برای یافتن مکان مناسبی برای این مرکز است. رویداد کلیدی امسال، برگزاری روزهای فرهنگی روسیه در ایران خواهد بود. این رویدادها برای ماه ژوئن برنامه‌ریزی شده‌اند.»
همکاری علمی و فناوری ایران و روسیه؛ توسعه روابط بلندمدت در دستورکار
الکسی ددوف تاکید کرد: «مهم است که این سند بر تمرکز طرفین بر توسعه روابط بلندمدت و سازنده در حوزه آموزش عالی، علم و فناوری تأکید کند. روابط مشارکتی بین نهادهای آموزشی دو کشور برقرار شده، پروژه‌های مشترک علمی، فنی و پژوهشی اجرا می‌شوند و سمینارها، کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌های تخصصی برگزار می‌شوند. بنابراین، این توافق از یک‌سو وضعیت بالای کنونی روابط را تأیید می‌کند و از سوی دیگر، زمینه را برای همکاری‌های ثمربخش‌تر در حوزه‌های فرهنگی، علمی و آموزشی فراهم می‌کند.
توسعه نیروگاه بوشهر؛ اولویت روابط تهران و مسکو
سوال: به گفته ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، ساخت واحدهای دوم و سوم نیروگاه هسته‌ای بوشهر یکی از حوزه‌های اولویت‌دار در روابط مسکو و تهران است. آیا برنامه‌ای برای اجرای پروژه‌های مشترک دیگر، از جمله در بخش انرژی، وجود دارد؟
این دیپلمات روس تاکید کرد: «بله، پروژه‌های مرتبط با انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز، از جمله ساخت واحدهای دوم و سوم نیروگاه بوشهر، در مرحله اجرا قرار دارند. همچنین در زمینه ایزوتوپ‌های پزشکی همکاری وجود دارد و کشور ما از طریق این همکاری، دوستان ایرانی خود را در توسعه پزشکی پیشرفته حمایت می‌کند و دسترسی به روش‌های نوین تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف را فراهم می‌سازد. این همکاری سطح درمان بیماران را ارتقا می‌دهد.»
گاز روسیه در راه ایران؛ توافق استراتژیک در حال اجراست
او به تی‌وی بریکس گفت: «مایلم به یادداشت تفاهم استراتژیکی اشاره کنم که در ژوئن ۲۰۲۴ بین شرکت‌های گازی ایران و روسیه برای سازمان‌دهی تأمین گاز طبیعی روسیه به ایران از طریق خط لوله امضا شد. در حال حاضر، فعالیت‌های اجرایی این توافق در حال انجام است. روسیه همچنین در پروژه‌های توسعه میادین نفتی ایران مشارکت دارد. از جمله ابتکارات دیگر، می‌توان به کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب و ساخت بخش خط راه‌آهن رشت-آستارا به‌عنوان بخشی از شاخه غربی آن اشاره کرد.»
افزایش ۴۷ درصدی گردشگران ایرانی در روسیه؛ ویزای الکترونیکی مسیر را هموار کرد
سوال: در سال ۲۰۲۳، مقامات ایران و روسیه برنامه تبادل گردشگری گروهی بدون روادید را بین دو کشور راه‌اندازی کردند. آیا برنامه‌ای برای گسترش برنامه سفر بدون ویزا به سایر گروه‌های مسافران وجود دارد؟
سفیر فدراسیون روسیه در ایران گفت: «در حال حاضر، مقررات سفر بدون ویزا برای گروه‌های گردشگری ۵ تا ۵۰ نفره اعمال می‌شود. برنامه مشخصی برای گسترش این دسته‌بندی‌ها در حال حاضر تدوین نشده است. در مجموع، جریان گردشگری دوجانبه در سال ۲۰۲۴، ۱۳ درصد افزایش داشته است. تعداد گردشگران ایرانی در روسیه به طور قابل توجهی افزایش یافته است (۵۸ هزار نفر، افزایش ۴۷ درصدی نسبت به آمار مشابه سال ۲۰۲۳). همزمان، ۵ هزار گردشگر روسی از ایران بازدید کرده‌اند. تقریبا ۳۰ هزار ایرانی از طریق مکانیسم سفر بدون ویزا وارد روسیه شدند، در حالی که تعداد گردشگران روسی که به ایران سفر کردند، ۵۰۰ نفر بوده است. فرمت ویزای الکترونیکی نیز برای ایرانیان فعال است که از این طریق بیش از ۱۵ هزار نفر در سال گذشته به روسیه سفر کرده‌اند.»
نقش کلیدی بریکس در تحکیم روابط ایران و روسیه
سوال: نقش بریکس در تقویت روابط ایران و روسیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سفیر روسیه گفت که بریکس یک پلتفرم بین‌المللی مهم برای همکاری با شرکای ایرانی است.
این مقام روس افزود: «ارزش‌های این ساختار، از جمله احترام به حقوق بین‌الملل، حاکمیت ملی و منافع متقابل، به رسمیت شناختن حق مسلم هر کشور در انتخاب مسیر توسعه خود، همچنین همبستگی و کمک متقابل، به طور کامل مورد تأیید مسکو و تهران است. دوستان ایرانی ما بارها علاقه خود را به همکاری در بخش‌های نوآورانه و دانش‌بنیان اقتصاد اعلام کرده و آمادگی خود را برای به اشتراک‌گذاری تجربیات در برخی حوزه‌ها نشان داده‌اند. ما کاملا از آن‌ها حمایت می‌کنیم.»