نورنیوز-گروه سیاسی: می‌دانم باز هم برخی خوانندگان خواهند گفت، چرا هنوز امیدوارید و خیرخواهی می‌کنید و…؟ ولی اگر ذره‌ای احتمال تاثیر برود، تکلیف بر ما جاری است و دست‌کم حسن‌نیتی را تکرار می‌کنیم.
اگر امروز دشمن به ایران طمع می‌کند، طمع به شکاف دولت- ملت دارد. شکاف‌ها با عدم رعایت حقوق بشر و شهروند پدیدار می‌شوند. تنها با داشتن یک دموکراسی مقتدر می‌توان کشور را از تعرض دشمن مصون نگه داشت و آن هم با رعایت قواعد مردم‌سالارانه و آزادی بیان محقق می‌شود. شگفت آنکه در برنامه پنجم توسعه دیپلماسی قضایی و سیاسی را تعریف کرده و یکی از مهم‌ترین وظایف حکومت را رفع انتقادات حقوق بشری دانسته است اما هیچ تلاشی در این رابطه صورت نمی‌گیرد و می‌توان گفت هیچ‌یک از مسئولان کشور حتی نمی‌دانند چنین قانونی تصویب کرده‌اند چون حتی یک بار هم اشاره‌ای به آن نداشته‌اند.
در ماده ۲۱۰ قانون برنامه پنجم توسعه آمده است: «وزارت امور خارجه موظف است با بهره‌گیری از نظرات کارشناسان کلیه سازمان‌ها و نهادهای مسئول و برای اعتلای شأن، موقعیت، اقتدار و نقش جمهوری اسلامی ایران و استفاده از فرصت‌های اقتصادی در منطقه و نظام بین‌الملل و بسط گفتمان عدالت‌خواهی در روابط بین‌الملل، سیاست‌های مناسب را برای اجرایی کردن احکام ذیل به مراجع ذی‌ربط ارائه دهد: «تنظیم سطح روابط و مناسبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با کشورهای دارای دیدگاه‌ها و مواضع غیرهمسو با جمهوری اسلامی ایران و اتخاذ دیپلماسی فعال جهت توقف روند صدور قطعنامه‌های حقوق بشری علیه جمهوری اسلامی ایران».
ولی در عمل هیچ اتفاقی نمی‌افتد بلکه برعکس هر روز با اجرای حکم زندان یا اعدامی بر این وضعیت نفت می‌ریزند. فقط برای نمونه اشاره می‌کنم که پس از محکومیت دکتر حمید قره‌حسنلو و همسرش، تاکنون چند بار مسئولان قوه قضائیه رسماً اعلام کرده‌اند که آنان هیچ نقشی در خشونت‌های انتسابی نداشته‌اند و این را به استناد پرونده و مدارک موجود می‌گویند. در فضای تند روزهای جنبش مهسا احکامی صادر شده بود و اکنون آن زمان گذشته است.
تصور کنید زن‌وشوهری را به ترتیب به ۵ سال و ۱۵ سال حبس محکوم و یکی را در زندان یزد و دیگری را در زندان مشهد تبعید کرده‌اند و فرزندان‌شان که یکی از آنها دختری ۱۳ ساله است در کرج است. پیامبر اسلام می‌گوید، دنبال بهانه باشید تا افراد را از مجازات دور کنید: (ادْرَؤوا الحُدودَ عنِ المسلِمینَ ما اسْتَطَعْتُم ، فإنْ وَجَدتُم للمسلِمِ مَخْرَجا فَخَلّوا سبیلَهُ) آن هم درباره افراد گناهکار، نه کسانی که بی‌گناه هستند، آیا شایسته نبود که خود قوه قضائیه دست‌کم خانم فرزانه قره‌حسنلو را در لیست عفو بگذارد تا در یکی از چندلیستی که تاکنون آزاد شده‌اند، قرار گرفته و آزاد شود و بخشی از بار روانی و آزار حبس ناعادلانه یک زوج کاسته شود؟
حکم شرعی جهاد این است که حکومت مجاز نیست بیش از ۴ ماه مردان را به جنگ اعزام کند و از خانواده دور نگه دارد. در کدام شرع و آیین خوانده‌اید که افراد متاهل مانند مصطفی تاج‌زاده یا سعید مدنی یا داوود رضوی یا محمد نجفی و هاشم خواستار و محمد نوری‌زاد را حتی اگر مخالف حکومت باشند، می‌توان ماه‌ها یا سال‌ها بدون مرخصی در حبس نگه داشت؟
بدون‌شک خشونت، خشونت می‌آورد و عطوفت، عطوفت می‌پروراند. راه مواجهه با منتقدان، گفتوگو است، نه زندان. اگر افراد حرف نادرست می‌زنند، خودشان رسوا و بی‌اعتبار می‌شوند و اگر حرف درست می‌زنند، ولو مخالف شما باشند از آن بهره‌مند شوید که امام صادق می‌فرماید: رحمت خدا بر آن کس که مرا به عیوبم آگاه کند: «رحم‌الله أمرا أهدى إلَیَ عُیوبی». اگر نتوانید با ضیا نبوی و رحیم قمیشی و تاج‌زاده و مدنی گفتوگو کنیم این از ناتوانی ماست. جامعه ما به عطوفت نیاز دارد. عطوفت آن است که مولانا می‌فرماید: از محبت تلخ‌ها شیرین شود /وز محبت مس‌ها زرین شود /از محبت دردها صافی شود/ وز محبت دردها شافی شود/ از محبت خارها گل می‌شود.
نو شدن طبیعت در نوروز را با نو شدن تفکر و منش خود هم‌نوا کنیم و فرصت را برای شیرین کردن تلخی‌ها مغتنم بشماریم تا زندانیان به آغوش خانواده بازگردند.
*جامعه‌شناس و پژوهشگر حقوق‌بشر