نورنیوز-گروه بین‌الملل: برگزاری اجلاس وزرای خارجه آمریکا و روسیه در ریاض به میزبانی عربستان سعودی که نخستین گفت‌وگوی مستقیم مقامات آمریکایی و روسی از زمان آغاز جنگ اوکراین به شمار می‌رود، مهمترین تحولی است که می‌تواند مسیر جدیدی برای مذاکرات بین‌المللی حول موضوع جنگ اوکراین رقم بزند.
این اجلاس که بدون حضور نمایندگان اوکراین برگزار شد، محورهایی همچون شرایط پایان جنگ، توافقات امنیتی و ضرورت حل و فصل منازعه در دستور کار قرار گرفت. با این حال، نبود اوکراین در این گفت‌وگوها به تنش‌های جدیدی در روابط بین‌المللی دامن زد که واکنشهای شدید اروپایی‌ها را به همراه داشت.
طی روزهای اخیر،تحولات جدید و بسیار مهمی در موضوع جنگ اوکراین بوقوع پیوسته که می تواند تأثیرات قابل‌توجهی در مناسبات بین‌الملل ایجاد کند. برگزاری اجلاس مهم وزرای خارجه آمریکا و روسیه در ریاض به میزبانی عربستان سعودی که نخستین گفت‌وگوی مستقیم مقامات آمریکایی و روسی از زمان آغاز جنگ اوکراین به شمار می رود، مهمترین تحولی است که می تواند ایجاد کننده مسیر جدیدی برای مذاکرات بین‌المللی حول موضوع جنگ اوکراین باشد.
در این اجلاس که بدون حضور نمایندگان اوکراین برگزار شد، محورهایی از جمله شرایط پایان جنگ، توافقات امنیتی و ضرورت حل و فصل منازعه در دستور کار قرار گرفت. اما نبود اوکراین در این گفت‌وگوها، به تنش‌های جدیدی در روابط بین‌المللی دامن زد که واکنشهای شدید اروپایی‌ها را به همراه داشت.
توافقات اصلی آمریکا و روسیه در ریاض: نقطه عطفی در مذاکرات صلح
در این اجلاس، ایالات متحده و روسیه بر برخی از موضوعات کلیدی تأکید کردند که می‌تواند تاثیر زیادی بر آینده جنگ اوکراین داشته باشد. یکی از اصلی‌ترین محورهای توافق، تمرکز بر امنیت مرزهای اوکراین و ارزیابی مجدد وضعیت نیروهای نظامی در مناطق مورد مناقشه بود.
روسیه همچنان بر حفظ مناطق تحت کنترل خود در شرق اوکراین و به ویژه مناطق دونباس و نووروسیا تأکید دارد و خواهان تضمین‌های امنیتی برای این مناطق است. در عوض، آمریکا نیز بدنبال فشار به روسیه برای پذیرش آتش‌بس و آغاز مذاکرات برای بازگشت به شرایط پیش از جنگ است.
این مذاکرات، اگرچه به عنوان گام نخست در مسیر مذاکرات گسترده‌تر در نظر گرفته می‌شود، اما به دلیل حضور نداشتن اوکراین در آن از همان ابتدا با چالش‌هایی روبه‌رو است.
از تحولات مهم دیگری که در مسیر ریل گذاری جدید برای پایان دادن به جنگ در اوکراین مطرح‌شده ، ضرورت برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در اوکراین است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، طی سخنانی تأکید کرد که اوکراین باید هرچه سریع‌تر انتخابات برگزار کند و در این راستا احتمال جایگزینی ولودیمیر زلنسکی را به عنوان رئیس‌جمهور مطرح کرد. ترامپ با اشاره به اینکه محبوبیت زلنسکی به شدت کاهش یافته است، خواستار آن شد که اوکراین بدون تأخیر به سمت برگزاری انتخابات حرکت کند.
این درخواست ترامپ به نوعی تهدید زلنسکی برای پذیرش شرایط آمریکا در مذاکرات محسوب می شود. ترامپ تأکید کرد که اگر اوکراین خواهان حمایت‌های بیشتر ایالات متحده است، باید در راستای تغییرات سیاسی و پذیرش شرایط جدید حرکت کند.
واکنش‌ها و مخالفت‌های اروپا با این روند
مخالفت‌های شدید با این مذاکرات از سوی کشورهای اروپایی، به ویژه آلمان، فرانسه و بریتانیا، نشان‌دهنده اختلافات جدی در سیاست‌گذاری‌های غرب در قبال جنگ اوکراین است. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، در واکنش به مذاکرات آمریکا و روسیه در ریاض، تأکید کرد که هرگونه تصمیم‌گیری در خصوص آینده اوکراین باید با حضور نمایندگان این کشور انجام شود. او افزود که اروپا هرگز حاضر نخواهد شد صلحی تحمیلی را که به تمامیت ارضی اوکراین آسیب می‌زند، بپذیرد. شولتس همچنین بر لزوم احترام به حاکمیت اوکراین و جلوگیری از هرگونه معامله‌ای که این کشور را از فرآیند مذاکرات کنار بگذارد، تأکید کرد.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، نیز در واکنش به این مذاکرات، تأکید کرد که هیچ توافق صلحی نباید به قیمت از دست رفتن تمامیت ارضی اوکراین باشد.
مکرون همچنین خواستار ادامه حمایت‌های نظامی و مالی از اوکراین به منظور تقویت موقعیت این کشور در برابر فشارهای روسیه شد. او در ادامه اظهار داشت که هرگونه توافق صلح باید در چارچوب احترام به حقوق بین‌الملل و به ویژه حاکمیت اوکراین باشد.
نخست‌وزیر بریتانیا، کی‌یر استارمر، نیز در واکنش به برگزاری نشست ریاض اظهار داشت که هرگونه اقدام برای پایان دادن به جنگ در اوکراین باید با مشارکت کامل کشورهای اروپایی صورت گیرد. استارمر با اشاره به تهدیدات امنیتی موجود در مرزهای شرقی اروپا، تأکید کرد که تنها با هم‌افزایی اروپا و آمریکا می‌توان از تکرار تهدیدات روسیه در آینده جلوگیری کرد.
او همچنین اظهار داشت که در صورتی که مذاکرات آمریکا و روسیه بدون حضور اوکراین ادامه یابد، احتمال بروز بحران‌های جدید در روابط غربی و روسیه افزایش خواهد یافت.
نشست پاریس: واکنش اروپا به اقدامات آمریکا
در واکنش به اجلاس ریاض و روند مذاکرات آمریکا و روسیه، کشورهای اروپایی نیز اقدام به برگزاری یک نشست در پاریس کردند. این اجلاس که با حضور سران و مقامات ارشد کشورهای اروپایی برگزار شد، نشان داد که اروپا به هیچ عنوان حاضر به پذیرش یک توافق صلح که بدون مشارکت اوکراین باشد، نیست. در این نشست، تاکید شد که هرگونه توافق باید با حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت اوکراین همراه باشد. این موضع‌گیری به وضوح اختلافات موجود بین آمریکا و اروپا را در این موضوع برجسته کرد.
در این اجلاس، همچنین بحث‌هایی پیرامون اعزام نیروهای صلح‌بان اروپایی به اوکراین و افزایش هزینه‌های دفاعی اروپا مطرح شد. کشورهای اروپایی در تلاش هستند تا با تقویت توان دفاعی خود، نقش بیشتری در مسائل امنیتی جهانی ایفا کنند و از تداوم تهدیدات امنیتی در مرزهای شرقی خود جلوگیری کنند.
به گفته مقامات اروپایی، اعزام صلح‌بانان به اوکراین باید در هماهنگی کامل با ایالات متحده انجام شود و در این زمینه تنها با تضمین‌های امنیتی آمریکا می‌توان از تهدیدات روسیه جلوگیری کرد.
اگرچه نشست اضطراری رهبران اروپایی در پاریس برای بررسی آینده جنگ اوکراین قرار بود به عنوان واکنش به اقدام یک‌جانبه ترامپ برای پایان دادن به این بحران و نمادی از همسویی و هماهنگی اروپا باشد اما این نشست بدون دستیابی به نتیجه ای ملموس پایان یافت.
یکی از محورهای بحث در نشست پاریس، امکان اعزام نیروی صلح‌بان اروپایی به اوکراین در صورت برقراری آتش‌بس بود؛ موضوعی که با اختلاف نظرهای جدی مواجه شد
فقدان دستیابی اجلاس پاریس به نتیجه ای ملموس نشان داد که مقام‌های اروپایی با نگرانی از مذاکرات آمریکا و روسیه در ریاض، در عمل به نقش واشنگتن برای تضمین صلح در اوکراین چشم دوخته‌اند.
اختصاص بسته تسلیحاتی ۶ میلیارد یورویی اروپابه اوکراین
بر اساس اعلام منابع دیپلماتیک، اتحادیه اروپا در حال آماده‌سازی بسته تسلیحاتی جدید به اوکراین به ارزش ۶ میلیارد دلار است.
این بسته کمکی شامل ۱.۵ میلیون گلوله توپ و تجهیزات و سامانه‌های دفاع هوایی است و یکی از بزرگ‌ترین کمک‌های نظامی این اتحادیه به اوکراین از زمان آغاز جنگ در این کشور است.
منابع دیپلماتیک در اتحادیه اروپا همچنین تاکید کردند که این بسته کمکی ممکن است که به ۱۰ میلیارد یورو افزایش پیدا کند.
اگرچه این خبر هنوز از سوی هیچیک از مقامات رسمی اروپایی تایید نشده اما در صورت تحقق این تصمیم که مخالفت آشکار با تصمیمات اجلاس ریاض است می تواند تنش میان آمریکا و اروپا را وارد مرحله‌ای جدیدی کند.
چالش‌های پیش‌روی اروپا و آمریکا: یکپارچگی غرب در خطر
تحولات اخیر عمدتا پیرامون جنگ اوکراین و تصمیم گیری در مورد پایان دادن به این بحران بوقوع پیوسته اما یکی از مهمترین ویژگیهای آن، چالش‌هایی است که در روابط میان آمریکا و اروپا به وجود آورده است. در حالی که آمریکا تحت رهبری ترامپ به دنبال تسریع در مذاکرات با روسیه است، اروپا همچنان بر لزوم رعایت حاکمیت اوکراین و مشارکت این کشور در فرآیند مذاکرات تأکید دارد. این اختلافات می‌تواند منجر به تضعیف هم‌افزایی غرب در برابر روسیه و دیگر رخدادهای جهانی شود.
سئوالی که اکنون و پس از تحولات اخیر در موضوع جنگ اوکراین مطرح می باشد این است که آیا اروپا قادر خواهد بود تا جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در مذاکرات صلح اوکراین حفظ کند یا این که آمریکا به طور مستقل به پیش خواهد رفت؟
این سوالی است که در ماه‌های آینده باید پاسخ آن را جست‌وجو کرد.
نورنیوز