نورنیوز-گروه بین‌الملل: «هاکان فیدان» وزیر امور خارجه ترکیه در گفت‌وگویی با بیان این که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا از زمان به قدرت رسیدن،استدلال‌های نظامی بین‌المللی فعلی را از یک «دیدگاه آمریکایی» جدید زیر سوال برده است که سراسر جهان را شوکه کرده است.
فیدان در گفت‌وگو با شبکه تی‌آرتی اشاره کرد: ترامپ در حال بررسی این است که چه چیزهای بیشتری می‌تواند از سیستم فعلی به دست بیاورد. چراکه از نظر او، آمریکا کمتر از آنچه می‌بخشد، دریافت می‌کند. به همین دلیل است که آنها تمامی روابط، از جمله اقتصادی، تجاری، فناوری و امنیتی را زیر سوال می‌برند.
ترکیه «شریکی قابل اعتماد و قوی» برای اروپاست
فیدان همچنین با اظهار این که نگران «واقعیت‌های جدید» بازیگران اروپایی است، گفت که اروپایی‌ها امیدوارند این وضعیت جدید موقتی باشد.
او بیان کرد که اگر این اتفاق نیفتد، گزینه‌ها و برخی مسائل مهم دیگری مورد بحث قرار می‌گیرند که بحث درباره آنها هم‌اکنون نیز آغاز شده است.
او تاکید کرد سوالاتی از جمله «چطور می‌توان یک ساختار امنیتی جدید ایجاد کرد، چطور می‌توانیم در یک ساختار امنیتی جدید پیشرفت داشته باشیم، چطور امکان کاهش وابتسگی اروپا به آمریکا وجود خواهد داشت، چطور می‌توانیم در مواجهه با چالش‌های فعلی در دنیای مدرن پیش برویم» در حال مطرح شدن است.
فیدان با اشاره به این که این‌ها سوالات بزرگی هستند که اروپایی‌ها از خود می‌پرسند، افزود که آنها این وضعیت را زنگ بیدارباشی برای تمام جهان می‌بینند.
وزیر امور خارجه ترکیه گفت که وقتی اروپایی‌ها مسائلی مانند اوکراین، غرب آسیا و امکان خروج(نظامیان) آمریکا از اروپا را بررسی می‌کنند، ترکیه را «شریکی قابل‌اعتماد و قوی» تحت ریاست‌جمهور «رجب طیب اردوغان» می‌بینند.
فیدان تاکید کرد که آنکارا در مواجهه با مشکلاتی از جمله تروریسم و ثبات در سوریه، عراق و جاهای دیگر رهبری خوبی از خود نشان داده و نه‌تنها با این مشکلات مبارزه کرده، بلکه «بارها خود را به عنوان شریک و متحدی قابل‌اعتماد نشان داده است.»
ترکیه آماده ایفای هر نقشی در صلح اوکراین است
وزیر امور خارجه ترکیه در ادامه این گفت‌وگو، با گفتن این که ترامپ به دنبال «آتش‌بسی فوری» در جنگ روسیه-اوکراین است، تاکید کرد که «یک برنامه احتمالی صلح دشوار است اما ارزش آن را دارد که برای آن تلاش کنیم».
فیدان میزان تلفات و ویرانی‌ها در این جنگ را مورد توجه قرار داده و گفت که ترکیه «مایل و آماده ایفای هر نقشی برای کمک به صلح در اوکراین و بازسازی آن است.»
وزیر امور خارجه ترکیه با گفتن این که «در وهله اول، به یک آتش‌بس، برنامه‌ای قابل اجرا و با دوام نیاز است»، بیان کرد: در حال حاضر، دولت آمریکا، اروپایی‌ها و ما روی جنبه‌های مختلف یک آتش‌بس احتمالی و برنامه صلح کار می‌کنیم. اگرچه، در نظر گرفتن ضرورت یک آتش‌بس فوری کوتاه‌مدت با نگرانی‌های راهبردی بلندمدت، یک مسئله بسیار مهم در موقعیت فعلی است. این دقیقا همان چیزی است که روی آن کار می‌کنیم.
فیدان همچنین بیان کرد که ترکیه پیشنهاداتی برای مشارکت در مذاکرات صلح اوکراین، میزبانی آن و آنچه می‌توانند انجام دهند، ارائه کرده است.
او افزود که آمریکا در حال حاضر، در حال انجام دادن مذاکرات مقدماتی و در فرآیند ایجاد یک طرح است.
وزیر خارجه ترکیه با اشاره به دیدیارهایش در آلمان با «مارکو روبیو» همتای آمریکایی خود، «کیت کلاگ» نماینده ویژه آمریکا در امور اوکراین و روسیه، «آندری یرماک» رئیس دفتر رئیس‌جمهور اوکراین و «رستم اومروف» وزیر دفاع اوکراین بیان کرد که تصور او این است که این طرح در حال حاضر، در دست تهیه است.
فیدان گفت: ما واقعا، نگرانی‌های دوستان اروپایی‌مان را درک می‌کنیم. راستش را بخواهید، به نظرم صحبت‌های آنها درباره حضور نداشتن اروپایی‌ها بر سر میز مذاکرات اوکراین درست است.
اظهارات فیدان در پی این مطرح می‌شود که عربستان سعودی، سه‌شنبه(فردا) میزبان هیات‌های مذاکره‌کننده آمریکا و روسیه برای فراهم کردن مقدمات دیدار رئیس‌جمهور آمریکا و «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه به منظور مذاکره درباره صلح اوکراین خواهد بود.
پایتخت‌های اروپایی از زمان تماس مستقیم و ۹۰ دقیقه‌ای ترامپ و پوتین در چهارشنبه گذشته که عملا به آنها نشان داد مذاکرات صلح اوکراین بدون مشارکتشان آغاز شده است، خود را در موقعیتی بحرانی می‌یابند.
کشورهای اروپایی به درخواست «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه، امروز در پاریس نشستی اضطراری برای مشخص کردن راهبرد خود در پاسخ به این اقدام دولت ترامپ تشکیل داده‌اند.
رفتار ناپخته اروپا در روند مذاکرات صلح اوکراین
فیدان در ادامه این گفت‌وگو با اشاره به این که از اروپایی‌ها نیز باید در این روند کمک گرفته شود، گفت که آنها نیز باید مانند ترکیه در این روند مشارکت کنند.
وزیر امور خارجه ترکیه با بیان این که برخی اوقات، اروپایی‌ها «همین رفتار پخته را نشان نمی‌دهند»، گفت: ما حق آنها برای حضور بر سر میز مذاکرات را به رسمیت می‌شناسیم. اما بیشتر اوقات، آنها فراموش می‌کنند که ترکیه نیز باید در این مذاکرات حضور داشته باشد. چراکه این اتفاق در نزدیکی ما در حال رخ دادن است. علاوه بر این، ما روابط نزدیکی با دو طرف داریم و ترکیه می‌تواند چیزای بیشتری از بسیاری از بازیگران ارائه دهد.
فیدان بیان کرد: در دنیایی ایده‌آل، ما مایلیم که شاهد حفاظت از تمامیت ارضی اوکراین باشیم. اگرچه، در حال حاضر، در دوران جنگ به سر می‌بریم و متاسفانه، در نتیجه این جنگ، باید دست به انتخاب‌هایی بزنیم که انتخاب‌های دشواری هستند.
وزیر امور خارجه ترکیه اشاره کرد برای تمامی طرفین این سوال مطرح است که «اولویت برای آتش‌بس باید چه باشد» و گفت که دو طرف اهداف و نگرانی‌های مختلفی دارند و این سوال مطرح است که میانجیگری آمریکا برای به تفاهم رساندن دو طرف کافی خواهد بود یا نه.
«زمان خلاص شدن از ویروس پ‌ک‌ک فرا رسیده است»
وزیر امور خارجه ترکیه گفت که درباره وضعیت سوریه نیز با همتای آمریکایی خود گفت‌وگو کرده و تصور می‌کند مقامات آمریکایی، امروز، در حال تعیین سیاست‌های خود هستند و برای گفت‌وگوهای دقیق‌تر، به زمان نیاز است.
«دولت بشار اسد» رئیس‌جمهور پیشین سوریه در ۸ دسامبر ۲۰۲۴ و با پیشروی مخالفان مسلح این کشور و ورود آنها به دمشق سرنگون شد. در حال حاضر، «احمد الشرع» سرکرده گروه «هیات تحریرالشام» ریاست دولت انتقالی این کشور را بر عهده دارد. بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی بر تشکیل دولتی فراگیر با مشارکت اقلیت‌های قومی و مذهبی این کشور برای برقراری وحدت و ثبات در آن، همچنین تقویت ظرفیت‌های نظامی و امنیتی آن برای مبارزه با تروریسم، به‌ویژه با توجه به تهدید ظهور دوباره داعش در این کشور تاکید دارند.
فیدان با گفتن این که دولت جدید سوریه در حال کار کردن روی مسائلی دشوار است، متوقف کردن فعالیت سازمان تروریستی پ‌ک‌ک و یگان‌های مدافع خلق نیز یکی از اولویت‌های آن است.
او افزود: ما باید به دلیل منافع سوریه، ترکیه، عراق و کردها از شر پ‌ک‌ک خلاص شویم.
وزیر امور خارجه ترکیه تاکید کرد که پ‌ک‌ک «سازمانی تروریستی با اهداف چندگانه است و تنها ترکیه را هدف قرار نمی‌دهد. آنها ایران، عراق و سوریه را نیز هدف قرار می‌دهند. بنابراین، فکر می‌کنم زمان آن رسیده که که باهم از این ویروس خلاص شویم.»
ترکیه با تروریستی دانستن «یگان‌های مدافع خلق» سوریه و «حزب کارگران کردستان»(پ‌ک‌ک) به عنوان شاخه‌ای از آن، نظامیان خود را برای مبارزه با تهدید تروریسم در مرزهای خود، در مناطق نزدیک به شمال سوریه مستقر ساخته و درگیری‌های متعددی تا کنون، میان طرفین رخ داده است. ترکیه مبارزه با داعش و نیروهای دموکراتیک سوریه را در راستای منافع ملی خود دانسته و گفته است ماموریت آن در این مناطق سوریه برای برچیدن پ‌ک‌ک و یگان‌های مدافع خلق ادامه دارد.
ضرورت ایجاد بستری برای رسیدگی به موضوع تروریسم در منطقه
وزیر امور خارجه ترکیه در ادامه این گفت‌وگو بر اهمیت در دست گرفتن کنترل این مسئله از سوی کشورهای منطقه و ایجاد بستری برای رسیدگی به مسئله تروریسم به منظور جلوگیری از ظهور دوباره سازمان‌های تروریستی نظیر داعش تاکید کرده و پیشنهاد ترکیه برای ایجاد چنین بستری را خاطرنشان کرد.
او بر اهمیت فعالیت‌های اطلاعاتی در این زمینه اشاره کرده و گفت که «به سازوکاری ساختارمند در این زمینه نیاز است تا آغازی خوب نه‌تنها در زمینه مسئله داعش، بلکه در زمینه کار بر روی امنیت مرزها باشد».
اگرچه، وزیر امور خارجه ترکیه با گفتن این که مداخلات خارجی در منطقه به بهانه حل کردن مسئله تروریسم نیز مشکلات دیگری را ایجاد کرده است، بر اهمیت مالکیت منطقه‌ای به منظور جلوگیری از رخ دادن چنین اتفاقاتی تاکید کرد.
آتش‌بس غزه و قصد رژیم صهیونیستی برای کارشکنی در آن
تی‌آرتی نوشته فیدان گفت که ارزیابی تحولات منطقه نشان می‌دهد که «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی قصد ندارد آتش‌بس در غزه را حفظ کند.
به گفته او، «نتانیاهو، متاسفانه، قصد دارد به محض این که تمامی اسرا را بازگرداند، جنگ را ازسر بگیرد. چراکه به جز آمریکایی‌ها هیچ گونه اعمال فشاری یا هیچ کسی نمی‌تواند مانع او شود.»
فیدان تاکید کرد که ترامپ و دولت او باید به وظیفه جلوگیری از نسل‌کشی دیگری در غزه عمل کنند و تاکید کرد که در غیر این صورت، اظهارات ترامپ در کارزار انتخاباتی او درباره متوقف کردن جنگ‌ها، بیهوده خواهد بود.
وزیر امور خارجه ترکیه با ابراز امیدواری نسبت به این که مذاکره‌کنندگان دو طرف جزئیات مسائل باقی‌مانده برای ورود به مرحله دوم توافق آتش‌بس را حل‌وفصل کنند، گفت که «دو هفته بعدی از نظر حرکت به سمت مرحله دوم مذاکرات اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.»
۱۹ ژانویه توافق آتش‌بس و تبادل اسرا بین حماس و رژیم صهیونیستی وارد مرحله اجرایی شد. این توافق شامل سه مرحله است که هر مرحله ۴۲ روز طول می‌کشد.
رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا بین هفتم اکتبر ۲۰۲۳ تا ۱۹ ژانویه ۲۰۲۵ در غزه یک نسل‌کشی به راه انداخت که حدود ۱۶۰ هزار شهید و مجروح بر جای گذاشت. بیشتر قربانیان را کودکان و زنان تشکیل می‌دهند و بیش از ۱۴ هزار تن هم هنوز مفقود هستند.
از زمان شروع آتش‌بس ۱۹ اسیر اسرائیلی در ازای بیش از هزار اسیر فلسطینی در مرحله نخست تبادل اسرا آزاد شدند. قرار است مرحله دوم که هنوز مذاکرات درباره آن آغاز نشده است شامل آزادی بقیه اسرای زنده و پایان جنگ باشد.
در همین راستا، امروز، یکی از رهبران فلسطینی به المیادین گفت: هیئتی اسرائیلی امروز وارد قاهره می‌شود تا درباره تکمیل اقدامات مرحله اول گفت‌وگو کند. نشست‌های قاهره شامل همه طرف‌های مرتبط با وضعیت غزه می‌شود.
این رهبر فلسطینی گفت: حماس منتظر اجرای تمامی مفاد توافق و آنچه است که هفته گذشته در خصوص ورود تجهیزات و کاروان‌ها و توقف نقض‌ها گفته شد.
به گفته او «قرار است فردا سه شنبه تجهیزات و کاروان‌ها وارد شوند. طرف اسرائیلی آماده گفت‌وگو درباره مرحله دوم است بدون اینکه جزئیاتی در مورد بندهای آن ارائه کند.»