نورنیوز-گروه سیاسی: ظاهرا مانند موسی و عصا هرگاه سخن از مذاکره با امریکا به میان می‌آید، مقاله مذاکره مستقیم که در اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۹ در روزنامه اطلاعات منتشر شد، تداعی می‌شود.
دوستان، آشنایان و رسانه‌ها از من هم می‌پرسند نظرم درباره مذاکره با امریکا چیست؟ به نظرم موضوع از چنان اهمیت و حساسیتی برخوردار است که باید جهات مختلف و لایه‌های متفاوت آن را با دقت و تأمل سنجید و بررسی کرد.
یکم: بدیهی است که هیچ کس با نفس مذاکره با دشمن از بنیاد مخالف نیست. دلایل متعدد و متنوع تاریخی و دینی و عقلانی و تجربی می‌توان برشمرد که دشمنان با یکدیگر مذاکره کرده‌اند. در تاریخ معاصر ویت‌کنگ‌ها همزمان با جنگیدن در ویتنام با نمایندگان امریکا در اروپا مذاکره می‌کردند.
دوم: در اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۹ یعنی 34 سال پیش که مقاله مذاکره مستقیم در روزنامه اطلاعات چاپ شد. جهان دوقطبی بود. ما تازه از مرحله دشوار و تاب‌سوز جنگ 8 ساله نجات پیدا کرده بودیم. هاشمی‌رفسنجانی و آیت‌الله خامنه‌ای هر کدام در نخستین سال مسوولیت خویش بودند. بعد از جنگ شاهد وحدت ملی و انسجام بیشتر دولت ـ ملت بودیم و نهایتا این امریکا بود که بدون هیچ گونه پیش‌شرطی جورج بوش پدر که رییس‌جمهور یک دوره‌ای شد و سابقه ریاست سازمان سیا را داشت، پیشنهاد مذاکره را مطرح کرد.
سوم: اکنون پس از 34 سال جهان دگرگون شده است. این دگرگونی تفسیر‌های متفاوتی دارد. هر تفسیر می‌تواند مبنای رویکرد ویژه‌ای باشد. نتانیاهو و ترامپ گمان می‌کنند در قضیه فلسطین و حزب‌الله پیروز شده‌اند. سخن از پایان حزب‌الله در لبنان و پایان غزه بر زبان می‌آورند. باور دارند که ایران با سقوط نظام بعثی بشار اسد در سوریه تضعیف شده و دیگر امکان دفاع از جبهه مقاومت یعنی حزب‌الله و حماس را ندارد. به همین دلیل نتانیاهو گهگاه از پایان نظام جمهوری اسلامی سخن می‌گوید. ترامپ البته این حرف را نمی‌زند ولی برای ایران ضعیفی که نتواند از خود دفاع کند و در زمانی که امریکا و اروپا و اسراییل و کشورهای هم‌پیمان منطقه‌ای انتظار دارند، نظام جمهوری اسلامی ایران مثل نظام سوریه سقوط کند.
چهارم: بر اساس چنین پیش‌داوری‌هایی ترامپ دستورالعمل اجرایی خود درباره ایران را با همان امضای طولانی‌اش امضا کرد. روح آن دستورالعمل نه تنها خلع سلاح ایران بلکه تسلیم ایران است. ایران اگر آن شرایط را بپذیرد گویی در جنگی با امریکا شکست خورده است. همان طور که امریکا شرایط خود را بعد از جنگ جهانی دوم بر آلمان و ژاپن و در سال ۲۰۰۳ بر عراق تحمیل کرد این بار می‌خواهد بدون جنگ به اتکای قدرت نظامی ،سیاسی و تبلیغاتی‌اش شرایط خود را بر ایران تحمیل کند.
پنجم: ایران یک بار با امریکا مذاکره کرد. برجام محصول مذاکره بود. ترامپ برجام را ترک کرد و در واقع مذاکره را از معنی و فایده انداخت. اکنون او چگونه انتظار دارد که ایران به او اعتماد کند؟
ششم: کشوری که سلاح اتمی دارد و از سلاح اتمی در جنگ دوم جهانی علیه کشور و مردم ژاپن استفاده کرده است. با کدام منطق و برهان و مشروعیت ایران را تهدید میکند و برای ایران خط مشی تعیین میکند که نمی‌بایست از توان هسته‌ای برخوردار باشد؟
هفتم: دقت در متن فرمان یا دستورالعمل اجرایی ترامپ تردیدی باقی نمی‌گذارد که ماهیت و جهت این دستورالعمل صهیونیستی است و با ادبیات نتانیاهو نوشته شده است.
با توجه به نکات هفتگانه‌ای که نوشتم به نظرم موضع آیت‌الله خامنه‌ای در بیهوده دانستن و نفی مذاکره تصمیم و رویکردی خردمندانه و متناسب با دفاع از منافع و مصالح ملی است. البته شاهد یورش همه‌جانبه لشکر سایبری در فضای مجازی هستیم. به دلیل بالا رفتن نرخ دلار و طلا برای ملت ایران دلسوزی می‌کنند. در واقع می‌خواهند به التهاب دامن بزنند. خوشبختانه سخنان بسیار سنجیده و دقیق پزشکیان در راهپیمایی ۲۲ بهمن، باطل‌السحر پروژه یا دامی بود که پهن کرده بودند تا بتوانند دوباره از حاکمیت دوگانه سخن بگویند. بین نهاد‌ها و ارکان حکومتی در ایران شکاف ایجاد کنند. پزشکیان در بهترین موقعیت، صریح‌ترین سخنان را در دفاع از موضع رهبری بیان کرد. بدیهی است که امریکا و جهان از کشور ما یک‌صدا را شنیدند. کسانی که به تعبیر خودشان در شکاف زندگی می‌کنند دیگر نمی‌توانند دستاویزی برای نشان دادن دوگانگی در دولت و حکومت ایران بیابند.
*وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی و سیاستمدار