نورنیوز-گروه بین الملل: در این میان، مذاکرات میانجیگران منطقه‌ای ادامه دارد و همه چشم‌ها به روز شنبه دوخته شده است؛ روزی که می‌تواند نقطه عطفی در بحران غزه باشد، اما بعید است که نقطه پایان آن باشد.
با نزدیک شدن به موعد تعیین‌شده از سوی ترامپ برای آزادی تمامی اسرای اسرائیلی، بحران غزه وارد مرحله‌ای حساس و پیچیده شده است. ضرب‌الاجلی که اعلام شده، در شرایطی مطرح می‌شود که خود ترامپ در روند مذاکرات آتش‌بس نقش فعالی داشته و برای رسیدن به توافق، نتانیاهو را تحت فشار گذاشته بود. اما حالا، با تهدید به ازسرگیری جنگ، شرایط را به گونه‌ای تغییر داده که نه‌تنها حماس، بلکه اسرائیل و حتی سیاست‌گذاران آمریکایی را در موقعیت دشواری قرار داده است.
حماس از منظر محاسبات استراتژیک، دلیلی برای تن دادن به این ضرب‌الاجل ندارد. این گروه می‌داند که پایبندی یا عدم پایبندی به درخواست ترامپ، در نهایت تغییری در سیاست‌های آمریکا و اسرائیل ایجاد نخواهد کرد. از نگاه رهبران حماس، اسرائیل و آمریکا در هر صورت به دنبال کوچاندن ساکنان غزه هستند و هرگونه نرمش در برابر این تهدید، تنها شرایط را برای آن‌ها دشوارتر خواهد کرد. در همین حال، آزادی یک‌باره تمام اسرا، آخرین اهرم فشاری را که حماس در اختیار دارد از بین خواهد برد، در حالی که مذاکرات هنوز به نقطه‌ای نرسیده که این جنبش احساس کند امتیازهای لازم را دریافت کرده است.
نتانیاهو در منگنه داخلی و خارجی
از سوی دیگر، ترامپ با این ضرب‌الاجل نه‌تنها فشار زیادی بر حماس وارد کرده، بلکه نتانیاهو را نیز در شرایط دشواری قرار داده است. او از یک سو با فشار شدید جناح راست‌گرای افراطی اسرائیل مواجه است که ادامه جنگ و ضربه نهایی به حماس را خواستارند. از سوی دیگر، اکثریت جامعه اسرائیل که از آتش‌بس و تبادل اسرا حمایت می‌کند، از نتانیاهو انتظار دارد که مسیر توافق را ادامه دهد. این دوگانگی، نخست‌وزیر اسرائیل را در موقعیتی قرار داده که هر تصمیمی برای او هزینه خواهد داشت.
نتانیاهو همچنین به‌خوبی می‌داند که بازگشت به جنگ، لزوماً تضمینی برای پیروزی در برابر حماس نخواهد بود. ادامه جنگ می‌تواند باعث کشته شدن اسرای باقی‌مانده شود و احتمالاً بدون دستیابی به یک پیروزی قطعی، هزینه‌های نظامی و سیاسی سنگینی برای اسرائیل به دنبال داشته باشد. در عین حال، نتانیاهو نمی‌تواند مطمئن باشد که اگر جنگ را از سر بگیرد، ترامپ دوباره مداخله نکرده و او را مجبور به توقف آن نکند. این عدم اطمینان، تصمیم‌گیری را برای نخست‌وزیر اسرائیل پیچیده‌تر کرده است.
تحرکات دیپلماتیک برای حفظ توافق
در این فضای مبهم و متشنج، میانجیگران منطقه‌ای در قاهره و دوحه تلاش دارند تا روند تبادل گروگان‌ها و آتش‌بس را حفظ کنند. مذاکراتی که هم‌اکنون در جریان است، بر محوریت عمل اسرائیل به تعهدات بشردوستانه توافق و در مقابل، موافقت حماس با آزادی تعدادی دیگر از اسرا متمرکز شده است. رسانه‌های اسرائیلی تأکید کرده‌اند که نتانیاهو تلاش دارد پیام ضرب‌الاجل را تنها به سه اسیری که قرار بود روز شنبه آزاد شوند، محدود کند و نه تمام اسرا، تا از تشدید بحران جلوگیری کند.
با وجود این تلاش‌ها، عدم اطمینان همچنان ادامه دارد. هیچ تضمینی وجود ندارد که توافق شکننده‌ای که تاکنون برقرار بوده، پس از ضرب‌الاجل ترامپ همچنان پابرجا بماند. این بحران، یک آزمون جدی برای میانجیگران منطقه‌ای نیز محسوب می‌شود. اگر آن‌ها موفق به مدیریت این تنش نشوند، احتمال ازسرگیری جنگ و بی‌ثباتی بیشتر افزایش خواهد یافت.
چالش‌های پیش روی ترامپ
اگر تا ظهر شنبه تمامی گروگان‌ها آزاد نشوند – که تقریباً قطعی به نظر می‌رسد – آنچه اهمیت پیدا خواهد کرد، نحوه واکنش ترامپ به این مسئله است. اگر او تصمیم به ازسرگیری جنگ بگیرد، با پیامدهای سنگینی مواجه خواهد شد. پس از هفته‌ها آتش‌بس نسبی، بازگشت به بمباران گسترده غزه می‌تواند موجی از اعتراضات جهانی را به راه بیندازد و حتی فشارهای داخلی بر دولت‌های حامی اسرائیل را افزایش دهد.
در داخل اسرائیل نیز ازسرگیری جنگ می‌تواند شکاف‌های سیاسی را تشدید کند. نتانیاهو، که هم‌اکنون در میان افکار عمومی داخلی با بحران مشروعیت روبه‌رو است، نمی‌تواند به‌راحتی از پیامدهای چنین اقدامی عبور کند. بازگشت به درگیری، او را در موقعیتی دشوار قرار خواهد داد؛ چراکه افکار عمومی اسرائیل نمی‌پذیرد که توافق به سادگی کنار گذاشته شود، به‌ویژه در شرایطی که هنوز هیچ چشم‌اندازی برای پایان جنگ از طریق نظامی وجود ندارد.
از سوی دیگر، اگر ترامپ تهدید خود را عملی نکند، این مسئله می‌تواند تصویری از عدم قاطعیت او ارائه دهد. او پیش از این نیز در پرونده‌های مختلفی از جمله اوکراین و چین، مواضع متناقضی داشته و حالا، نوع واکنش او به این بحران می‌تواند پیامدهای گسترده‌تری برای سیاست خارجی آمریکا به همراه داشته باشد.
شنبه؛ نقطه عطف اما نه نقطه پایان
با توجه به این عوامل، به نظر می‌رسد که شنبه، اگرچه یک نقطه عطف مهم در بحران غزه خواهد بود، اما نقطه پایان آن نخواهد بود. حماس همچنان بر حفظ موقعیت چانه‌زنی خود تأکید دارد و بعید است که امتیازی اساسی بدهد. اسرائیل نیز تمایل ندارد که توافق را به‌طور کامل نابود کند، چراکه این اقدام می‌تواند بحران داخلی نتانیاهو را تشدید کند.
با این حال، آنچه این ضرب‌الاجل را مهم‌تر می‌کند، نه فقط سرنوشت جنگ غزه، بلکه تأثیر آن بر موقعیت ترامپ در سیاست بین‌المللی است. اگر او تهدید خود را عملی نکند، این مسئله به‌عنوان یک ضعف در توانایی او برای اعمال سیاست‌های سخت‌گیرانه تلقی خواهد شد. اگر هم بخواهد جنگ را از سر بگیرد، باید آماده باشد که با فشارهای دیپلماتیک و چالش‌های سیاسی جدیدی روبه‌رو شود.
به همین دلیل، شنبه روزی سرنوشت‌ساز خواهد بود، اما تنها در این حد که نشان دهد آیا بازیگران اصلی این بحران قادر به مدیریت تنش‌ها هستند یا نه. مسیر آینده، بیش از آنکه به ضرب‌الاجل‌های اعلام‌شده بستگی داشته باشد، به میزان توانایی طرفین در حفظ تعادل و جلوگیری از فروپاشی کامل وضعیت بستگی دارد.
نورنیوز