×
سیاسی
شناسه خبر : 211363
تاریخ انتشار :

ابراهیم بهشتی*

آسیب ساده سازی مذاکره

این روزها موضوع مذاکره احتمالی ایران و امریکا سوژه ای برای ایجاد دو قطبی در میان موافقان و مخالفان آن شده است. البته که اولین بار نیست و چه بسا آخرین بار هم نباشد.

نورنیوز-گروه سیاسی: قاعدتا هم موافقان و هم مخالفان مذاکره در چارچوب های  قانونی و عرفی حق نقد، اظهار نظر و ارائه تحلیل دارند و اساسا همین نقدها در نهایت می تواند پیوست کارشناسانه انجام یا عدم انجام گفت و گوهای دیپلماتیک شود چه در مورد آمریکا چه سایر کشورها.

با این حال به نظر می رسد موضوع مذاکره تهران- واشنگتن از سوی برخی موافقان و مخالفان به طرز محسوسی « ساده سازی» می شود. گویی هیچ پیشینه و تجربه تاریخی در این باب وجود ندارد، هیچ مانعی بر سر راه مذاکره نیست و هر دو طرف تا اراده کنند، از همین فردا، مذاکرات می تواند شروع شود و به نتیجه هم برسد.

در همین چارچوب مخالفان مذاکره به گونه ای موضع می گیرند و ورود به گفت و گو با آمریکا را به مثابه خیانتی آشکار در حق نظام و مردم می خوانند، که گویی طرف مقابل از همین حالا فرش قرمزی برای هیات مذاکره کننده ایران پهن کرده و تنها موضوع باقی مانده احتمالا ترکیب تیم مذاکره کننده ایران است! مضاف بر اینکه این دسته از کنش گران احتمالا تصور می کنند ورود به مرحله مذاکره هم به معنای رسیدن به توافق است و با ذهنیت منفی که نسبت به مورد برجام دارند، طرف تهران را از هم اکنون بازی گری از پیش بازنده ارزیابی می کنند. لذا بر اساس همین چارچوب تحلیلی هر گونه مذاکره با آمریکا را باطل می خوانند.

در سوی مقابل نیز برخی از طرفداران مذاکره با آمریکا  تصور می کنند، دولت جدید آمریکا در هر شرایطی از گفت و گو با ایران استقبال می کند و تنها مولفه باقی مانده برای شروع گفت و گو ها و رسیدن به توافق، اراده دولت ایران است و در این چارچوب دولت هم فعال مایشاء و تصمیم گیر نهایی است. بخشی از این طیف هم احتمالا ورود به مذاکرات را به معنای امضای توافق ظرف چند روز یا چند هفته می دانند.

اراده طرفین به اتخاذ مسیر دیپلماسی برای مدیریت تنش ها و در صورت امکان حل و فصل اختلافات یا بخشی از آنها، اگر چه مولفه ای مهم و در حقیقت آغاز یک مسیر است، اما صرف اراده، به تنهایی کافی نیست. حتی برای شروع به مذاکرات هم وجود اراده ها شرط لازم  است و نه کافی. چنانکه

مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری چندی پیش گفته بود:« ترامپ اول باید ثابت کند به حرف‌هایش عمل خواهد کرد. هروقت به عهد خود پایبند بود گفت‌وگو می‌کنیم.» یا سید عباس عراقچی،وزیر امور خارجه هم در گفت و گو با الجزیره، آزاد کردن منابع مالی بلوکه شده ایران توسط آمریکا را از جمله گام های آمریکا برای اعتماد سازی یاد کرد.  

قاعدتا و بخصوص بر اساس تجربیات گذشته اراده کردن به گفت و گو چه در ایران و چه در آمریکا پیش زمینه هایی را می طلبد مضاف بر اینکه مخالفت ها و لابی گری هایی در هر دو طرف برای نرسیدن به چنین مرحله ای هم همواره وجود داشته است.

تا اینجای کار برخی قرائن و شواهد وجود دارد که قرار گرفتن دو طرف در مسیر دیپلماسی را تقویت می کند. از جمله اینکه دولت جدید در تهران مبنای سیاست خارجی خود را بر توازن بخشی و تعامل سازنده با جهان استوار کرده است. دولت جدید در امریکا هم تا کنون حداقل در مقام بیان و اعلام، سخن یا نشانه ای دال بر انتخاب مسیری بجز دیپلماسی نشان نداده است. مضاف بر اینکه تجربه دولت قبلی دونالد ترامپ و خروج یک طرفه از توافق برجام و اذعان بسیاری از مقامات و تحلیل گران آمریکایی مبنی بر بی ثمری سیاست فشار حداکثری علیه تهران، پیش روی مقامات جدید کاخ سفید است. برخی واقعیات حاکم بر منطقه و نظام بین الملل هم ایجاب می کند ایران و آمریکا در مسیر مدیریت و کاهش تنش ها گام بردارند و هر گونه دمیدن بر طبل تنش ها برای هر دو طرف و منافع یا ملاحظات آنها در منطقه مفید فایده نخواهد بود.

فارغ از این قبیل ساده سازی ها درباره مذاکره احتمالی میان ایران و آمریکا، اصول تعریف شده ای هم در عرف سیاست گذاری جمهوری اسلامی ایران وجود دارد که یادآوری آن به موافقان و مخالفان شاید در جلوگیری از تشدید دو قطبی موافق و مخالف مذاکره موثر باشد. از جمله اینکه تصمیم سازی درباره مسایل کلان حوزه سیاست خارجی مثل مذاکره با آمریکا، مسیر تعریف شده خاصی در نظام دارد. سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه هم بارها این مهم را یادآوری کرده است از جمله 25 دی ماه در گفت و گوی ویژه خبری گفت: « مراحل تصمیم گیری درباره موضوعات مهم کشوراز جمله مذاکرات برای رفع تحریم، مراحل تصمیم گیری کاملا شناخته شده‌ای دارد، همه حرف‌ها شنیده می شود و نهایتاً تصمیم آنجایی که باید گرفته بشود، گرفته می شود و وزارت امور خارجه هم طبیعتاً به عنوان مجری آنچه که تصمیم نظام است را اجرایی می‌کند.»

آسیب عمده ساده سازی های صورت گرفته درباره گفت و گوی احتمالی ایران و آمریکا،  از یک طرف تقویت روند انتظارات جامعه است در حالی که  هنوز توافقی انجام نشده و از سویی دیگر دور کردن یا خارج کردن چارچوب دیپلماسی از مسیر و مختصات طبیعی و تعریف شده خود و هدایت و تقلیل آن به مباحث محفلی و خیابانی.

*روزنامه نگار و معاون سردبیر روزنامه ایران 


ایران
نظرات
آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
آمریکا «کریم خان» دادستان ارشد دیوان لاهه را تحریم کرد
آماده‌باش نیروهای هلال احمر در پی هشدار نارنجی هواشناسی
پروازهای تهران-بیروت لغو شد/مردم تظاهرات کردند+فیلم
ممنوعیت تردد در محورهای تهران-چالوس، کرج-چالوس و هراز
نقض آتش‌بس؛ حمله هوایی رژیم صهیونیستی به نوار غزه و جنوب لبنان
اعلام جزییات جدید پیش فروش یک میلیون سکه بانک مرکزی
پادکست | کالری سوزی فقط با ورزش نیست !
نورنما | میلاد منجی عالم بشریت ، مهدی موعود مبارک باد
ادامه بارش برف و باران در تهران تا دوشنبه
پزشکیان: وعده الکی نمی‌دهیم
صعود صنعت‌نفت آبادان به مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی
وداع شاگردان گل‌محمدی با جام حذفی
استقلال تهران صعود کرد و انتقام گرفت
یارانه بهمن دهک‌های 1 تا 3 واریز شد
با 94 میلیون لیتر در یک روز ؛ رکورد تحویل سوخت نیروگاهی زده شد
اعلام اسامی پذیرفته‌شدگان بر اساس سوابق تحصیلی کنکور 1403 / آغاز ثبت‌نام از یکشنبه
سایپا در ایام تعطیل خودرو تحویل می‌دهد
جام ملت‌های جوانان آسیا در چین؛ ایران با بُرد گام محکمی برداشت
آغاز عملیات اجرایی پروژه‌های توسعه‌ای واحدهای 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر
تراکتور خواستار تغییر ساعت دیدار با الخالدیه شد
دادستانی دستورالعمل‌ فروش میوه شب عید را اعلام کرد
توضیح مترو درباره ماجرای ایستگاه هفت‌تیر
درخشش میرباقری با کسب 2 مدال طلا در مسابقات آسیا
اصلاح قانون نظارت بر رفتار نمایندگان ابلاغ شد
روزنامه عبری: جای طرح ترامپ در سطل زباله است
رئیس قضا: اختیارات قوه قضاییه به استان‌ها واگذار می‌شود
از شعار تا واقعیت؛ چرا «گوزن‌های اتوبان» ناکام ماند؟
آغاز پیش‌فروش بلیت قطار تهران - وان از 27 بهمن‌ماه
کمیته انضباطی خیبر خرم‌آباد جریمه کرد
حماس: اسرا طبق مفاد توافق آتش‌بس مبادله می‌شوند
بروجردی: آقای ترامپ تهدید نکنید چون هیچ غلطی نمی‌توانید بکنید!
دولت غزه: بیش از 1.5 آواره بی‌سرپناه در غزه وجود دارد
رونالدو در صدر جدول پردرآمدترین ورزشکاران جهان قرار گرفت/ ستاره آرژانتینی در رده چهارم
اعتبار پروژه راه‌آهن شلمچه ـ بصره توسط دولت تامین می‌شود
پسر 19 ساله با ضربه چاقو در یوسف‌آباد به قتل رسید
آخرین وضعیت ورزشگاه آزادی درآستانه بازی پرسپولیس-النصر اعلام شد
رشد تورم و دستمزدهای پایین؛ بنگاه‌های تولیدی در آستانه بحران
بانک مرکزی سقف پرداخت رمزارزها را به 200 میلیون تومان افزایش داد
مطبوعات چی | مروری بر مطبوعات کشور پنج شنبه 25 بهمن
مدودف: جنگ هسته‌ای در صورت ادامه تلاش‌ها برای شکست روسیه اجتناب‌ناپذیر است
سازمان‌های امدادی برای معرفی شماره واحد به اتفاق نظر رسیدند
راز مأموریت هواپیماهای جاسوسی آمریکا در آسمان مکزیک چیست؟
آمریکا به بالاترین سطح فساد رسید
نظرسنجی جدید: اروپا، آمریکا را رقیب می‌بیند، نه متحد!
اجرای معاهده جامع مشارکت راهبردی ایران و روسیه مرحله‌ای مهم در تاریخ دو کشور است
استقبال کم‌سابقه از جشن‌های سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در روسیه +فیلم
عضو هیئت رئیسه مجلس: پرداخت یارانه به پردرآمدها ظلم در حق نیازمندان واقعی است
مراکز رفع نقص کارت کنکورهای کارشناسی ارشد و دکتری 1404 معرفی شد
اعلام تمهیدات ترافیکی جشن نیمه‌ شعبان در تهران/ ممنوعیت تردد کامیون‌‌ها تا 12 شب
دستگیری جادوگر فوتبال در استان البرز
X
آگهی تبلیغاتی