نورنیوز –گروه سیاسی: آغاز بهمن ماه هرسال، درحکم شمارش معکوس برای برگزاری مراسم سالانه سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی است. هرچند تدارک برنامههای سالیانهی دهه فجر، به ماهها پیش برمیگردد، اما با شروع ماه بهمن، آخرین هماهنگیها برای پاسداشت ایام پیروزی انقلاب صورت میگیرد. این واقعیتی مشهود و انکارناپذیر است که هرچه از سالهای نخستین انقلاب فاصله میگیریم متاسفانه سرشت مردمی برگزاری چنین جشنهایی کمتر، و ماهیت حاکمیتی و دولتی آن پررنگتر میشود.
بیشک نمیتوان از نهادهای رسمی در چنین زمینهای به طور مطلق خلع ید کرد اما چیزی که اکنون در جریان است میدانداری انحصاری این نهادهای حاکمیتی در طراحی و اجرای برنامههای سالگرد پیروزی انقلاب است و نقشآفرینی مردم و سازمانهای مردم نهاد در این زمینه، اگر اساسا وجود داشته باشد بسیار ناچیز است.
چنین وضعیتی، هیچ تناسبی با ماهیت رخدادی که «مردمیترین انقلاب قرن» نام گرفته، ندارد و بیگمان یکی از نقصهای دلآزار در فرهنگ سیاسی امروز ماست. چنین وضعیتی در صورت تداوم، میتواند این تصور غلط را ایجاد کند که انقلاب از پدیدهای مردم پایه به چیزی حکومت خواسته تبدیل شده که الزاما رأی و نظر عام ملت را نمایندگی نمیکند کند و تودههای مردم، احساس مالکیتی نسبت به آن ندارند.
ناگفته پیداست که جلوههای مردمی انقلاب را هنوز هم میتوان در برخی از شئون و شعائر انقلابی شاهد بود. برگزاری راهپیماییهای عمومی یکی از این جلوههاست.
با اینهمه تضعیف نقشآفرینی مردم به عنوان کارگزاران اصلی انقلاب را باید یک آسیب محتمل، بالقوه و چهبسا نزدیک در نظر گرفت و برایش برنامهریزی داشت.
وجود عوامل دلسردکنندهای مثل مناقشات باندی اصحاب قدرت، بروز فسادهای گسترده و گاه سیستماتیک اقتصادی، نابالغ دانستن مردم در حوزه سبک زندگی و عطش هدایتگری افراطی آنان، تنگنظریها و تحمیلهای نادرست در عرصهی فرهنگ، تأخر، بیبرنامگی و حتی بیدغدغه بودن مدیران ارشد در میدان توسعه و پیشرفت، تنگناهای معیشتی و اقتصادی، فقدان روحیه اجماعسازی و توافقسازی برای تقویت انسجام ملی، از مهمترین اسباب در خروج اختیاری بخشهایی از مردم از خیمه انقلاب میتواند باشد.
این مخاطرهی جدی را فقط میتوان با رجوع صادقانه به حکمرانی مردممدار رفع کرد؛ همان چیزی که اصلیترین جانمایهی انقلاب و مهمترین دلیل پیروزیاش بود. ماه بهمن و ایام سالگرد به ثمر نشستن مبارزات مردم ایران علیه استبداد داخلی و استعمار خارجی،فرصت مناسبی برای اندیشیدن به این خطر بزرگ است.
بخشی از این دغدغه را در نشست دیروز پاستور میتوان رهگیری کرد. روز گذشته، معاون اول قوه قضاییه به همراه نائب رئیس اول مجلس شورای اسلامی در دفتر معاون اول رئیس جمهور حضور یافتند تا به همراه جمعی از مدیران و مقامات ارشد حاکمیتی، برنامههای تدارک دیدهشده را مرور و نهایی کنند.
یکی از ممیزههای برگزاری مراسم امسال دهه فجر، همفکری و مشارکت متمرکز معاونان ارشد سه قوه برای برنامهریزی بهتر و هماهنگی بیشتر است. آنچه در سخنان محمدرضا عارف و سایر مهمانان ارشد پیرامون برگزاری جشنهای سالگرد پیروزی انقلاب گفته شد حائز اهمیت فراوان است. معاون اول رئیس جمهور بر چهار محور اساسی و مهم در مراسم امسال تأکید کرد که توجه به آنها ضرورت مضاعف دارد.
طبق آنچه خبرگزاریها از این نشست گزارش کردهاند، عارف بر «پرهیز اکید و شدید از دولتی شدن مراسم»، « تأکید بر انقلاب به عنوان نماد وفاق و همدلی ملی»، «لزوم بازخوانی و مرور اهداف اولیه انقلاب»، و نهایتا «فاصلهگیری دقیق از نگاههای جناحی و حزبی» اصرار مؤکّد داشته است.
این عناصر میتوانند پیششرطهای اولیه برای مردمیسازی جشنهای انقلاب باشد. با نگاهی به تاریخچه برگزاری مراسم سالگرد پیروزی انقلاب، میتوان حکم کرد که در بسیاری از سالها – بهویژه هرچه از سالهای اول انقلاب فاصله گرفتهایم – این عناصر چهارگانه مورد بیتوجهی واقع شدهاند. به تناسب چنین وضعیتی، از غلظت حقیقی مردم پایه بودن مراسم نیز کاسته شده است. حاصل این شرایط آن بوده است که بخشی از مردم، خود را از صف ذینفعان و صاحبان انقلاب بیرون فرض کنند و مراسم این ایام را چیزی مختص دولت، حاکمیت و صاحبان قدرت بدانند.
چیزی که میتواند سالگرد پیروزی انقلاب را به جشنی خاطرهانگیز برای عموم مردم تبدیل کند، چرخش به سمت حکمرانی مردممدار و رجعت به صداقت سیاسی و همگرایی واقعی دوران مبارزات است. انقلابی که صف تظاهراتش را طیف گسترده و نامتجانسی از قشرها و لایههای مختلف مردم تشکیل میداد بهتر میتواند مردم را شاد کند تا انقلابی که در فرایند خالصسازی ناموجه و بیاعتبار، روز به روز کمرمقتر و کمعددتر میشود.
اگر دولت چهاردهم، صادقانه در پی "وفاق ملی" است باید برنامهای روشن و دقیق و اجرایی برای بازگشت به وفاق ایام انقلاب داشته باشد. در غیاب چنین برنامه و عزم راسخی، شعار همدلی و یکدستی، چیزی غیر از سخنسرایی و خاطرهبازی نخواهد بود.
نورنیوز