نور نیوز-گروه اجتماعی: روند تغییرات شاخص کیفیت هوای تهران از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۳ نشان‌دهنده نوساناتی است که از جنبه‌های مختلف قابل تحلیل است. در این دوره، تعداد روزهای سالم، ناسالم و پاک تغییرات چشمگیری را تجربه کرده است و مسائل مختلفی از جمله شرایط آب‌وهوایی، سیاست‌های محیط‌زیستی و کیفیت سوخت مصرفی نقش مهمی در این روند داشته‌اند.
بهبود کیفیت هوا در برخی سال‌ها
در سال‌های ابتدایی (۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶)، تعداد روزهای سالم روندی نسبتاً پایدار با میانگین بیش از ۲۳۰ روز داشت در حالی که تعداد روزهای پاک، کم و در حد چند روز باقی ماند. این وضعیت نشان‌دهنده این است که علی‌رغم برخی تلاش‌ها برای بهبود کیفیت هوا، نتایج چشمگیری در این سال‌ها حاصل نشده است.
از سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹، بهبود نسبی مشاهده می‌شود. به ویژه در سال ۱۳۹۹، تعداد روزهای پاک به ۲۹ روز رسید، که یکی از بالاترین آمارها در دوره مورد بررسی است. این تغییر می‌تواند نتیجه اقداماتی نظیر کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی با کیفیت پایین، بهبود استاندارد خودروها و افزایش نظارت بر صنایع باشد.
افزایش آلودگی در سال‌های پایانی
از سال ۱۴۰۰ به بعد، وضعیت کیفیت هوا دچار افول شده و تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس و عمومی به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. در سال ۱۴۰۱، تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس به ۳۴ روز رسید، که در مقایسه با سال‌های قبل نشان‌دهنده بدتر شدن وضعیت است.
در سال ۱۴۰۲، تعداد روزهای پاک به شدت کاهش یافت و تنها به ۱۰ روز رسید. این افت می‌تواند ناشی از عواملی چون کاهش بارندگی، افزایش استفاده از سوخت‌های بی‌کیفیت و همچنین کاهش کنترل بر صنایع آلاینده باشد.
در سال ۱۴۰۳، تا حال حاضر، تعداد روزهای پاک به ۵ روز کاهش یافته، که یکی از کمترین آمارها در دهه اخیر است. این نشان‌دهنده تشدید بحران آلودگی هواست و لزوم اقدامات فوری و مؤثر را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
عوامل مؤثر بر کیفیت هوا
روند تغییرات شاخص کیفیت هوا تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. افزایش تردد خودروها، رشد جمعیت و توسعه شهری بدون برنامه‌ریزی محیط‌زیستی از عوامل کلیدی افزایش آلودگی هوا در سال‌های اخیر هستند. همچنین، نقش صنایع آلاینده و استفاده از سوخت‌های غیراستاندارد در نیروگاه‌ها و کارخانجات قابل توجه است.
از سوی دیگر، تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌ها نیز نقش مهمی در تشدید آلودگی هوا دارند. کاهش بارندگی‌ها موجب کاهش شست‌وشوی طبیعی هوا شده و معلق ماندن آلاینده‌ها در جو را افزایش می‌دهد.
راهکارهای پیشنهادی
برای مقابله با بحران آلودگی هوا، لازم است اقداماتی جدی و مؤثر اتخاذ شود. از جمله این اقدامات می‌توان به ارتقای استاندارد خودروها و موتور سیکلتها، جایگزینی سوخت‌های فسیلی با منابع انرژی پاک، توسعه حمل‌ونقل عمومی و اجرای قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای صنایع آلاینده اشاره کرد. همچنین، افزایش فضای سبز شهری و استفاده از تکنولوژی‌های نوین برای پایش و کنترل آلودگی می‌تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت ایفا کند.
در مجموع، روند تغییرات شاخص کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که اگرچه در برخی سال‌ها تلاش‌هایی برای بهبود وضعیت انجام شده، اما عدم پایداری این اقدامات و افزایش چالش‌های محیط‌زیستی نیازمند برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و اقدامات قاطع است. بدون اقدامات فوری، آلودگی هوا می‌تواند به یک بحران جدی‌تر برای سلامت شهروندان و محیط‌زیست تبدیل شود.
نورنیوز